Danh ca Giao Linh: Các nghệ sĩ trẻ là làm gì thì làm, không được ăn cháo đá bát
“Tôi muốn khuyên các nghệ sĩ trẻ là làm gì thì làm, phải biết tôn sư trọng đạo, uống nước nhớ nguồn, không được ăn cháo đá bát” – danh ca Giao Linh nói.
Vừa qua, tại một chương trình của trung tâm Thúy Nga, danh ca Giao Linh đã chia sẻ khi được hỏi về lời khuyên dành cho các nghệ sĩ trẻ ngày nay.
Tôi cất một câu vọng cổ cũng rụng rốn
Tôi nói ra lại sợ mấy ca sĩ trẻ bảo tôi dạy đời, nhưng vì được hỏi về lời khuyên làm nghề thì tôi xin chia sẻ.
Giao Linh và nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông
Thời tôi mới vào nghề, nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông thầy tôi có dạy một câu mà đến giờ tôi vẫn luôn nhớ. Ngày tôi tới đầu quân cho thầy Nguyễn Văn Đông và hát thử cho thầy nghe, thầy gật đầu dặn:
“Ngoài giọng hát, điều quan trọng nhất của một ca sĩ khi bước ra sân khấu là sắc vóc”.
Là người ca sĩ khi lên sân khấu phải chỉn chu, làm sao cho mình đẹp nhất để tôn trọng khán giả, không được ăn mặc lôi thôi. Sắc vóc cũng là cái để khán giả thấy được hào quang của người ca sĩ.
Nếu lỡ không có sắc vóc thì phải ráng tập trung vào giọng hát, hát cho thật hay, hát làm sao để khi cất giọng lên, dù khán giả đang làm gì cũng phải ngưng lại nghe mình hát. Đó mới là thành công của người ca sĩ khi bước ra sân khấu.
Để làm được như vậy, ca sĩ phải chăm chỉ luyện thanh, học nhạc lý để vững tin lên sân khấu trình diễn. Có nhạc lý vững chắc thì ban nhạc đán.h cỡ nào, chơi ra sao, có sự cố gì thì ca sĩ vẫn hát được vì có sẵn nhịp trong người. Đó là bản lĩnh của người ca sĩ.
Nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông hồi trẻ
Tôi lấy ví dụ từ chính tôi. Thực ra, tôi hát cải lương, vọng cổ cũng mùi mẫn lắm, cất một câu vọng cổ lên là cũng rụng rốn người nghe. Nhưng vì không có kỹ thuật hát vọng cổ nên tôi chỉ hát được đúng một câu, tới câu tiếp theo là trật nhịp, không hát được tiếp.
Bởi vậy tôi mới nói, phải có nhịp vững chắc vì mới hát được hay, diễn tả hết ca khúc.
Làm gì thì làm, phải biết tôn sư trọng đạo
Tôi rất nể phục các nghệ sĩ hát cải lương, vọng cổ vì một mình họ bằng 5 ca sĩ bình thường gộp lại.
Nghệ sĩ cải lương vừa phải hát, diễn, đọc tuồng, con mắt phải đảo liên tục, nhìn khắp nơi, diễn bằng cả cơ thể mà vẫn hát được. Nghệ sĩ cải lương trong mắt tôi hết sức hoàn hảo.
Tôi là ca sĩ, bước ra sân khấu chỉ cần tập trung hát cũng mệt rồi, còn nghệ sĩ cải lương phải làm đủ thứ.
Điều thứ hai tôi muốn khuyên các nghệ sĩ trẻ là làm gì thì làm, phải biết tôn sư trọng đạo, uống nước nhớ nguồn, không được ăn cháo đá bát. Cái tâm với cái tài phải đi đôi cùng nhau.
Nghệ sĩ phải có tài nhưng cần có tâm để tạo được chỗ đứng lâu dài. Chỗ đứng này không chỉ với đồng nghiệp mà còn với khán giả. Khán giả chỉ yêu mến những nghệ sĩ vừa có tài vừa có tâm.
Vợ chồng Giao Linh 35 năm trọn nghĩa tình
Cưới người từng có ba đời vợ, danh ca Giao Linh tâm niệm coi sáu con riêng của chồng như con ruột, giữ hôn nhân êm ấm 35 năm qua.
