Đế chế Ba Tư phát minh ra cối xay gió làm gì?
Người cổ đại biết sử dụng năng lượng gió từ rất sớm. Đế chế Ba Tư tạo ra những cối xay gió đầu tiên trong lịch sử, từ thế kỷ 5 sau Công nguyên.
Ngày nay, một trong những cối xay gió cổ nhất thế giới nằm ở thị trấn Nashtifan của Iran.
Đế chế Ba Tư nổi tiếng lịch sử với việc tạo ra những cối xay gió đầu tiên trên thế giới. Người Ba Tư tạo ra chúng vào thế kỷ 5 sau Công nguyên.
Cối xay gió của người Ba Tư có trục thẳng đứng và được làm từ 6 – 12 cánh quạt hình chữ nhật.
Sáng chế này được phủ thảm dệt bằng sậy hay vải. Cối xay gió có thể được sử dụng tại nhà cũng như trong các ngành công nghiệp xay xát, mía và lúa mạch.
Sau khi người Ba Tư sử dụng rộng rãi, cối xay gió trở nên phổ biến ở Trung Đông, Trung Á và sau đó lan sang Trung Quốc, Ấn Độ và cả khu vực châu Âu.
Một trong những chiếc cối xay gió cổ nhất thế giới do đế chế Ba Tư sáng tạo tồn tại đến ngày nay và vẫn sử dụng được nằm ở thị trấn Nashtifan thuộc tỉnh Khorasan Razavi, Iran.
Thị trấn Nashtifan luôn có những cơn gió mạnh thổi qua với tốc độ gió thường đạt tới 120 km/h.
Chính vì vậy, cối xay gió ở nơi đây được sử dụng rộng rãi và có hiệu quả cao trong suốt nhiều thế kỷ.
Hiện có khoảng 30 cối xay gió với những niên đại khác nhau nằm ở thị trấn Nashtifan. Chúng cao khoảng 15 – 20m.
Trong số này, nhiều chiếc cối xay gió có từ triều đại Safavid. Theo đó, chúng được làm từ những nguyên liệu chính là đất sét, rơm và gỗ.
Cối xay gió ở Nashtifan được thiết kế theo chiều ngang, tức trục thẳng đứng và tấm chắn gió xoay theo chiều ngang.
Mời độc giả xem video: Sáng chế máy phát điện chạy bằng sóng biển. Nguồn: VTC14.
Khám phá cối xay gió cổ nhất thế giới
Ngay từ thời cổ đại con người đã biết sử dụng năng lượng gió. Asbad - hệ thống cối xay gió tại thị trấn Nashtifan tại miền đông Iran là một minh chứng sống động cho điều này.
Đặc biệt sau hơn nghìn năm được phát minh, hệ thống cối xay này vẫn đang hoạt động.
Asbad là một trong những hệ thống cối xay gió lâu đời nhất trên thế giới, được cho là có từ thế kỷ thứ 5 và là minh chứng sống động cho sức sáng tạo của người cổ đại trong việc tận dụng nguồn năng lượng từ thiên nhiên.
Asbad tọa lạc tại thị trấn Nashtifan tại miền đông Iran. Thị trấn này ban đầu có tên là "Nish Toofan" hay "tâm bão" bởi nơi này có gió quanh năm thay vì chỉ có gió vào mùa thu, đông như hầu hết các vùng của Iran.
Những cơn gió bất tận gần như suốt bốn mùa cùng với sự khan hiếm tài nguyên nước là hai yếu tố khuyến khích người cổ đại Iran sử dụng năng lượng tự nhiên một cách hiệu quả. Đó chính là lý do cho sự ra đời của Asbad - một kỹ thuật thông minh chuyển đổi sức gió thành năng lượng để nghiền ngũ cốc.
Các "kiến trúc sư" cổ đại đã khiến thế hệ con cháu hàng nghìn năm sau phải ngạc nhiên bởi họ đã xây dựng hệ thống cối xay gió một cách rất quy mô, cực kỳ thông minh để biến những cơn gió dữ dội và khó chịu thành năng lượng thay thế sức lao động của con người trên vùng sa mạc khô cằn.
Hệ thống cối xay gió cao từ 15 đến 20 m, được làm từ các nguyên liệu đất sét, rơm và gỗ với những trục thẳng đứng mang từ 6 đến 12 cánh quạt hình chữ nhật, được phủ thảm dệt bằng sậy hay vải và chịu được sức gió tới 120km/h.
Hệ thống gồm đường hầm (nơi hạt ngũ cốc đi xuống cối giã), thùng chứa (nơi để lưu trữ ngũ cốc) và cánh quạt (tác dụng làm cánh buồm quay để giã ngũ cốc). Gió đi qua các khe hở nan quạt và xoay các bánh xe và van, từ đó tác động lên trục và quay các cối xay.
Kết cấu phía trong được chia làm 2 tầng. Tầng trên cùng là nơi ngũ cốc được đổ vào miệng hầm, từ đó đi xuống cối giã. Ngũ cốc được tách bóc, sàng lọc xuống bồn chứa thông qua đường hầm. Kết quả cuối cùng là ngũ cốc được nghiền thành bột.
Bên cạnh đó, để sử dụng tối ưu gió, tất cả các cối xay gió được xây dựng tập trung tại một địa điểm trên vị trí cao nhất của khu vực, biến hệ thống thành một "nhà máy", thậm chí trải dài cả km. Như vậy, nó không chỉ có tác dụng chuyển đổi những con gió thành năng lượng để nghiền hạt mà còn đóng vai trò như một hàng rào chống lại những cơn bão cho ngôi làng.
So với thiết kế cối xay gió hiện nay, nhược điểm của hệ thống cối xay gió Asbad là các cánh quạt được thiết kế theo chiều ngang. Điều này khiến cho chỉ có một bên thiết bị hấp thụ năng lượng gió trong khi nửa còn lại về cơ bản đi ngược gió gây lãng phí năng lượng. Nhưng bù lại cho hạn chế này là thị trấn Nashtifan có năng lượng gió rất lớn, tốc độ gió thường đạt tới 120 km/h.
Năm 2002, Cục Di sản Văn hóa Iran ghi nhận những chiếc cối xay gió Asbad là di sản quốc gia. Kể từ đó hệ thống cối xay gió tại thị trấn Nashtifan - một trong những cấu trúc kiến trúc quan trọng nhất của Iran ở các vùng sa mạc, nơi chuyển đổi động năng của không khí (gió) thành các dạng năng lượng khác - đã trở thành một điểm du lịch độc đáo và thu hút nhiều du khách viếng thăm. Không chỉ được sử dụng trong suốt nhiều thế kỷ qua, hiện có khoảng 30 chiếc cối xay gió nằm rải rác trong khu vực vẫn đang hoạt động.
Giật mình cuộc thi uống rượu c.hết chóc do Alexander đại đế tổ chức Alexander đại đế được người đời nhớ đến là nhà cầm quân bách chiến bách thắng, chinh phục được nhiều vùng đất trù phú. Điều khó tin là ông từng tổ chức một cuộc thi uống rượu. Thế nhưng, khi kết thúc cuộc thi, tất cả người tham gia đều t.ử v.ong. Là hoàng đế của vương quốc Macedonia, Alexander đại đế (356...