Đạo diễn Aleksei Gherman và bộ phim bị lãng quên 15 năm

Tạ Thị Nhị08:24 07/09/2018

Có thể nói ngay, Tuần tra trên đường là một trong trong những bộ phim thời kỳ Nga-Xô Viết gây ấn tượng mạnh, khi đề cập tới những sự kiện của cuộc Chiến tranh Vệ quốc 1941- 1945. Đạo diễn của bộ phim này là Aleksei Gherman. Phim đ ược bấm máy vào năm 1971 nhưng mãi tận đến tháng 4 năm 1988 nó mới được công chiếu trên màn ảnh. Và sau khi Tuần tra trên đường đã bạch hóa, Aleksei Gherman nhận được Giải thưởng Nhà nước, Danh hiệu Nhà hoạt động Nghệ thuật Công Huân của Liên Bang Nga.

Nhưng 15 năm trước đó Tuần tra trên đường chịu số phận hẩm hiu nằm trên kệ phim của Khu Lưu trữ Phim Nhà nước…

Đây là tác phẩm đâu tay của đạo diễn trẻ Aleksei Gherman 33 tuổi. “Chú oắt” trong thời kỳ chiến tranh ấy sinh trưởng trong một gia đình trí thức tại Leningrad, tức thành phố Peterburg bây giờ. Kịch bản phim do nhà biên kịch khá có tên tuổi Eduard Volodarsky đảm trách, dựa trên một tác phẩm văn xuôi của nhà văn cựu chiến binh, cha đẻ của đạo diễn – Iury Gherman.

Aleksei Gherman thời trẻ

Mới đây, Tuần tra trên đường được chiếu trên màn ảnh nhỏ nước Nga. Con tim của hàng triệu người xem như có bàn tay vô hình bóp thít lại với cảnh khi chiếc xà lan lững lờ trôi trên sông, với những tù binh Xô Viết, đầu cạo trọc, gương mặt tuyệt vọng và họ cất tiếng hát trầm buồn bài ca “Chàng trai ấy đến vào khi tắt nắng”.

Phim kể về một đội du kích bị bọn phát xít Đức bắt làm tù binh. Những con người Xô Viết ngẩng cao đầu hiên ngang hôm qua, nay phải chịu trăm ngàn điều dày vò, hành hạ: bị đánh đập, bị sỉ nhục danh dự , bị bôi nhọ lương tâm. Trong hàng ngũ họ có anh đội viên Lazarev đã phản bội, cam tâm phục dịch bọn phát xít. Và đương nhiên diễn ra cách xem xét, đánh giá Lazarev khác nhau giữa những người du kích kiên cường còn lại mà tiêu biểu là của thiếu tá, chính trị viên Petyskov và người du kích già Lokotkov – trước chiến tranh vốn là một nhân viên ủy ban xã. Một lần nhóm du kích bị bọn phát xít bỏ đói. Tính mạng từng ấy con người bị uy hiếp. Chỉ riêng Lazarev có khả năng tìm ra nguồn lương thực để cứu giúp anh em? Tin hay không tin vào “kẻ phản bội” này đây? Đó là sự khác nhau trong cách nhìn nhận của chính trị viên Petyskov và bác du kích già Petyskov. Hiển nhiên, cái hạt nhân đạo đức, nhân văn chủ yếu của bộ phim đã nằm về phía nhân vật Lokotkov.

Đạo diễn Aleksei Gherman

Không phán xử

Phương Tây không thích bộ phim của Aleksei Ghermen bởi tác phẩm sẽ mang tới cho người đạo diễn Nga này khả năng đàm thoại rộng rãi với công chúng người xem ở nước họ.

Vấn đề của Tuần tra trên đường không phải nắm ở chỗ lên án quyền lực. Nó chủ yếu kêu gọi niềm tin ở con người, vào con người. Lokotkov là một thứ trí tuệ của làng thôn; kiệm lời, bình thản, giống như “nhà thông thái” của giới bình dân. Diễn viên tài năng Rolan Bưkov đã thể hiện vai này một cách tuyệt vời. Giữa đám tù binh Xô Viết, Lokotkov đã trở thành bức tường che chắn cho họ; tạo cho họ cơ hội sống tiếp. Chính Lokotkov đã một lần đặt lòng tin vào Lazarev; đã cứu vớt, trợ giúp; đã không “nhổ nước miếng” vào mặt kẻ hèn nhát này.

