Để không chế.t vì “phạm phòng”, “thượng mã phong”

Phạm phòng là tình trạng trong cuộc “mây mưa”, bỗng nhiên người đàn ông bất tỉnh nhân sự, thở nhanh nông, mồ hôi vã ra như tắm, tay chân lạnh toát.

Dân gian gọi là chứng “tẩu dương” hay “ thượng mã phong” (bị khi đang gia.o hợ.p) hoặc “hạ mã phong” (bị sau khi gia.o hợ.p), nếu không cấp cứu kịp thời và xử lý không đúng cách, người bệnh có thể ngừng thở, ngừng tim và t.ử von.g.

Trong y học cổ truyền, phạm phòng được gọi là chứng “phòng sự hôn quyết” với nguyên nhân chủ yếu là do:

(1) Thể chất vốn suy nhược hoặc mắc bệnh lâu ngày, chính khí suy yếu nhưng ham mê tìn.h dụ.c quá độ, thời gian sinh hoạt quá dài, thận tinh xuất tiết quá nhiều dẫn đến mất cân bằng âm dương, khí theo tinh mà thoát ra ngoài, khí thoát thì thần tán mà dẫn đến hôn mê.

(2) Thể chất vốn thuộc loại âm hư, hư nhiệt quấy nhiễu bên trong, khi phòng dục quá độ, âm dịch hao tán, hư hỏa bốc lên trên kéo theo huyết dịch mà che lấp thanh khiếu dẫn đến hôn quyết.

(3) Rối loạn tình chí, can khí uất ức, khi sinh hoạt tìn.h dụ.c, khí cơ nghịch loạn mà dẫn đến hôn mê.

Về mặt trị liệu, thông qua phương pháp tứ chẩn (vọng, văn, vấn, thiết), cổ nhân thường quy nạp thành các thể bệnh như: Tinh tiết khí thoát, Huyết thuận hỏa nghịch, Khí uất nội bế… mà lựa chọn các vị thuố.c, bài thuố.c, công thức huyệt vị để châm cứu, day bấm cho phù hợp.

Ví như, với thể Tinh tiết khí thoát dùng đơn Độc sâm thang, với thể Huyết thuận hỏa nghịch dùng đơn tri bá địa hoàng hoàn gia giảm, với thể Khí uất nội bế dùng đơn Tứ nghịch tán gia vị…

Vị trí huyệt: Trường cường: nằm dưới đầu mút phía dưới xương cụt 0,5 thống, chính giữa khoảng cách của đầu mút xương cụt với hậ.u mô.n. Hội âm: ở giữa đáy chậu giữa hậ.u mô.n với chân túi bọc tin.h hoà.n. Nhân trung: nằm trên đường giữa, tại chỗ tiếp nối 1/3 và 2/3 dưới rãnh nhân trung.

Theo kinh nghiệm dân gian, khi người chồng lâm vào tình trạng này, người vợ phải hết sức bình tĩnh, ôm giữ lấy chồng trong tư thế nguyên trạng, hà hơi vào miệng rồi nhanh chóng dùng bất cứ vật nhọn gì như kim băng, cây trâm cài tóc, kim châm cứu… châm mạnh vào đầu xương cùng cụt (vị trí của huyệt trường cường gần hậ.u mô.n) hay huyệt hội âm (điểm giữa nối từ gốc dươn.g vậ.t đến hậ.u mô.n). Bởi vậy, ngày xưa trước khi đưa con về nhà chồng, người mẹ thường tặng con gái một cây trâm cài tóc nhằm vào mục đích dự phòng tình trạng “phòng sự hôn quyết”.

Ngoài ra, có thể kết hợp dùng móng tay cái bấm thật mạnh vào huyệt nhân trung nằm ở điểm nối giữa 1/3 trên và 2/3 dưới của rãnh nhân trung. Dân gian còn dùng bột gừng trộn với bột bồ kết, lấy chút ít thổi vào mũi bệnh nhân hoặc lấy ngô thù du sao nóng cùng với muối ăn rồi chườm vào rốn.

Theo y học hiện đại, phạm phòng thực chất là tình trạng mất ý thức đột ngột với cơ chế chủ yếu là suy giảm lưu lượng tuần hoàn não do nhiều nguyên nhân khác nhau. Tình trạng này đặc biệt dễ xảy ra với những người vốn dĩ mắc các bệnh mạn tính nguy hiểm như thiểu năng động mạch vành tim, nhồi má.u cơ tim, tai biến mạch não, tăng huyết áp, hay bị hạ huyết áp đột ngột, rối loạn nhịp tim, vữa xơ động mạch, rối loạn thần kinh thực vật… và được coi là một cấp cứu tối khẩn cấp.

Khi đó, người vợ phải hết sức bình tĩnh, nhanh chóng nhẹ nhàng đưa người chồng nằm với tư thế đầu thấp, lập tức tiến hành hà hơi thổi ngạt và ấn tim ngoài lồng ngực, đồng thời kêu người trợ giúp, gọi điện thoại cấp cứu 115 để chuyển bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để hồi sức cấp cứu và xác định nguyên nhân cụ thể.

Theo Bưu Điện Việt Nam