Đấu tranh hiệu quả với hoạt động lợi dụng du lịch để kết hôn trái phép với người Việt Nam

Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Lào Cai ngày 21/11 cho biết vừa hoàn thành bản kết luận điều tra vụ án lừa đảo môi giới hôn nhân với người nước ngoài…

Đây chỉ là một trong những vụ án được Công an tỉnh Lào Cai điều tra, phát hiện trong thời gian qua. Theo Công an tỉnh Lào Cai, từ khi Chính phủ áp dụng chính sách cấp visa điện tử (Evisa) cho người nước ngoài, số người Trung Quốc dùng thị thực Evisa nhập cảnh Việt Nam tăng lên. Một số đã khai mục đích du lịch hoặc làm việc để sang Việt Nam tìm vợ… Từ các vụ án được phát hiện đã gióng lên hồi chuông cảnh báo.

Sang Việt Nam tìm vợ, rơi vào bẫy

Theo lãnh đạo Phòng Quản lý xuất nhập cảnh, Công an tỉnh Lào Cai, đàn ông Trung Quốc sử dụng Evisa sang Việt Nam tìm vợ thường có 2 xu hướng. Một là tự làm quen, tìm hiểu qua các phần mềm chat, app hẹn hò trực tuyến như Wechat, Yueliao để nói chuyện với phụ nữ Việt Nam. Hai là thông qua các tổ chức môi giới hôn nhân cả hợp pháp và bất hợp pháp…

Công an tỉnh Lào Cai bắt giữ 4 đối tượng trong đường dây mua bán người.

Vì thế, có trường hợp đã bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Vụ án Lường Văn Tuân, còn có tên gọi khác là Tuấn (SN 1986, trú tại huyện Hạ Hoà, tỉnh Phú Thọ) là một ví dụ. Liên quan đến vụ án trên, đầu tháng 11/2024, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Lào Cai đã hoàn tất bản kết luận điều tra, chuyển hồ sơ đến Viện KSND tỉnh Lào Cai đề nghị truy tố 6 đối tượng.

Quá trình điều tra, xác định: Do có nhu cầu lấy vợ người Việt Nam nên Hoàng Trung Sơn (SN 1980); Phương Vũ Quân (SN 1986); Thịnh Vân Hoa (SN 1985) và Hoàng Dịch Khải (SN 1992) cùng ở tại Trung Quốc đã thông qua Yang Ming Jun (SN 1972) và Trần Tiểu Linh (SN 1981) cùng trú tại TP Đông Dương, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc liên hệ và móc nối được với Lương Văn Tuân và Vi Thị Vĩnh, tên gọi khác là Hoa (SN 1997, trú tại xã Phúc Sơn, huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang) để giới thiệu và làm thủ tục cho những người đàn ông Trung Quốc lấy vợ người Việt Nam.

Sau khi nhận lời, Tuân và Vĩnh bàn bạc, thống nhất với nhau về số tiền được hưởng sau khi môi giới hôn nhân. Qua trao đổi, các đối tượng thấy rằng, nếu làm theo đúng thủ tục quy định thì số tiền hưởng lời không được nhiều. Vì thế, Tuân bàn với Vĩnh tìm phụ nữ Việt Nam đưa cho Tuân. Sau đó, Tuân sẽ thông qua hình thức môi giới hôn nhân, chiếm đoạt tiền của những người Trung Quốc có nhu cầu lấy vợ người Việt Nam.

Trong khoảng thời gian từ tháng 3/2024 đến cuối tháng 4/2024, với thủ đoạn tìm và thuê những ngôi nhà ở khu hẻo lánh thuộc các thôn, xã của huyện Bảo Thắng (Lào Cai); thuê người trung tuổi đứng ra đóng giả làm bố mẹ của những người phụ nữ được giới thiệu xem mắt và đưa ra yêu cầu cho những người Trung Quốc phải đưa tiền để làm giấy tờ, thủ tục đăng ký kết hôn và tổ chức lễ cưới… Tuân và Vĩnh đã chiếm đoạt 160 nghìn NDT của 4 người đàn ông Trung Quốc.

