Đế chế bị lãng quên trở lại

Champions League 2021 – 2022 đang chứng kiến sự trở lại của Ajax Amsterdam, đội bóng từng thi đấu rất thành công ở đấu trường này vào thập niên 1970 và khoảnh khắc lóe sáng năm 1995.

Các cầu thủ Ajax Amsterdam ăn mừng thành tích toàn thắng vòng bảng Champions League 2021 – 2022.

6 trận thắng tuyệt đối ở vòng bảng và lá thăm may rủi đưa đến cuộc đối đầu Benfica ở vòng 1/8 là tiền đề để thầy trò Erik Ten Hag mơ mộng bay cao.

Những bước tiến vững chắc

Ajax Amsterdam là đội bóng thành công nhất của Hà Lan, với kỷ lục “vô tiền khoáng hậu” 33 chức vô địch quốc gia; 18 Cúp Quốc gia và 4 lần vô địch ở đấu trường C1 (nay là Champions League)… Đội bóng từng là nơi sản sinh ra rất nhiều thế hệ tài năng cho đội tuyển có biệt danh “Cơn lốc màu da cam”.

Tiêu biểu cho thế hệ vàng đó là Rinus Michels, huyền thoại Johan Cruyff, Marco Van Basten, Dennis Bergkamp… Hoặc lứa cầu thủ tài năng năm 1995 với những Edwin van der Sar, Clarence Seedorf, Edgard Davids, Jari Litmanen, Marc Overmars, Patrick Kluivert, hai anh em nhà De Boer và “siêu dự bị” Nwankwo Kanu.

Sau những chu kỳ thành công rực rỡ, cùng với sự vươn lên mạnh mẽ của các nền bóng đá tiên tiến khác, Ajax Amstesdam cũng bắt đầu suy tàn theo thời gian, họ không còn giữ được vị thế người khổng lồ của bóng đá châu Âu.

Sau chức vô địch Champions League 1994 – 1995, Ajax Amstesdam quẩn quanh với vòng bảng của giải đấu danh giá nhất dành cho câu lạc bộ, hoặc may mắn lọt vào đến vòng 1/8. Thành tích vào đến chung kết Europa League mùa giải 2016 – 2017 của Ajax Amsterdam đã nhen nhóm hy vọng trở lại với thời kỳ đỉnh cao cho bóng đá Hà Lan, thế nhưng, ngoài thành tích trên, Ajax vẫn không đủ sức để cạnh tranh với những ông lớn của bóng đá châu lục.

Phải đến tháng 12/2017, đội bóng tượng đài của Hà Lan đưa ra quyết định mang tính lịch sử, đặt “người vô danh” Erik Ten Hag vào vị trí quyền lực trong khu vực kỹ thuật. Khi còn là cầu thủ, Erik Ten Hag chỉ là một trung vệ hạng trung bình ở giải vô địch Hà Lan và chưa một lần được khoác áo đội tuyển quốc gia, và trước khi về Ajax, kinh nghiệm cầm quân của ông gần như con số 0.

Thậm chí, Erik Ten Hag được coi là một kẻ “ngoại đạo”, không biết gì về Ajax. Thế nhưng, câu chuyện cổ tích của Ajax cũng bắt đầu từ ấy, dưới bàn tay của Erik Ten Hag.

Ajax từ đế chế bị lãng quên, đội bóng mang phận “lót đường” ở châu Âu đã vươn lên từng bước giành lại vị thế, sự tôn trọng từ những ông lớn khác. Mùa giải Champions League 2019, Ajax thi đấu xuất sắc ở vòng bảng với thành tích bất bại, thắng 3 và hòa 3 trước Bayern, AEK Athens và Benfica.

Cứ ngỡ câu chuyện cổ tích của thầy trò Erik Ten Hag sớm kết thúc, nhưng không, đội bóng đến từ Hà Lan còn liên tiếp tạo ra những cơn địa chấn, đánh bại gã khổng lồ Real Madrid với tổng tỷ số 5 – 3 (vòng 1/8), và hạ gục Juventus với Ronaldo tổng tỷ số 3 – 2 để hiên ngang tiến vào bán kết.

Ajax sau đó tiếc nuối rời Champions League 2019. Các học trò của Erik Ten Hag hòa 3 – 3 Tottenham sau 2 lượt trận vòng bán kết, nhưng họ bị loại bởi luật bàn thắng sân khách. Điều đặc biệt, để tạo nên hành trình kỳ diệu trước những ông lớn của bóng đá châu Âu như Real và Juventus, Erik Ten Hag và các học trò đã vận hành lối chơi pressing tầm cao mang thương hiệu của bóng đá Hà Lan.

