Đầu xuân hành hương về miền non thiêng Yên Tử

Khu di tích Yên Tử (thuộc TP Uông Bí, Quảng Ninh) là một trong những khu du lịch tâm linh nổi tiếng của miền Bắc.

Trong tiết xuân tháng Giêng với chút mưa phùn lây phây, hành hương về miền đất Phật sẽ giúp bạn cảm nhận được sự giao hòa đất trời cùng những trải nghiệm khó quên.

Khu di tích Yên Tử thuộc vùng đất Yên Tử nổi danh là đất Phật linh thiêng, là hệ thống chùa chiền với lối kiến trúc truyền thống, hấp dẫn du khách gần xa. Khu di tích được xây dựng trên núi Yên Tử, còn được người dân gọi là núi Tượng Đầu, ngọn núi nằm giữa ranh giới của 2 tỉnh Bắc Giang và Quảng Ninh. Với độ cao 1.068 mét so với mực nước biển, nơi đây có thảm động thực vật vô cùng đa dạng, phong phú.

Khung cảnh hữu tình phía trước Trung tâm Văn hóa Trúc Lâm Yên Tử. (Ảnh: Thắng Nguyễn)/ https://dulich.petrotimes.vn/

Đây là nơi quy tụ các di tích lịch sử, công trình văn hóa gắn liền với quá trình hình thành và phát triển của thiền phái Trúc Lâm Yên Tử. Nơi đây sở hữu phong cảnh núi non hữu tình, khí hậu trong lành, thiên nhiên phong phú, đã trở thành điểm sáng trong du lịch văn hóa và tâm linh của Quảng Ninh.

Khu vực Yên Tử có tổng diện tích tự nhiên khoảng 2.686ha, trong đó có 1.736ha rừng tự nhiên, đặc trưng cho hệ sinh thái rừng Đông Bắc, nơi còn bảo tồn được nhiều nguồn gen động, thực vật quý hiếm… Xen kẽ với thiên nhiên là hệ thống chùa, am, tháp… Ven lối dẫn lên các chùa, am, tháp thường trồng rất nhiều tùng.

Lối đi bằng đá dẫn lên các chùa, am, tháp. (Ảnh: Thắng Nguyễn)/ https://dulich.petrotimes.vn/

Trong khu vực này hiện còn khoảng hơn 200 cây tùng đại thụ, thuộc 4 nhóm quý hiếm, được trồng cách đây khoảng 700 năm. Ngoài đường tùng cổ thụ, rừng trúc ở đây cũng nổi tiếng từ ngàn xưa… Trúc là sản phẩm độc đáo của Yên Tử, tượng trưng cho sức sống dẻo dai, vẻ đẹp thanh bạch và tao nhã của tạo hóa. Có lẽ, đó cũng chính là lý do mà Trần Nhân Tông đã chọn nơi đây để tu hành và lấy tên “rừng Trúc”, tức Trúc Lâm, để đặt tên cho dòng Thiền do ông sáng lập.

Trải qua thăng trầm lịch sử, Yên Tử luôn ấp ủ trong mình hồn thiêng văn hóa Việt với hàng chục ngôi chùa, hàng trăm am tháp, hàng ngàn di vật cổ chứa đựng những giá trị tinh thần, tư tưởng của thiền phái Trúc Lâm và nền văn hóa rực rỡ thời Đại Việt.

Đường lên chùa Đồng khá cheo leo, hai bên là rừng trúc. (Ảnh: Thắng Nguyễn)/ https://dulich.petrotimes.vn/

Về với non thiêng Yên Tử, bạn sẽ trải qua nhiều cung bậc cảm xúc, đi bộ qua những vườn hoa đỗ quyên đang vào độ rực rỡ, trải nghiệm cáp treo, leo những bậc thang dốc và hẹp hay thả hồn ngắm nhìn những thảm thực vật đa dạng dọc hai bên đường đi.

Lễ hội Yên Tử bắt đầu ngày mùng 10 tháng Giêng và kéo dài tới hết tháng 3 âm lịch.

Một số địa điểm nổi bật tại khu di tích Yên Tử:

Chùa Trình hay còn gọi là đền Trình, chùa Bí Thượng, tọa lạc ở độ cao 1.000m. Ngôi chùa có tuổi đời gần 400 năm với lối kiến trúc cổ độc đáo. Nổi tiếng là ngôi chùa gần như sắp chạm đến trời mây Yên Tử, nơi đây thu hút đông đảo du khách đến tham quan, lễ Phật. Chùa Trình có cảnh quan thanh tịnh, không gian yên bình với cây cối xanh mát, suối chảy róc rách cùng kiến trúc cổ độc đáo, du lịch Yên Tử, đừng quên dừng chân tại đây để nghỉ ngơi, vãn cảnh chùa.

Suối Giải Oan: Trên đường đi du lịch Yên Tử, bạn sẽ ngang qua con suối Giải Oan trong xanh. Nơi đây còn gắn với câu chuyện hàng trăm cung nữ đã trầm mình để ngăn cản vua Trần Nhân Tông quy y. Kinh nghiệm du lịch bụi Yên Tử cho thấy, dừng chân tại đây, du khách sẽ được chiêm ngưỡng cảnh núi non nên thơ, suối chảy róc rách, thi thoảng là tiếng chim hót líu lo, tận hưởng không khí trong lành.

Cung Trúc Lâm – công trình đồ sộ nhất trong tổng thể Trung tâm văn hóa Trúc Lâm Yên Tử. Toàn bộ kiến trúc của công trình được thiết kế bằng cách lấy cảm hứng từ các kiến trúc cổ còn sót lại ở Yên Tử, đặc biệt là tháp Huệ Quang cùng với các bức tường quanh tháp và các di sản văn hóa, lịch sử của Việt Nam và Thiền phái Trúc Lâm trên núi Yên Tử.