Video đang HOT

Ấy thế mà những gì được thể hiện trong phim lại xảy ra vào năm 1942 – khi đạo luật số 270 do Stalin ký đã ra đời, yêu cầu xử bắn ngay những kẻ nội gián, những tên phản bội, những ai giơ hai tay lên cao đầu hàng quân thù. Trong bộ phim của mình, Aleksei Gherman dũng cảm nêu lại vấn đề hãi hùng về số phận những người lính Xô Viết trở thành tù binh của phát xít Đức. Con số người anh em ấy đã lên tới 5 triệu! Cũng cần nói thêm, nếu còn sống sót trở về nước Nga, họ phải sống qua các trại cải tạo từ 10 đến 25 năm (!?).

Phương Tây không thích bộ phim của Aleksei Ghermen bởi tác phẩm sẽ mang tới cho người đạo diễn Nga này khả năng đàm thoại rộng rãi với công chúng người xem ở nước họ

Trong cuộc đời thực, diễn viên Zamansky và cố vấn của phim , anh hùng Liên Xô Nikiphorov cũng đã từng chịu cải tạo trên dưới 10 năm. Nhân vật Lazarev trong phim hiểu rõ rằng, sớm muộn anh ta sẽ bị chính những người đồng đội Xô Viết bóp cổ. Riêng Lokotkov thì nói với mọi người: “Xử sự như vậy không còn là người, mà là bọn dã thú mất rồi!”

Không nên phán xử! Và cũng đừng bao giờ phản xử!- Lời nguyện cầu này hiện hữu trong Kinh Thánh có lẽ không phù hợp với một cuộc chiến tranh quá dữ dằn chăng?

Vai Lazarev do Zamansky đảm trách là một trong những vai hết sức thành công. Trước khi trở thành diễn viên và tốt nghiệp Nhà hát Nghệ thuật Moskva vào năm 1932, Zamansky đã trải qua một đoạn đời phức tạp. Khi chiến tranh nổ ra, anh bị lạc mẹ, tự khai tăng tuổi và xin nhập ngũ tình nguyện ra mặt trận. Được huấn luyện thành chiến sỹ thông tin, đã chiến đấu, bị cháy trong xe tăng, từng cứu chỉ huy trong một trận đánh; được trao tặng huân chương “Vì lòng dũng cảm”; tham gia đột phá vòng vây cùng Phương diện quân Belorussia 3. Sau khi chiến tranh kết thúc, Zamansky vẫn còn phục vụ trong quân đội.

Trong bộ phim của mình, Aleksei Gherman dũng cảm nêu lại vấn đề hãi hùng về số phận những người lính Xô Viết trở thành tù binh của phát xít Đức.

Nhưng vào năm 1950, Zamansky đã ẩu đả với một viên chỉ huy phải ra trước toàn án quân sự và chịu án cải tạo 9 năm. Như một “lao công đào binh” anh phải lao động cật lực xây dựng thành phố Kharkov, công trình Trường Đại học Tổng hợp Moskva (MGU). Đến năm 1954, do lập một thành tích xuất sắc trong lao động, anh được giảm án. Tiếp đó là 8 năm làm việc tại Nhà hát “Người cùng thời” nổi tiếng; tiếp sau nữa là Nhà hát thể nghiệm của các diễn viên điện ảnh.

Sau thắng lợi của phim Kiểm tra trên đường vào năm 1998 Zamansky bỏ nghề để về sống tại thành phố Murom êm ả, thanh bình và… trở thành một tín đồ ngoan đạo.

Vậy điều gì khiến phim Tuần tra trên đường phải ngủ yên suốt 15 năm? Sau chính biến ở Tiệp Khắc vào năm 1968, họ có cớ buộc tội tác giả của bộ phim này chống chính quyền Xô Viết, tầm thường hóa phong trào du kích kháng chiến, bôi đen hình ảnh người chiến sỹ Xô Viết; tuyên truyền thứ “chủ nghĩa nhân đạo trìu tượng”. Và thêm nữa, bộ phim có thể sẽ dội gáo nước lạnh vào những gì đang hừng hực bốc lên vào đầu những năm 1970, sau khi thiên sử thi Giải phóng của đạo diễn Iury Ozerov ra màn ảnh.

