Đàm phán với Grab rơi vào bế tắc, Gojek sắp sáp nhập với Tokopedia?
Bế tắc trong quá trình đàm phán, Grab và Gojek không thể về chung 1 nhà.
Theo thông tin từ tờ Bloomberg, gã khổng lồ gọi xe và thanh toán Gojek đang trong quá trình thảo luận về việc sáp nhập với hãng thương mại điện tử trong nước là Tokopedia. Đây được cho là động thái tiền đề chuẩn bị cho việc IPO công ty sau sáp nhập ngay sau đó.
Cụ thể, 2 startup giá trị nhất Indonesia đã ký kết những điều khoản chi tiết về việc thẩm định hoạt động kinh doanh của nhau. Cả 1 bên đã thấy những hỗ trợ tiềm năng giữa 2 bên và đang tiến sát đến việc hoàn tất thỏa thuận sớm nhất có thể trong vài tháng tới.
Công ty sau sáp nhập sẽ tạo ra một gã khổng lồ Internet của Indonesia với giá trị thị trường đạt khoảng 18 tỷ USD. Những mảng kinh doanh của họ trải rộng từ gọi xe, thanh toán tới giao hàng và mua sắm trực tuyến.
Trên thực tế, Gojek và Tokopedia đã cân nhắc tiềm năng sáp nhập từ năm 2018 nhưng các thảo luận đã được đẩy nhanh hơn sau khi đàm phán giữa Gojek và Grab đi vào bế tắc. Nguyên nhân dẫn tới việc này được cho là bởi CEO Grab là Anthony Tan tiếp tục không chịu chấp nhận lời đề nghị của Masayoshi Son là từ bỏ bớt quyền kiểm soát tại công ty sau sáp nhập với Gojek.
Được biết, trong quá trình thảo luận Grab đã đưa ra yêu cầu rằng nhà sáng lập Anthony Tan sẽ là “CEO trọn đời” của công ty sau sáp nhập với Gojek. Các điều kiện khác được đưa ra như “ai được bổ nhiệm và điều kiện là gì cũng như CEO mới của tập đoàn trong trường hợp ông Tan qua đời”.
Trước đó, Grab và Gojek – 2 startup giá trị nhất Đông Nam Á với giá trị tổng cộng đạt khoảng 25 tỷ USD đã bàn luận về khả năng sáp nhập sau nhiều năm cạnh tranh quyết liệt trong thị trường gọi xe, giao đồ ăn và công nghệ tài chính. Gần đây là tháng 12, 2 công ty nói quá trình đàm phán đã có những tiến triển đáng kể. Tuy nhiên, vấn đề vướng mắc vẫn nằm ở các điều khoản liên quan tới Indoneisa – thị trường quan trọng trong khu vực.
Video đang HOT
Những nền kinh tế Internet phát triển nhanh nhất ở Đông Nam Á.
Masayoshi Son – người từng rất ủng hộ CEO Grab được cho là hiện đang mất kiên nhẫn với sự kháng cự nhượng lại quyền kiểm soát của công ty sau sáp nhập với Gojek và ông chuyển sang ủng hộ sự sáp nhập giữa Gojek và Tokopedia – cũng là một công ty mà Softbank rót vốn đầu tư. 2 đơn vị này đều có chung nhiều nhà đầu tư khác nữa gồm cả Google, Temasek và Sequoia.
2 công ty được định giá lần lượt 10,5 tỷ USD và 7,5 tỷ USD và họ hiện đang thảo thuận về tỷ lệ sáp nhập. Các nhà sáng lập của 2 công ty vốn là bạn từ hơn 10 năm trước và họ tạo thành một khối liên minh vững chắc. Trong khi đó, Grab và Gojek vướng nhiều tranh cãi và họ không thể đi đến việc ký kết các điều khoản.