Huấn luyện viên Erik Ten Hag đang được nhiều đội bóng lớn mời chào.

Kiến trúc sư Erik Ten Hag

Sau chiến tích năm 2019, Ajax rơi vào tình trạng “chảy máu” lực lượng với hàng loạt trụ cột đi tìm miền đất hứa của riêng mình. Bộ khung của đội bóng vỡ vụn vì Frenkie de Jong, Matthijs de Ligt, Hakim Ziyech, Joel Veltman, Donny van de Beek… đã được bán cho các câu lạc bộ giàu có ở các giải đấu cao cấp hơn. Nhưng Ajax dưới triều đại Erik Ten Hag vẫn chơi thứ bóng đá tổng lực.

Với tư duy hiện đại và công nghệ phân tích, đánh giá tiên tiến, ông đã kết hợp khéo léo giữa những nhóm cầu thủ trẻ “cây nhà lá vườn” của Ajax và biết cách sử dụng những cầu thủ tưởng chừng như “đồ thừa”. Ví dụ như trường hợp của tiền đạo Sebastian Haller, người đã không thể thành công ở West Ham nhưng đã được Erik Ten Hag phục hồi và nâng cấp năng lực tại Ajax. Sebastian Haller trở thành tay săn bàn hàng đầu Champions League mùa này với 10 bàn trong 6 trận.

Không nghi ngờ gì nữa, Erik Ten Hag là một trong những huấn luyện viên trẻ, giỏi nhất thế giới hiện nay. Điều đó đã khiến chiến lược gia người Hà Lan trở thành cái tên được thèm muốn nhất thế giới bóng đá. Vòng bảng Champions League 2021 -2022 khép lại, ông đã đề cập đến khả năng “sẵn sàng để làm việc ở nước ngoài” vào cuối mùa giải này. Thông tin này nhanh chóng lan tỏa đến rất nhiều câu lạc bộ danh tiếng như Bayern Munich, Tottenham Hotspur hay đội bóng mới nổi Newcastle United.

Thậm chí, Erik Ten Hag được cho là nằm trong danh sách thay thế Pep Guardiola tại Man City nếu huấn luyện viên người Tây Ban Nha nghỉ việc. Một số kênh thông tin tại Anh nhận định, Man United chỉ bổ nhiệm Ralf Rangnick làm huấn luyện viên tạm thời vì họ muốn xem liệu Erik Ten Hag có đến vào tháng 5/2022 hay không. Nếu Maurcio Pochettino rời PSG để tới Old Trafford, đội bóng nước Pháp sẽ nhanh chóng trải thảm đỏ đưa Erik Ten Hag về.

Erik Ten Hag đã gia hạn hợp đồng với Ajax đến năm 2023. Nhưng người Hà Lan luôn thích xê dịch. Ajax có nhiều cựu học viên chơi ở 5 giải đấu lớn nhất châu Âu hơn bất kỳ lò đào tạo nào khác và những huấn luyện viên của họ cũng thế. Erik Ten Hag đã từ chối nhiều nơi để ở lại Ajax, nhưng ông cam kết điều đó khó được duy trì bởi rất nhiều đội bóng lớn luôn làm tất cả để có chiến lược gia tài năng người Hà Lan. Ẩn số phía trước có lẽ nằm ở câu hỏi Erik Ten Hag sẽ quyết định về đâu khi rời Amsterdam?

Triết lý bóng đá đậm chất khoa học và hiện đại của Erik Ten Hag đã manh nha từ những ngày ông “học việc” ở Đức, hay giai đoạn trở về Hà Lan nắm Utrecht, đội bóng nhà nghèo với kinh phí mỗi năm chỉ vỏn vẹn 2 triệu USD. Tư tưởng kiểm soát bóng và pressing của ông đã phát huy rực rỡ nhất tại Ajax, đội bóng có nhiều điều kiện thuận lợi về tài chính, con người hơn hẳn so với Utrecht. Sự kết hợp giữa trường phái bóng đá tấn công tổng lực của huyền thoại Cruyff và các yếu tố đậm chất Đức được Erik Ten Hag kế thừa, phát triển đầy sáng tạo tại Ajax.