Đánh giá trí não của trẻ qua 4 khía cạnh
Não bộ của trẻ giữ vai trò kiểm soát quá trình nhận thức, tư duy qua 4 khía cạnh then chốt: trí thông minh, vận động, cảm xúc và giao tiếp.
Sự phát triển trí não thể hiện rõ qua cách chơi, học, giao tiếp, biểu lộ cảm xúc… với các kỹ năng đạt được trong từng giai đoạn. Một số nghiên cứu khoa học dưỡng nhi còn cho thấy khi được bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, cung cấp năng lượng cần thiết cho hoạt động trí não thì trẻ sẽ tối đa hóa tiềm năng học hỏi và phát triển toàn diện 4 khía cạnh trên.
Theo Tiến sĩ tâm lý Nguyễn Minh Anh, xuyên suốt quá trình phát triển của trẻ trong những năm đầu chính là các cột mốc đánh giá sự phát triển trí não tốt hơn ở trẻ. Nghĩa là mỗi giai đoạn, trẻ phải đạt được các kỹ năng nhất định trong 4 khía cạnh then chốt. Các cột mốc này chính là cơ sở để theo dõi sự phát triển trí não của bé. Phương pháp đánh giá hiện đại này không chỉ được áp dụng trong chương trình giáo dục mầm non mà còn thu hút sự quan tâm của nhiều bà mẹ.
Ngoài việc dễ dàng theo dõi, đánh giá sự phát triển trí não của trẻ qua từng cột mốc, phụ huynh còn có thể tương tác với những bài tập phù hợp, giúp bé tối đa hóa khả năng học hỏi, phát triển toàn diện 4 khía cạnh then chốt này. Bé sẽ đạt các kỹ năng sớm, nhiều hơn nếu được luyện tập đúng mức độ và khoa học.
Đóng vai trò cốt lõi cho sự phát triển trí não, giúp trẻ phát triển trí não tốt hơn chính là nguồn dinh dưỡng khoa học. Để não bé hoạt động tốt, điều khiển 4 chức năng then chốt, bé phải được cung cấp đầy đủ các dưỡng chất quan trọng như DHA, sắt, choline, kẽm, các vitamin B… Trong đó, các axit béo DHA, ARA đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc não bộ, chiếm 25% trọng lượng khô của não bộ và là nền tảng vững chắc, giúp bé phát triển trí não tốt hơn.
Theo bác sĩ Nguyễn Thị Thu Hậu, Trưởng khoa dinh dưỡng Bệnh viện Nhi Đồng 2, DHA giúp gia tăng kết nối các tế bào thần kinh, giúp cho quá trình tiếp nhận, dẫn truyền đạt hiệu quả. Các nghiên cứu đã chứng minh việc bổ sung DHA với hàm lượng đúng khuyến nghị của FAO/WHO (17 mg DHA/100 kcal cho trẻ dưới 1 tuổi và 75 mg DHA mỗi ngày cho trẻ từ 1 tuổi trở lên) giúp bé cải thiện khả năng tư duy, học hỏi trong những năm đầu đời. Từ đó, bé phát triển trí não tốt hơn qua việc phát triển toàn diện 4 khía cạnh then chốt gồm: trí thông minh, vận động, cảm xúc và giao tiếp.
4 khía cạnh then chốt của sự phát triển trí não gồm:
Video đang HOT
Trí thông minh là quá trình suy nghĩ, tư duy, tiếp nhận và xâu chuỗi thông tin… như nhận biết hình dáng đồ chơi, gương mặt người thân (từ 6 tháng đến dưới 1 tuổi); chỉ đúng đồ vật mà mẹ gọi tên hay bắt chước được nhiều hành động của người lớn (trên 1 tuổi).
Vận động liên quan đến sự phối hợp vận động của các bộ phận như chuyển tư thế ngồi sang lẫy hoặc bò, đứng chập chững với sự trợ giúp (6 tháng – 9 tháng); đi trong đường hẹp, đi trên đường thẳng hoặc bước qua chướng ngại vật… (18 tháng – 24 tháng).
Cảm xúc gồm các tương tác như mỉm cười, chơi trò chơi, bắt chước và nhận biết cảm xúc người khác. 6 tháng, bé cảm nhận được tình cảm của cha mẹ và cảm thấy lo lắng khi tiếp xúc với người lạ. 15 tháng, bé thể hiện tình cảm rõ ràng với người bé thích hoặc không thích.