Hôm 9/9, đông đảo đồng nghiệp, khán giả ở Mỹ như danh ca Khánh Ly, ca sĩ Lan Ngọc... gửi lời chúc mừng sinh nhật lần thứ 72 đến Giao Linh. Giọng ca gạo cội cho biết vợ chồng bà sang California hơn hai tháng qua. Tiệc sinh nhật được tổ chức đơn giản, ấm cúng do bà đang bận rộn trở lại ca hát. Nhìn chồng - ông James Võ (tên thật là Võ Văn Sang) - tất bật sắp xếp lịch diễn cho mình, "nữ hoàng sầu muộn" cười trìu mến: " 35 năm qua, ông ấy vẫn luôn sát cánh cùng tôi như thế".
Danh ca Giao Linh bên chồng - ông James Võ. Ảnh: Mai Nhật
Trước khi gặp James Võ, Giao Linh từng không nghĩ đến hạnh phúc đôi lứa . Thuở nhỏ, gia đình bà không mấy khá giả, đông anh em. Cha bà từ Nam Định vào Sài Gòn mưu sinh năm 12 tuổ.i, mẹ gốc Quảng Bình buôn bán, làm lụng từ lúc lên chín. Giao Linh là chị thứ ba trong nhà, dưới còn bốn em nhỏ. 17 tuổ.i, bà bắt đầu đi hát kiế.m tiề.n phụ cha mẹ nuôi em. Thưở thanh xuân, trải qua vài mối tình song bà chủ động rút lui vì còn nặng gánh gia đình. Bà từng nói: " Tôi luôn lo nghĩ làm sao để các em nên người trước đã. Lỡ gặp người nào không thông cảm cho hoàn cảnh, rồi lại chia tay khi đã có con cái, làm sao mình chịu nổi?".
Qua độ trung niên, khi các em trưởng thành, Giao Linh mới dần mở lòng hơn. Năm 37 tuổ.i, sau thời gian qua Mỹ định cư, như định mệnh, bà hội ngộ James Võ - người từng theo đuổi bà 20 năm trước. Khi còn ở Việt Nam, lúc 17 tuổ.i, họ chơi chung một nhóm. Khi ấy, bà chỉ coi ông như bạn, trong khi James Võ thầm thương cô ca sĩ có mái tóc tém, đôi mắt thường phảng phất nỗi buồn. Ông lấy hết dũng khí, thổ lộ tâm tư với bà. Giao Linh ngạc nhiên rồi đùa: " Ai mà thèm lấy anh. Anh đào hoa thấy mồ ". Bà không ngờ câu nói đó khiến ông giận, cả hai xa cách hàng chục năm.
Danh ca Giao Linh thuở 17 tuổ.i nổi tiếng sau khi được nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông dẫn dắt vào nghề. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Gặp nhau, bà vẫn độc thân, còn ông đã qua ba đời vợ với sáu người con riêng. Ông lại ngỏ lời và một lần nữa, Giao Linh phân vân. Bà cảm động trước tấm chân tình ông dành cho, song còn ngại ngần trước quá khứ của ông. Biết tâm tư của Giao Linh, ông nắm tay bà, hứa sẽ luôn lo lắng cho bà lẫn gia đình ca sĩ sau này.
Năm 1986, không tổ chức đám cưới, họ về sống chung. Hai năm sau, họ đăng ký kết hôn tại Las Vegas. Càng gắn bó, Giao Linh càng nhận ra bà không chọn nhầm người. Một mặt, ông vẫn thương yêu, quan tâm bà, mặt khác ông là người chồng, người cha có trách nhiệm khi luôn chăm lo sáu con riêng. Trong một show truyền hình năm 2020, James Võ nói ông từng lập nên một bản cam kết giữa vợ và các con. Ông quy định, sáu tháng đầu ở chung, nếu có mâu thuẫn phải cố gắng dàn xếp. Sau đó nếu không hợp, bà và các con của ông không cần sống chung nhà.
Dần dà, Giao Linh nhận ra làm mẹ kế không quá khó như bà từng nghĩ. Bà tâm niệm, chỉ cần lòng vị tha, mọi lỗi lầm đều có thể bỏ qua cho nhau. Bà hiểu chồng luôn cần không gian riêng với các con và những người vợ cũ nên không can thiệp vào đời sống cá nhân của ông. Bà từng nói: "Tôi mở lòng với những vợ trước của anh vì không muốn các cháu khó xử. Vì thế, gia đình luôn êm ấm, hòa thuận, trong nhà tràn ngập tiếng cười".