Việc Gojek và Tokopedia kết hợp sẽ trở thành đơn vị thống trị ở Indonesia – một trong những nền kinh tế Internet phát triển nhanh nhất thế giới. Kế hoạch IPO của họ sẽ mang lại cho các nhà đầu tư toàn cầu một lựa chọn thay thế Sea – công ty duy nhất ở Đông Nam Á niêm yết trên sàn Mỹ chứng kiến giá cổ phiếu tăng 400% vào năm ngoái.
Thỏa thuận giữa Gojek và Tokopedia nếu xảy ra cũng ít chịu sự soi xét từ chính quyền hơn so với việc kết hợp cùng Grab.
Hiện các công ty đều đang suy tính nhiều lựa chọn lên sàn. Họ có thể chọn cách IPO truyền thống ở Indonesia và Mỹ hoặc thông qua một công ty chuyên thâu tóm (SPAC) để niêm yết ở Mỹ.
Tokopedia nói vào tháng trước rằng họ đã thuê Morgan Stanley và Citigroup là các đơn vị tư vấn cho kế hoạch IPO. “Chúng tôi vẫn chưa quyết định xem sẽ niêm yết ở thị trường nào và bằng phương thức gì. Mọi lựa chọn vẫn đang được cân nhắc. Kế hoạch thông qua một công ty chuyên thâu tóm là lựa chọn tiềm năng nhất nhưng mọi thứ vẫn chưa được chốt vào thời điểm này”, đại diện Tokopedia nói.
CEO Grab ra yêu cầu phải được làm 'CEO trọn đời' ở công ty sau sáp nhập với Gojek
Grab đang ở "cửa trên" trong thương vụ sáp nhập với Gojek.
Theo thông tin từ tờ Nikkei, Grab đã đưa ra yêu cầu rằng nhà sáng lập Anthony Tan sẽ là "CEO trọn đời" của công ty sau sáp nhập với Gojek. Cả 2 hiện đều là những siêu ứng dụng ở châu Á và họ được cho là đang tiến hành đàm phán sáp nhập.
Grab đang đưa ra nhiều điều kiện cho thương vụ sáp nhập gồm cả việc cho CEO Tan có quyền biểu quyết đủ lớn trong công ty, quyền phủ quyết đối với các quyết định của hội đồng quản trị cũng như có ảnh hưởng đến lương thưởng của chính mình.
Một nguồn tin giấu tên nói rằng các điều kiện khác cũng được đưa ra như "ai được bổ nhiệm và điều kiện là gì cũng như CEO mới của tập đoàn trong trường hợp ông Tan qua đời".
Những yêu cầu kể trên nếu được chấp thuận sẽ cho ông Tan sức mạnh đáng kể ở công ty sau sáp nhập và điều đó làm tăng lên lo ngại trong các nhà đầu tư khi họ đang rất mong chờ tiềm năng IPO. Một vài nhà đầu tư thậm chí đã giục giã công ty sáp nhập nhanh chóng IPO ngay sau khi các thỏa thuận được ký kết.
Tờ Nikkei cũng thừa nhận rằng Grab thời gian gần đây đã tiến hành giải thích với các nhà đầu tư liên quan rằng, đề xuất của họ đã bị hiểu sai trong quá trình đàm phán. Và rằng pháp nhân sáp nhập sẽ được điều hành theo hướng tuân thủ các quy định về IPO.
Dường như trong quá trình đàm phán sáp nhập lần này, Grab có lợi thế hơn bởi họ được định giá cao hơn Gojek và hoạt động ở nhiều thị trường hơn. Một nguồn tin cho biết trong khi các thỏa thuận vẫn đang diễn ra, một vấn đề bất đồng lớn nhất là cấu trúc cổ đông của công ty sau sáp nhập. Một người nói rằng Gojek yêu cầu nhận 40% cổ phần, một lượng mà Grab tin rằng "về cơ bản quá nhiều" khi mà bản thân họ có tình hình tài chính tốt hơn bao gồm cả doanh thu.