Giao tiếp là khả năng sử dụng ngôn ngữ, tương tác với người khác… Từ 6 tháng đến 9 tháng, bé thực hiện được biểu cảm đơn giản như lắc đầu, gật đầu để thể hiện sự phản đối, đồng ý. Trẻ từ 12 đến 18 tháng cần được tập nói những câu đơn giản và bắt chước câu nói của người lớn.
Phương Thảo
Theo VNE
Thực phẩm tăng chỉ số IQ
Nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra rằng thức ăn có ảnh hưởng đến trí thông minh của con người, theo Lifespan.
Cá hồi là loại thực phẩm tốt cho não - Ảnh: Shutterstock
Dầu cá (cá hồi, cá thu, cá mòi). Hơn một nửa khối lượng não được tạo thành từ chất béo, và hơn 65% trong số này là axit béo thuộc nhóm Omega. Những chất béo quan trọng này giúp sản xuất và phát triển các tế bào não, duy trì tính linh động của màng tế bào, cũng như đóng vai trò rất lớn trong hoạt động tế bào thần kinh. Như một quy luật, cố gắng ăn ít nhất một tuần 2 lần các loại cá trên để giúp bộ não sắc bén.
Sản phẩm từ sữa (sữa, phô mai, kem). Các nhà khoa học Mỹ và Úc thực hiện đo chỉ số IQ của 972 tình nguyện viên và đi đến kết luận, những người hằng ngày sử dụng các sản phẩm từ sữa có tư duy logic và bộ nhớ tốt hơn nhiều so với những người không dùng.
Các sản phẩm sữa béo đặc biệt hữu ích cho bộ não. Việc thiếu chất béo có thể là nguyên nhân gây nên các bệnh khó chịu như bệnh đa xơ cứng. Hơn nữa, protein, canxi, vitamin D và magiê được tìm thấy trong các sản phẩm sữa đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích hoạt động của não.
Gan (gà, bê, bò). Não chiếm khoảng 25% nhu cầu oxy của cơ thể. Sắt rất cần thiết để đưa oxy lên não. Gan là một trong những thực phẩm phong phú kim loại này. Ngoài ra, gan cũng là nguồn quan trọng cung cấp vitamin B. Kể từ giữa những năm 1990, vitamin này (chủ yếu là B1, B6, B9 , B12) được biết đến có tác dụng cải thiện chức năng nhận thức và trí thông minh của con người.
Ngũ cốc nguyên hạt. Ngũ cốc giàu chất xơ kết hợp với các loại rau, trái cây, các loại hạt, rượu vang và dầu ô liu có thể chống lại quá trình oxy hóa, kháng viêm và các yếu tố nguy cơ tim mạch khác như huyết áp cao.
Thịt nạc đỏ. Một nghiên cứu được công bố trong năm 2011 phát hiện ra rằng phụ nữ có nồng độ sắt cao thực hiện tốt hơn các nhiệm vụ trong lĩnh vực tinh thần và hoàn thành chúng nhanh hơn so với những người có tình trạng sắt thấp. Kim loại này giúp vận chuyển oxy đi khắp cơ thể và não bộ. Thiếu sắt trong chế độ ăn uống có thể làm giảm khả năng lưu thông oxy trong máu, gây ảnh hưởng đến não bộ.
Trứng chứa nhiều chất tốt cho việc duy trì sự hoạt động của não - Ảnh: Shutterstock
Trứng. Trứng chứa phospholipid và lecithin, những chất không thể thiếu trong việc xây dựng màng tế bào của tế bào não. Ngoài ra, trứng rất giàu axit amin, đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất các dẫn truyền thần kinh.
Rau bina. Nghiên cứu cho thấy những người dùng nhiều vitamin C thực hiện tốt hơn các bài kiểm tra về khả năng tập trung, chú ý hơn những người ít dùng loại vitamin này. Các chuyên gia khuyến cáo nên thường xuyên bổ sung rau bina và các loại trái cây giàu vitamin C trong khẩu phần ăn hằng ngày để não bộ được khỏe mạnh.
Một bằng chứng cho thấy các chất dinh dưỡng có lợi trong rau bina như vitamin B9 hay còn gọi là folate, đóng vai trò tích cực trong quá trình phát triển các mô thần kinh ở thai nhi, cũng như kích thích quá trình lưu thông máu đến não.
