Dấu hiệu tan băng trong căng thẳng thương mại Mỹ – EU
Mỹ và EU cam kết hợp tác khi cả hai bên hướng đến sự bùng nổ về sử dụng xe điện và các lĩnh vực xanh khác.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen (trái) và Tổng thống Mỹ Joe Biden (phải) tại Nhà Trắng ngày 10//2023. Ảnh: EPA-EFE.
Theo hãng tin Reuters ngày 11/3, Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã công bố đạt được sự tiến triển trong việc xoa dịu tranh chấp thương mại xuyên Đại Tây Dương và cam kết tiếp tục ủng hộ Ukraine trong cuộc xung đột với Nga.
Cụ thể, hai nhà lãnh đạo đã tuyên bố sau cuộc đàm phán tại Nhà Trắng rằng sẽ thảo luận về việc cho phép các nhà sản xuất khoáng sản quan trọng của EU tiếp cận thị trường Mỹ theo chương trình đặc biệt nhằm khuyến khích các ngành công nghiệp thân thiện với khí hậu.
Hai bên cam kết sẽ phối hợp chung khi cả nền kinh tế Mỹ và EU đều hướng đến sự bùng nổ về sử dụng xe điện và các lĩnh vực xanh khác.
Tuyên bố chung cũng chỉ ra rằng ông Biden và bà Leyen đã đạt được tiến bộ với thỏa thuận bắt đầu đàm phán về việc miễn trừ cho các nhà sản xuất châu Âu đang tìm cách xuất khẩu các khoáng chất quan trọng cho pin xe điện.
Tuyên bố nêu rõ “cả hai bên sẽ thực hiện các bước để tránh bất kỳ sự gián đoạn nào trong dòng chảy đầu tư và thương mại xuyên Đại Tây Dương có thể phát sinh từ các ưu đãi tương ứng riêng của họ”.
Bên cạnh đó, trong cuộc gặp, ông Biden nói với bà Leyen rằng liên minh hỗ trợ Ukraine đã đánh dấu “một kỷ nguyên mới”. Và trong tuyên bố chung sau đó, họ cho biết “ Tổng thống Nga Vladimir Putin nghĩ rằng sẽ chia rẽ chúng tôi, nhưng chúng tôi đoàn kết hơn bao giờ hết. Chúng tôi sát cánh cùng nhau trong sự ủng hộ vững chắc đối với Ukraine trong thời gian dài nhất”.
Video đang HOT
Tuy nhiên, căng thẳng đang bùng lên ở châu Âu liên quan đến Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) mang tính bước ngoặt của chính quyền Biden, với một khoản chi tiêu lớn của chính phủ Mỹ nhằm ủng hộ ngành sản xuất công nghệ thân thiện với khí hậu của Washington.
Trong bối cảnh EU cảnh báo rằng chính sách “sản xuất tại Mỹ” của các khoản trợ cấp sẽ gây tổn hại cho ngành năng lượng và ô tô của châu Âu, EU đang thực hiện các biện pháp khuyến khích của riêng mình, chẳng hạn như Kế hoạch Công nghiệp Thỏa thuận Xanh, để thúc đẩy lĩnh vực mới nổi.
Một lĩnh vực khó khăn khác là làm thế nào để đối phó với các chính sách ngoại giao và thương mại ngày càng quyết đoán của Trung Quốc. Nhà Trắng cho biết “những thách thức do Trung Quốc đặt ra là điểm nổi bật trong các cuộc đàm phán”.
Washington đã hối thúc các đồng minh châu Âu có lập trường cứng rắn hơn với Bắc Kinh – không chỉ về mặt ngoại giao mà còn về kinh tế. Tuy nhiên, EU rất muốn tránh rạn nứt với Trung Quốc, khiến các đồng minh xuyên Đại Tây Dương phần nào bị chia rẽ về các bước tiếp theo.
Elvire Fabry, một nhà phân tích tại Institut Jacques Delors, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Paris (Pháp), nói với hãng tin AFP rằng cuộc gặp tại Nhà Trắng là cơ hội để bà Leyen thể hiện mong muốn của EU được hợp tác với Washington, “nhưng không phải ở vị trí của người theo sau. đặc biệt là khi nói đến Trung Quốc”.
“Lập trường của EU dựa trên việc muốn duy trì đường lối riêng của mình liên quan đến Bắc Kinh”, vị chuyên gia trên lưu ý.