Grab và Gojek đã đàm phán trong gần 1 năm với các nhà đầu tư cả 2 bên hiện đang rất mong chờ thỏa thuận sáp nhập diễn ra, nhất là khi chứng kiến cổ phiếu của Sea - một công ty công nghệ lớn ở khu vực tăng gấp 5 lần kể từ đầu năm.
Các yêu cầu của Grab được tờ Nikkei nhận định là phản ánh rõ nét chiến lược của Softbank - cổ đông lớn nhất của họ. Quỹ Vision Fund của Softbank đã đầu tư 3 tỷ USD vào đây.
Softbank và Vision Fund đôi khi nắm lượng cổ phần lớn trong các công ty nhưng đều để nhà sáng lập nắm quyền kiểm soát. Và dù việc tăng lượng vốn có thể làm pha loãng cổ phần nhà sáng lập nhưng Softbank vẫn cho phép các công ty mà mình đầu tư dưới quyền kiểm soát của nhá sáng lập. Điều đó cũng bảo vệ công ty Nhật Bản khỏi việc gánh chịu các khoản nợ phải trả nếu khoản đầu tư trở nên khó khăn.
Tuy nhiên việc đưa ra quyền kiểm soát không công bằng cho nhà sáng lập đã chịu sự chỉ trích nặng nề kể từ sau khi Wework - một công ty cũng nhận được đầu tư từ Softbank cố gắng IPO vào năm ngoái. WeWork ban đầu nói đồng sáng lập Adam Neumann sẽ sở hữu cổ phần với quyền biểu quyết hơn 20 lần với cổ đông thường và vợ anh này cũng đóng vai trò trong việc bổ nhiệm người kế vị nếu anh ta chết. Tuy nhiên, vụ IPO cuối cùng sụp đổ và giá trị WeWork đã giảm mạnh nhất trong lịch sử.
Lãnh đạo Softbank đang thảo luận với CEO Tan về những điều khoản này. Chi tiết về thỏa thuận giữa Grab và Vision Fund hiện chưa được công bố. Hồ sơ cho thấy rằng một chi nhánh của Softbank đã sở hữu 22% Grab Holdings nhưng lại không có quyền bỏ phiếu vào năm 2018. Softbank sau đó đã chuyển số cổ phần này sang cho Vision Fund.
Các nhà đầu tư đứng sau Grab và Gojek đang tìm cách thúc đẩy thương vụ sáp nhập nhưng bản thân 2 công ty lại vẫn chia rẽ và một thỏa thuận cuối cùng vẫn cần nhiều tháng nữa mới có thể được đưa ra. Cũng có thể cả 2 công ty sẽ từ chối ký kết thỏa thuận.
Dù 2 kỳ lân có đồng ý sáp nhập, vấn đề độc quyền cũng bị soi xét. Ở thị trường quan trọng nhất Indonesia - cả 2 vẫn đang thống trị cả mảng gọi xe và giao đồ ăn. Một quan chức chính phủ nước này trước đó đã nói với Nikkei rằng: "Chính phủ muốn sự cạnh tranh mạnh mẽ giữa 2 công ty tiếp tục diễn ra vì như vậy mới tạo ra được sự cân bằng thị trường. Việc 2 công ty kết hợp có thể khiến người tiêu dùng chịu thiệt hại".
2 năm gây thất vọng của Gojek ở Việt Nam: Đổi tên thương hiệu, 1 năm thay 2 đời CEO, đứng trước khả năng sáp nhập với Grab? Dường như Gojek đã đến Việt Nam "đúng thời điểm" nhưng "sai chiến lược"? Tờ Techinasia mới đây đã có bài viết đưa ra nhận định về tương lai của ứng dụng gọi xe Gojek ở thị trường Việt Nam sau 2 năm gia nhập nhiều sóng gió. Cụ thể, Gojek đã chính thức bước chân vào thị trường Việt Nam thông qua...