Đầu tư tiền ‘ảo’ rác, nạn nhân cũng có thể bị khởi tố hình sự

Các sàn forex vẽ ra ước mơ làm giàu nhanh chóng, nhưng cuối cùng người tham gia chỉ thấy nợ nần chồng chất, và còn khả năng phải đối diện với những tội danh hình sự khác.

Nạn nhân đầu tư cũng có thể vi phạm pháp luật

Thời gian qua, bất chấp việc hàng chục sàn forex đã bị lực lượng chức năng triệt phá, các sàn tiền ảo vẫn mọc lên như nấm sau mưa. Mỗi sàn forex sẽ có những cách thức hoạt động khác nhau, nhưng đều đánh chung vào 1 điểm đó là ước mơ làm giàu nhanh, làm giàu dễ dàng của người khác. Với chiếc bánh vẽ chỉ cần ngồi chơi xơi nước nhận lãi suất “cực khủng” lên đến 300% một năm, các sàn tiền ảo đã khiến hàng loạt nhà đầu tư sa bẫy, mà khi muốn rút chân ra cũng đã muộn màng.

Khi câu chuyện “tiền ảo” ngày càng tăng nhiệt, thì đa số nhà đầu tư vẫn còn rất mơ hồ về bản chất của đồng tiền này. Lợi dụng sự thiếu hiểu biết của những người tham gia, một nhóm người tự xưng “chuyên gia tài chính” mặc sức tô vẽ để lôi kéo càng nhiều người vào hệ thống càng tốt, để được trả lãi theo nhiều tầng. Để tạo niềm tin và cũng để tránh né cơ quan pháp luật, các sàn tiền ảo đều gắn mắc nước ngoài. Thế nhưng những người điều khiển các sàn forex này đều 100% là người Việt Nam, và bất kỳ ai muốn tham gia đều phải qua giới thiệu, dẫn dắt để được vào nhóm. Đây là một hình thức đa cấp trái phép biến tướng tinh vi.

Hiện tại pháp luật Việt Nam tuy không cấm đầu tư tiền ảo, nhưng chưa cho bất cứ tổ chức, cá nhân nào kinh doanh sàn forex. Các hoạt động kinh doanh theo mô hình đa cấp với sản phẩm là đồng tiền ảo do các đối tượng tạo ra bị pháp luật nghiêm cấm. Tất cả tổ chức, cá nhân tham gia vận động lôi kéo người vào hệ thống đều có thể bị xử lý hình sự bởi chính họ cũng là người mời chào thêm những người tham gia mới ở dưới họ theo mô hình kim tự tháp. Họ là người gián tiếp khiến cho những người ở tuyến dưới bị mất tiền. Những đối tượng ở trên ‘đỉnh tháp’ nắm giữ các khoản tiền do thành viên mới đóng vào, chỉ những người ở ‘đáy tháp’ mới là nạn nhân thực sự.

Đối diện với tội danh nào? Và mức phạt ra sao?

Đối với hành vi lừa đảo thông qua đầu tư tài chính trên sàn tiền ảo có thể bị khởi tố hình sự với tội danh lừa đảo chiếm đoạt tài sản quy định tại Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017. ‘Mức phạt cao nhất của tội này là tù chung thân, có thể bị phạt tiền từ 10-100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1-5 năm, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản’. Một số tình tiết tăng nặng có thể xem xét đến như hoạt động kêu gọi diễn ra có tổ chức, có tính chất chuyên nghiệp và số tiền chiếm đoạt lớn…

Bên cạnh đó, hành vi kêu gọi tham gia hoạt động đầu tư, kinh doanh đa cấp trái phép này cũng có thể bị khởi tố với tội danh ‘Sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện chiếm đoạt tài sản’ được quy định tại Điều 290 Bộ luật Hình sự năm 2015 với mức phạt cao nhất cho tội danh này là 20 năm tù. Ngoài ra, người vi phạm còn có thể bị phạt tiền từ 20-100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1-5 năm, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Như vậy, khi tham gia vào một sàn tiền ảo trái phép, ngoài rủi ro mất trắng tài sản các nhà đầu tư còn phải đối diện với khá nhiều tội danh hình sự. Làm giàu là ước mơ chính đáng của mọi người, nhưng tiền ảo vẫn là một lĩnh vực mới mẻ đang chờ hoàn thiện pháp lý. Do đó các nhà đầu tư cần phải thận trọng, tìm hiểu kỹ về lĩnh vực mình đang đầu tư để tránh những thiệt hại không đáng có về người và của.