Để thực hiện hành vi phạm tội, chiếm đoạt tài sản của các nạn nhân, Tuân và Vĩnh đã bố trí cho nạn nhân Sơn gặp em gái của Vĩnh là Vi Thị Dự (SN 2000, trú tại huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang) để xem mặt và ra mắt gia đình nhà gái. Với phương thức và thủ đoạn như trên, Tuân và các đối tượng đã chiếm đoạt của Sơn 40 nghìn NDT, trong đó có 20 nghìn NDT tiền sính lễ, 10 nghìn NDT tiền làm thủ tục, giấy tờ đăng ký hôn và 10 nghìn NDT tiền tổ chức lễ cưới.

Tương tự như vậy, Tuân và Vĩnh đã bố trí cho Hoa gặp Vi Thị Nghĩa (SN 2005, trú tại huyện Sơn Động); bố trí cho Quân gặp Hoàng Thị Khánh (SN 2003, ở tại Bắc Giang); Khải gặp Vi Thị Ngân (SN 2003, cũng trú tại Bắc Giang) để xem mặt và ra mắt gia đình nhà gái…

Sau khi đã nhận đủ các khoản tiền do bị hại đưa, khoảng 20h ngày 23/4, Tuân và Vĩnh đã bố trí xe đưa Trần Tiểu Linh và 4 người đàn ông Trung Quốc về TP Yên Bái với lý do chuẩn bị cho lễ cưới vào ngày hôm sau. Khi những người Trung Quốc đã ổn định chỗ nghỉ ngơi, như đã bàn bạc, Tuân và Vĩnh bỏ về để những người Trung Quốc ở lại, không thực hiện các nội dung như cam kết về việc làm thủ tục liên quan đến đăng ký kết hôn và tổ chức lễ cưới cho những người Trung Quốc nhằm chiếm đoạt số tiền mà họ đã đưa.

Ngăn chặn hiệu quả hoạt động của tội phạm

Đây chỉ là một trong các vụ việc được Công an tỉnh Lào Cai phát hiện trong thời gian vừa qua. Trao đổi với phóng viên, lãnh đạo Phòng Quản lý xuất nhập cảnh, Công an tỉnh Lào Cai cho biết, Lào Cai là tỉnh vùng cao biên giới, nằm trên hành lang kinh tế Côn Minh – Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng có đường biên giới dài 182,086km; cửa khẩu quốc tế đường bộ và đường sắt và nhiều lối mòn, lối mở thông thương với tỉnh Vân Nam – Trung Quốc. Cùng với sự phát triển kinh tế, Lào Cai cũng phải đối mặt với nhiều thách thức mới trong công tác bảo vệ ANTT trên địa bàn, nổi lên gần đây là tình trạng công dân Việt Nam nhập cảnh bằng thị thực điện tử (Evisa) với mục đích du lịch, tìm cơ hội kết hôn trái phép với người Việt Nam.

Tại Lào Cai, nổi lên là tình trạng người Trung Quốc sang Việt Nam thường khai mục đích du lịch hoặc làm việc nhưng thực chất là tìm vợ. Từ khi Chính phủ áp dụng chính sách cấp visa điện tử cho người nước ngoài, số người Trung Quốc dùng thị thực Evisa nhập cảnh Việt Nam với mục đích tìm vợ đã tăng đáng kể so với thời điểm trước kia.

Theo lãnh đạo Phòng Quản lý xuất nhập cảnh, Công an tỉnh Lào Cai, để dụ dỗ phụ nữ Việt Nam sang Trung Quốc lấy chồng, các đối tượng tìm cách tiếp cận, thuyết phục, hứa hẹn với nạn nhân về viễn cảnh cuộc sống giàu sang và sẽ nhận được số tiền hồi môn từ 20-120 triệu đồng. Sau đó, đối tượng nhận tiền đặt cọc, tổ chức xem mặt…

Sau đó thì hoàn thiện các thủ tục hộ chiếu, visa, giấy khám sức khoẻ, giấy xác nhận tình trạng độc thân rồi đưa phụ nữ Việt Nam xuất cảnh bàn giao cho người bên Trung Quốc và nhận tiền. Trong trường hợp này, ban đầu, việc sang Trung Quốc kết hôn của một số phụ nữ Việt Nam là tự nguyện nhưng khi sang đến nơi, nhiều nạn nhân bị giam lỏng, kiểm soát, thu hết hộ chiếu, điện thoại; bị yêu cầu phải kết hôn theo chỉ định của nhóm đối tượng này. Vì không có tiền để trả cho các đối tượng, nhiều phụ nữ đã phải kết hôn trên cơ sở không có tình cảm.