Bên trong Cung Trúc Lâm. (Ảnh: Thắng Nguyễn)/ https://dulich.petrotimes.vn/

Bên trong Cung Trúc Lâm bố trí 160 hàng ghế bằng gỗ lim, cung có sức chứa từ 5.000 đến 7.000 người. Đây là nơi tổ chức các sự kiện tưởng niệm, lễ hội, hội thảo và các hoạt động văn hóa Phật giáo.

Cung Trúc Lâm là nơi đặt tượng thờ Phật hoàng Trần Nhân Tông, thiền sư Pháp Loa và thiền sư Huyền Quang – ba vị tổ của thiền phái Trúc Lâm Yên Tử. (Ảnh: Thắng Nguyễn)/ https://dulich.petrotimes.vn/

Chùa Hoa Yên tọa lạc ở độ cao 535m so với mực nước biển. Đây là ngôi chùa to nhất nên còn được gọi là chùa Cả. Chùa vốn được khởi dựng từ thời nhà Lý, lấy tên là Phù Vân. Trên 700 năm trước, chùa chỉ là một thảo am rất nhỏ, là nơi để Phật hoàng Trần Nhân Tông giảng đạo, lấy tên là Vân Yên. Cả ba vị sư tổ của thiền phái Trúc Lâm Yên Tử đều đã trụ trì tại chùa này. Đến đời nhà Lê, khi Lê Thánh Tông đi qua chùa thấy hoa lá xanh tươi, sương khói la đà mới đổi thành Hoa Yên.

Đường lên chùa Hoa Yên, hai bên là hàng cây đại cổ thụ. (Ảnh: L.Trang)/ https://dulich.petrotimes.vn/

Ngôi chùa hiện nay được xây vào đời nhà Nguyễn với kiến trúc 5 gian hình chữ Đinh. Người ta cho rằng theo thế núi, chùa Hoa Yên tọa lạc ở nơi đầu rồng, đôi mắt rồng là chỗ dựng tháp tổ; hai dãy núi hai bên như những cánh tay rồng ôm lấy con đường hành hương của du khách. Năm 2002, chùa Hoa Yên được tôn tạo lại theo kiến trúc bên trong chữ Công bên ngoài chữ Quốc. Chùa bao gồm nhà thờ tổ, hành lang tả hữu hai bên, trống, chuông chùa đều được mô phỏng kiến trúc đời Trần. Trước tòa Tam bảo đặt một lầu hương bằng đồng cổ rất cổ kính. Phía sau chùa Hoa Yên là chùa Phổ Đà Quan Âm Bồ Tát, tuy nhiên nay chỉ còn là phế tích. Gần chùa Hoa Yên có vườn tháp Huệ Quang với 97 ngọn tháp bằng gạch hoặc đắp đất kề nhau tạo thành một quần thể.

Chùa Một Mái hay còn gọi là chùa Bồ Đà. Chùa có kiến trúc độc đáo với một nửa ẩn mình trong hang động, một nửa phô ra ngoài với mái ngói phủ rêu phong. Nằm giữa lưng chừng trời, xung quanh là núi đá, cây cối, nơi đây mang đến không gian thanh tịnh, hòa mình với thiên nhiên.

An Kỳ Sinh và tượng Phật Hoàng Trần Nhân Tông

An Kỳ Sinh là một tảng đá tự nhiên có hình thù giống một vị tu sĩ chắp tay cung kính. Tận dụng vẻ đẹp kỳ thú của thiên nhiên, người dân đã lập nên am thờ An Tử – vị tu sĩ sáng chế nhiều phương thuốc chữa bệnh cứu người.

Tượng Phật Hoàng Trần Nhân Tông. (Ảnh: Thắng Nguyễn)/ https://dulich.petrotimes.vn/

Tượng Phật Hoàng Trần Nhân Tông nằm ở độ cao hơn 1.000m so với mực nước biển, giữa khung cảnh núi rừng tráng lệ, nguy nga. Tượng được đúc bằng đồng nguyên khối nặng đến 138 tấn, cao 12,6m. Đây là tượng đài nhân dân xây dựng nhằm tưởng nhớ đến công vua Trần Nhân Tông đối với dân tộc và đạo pháp. Tượng với tư thế tĩnh tại, ung dung giữa đất trời là điểm tham quan, lễ Phật đáng đến khi du lịch Yên Tử.

Chùa Đồng

Tọa lạc ở độ cao 1.068m, chùa Đồng là ngôi chùa nằm ở vị trí cao nhất của Yên Tử.

Chùa Đồng nằm ở nơi cao nhất của Yên Tử. (Ảnh: L.Trang)/ https://dulich.petrotimes.vn/

Chùa được chạm trổ với những đường nét hoa văn tỉ mỉ, chạm khắc tinh xảo, điêu luyện theo kiến trúc nhà Trần. Đứng ở đây, bạn có cảm giác như chạm tới mây, đứng giữa trời đất bao la, rộng lớn. Nằm ở vị trí cao nhất, đường lên cũng khá cheo leo và không bằng phẳng nhưng điều đó không ngăn được bước chân những người hành hương.

Ảnh: L.Trang/ https://dulich.petrotimes.vn/

Vượt qua được chặng đường tuy không dài nhưng khá vất vả, độ dốc cao này, lòng người như nhẹ nhõm, tâm thanh tịnh và cảm giác hoan hỉ, thành công.

Trong tiết xuân mới, hãy dành thời gian về với non thiêng Yên Tử để cảm nhận sự hùng vĩ của núi non, đất trời, thả hồn vào không gian linh thiêng và nhẹ nhàng nơi đất Phật.