Động vật có vỏ. Ăn động vật có vỏ, có thể cải thiện tâm trạng và giữ cho tâm trí hoạt động minh mẫn. Động vật giáp xác và hải sản giàu protein và vitamin B12 rất có lợi cho chức năng não. Đồng, mangan, kẽm, i-ốt lithium cũng có tác dụng tương tự, được tìm thấy có nhiều trong hải sản.
Quả việt quất. Các chất chống oxy hóa được tìm thấy nhiều trong quả việt quất. Tế bào thần kinh có nguy cơ thiệt hại do bị oxy hóa và nó cần bảo vệ chống lại quá trình này ở bất kỳ thời điểm nào trong cuộc sống. Khả năng gửi các xung thần kinh đi khắp cơ thể phụ thuộc vào sự trao đổi oxy, và sự cân bằng này không thể đạt được nếu không có chất chống oxy hóa.
Bằng cách giảm nguy cơ oxy hóa của tế bào thần kinh, quả việt quất giúp duy trì chức năng nhận thức và tế bào thần kinh hoạt động hiệu quả. Song song đó, quả việt quất còn có tác dụng không chỉ tăng cường các mao mạch máu, cải thiện quá trình lưu thông máu, mà còn chiến đấu chống lại các gốc tự do có thể ảnh hưởng đến tế bào thần kinh, đặc biệt là các tế bào não.
Chuối giàu magiê tốt cho hệ thần kinh - Ảnh: Shutterstock
Chuối. Là loại trái cây giàu magiê - khoáng chất cần thiết trong việc truyền tải các xung thần kinh. Hơn nữa, chuối còn là một nguồn dồi dào vitamin B6 (vitamin không chỉ liên quan đến việc đồng hóa magiê, mà đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa các axit amin và các chức năng của hệ thần kinh thông qua việc sản xuất các dẫn truyền thần kinh nhất định, đặc biệt là gamma amino axit butyric và serotonin).
Bơ. Tương tự như quả việt quất, bơ cũng có tác dụng rất tốt đến sức khỏe của não. Bơ là loại trái cây béo, nhưng là chất béo không bão hòa đơn góp phần giúp việc lưu thông máu diễn ra suôn sẻ. Một khi lượng máu lưu thông dồi dào thì đồng nghĩa với não bộ cũng khỏe mạnh. Ngoài ra, bơ cũng được biết rất giàu vitamin E - chất chống oxy hóa mạnh mẽ có tác dụng bảo vệ các mô mỡ não tránh được quá trình lão hóa.
Cà phê và trà. Sự hiện diện các phân tử caffeine trong trà và cà phê được xem như liều thuốc bổ cho não. Cà phê và trà giữ được sự tỉnh táo vào buổi sáng. Nghiên cứu cho thấy những đồ uống chứa chất caffeine có thể cải thiện chức năng nhận thức và ngăn ngừa bệnh Alzheimer.
Ngoài ra, trà và cà phê cũng chứa chất chống oxy hóa cao, giúp chống lại các gốc tự do và tăng cường hoạt động của não. Theo cuộc khảo sát năm 2012 trên 816 người tại Trung Quốc từ độ tuổi 50 trở lên, những người thường xuyên uống trà làm các bài kiểm tra về trí nhớ và xử lý thông tin tốt hơn so với những người hiếm khi uống nó.
Các loại hạt. Hình dáng quả óc chó thoạt nhìn trông giống như bộ não thu nhỏ và thật sự nó rất có ích cho não bộ. Quả óc chó là nguồn cung cấp vitamin E dồi dào. Một số nghiên cứu cho thấy một lượng thích hợp của vitamin E có thể giúp ngăn ngừa chứng suy giảm nhận thức. Ngoài quả óc chó, hạt lanh, hạt hướng dương cũng là những thực phẩm rất tốt cho não.
Theo TNO
Dinh dưỡng tăng cường năng lực trí não Chỉ cần 14 ngày, các bậc phụ huynh có thể hoàn toàn giúp con mình đạt được kết quả như mong đợi. Trong những ngày gần thi, nhiều phụ huynh thấy con học trước quên sau, thiếu tỉnh táo và kém tập trung nên thường mua thuốc bổ để giúp con học tốt. Tuy nhiên, không ít phụ huynh lo lắng, tự hỏi,...