Mới đây, tháng 9/2024, Công an tỉnh Lào Cai đã triệt phá thành công đường dây mua bán người xuyên quốc gia; bắt giữ 4 đối tượng gồm Ma Seo Sẻ (SN 1994); Sùng Seo Dìn (SN 1996) cùng trú tại xã Hoàng Thu Phố, huyện Bắc Hà; Ly Seo Nủ (SN 1995, trú tại xã Tả Ngài Chồ, huyện Mường Khương); Cư Seo Đồng (SN 1997, trú tại thị trấn Nông trường Phong Hải, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai).

Trong vụ án này, các đối tượng đã lợi dụng hoạt động môi giới hôn nhân để tìm kiếm, dụ dỗ những phụ nữ Việt Nam đồng ý đi xem mặt, chọn vợ, lấy chồng Trung Quốc. Sau đó, bàn giao nạn nhân cho các đối tượng môi giới phía Trung Quốc để các đối tượng này bán vào sâu trong nội địa cho những người có nhu cầu lấy vợ. Bước đầu, Cơ quan Công an xác định, từ tháng 5/2023 đến tháng 7/2023, các đối tượng có hành vi mua bán đối với 4 nạn nhân sang Trung Quốc, gồm: M.T.T (SN 2005, trú tại huyện Mường Khương); S.T.H (SN 2006, trú tại huyện Bảo Thắng); T.T.M (SN 1993, trú tại tỉnh Cao Bằng) và V.T.S (SN 2003, trú tại tỉnh Sơn La).

Nói về những khó khăn trong quá trình phá án, cán bộ Phòng Quản lý xuất nhập cảnh, Công an tỉnh Lào Cai cho biết: Hoạt động kết hôn trái phép (không có sự tự nguyện của bên nữ) diễn ra ở nước ngoài nên việc ngăn chặn, xử lý của cơ quan chức năng Việt Nam gặp rất nhiều khó khăn.

Một số nạn nhân ban đầu bị kết hôn ép buộc nhưng sau một thời gian chung sống, sinh con đã chấp nhận cuộc sống như vậy và không muốn thay đổi… Vì thế, nếu có trở về Việt Nam cũng không đứng ra tố cáo các đối tượng đã lừa đảo. Cùng với đó, các trường hợp lấy chồng Trung Quốc, trong đó có số bị lừa đảo chưa trở về Việt Nam nên các cơ quan chức năng chưa có căn cứ để xử lý do không có bị hại.

Để hạn chế tình trạng trên, theo Công an tỉnh Lào Cai cần có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Trong đó, cần phát huy vai trò của các trung tâm tư vấn, hỗ trợ hôn nhân có yếu tố nước ngoài.

Các cơ quan, ban, ngành cần tích cực tuyên truyền để người dân nâng cao nhận thức và cảnh giác với hoạt động lợi dụng tư vấn, môi giới kết hôn với người nước ngoài để tìm kiếm lợi nhuận, mua bán người, bóc lột sức lao động, xâm phạm tình dục hoặc vì mục đích trục lợi khác. Đồng thời, đẩy mạnh công tác phối hợp đấu tranh, xử lý nghiêm minh các hành vi lợi dụng môi giới hôn nhân để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Cùng với đó cần phát huy hiệu quả các cơ chế, nội dung hợp tác phòng, chống tội phạm trên lĩnh vực quản lý xuất, nhập cảnh và di dân; đấu tranh với các loại tội phạm khác. Tiếp tục hợp tác đấu tranh phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia trên lĩnh vực phòng, chống hoạt động xuất, nhập cảnh trái phép; phối hợp tuần tra liên hợp tại những đoạn đường biên gần các cột mốc biên giới trọng điểm. Đồng thời, tăng cường hoạt động tuyên truyền, giáo dục pháp luật, hướng dẫn công dân tuân thủ quy định của pháp luật hai nước về lãnh thổ biên giới quốc gia, các quy định về quản lý xuất, nhập cảnh, cảnh giác, phòng ngừa với các loại tội phạm ở khu vực biên giới…