Đã có cả những chiến dịch ầm ĩ bởi “những bức thư của tập thể những người lao động “lên án” phim Tuần tra trên đường. Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô thuở đó là Dimichep đã tuyên bố: “Cứ cho phát hành đi. Sẽ không ai thèm xem bộ phim này đâu”…

Vào năm 1973, nhà văn Xô Viết nổi tiếng Constantin Simonov đã dành nhiều nỗ lực để giải phóng bộ phim này thoát khỏi kệ lưu trữ phim cấm kỵ. Nhưng Aleksei Gherman vẫn chưa được phép quay bộ phim tiếp.

Rồi cũng chính Constantin Simonov cứu đạo diễn trẻ một lần nữa. Ông đề nghị Aleksei Gherman chuyển lên màn ảnh cuốn tiểu thuyết “Từ những ghi chép của Lopatin” của chính ông. Thế là bộ phim gây tiếng vang Hai mươi ngày không có chiến tranh ra đời. Trong phim có sự hiện diện của 2 diễn viên cự phách Liudmila Gurchenko và Iury Nhiculin. Tiếp tục một cách kiên cường, bướng bỉnh, đạo diễn Aleksei Gherman làm thêm một phim nữa về cuộc chiến tranh đã qua để nói lên những sự thật không chỉ về những đổ vỡ, mất mát mà còn về những tổn thất, mất mát phẩm hạnh, danh dự của những con người trải qua những tháng ngày chiến tranh đó. Bộ phim sau Bạn tôi, Ivan Lapsin – tiếp tục con đường của hai bộ phim trước: Kiểm tra để làm phát lộ sự thật về những gì đã từng bị vu khống, xuyên tạc hoặc làm cho méo mó, lệch lạc đi

Theo Thegioidienanh.vn

Có nên nhận con hay không?

Câu chuyện buồn của tôi 35 năm về trước, khi tôi mới 20 tuổi tưởng đã nguôi ngoai nay lại bùng lên.

Ngày ấy, tôi yêu một sĩ quan hải quân của chế độ cũ đang đóng quân ở một vùng duyên hải miền Trung quê tôi... Tuổi trẻ bồng bột, chúng tôi đã đi quá giới hạn. Năm 1975 khi biết mình có thai tôi tìm cách báo tin cho anh ấy thì chỉ vài hôm sau, anh ấy đã lên tàu ra nước ngoài.

Tôi như chết đứng vì sợ cha mẹ, họ hàng biết nên đã sang một tỉnh lân cận tìm chỗ nương náu. Đúng lúc ấy quê tôi được giải phóng, rồi đất nước thống nhất... Lúc này tôi gặp một thanh niên chưa vợ, nhân hậu cưu mang, dù biết tôi bụng mang dạ chửa. Nhờ thế con tôi ra đời có cha.

Vợ chồng tôi rất nghèo, nhưng vì yêu và biết ơn anh, tôi cố làm lụng buôn bán nên cuộc sống khá dần lên. Nhưng oái oăm một điều là tôi không sinh cho anh một đứa con nào, dù cũng chạy chữa ở nhiều nơi. Tôi cảm thấy mình có lỗi với chồng nên đã khuyên anh đi tìm một đứa con với người phụ nữ khác và tôi sẽ chịu bất cứ điều kiện nào anh đưa ra nhưng anh đã không đồng ý.

Anh thương con trai tôi như con ruột, lo cho cháu ăn học, ra trường đi làm và nay đã có vợ con. Các cháu vẫn ở chung với chúng tôi và tôi đã có 2 cháu nội.

Tuy tôi chưa bao giờ nói ra sự thật với con nhưng hồi con tôi còn học trung học, vì dư luận xì xầm, nó biết anh không phải là cha ruột và có hỏi tôi điều này nhưng tôi đã gạt đi.

Bỗng thời gian gần đây, có một người phụ nữ tới tìm tôi và nhận là cô ruột của con tôi. Người này có nhiều hình ảnh, chứng cớ về người cha của con tôi. Người ấy đang ở bên Mỹ, từng về Việt Nam nhiều lần nhưng không biết tôi ở đâu. Nay anh ấy sắp về hưu và rất tha thiết được gặp con.

Người phụ nữ ấy còn tìm gặp riêng con trai tôi, khiến nó băn khoăn rất nhiều. Vì con trai tôi rất thương yêu và kính trọng người cha lâu nay phải hy sinh, chịu bao điều tiếng để cưu mang mẹ con tôi. Nó bảo cũng rất tha thiết gặp được người sinh ra mình nhưng làm như thế nó lại cảm thấy có lỗi với cha nuôi.