Một lần đi show ở Australia, bà sảy thai, phải nhập viện. Sau biến cố, bà không thể có con. Giao Linh chọn cách yêu thương con chồng như con ruột. Bà tự hào khi được các con riêng của chồng động viên theo đuổi công việc ca hát ở quê nhà. Đầu thập niên 2000, bà lần đầu về nước biểu diễn sau hàng chục năm xa quê, một phần nhờ các con khuyến khích. Mỗi lần trở về Mỹ, vợ chồng bà luân phiên ở nhà từng người con, phụ họ chăm cháu nội. Khi bà xa sân khấu lâu, họ đốc thúc bà về nước vì biết mẹ vẫn khát khao được hát ở tuổ.i xế chiều.
Chồng Giao Linh sát cánh cùng bà trong các đêm nhạc. Ảnh: Jet Studio
Giao Linh nói sự nghiệp bà kéo dài hơn nửa thế kỷ phần lớn nhờ công chồng . Mọi sản phẩm của bà từ cuối thập niên 1980 đều ít nhiều có bàn tay giúp đỡ của ông, từ khâu lựa bài đến tư vấn phong cách trong mỗi album. Năm 1988, Tuấn Vũ mới bước chân vào làng nhạc hải ngoại, còn chưa mấy tiếng tăm. Một hôm, bà đưa đĩa nhạc của anh, nhờ chồng nghe thử và nhận xét. Sau khi thưởng thức, ông khuyên bà nên thu âm với giọng ca này. Ông dành một tháng lựa bài cho cả hai trong Đôi mắt người xưa (năm 1989) - album chung đầu tiên của Giao Linh, Tuấn Vũ, với các tình khúc như Sầu tím thiệp hồng (Hoài Linh - Minh Kỳ), Đường tình đôi ngả (Ngân Giang), Rồi ngày mai xa nhau (Thanh Triết)... Đĩa nhạc ra đời, lập tức gây tiếng vang trong làng nhạc khi bán được 20.000 bản, đưa cả hai trở thành một trong những bộ đôi huyền thoại của dòng nhạc trữ tình thập niên 1990.
Bản thu "Sầu tím thiệp hồng" (Hoài Linh - Minh Kỳ) của Giao Linh, Tuấn Vũ. Video: Youtube GMC
Những năm gần đây, sức khỏe Giao Linh xuống dốc vì chứng nhồi má.u cơ tim. Từ đấy, đi đâu, ông cũng mang các vỉ thuố.c trợ tim của bà trong túi. Ông theo sát vợ trong từng buổi diễn, canh giờ để bà uống thuố.c đúng lúc. Lo bà không đủ sức, ông khuyên vợ giảm chạy show, từ ba, bốn đêm xuống còn một buổi mỗi tuần. Khi bà tổ chức đêm nhạc kỷ niệm 50 năm ca hát ở TP HCM, James Võ thức đến 2-3 giờ sáng biên tập kịch bản và chuẩn bị âm thanh, ánh sáng.
Chưa một lần mặc áo cưới, Giao Linh cho biết bà vẫn toại nguyện vì luôn có ông ở cạnh. Đến nay, cuộc sống vợ chồng bà thỉnh thoảng vẫn lục đục vì những giận hờn thường nhật nhưng hiếm khi to tiếng. Bà nói: "Chúng tôi đều hiểu, hạnh phúc là do mình tạo dựng, mỗi người đều phải tự giữ. Tuổ.i già không bỏ sót một ai, thời gian không còn nhiều, cớ gì không dành để yêu thương nhau".
Giao Linh: Chồng tôi mới mất một tuần thì con gái nuôi ra đi, đau quặn lòng "Người ta có một nỗi đau còn chịu không nổi, huống chi tôi cùng một lúc đón nhận hai nỗi đau" - danh ca Giao Linh nói. Vừa qua, tại phần tiếp theo của livestream trên kênh Thúy Nga, danh ca Giao Linh đã thay mặt Phi Nhung song ca cùng Mạnh Quỳnh một ca khúc Bolero nổi tiếng. Trong đó có đoạn:...