Châu Âu căng thẳng vì cạnh tranh kinh tế Mỹ - Trung
Cạnh tranh kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc đã đẩy châu Âu vào thế đối đầu, khi kế hoạch thúc đẩy các ngành công nghiệp xanh của Mỹ có nguy cơ gây thiệt hại cho EU.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Leyen (trái) và Tổng thống Mỹ Biden. Ảnh: commission.europa.eu
Mỹ đã thông qua Đạo luật Giảm lạm phát (IRA), trong đó có 370 tỷ USD dành cho các khoản đầu tư, trợ cấp và cắt giảm thuế để giảm phát thải khí nhà kính, biến đạo luật này thành chương trình lớn nhất từ trước đến nay của Washington trong chống biến đổi khí hậu.
Nhưng một số điều khoản đã bị các quan chức EU chỉ trích là phân biệt đối xử với các nhà sản xuất ô tô châu Âu. Một số người nói rằng đạo luật có dấu hiệu của chủ nghĩa bảo hộ.
Bộ trưởng Kinh tế Pháp Bruno Le Maire và người đồng cấp Đức Robert Habeck sẽ tới Washington để gặp Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen trong tuần này và cố gắng giải quyết bế tắc.
Các nhà lãnh đạo EU cũng sẽ tổ chức một hội nghị thượng đỉnh vào cuối tuần nhằm bắt đầu đưa ra phản ứng đối với các biện pháp của Mỹ.
IRA nhằm mục đích thúc đẩy các ngành công nghiệp xanh sẽ là chìa khóa cho nền kinh tế trong tương lai, chẳng hạn như sản xuất pin và tấm pin mặt trời.
Các công ty Mỹ có thể nhận được các khoản trợ cấp tương tự như các đối thủ Trung Quốc, với điều kiện họ phải sản xuất trong nước.
Tobias Gehrke, một thành viên tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại châu Âu, cho biết: "Một trong những mục tiêu chính của IRA là loại các nhà cung cấp Trung Quốc khỏi chuỗi cung ứng năng lượng sạch", lưu ý thêm ưu tiên là giảm phụ thuộc hàng nhập khẩu Trung Quốc.
Theo một nghiên cứu của Viện Brookings có trụ sở tại Washington, Trung Quốc thống trị lĩnh vực xe điện, với 78% sản lượng pin toàn cầu và 3/4 số nhà máy lớn sản xuất pin lithium-ion mà họ sử dụng.
Nhưng IRA đã khiến các nhà lãnh đạo châu Âu lo ngại vì lo sợ sự hỗ trợ này sẽ khuyến khích các công ty chuyển sản xuất sang Mỹ.
EU đã kêu gọi Mỹ miễn trừ cho các công ty châu Âu, giống như những miễn trừ cho các đối tác thương mại của khối là Canada và Mexico.
Tuy nhiên, những nỗ lực để tìm ra một giải pháp cho đến nay đã không mang lại kết quả.
Chuyên gia Gehrke cho biết Washington trước hết đang chú ý đến tạo công ăn việc làm và giảm phụ thuộc hàng nhập khẩu Trung Quốc và vô tình không quan tâm đến tác động đối với các đồng minh châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc.
Đồng quan điểm trên, Cecilia Malmstroem, cựu Ủy viên thương mại của EU và hiện là thành viên cấp cao tại Viện nghiên cứu Peterson ở Washington, nói: "Châu Âu vô tình đã trở thành một phần tài sản thế chấp trong nỗ lực này" nhằm giảm phụ thuộc vào Trung Quốc.
Nỗi sợ hãi của EU ngày càng sâu sắc sau các cuộc khủng hoảng kinh tế và nguồn cung do đại dịch và xung đột Nga - Ukraine gây ra đã đặt ra câu hỏi về các quy tắc toàn cầu hóa.
Việc toàn cầu tập trung vào tái công nghiệp hóa đã dẫn đến lo ngại về một cuộc chạy đua trợ cấp ở Mỹ, Trung Quốc và EU, nơi Ủy ban châu Âu muốn tạo điều kiện dễ dàng hơn trong việc hỗ trợ nhà nước cho các công ty.
Pascal Lamy, cựu Tổng Giám đốc của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), cho biết châu Âu phải "gây áp lực" lên Washington, vì IRA "chống châu Âu hơn là chống Trung Quốc".
Bộ trưởng Tài chính Mỹ: Sẽ không có nguy cơ suy thoái kinh tế Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen ngày 6/2 nhận định sẽ không có suy thoái kinh tế trong bối cảnh tình trạng lạm phát giảm đáng kể và nền kinh tế Mỹ vẫn vững chắc, nhờ sức mạnh của thị trường lao động. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen. Ảnh: AFP/TTXVN Phát biểu trên truyền hình ABC, bà Yellen tuyên bố:...