Thật ra, con trai tôi cũng không cần gì nữa, vợ chồng nó có việc làm, 2 đứa cháu nội của tôi kháu khỉnh, nhà cửa cũng khang trang, đầy đủ tiện nghi. Vợ chồng tôi có cửa hàng vật liệu xây dựng đủ sống thoải mái.

Mới đây, người phụ nữ ấy lại gọi điện cho tôi, báo tin rằng người anh của chị ấy sắp về nước, tha thiết mong được gặp con và tôi, dù chỉ một lần. Tôi khổ tâm quá chị ơi, không biết cư xử như thế nào cho phải đạo, cho có tình, có lý. Mong chị giúp tôi một lời khuyên.(Minh Hà - Quảng Ngãi)

Chị Minh Hà thân mến! Chiến tranh đã qua lâu rồi nhưng những "mảnh vỡ" của nó vẫn còn lưu lại trong lòng nhiều người và làm họ lắm khi nhói đau. Trường hợp của chị là như vậy.

Chị và con trai chị thật may mắn khi gặp được người đàn ông tốt là chồng chị hiện nay, một người như thế thật là hiếm có và đáng trân trọng. Việc chị và con trai chị dè dặt khi nhận được thông tin về người cha ruột của con chị là rất chính đáng. Vì nếu không khéo sẽ làm tổn thương đến người chồng của chị.

Người tình cũ của chị bỏ chị ra đi lúc chị bụng mang dạ chửa, khi chiến tranh vẫn còn, giữa tên rơi đạn lạc là có phần nhẫn tâm. Thế nhưng, bây giờ anh ta quay lại tìm con thì chắc hẳn cũng đã ân hận, muốn tìm cách sửa sai.

Dân gian ta có câu " Đánh kẻ chạy đi chứ không đánh kẻ chạy lại". Và con chị dù kính yêu cha nuôi nhưng vẫn tha thiết gặp được cha ruột thì cũng là điều đạo lý, vì con người luôn có khuynh hướng tìm về cội nguồn và mối dây liên hệ cha con luôn là thiêng liêng.

Diễn biến câu chuyện đã đến mức này thì có lẽ chồng chị không thể không biết, nếu mẹ con chị giấu giếm sẽ khiến chồng chị suy nghĩ, buồn rầu và có thể đau lòng. Tốt nhất là chị cần bàn bạc cùng con trai và cả con dâu nên có một cuộc nói chuyện chân tình với chồng chị.

Nên nói như chị đã viết, con trai chị giờ đã có một cuộc sống đầy đủ về vật chất lẫn hạnh phúc, không cần gì nữa và có gặp người cha ruột thì cũng sẽ không có làm gì xáo trộn cuộc sống.

Cách tốt nhất để tỏ ra tôn trọng người chồng, người cha nuôi và cũng là ân nhân của chị là nên hỏi ý kiến anh ấy. Nếu anh đồng ý để mẹ con chị gặp thì nên gặp, và tốt nhất là gặp công khai, có mặt chồng chị vì sự che giấu nào cũng dễ sinh ra nghi ngờ. Nếu chồng chị không muốn, thì cũng không nên. Có thể anh ấy quá yêu thương mẹ con chị nên sợ mất, thế thôi.

Nhưng có lẽ một người nhân hậu, cưu mang mẹ con chị giữa lúc khó nhất thì sẽ không hẹp hòi như vậy. Sau khi được gặp, chị và con trai chị phải hết sức tế nhị, đừng tỏ ra "có mới nới cũ" khiến một người dù tốt đến đâu cũng có thể đau lòng, bị đối xử bạc bẽo là điều không nên.

Theo Phụ nữ VN

Lai lịch bí ẩn của người khổng lồ cao hơn 2m ở miền Tây Một "người khổng lồ" cao hơn 2m, ăn một lúc hết 50 viên chè trôi nước ở miền Tây đến nay vẫn chưa ai rõ lai lịch của ông ta. Chiều cao vượt trội so với người bình thường của ông Nguyễn Văn Y (62 tuổi, ngụ ấp Trường Trung A, xã Tân Thới, huyện Phong Điền, TP Cần Thơ) khiến nhiều người...