Đề xuất điều chỉnh dự thảo Nghị định sửa đổi về kinh doanh đa cấp

Theo tin từ Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cơ quan này vừa tập hợp ý kiến của đại diện Hiệp hội bán hàng đa cấp Việt Nam, các doanh nghiệp thuộc ngành hàng này cùng một số chuyên gia, luật sư để góp ý xây dựng Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 40/2018/NĐ-CP quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp theo đề xuất của Bộ Công Thương.

Đa số ý kiến đề nghị hủy bỏ nội dung người đại diện của doanh nghiệp bán hàng đa cấp tại địa phương phải được đào tạo kiến thức pháp luật về bán hàng đa cấp. Quy định này như trong dự thảo là chưa phù hợp, bởi, việc đào tạo tất cả người đại diện địa phương ở các tỉnh, thành có thể gây phát sinh chi phí và tốn kém rất lớn cho doanh nghiệp. Người đại diện tại địa phương chỉ là người lao động của doanh nghiệp và họ có thể nghỉ việc bất cứ lúc nào. Việc đào tạo thay thế liên tục cũng tốn kém và gây khó khăn cho doanh nghiệp trong giai đoạn tìm nhân sự mới.

Theo quan điểm của VCCI, lý do này đưa ra là vì thực trạng người đại diện ở địa phương hiện mang tính chất đối phó. Các cơ quan địa phương khi cần thì không nắm bắt được thông tin và liên hệ được với doanh nghiệp. Việc đào tạo cần có thời gian, trong khi nhân sự của doanh nghiệp có thể thay đổi. Vì vậy, VCCI đồng tình với đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc bỏ quy định này.

Liên quan tới tỷ lệ hoa hồng tối thiểu từ kết quả bán hàng trên tổng lợi ích kinh tế. Dự thảo quy định kế hoạch trả thưởng phải đảm bảo tỷ lệ lợi ích từ kết quả bán hàng tối thiểu bằng 20% tổng lợi ích kinh tế. Theo lý giải của cơ quan soạn thảo, quy định nhằm hạn chế doanh nghiệp chỉ tập trung phát triển mạng lưới mà không hoặc ít thực hiện phân phối bán lẻ hàng hóa. Tuy nhiên, quy định can thiệp trực tiếp vào quyền tự chủ kinh doanh của doanh nghiệp.

Theo phản ánh của doanh nghiệp, việc can thiệp trực tiếp vào kế hoạch trả thưởng khiến doanh nghiệp thiếu linh hoạt trong việc điều hành hoạt động kinh doanh. Thay vào đó, vấn đề này có thể được giải quyết thông qua việc đặt ra một số giới hạn, điều kiện có tính chất tương tự, nhưng cho phép doanh nghiệp chủ động hơn trong quá trình áp dụng để phù hợp với hoạt động kinh doanh, nhưng vẫn đáp ứng được mục tiêu quản lý. Từ thực tiễn ấy, VCCI cũng yêu cầu cơ quan soạn thảo cân nhắc điều chỉnh quy định theo hướng trên.

Bên cạnh đó, cũng theo phản ánh của nhiều doanh nghiệp, việc đặt ra giới hạn tối thiểu về tỷ lệ lợi ích kinh tế từ hoạt động bán hàng kết hợp với quy định về giới hạn tỷ lệ tối đa 40% hoa hồng trên doanh thu sẽ gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc xây dựng kế hoạch kinh doanh. Vậy nên, đề nghị cơ quan soạn thảo điều chỉnh các tỷ lệ này để đảm bảo sự hợp lý; chẳng hạn cân nhắc nâng tỷ lệ hoa hồng trên tổng doanh thu.

Ngoài 2 vấn đề nêu trên, nội dung bảo trợ quốc tế cũng được rất nhiều doanh nghiệp, chuyên gia quan tâm. Vì với hoạt động bảo trợ quốc tế từ Việt Nam ra nước ngoài, quy định không công nhận và chi trả hoa hồng, tiền thưởng với thành tích ở nước ngoài cho người tham gia bán hàng đa cấp là không hợp lý. Như vậy, không tạo động lực để người tham gia bán hàng đa cấp thực hiện hoạt động mở rộng mạng lưới ra nước ngoài.

Lý giải vấn đề này, theo cơ quan soạn thảo, không thể kiếm chứng doanh số phát sinh của người tham gia ở nước ngoài được người tham gia ở Việt Nam bảo trợ. Tuy nhiên, vấn đề này có thể thực hiện thông qua các biện pháp yêu cầu cung cấp thông tin, số liệu của doanh nghiệp bán hàng đa cấp.

Với hoạt động bảo trợ quốc tế từ nước ngoài vào Việt Nam, theo lý giải của cơ quan soạn thảo, việc cho phép hoạt động này có thể không kiểm soát được việc chuyển tiền ra nước ngoài để chi trả hoa hồng cho người bảo trợ ở nước ngoài. Tuy nhiên, theo phản ánh của doanh nghiệp, hoa hồng, tiền thưởng và các lợi ích kinh tế khác cho người bảo trợ ở nước ngoài không do các doanh nghiệp trong nước chi trả. Do vậy, cơ quan soạn thảo cân nhắc bỏ quy định này.

Dự thảo cũng đề cập tới quy định thời hạn cập nhật các thông tin lên hệ thống công nghệ quản lý mạng lưới người tham gia bán hàng đa cấp ngay sau khi phát sinh giao dịch hoặc trong vòng 1 ngày kể từ khi kết thúc. Quy định này, theo phản ánh của doanh nghiệp là chưa hợp lý vì sẽ tạo ra gánh nặng về cập nhật thông tin quá lớn cho doanh nghiệp; đồng thời, gây tốn kém chi phí đầu tư và vận hành.

Nghị định 40/2018/NĐ-CP có nhiều quy định hạn chế và thủ tục xin phép với các hoạt động tổ chức hội nghị, hội thảo, đào tạo về bán hàng đa cấp. Tuy nhiên, Nghị định chưa có quy định cụ thể thế nào được coi là hội nghị, hội thảo, đào tạo về bán hàng đa cấp. Việc này dẫn đến các doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc xác định hoạt động tổ chức hội nghị, hội thảo nào cần xin phép.

Tương tự, Nghị định 40/2018/NĐ-CP cũng chưa có quy định cho phép doanh nghiệp giao kết hợp đồng điện tử. Nhiều doanh nghiệp trong ngành phản ánh rằng, việc áp dụng hợp đồng điện tử trong hoạt động bán hàng đa cấp có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm nhiều thời gian, công sức, chi phí. Bởi thế, cơ quan soạn thảo cân nhắc bổ sung quy định cho phép doanh nghiệp thực hiện giao kết bằng hợp đồng điện tử vào dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 40/2018/NĐ-CP quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp.