Đắk Lắk: Nguy cơ lây mắc COVID-19 từ rác thải sinh hoạt của F0
Tính đến ngày 17/3, toàn tỉnh Đắk Lắk có hơn 36.600 ca mắc COVID-19 đang điều trị tại nhà. Tuy nhiên hiện nay, rác thải sinh hoạt của F0 đang điều trị tại nhà được thu gom, xử lý chung với rác thải thông thường.
Ảnh minh họa: Trung Nguyên/Báo Tin tức
Điều này làm tăng nguy cơ lây mắc COVID-19 trong cộng đồng khi rác thải lây nhiễm không được phân loại và xử lý đúng quy định, nhất là trong bối cảnh số ca mắc COVID-19 điều trị tại nhà ngày càng tăng cao.
Thành phố Buôn Ma Thuột hiện là địa phương có số lượng F0 điều trị tại nhà nhiều nhất của tỉnh Đắk Lắk với trên 15.000 trường hợp. Hàng ngày, một lượng lớn rác thải sinh hoạt của F0 thải ra môi trường mà chưa có giải pháp phòng, chống lây nhiễm nào được triển khai.
Anh Vũ Đức Thành, công nhân Công ty Cổ phần Đô thị và Môi trường tỉnh Đắk Lắk cho biết, đặc thù công việc là thu gom rác thải sinh hoạt ở các khu dân cư, anh rất lo lắng khi thời gian gần đây thường tiếp xúc với rác thải y tế như khẩu trang, vật dụng y tế…; đặc biệt là rác thải từ một lượng lớn F0 đang điều trị tại nhà. Nhân viên thu gom không thể phân biệt được gia đình nào có F0 đang điều trị. Vì vậy, tất cả các loại rác thải đều được xử lý chung với rác thải thông thường. Điều này làm tăng nguy cơ lây mắc COVID-19. Tuy nhiên, công nhân chủ yếu tự ý thức bảo vệ bản thân trong quá trình thu gom rác.
Theo ông Bùi Văn Quý, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đô thị và Môi trường tỉnh Đắk Lắk, Công ty chỉ có chức năng thu gom vận chuyển rác thải sinh hoạt, còn rác thải y tế thì thuộc về trách nhiệm của các đơn vị khác. Giai đoạn trước đây, số lượng F0 điều trị tại nhà rất ít nên lực lượng y tế khử khuẩn rác thải từ bệnh nhân trước khi mang đi xử lý. Tuy nhiên, hiện nay số lượng F0 điều trị tại nhà nhiều, lực lượng y tế lại quá tải nên việc khử khuẩn rác thải do F0 thải ra không được phân loại, khử khuẩn. Hơn nữa, hiện với số lượng F0 quá đông, người thu gom rác không thể phân biệt được gia đình nào có rác thải từ F0; điều này tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm cho người lao động làm nhiệm vụ trực tiếp thu gom rác của Công ty. Để hạn chế lây nhiễm cho người lao động, Công ty đã quán triệt đầy đủ các biện pháp phòng, chống lây mắc COVID-19 trong quá trình làm việc và trang bị đầy đủ bảo hộ lao động cho người thu gom rác thải.
Rác thải sinh hoạt của F0 không chỉ tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm COVID-19 đối với công nhân trực tiếp thu gom rác mà còn tăng nguy cơ lây lan ra cộng đồng nếu quy trình xử lý không đảm bảo.
Ghi nhận của phóng viên tại bãi tập kết, xử lý rác thải của thành phố Buôn Ma Thuột (tại xã Hòa Phú, thành phố Buôn Ma Thuột), ngay sau khi các xe thu gom đưa rác về tập kết, những người “mưu sinh” từ bãi rác đổ xô đào bới để tìm phế liệu, trong đó có cả rác thải sinh hoạt của F0 điều trị tại nhà mà chưa qua bước xử lý khử khuẩn nào.
Mặc dù nguy cơ lây mắc COVID-19 từ rác thải của F0 đang điều trị tại nhà đã hiện hữu nhưng hầu như các cơ quan chức năng đều chưa có phương án xử lý để đảm bảo các yếu tố phòng, chống dịch bệnh lây nhiễm.
Giám đốc Trung tâm Y tế thành phố Buôn Ma Thuột Võ Minh Hùng cho biết, vấn đề xử lý đúng quy định rác thải của F0 điều trị tại nhà trên địa bàn thành phố hiện rất khó khăn do đơn vị thiếu phương tiện và các đơn vị xử lý rác thải y tế trên địa bàn thành phố đã quá tải. Trước mắt, ngành Y tế tuyên truyền, khuyến cáo các hộ gia đình có F0 điều trị tại nhà cần phân loại, đóng gói gọn gàng và chủ động phun khử khuẩn trước khi đơn vị vận chuyển rác đến thu gom để hạn chế nguy cơ lây mắc COVID-19. Về lâu dài, Trung tâm Y tế kiến nghị các cấp chính quyền và các ban, ngành có sự hỗ trợ lực lượng y tế trong việc xử lý chất thải lây nhiễm nhằm đảm bảo công tác phòng, chống dịch trong thời gian tới.
Theo ông Nay Phi La, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Đắk Lắk, hiện Sở Y tế đã giao các đơn vị chuyên môn xây dựng phương án để xử lý rác thải của F0 đang điều trị tại nhà đảm bảo đúng quy định về xử lý rác thải lây nhiễm nhằm hạn chế nguy cơ lây lan dịch COVID-19 từ rác thải sinh hoạt.
Trước diễn biến phức tạp của dịch COVID-19, số lượng F0 điều trị tại nhà ngày càng tăng cao và nguy cơ lây mắc COVID-19 từ rác thải không hề nhỏ. Chính quyền địa phương và các đơn vị liên quan cần sớm có phương án giải quyết triệt để vấn đề trên, đảm bảo việc xử lý rác thải lây nhiễm được thực hiện đúng quy định.
F0 Hà Nội "bùng nổ", nhiều nơi "vỡ trận" xử lý rác thải y tế
Việc F0 Hà Nội "bùng nổ" và phần lớn người mắc Covid-19 được điều trị tại nhà đã khiến công tác phân loại, thu gom, tập kết, xử lý rác thải y tế lây nhiễm có nguy cơ "vỡ trận".
Video đang HOT
Trước đó, khi để F0 cách ly, quản lý, điều trị tại nhà, UBND TP Hà Nội đã ban hành Phương án 01 để phân loại, thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải y tế lây nhiễm phát sinh nhằm đáp ứng "yêu cầu về bảo vệ môi trường, tránh lây lan dịch bệnh trong quá trình thu gom, vận chuyển".
Tuy nhiên, trong bối cảnh F0 "bùng nổ" và tỷ lệ người mắc được điều trị tại nhà chiếm đa số thì nhiều nơi đã xảy ra tình trạng rác thải y tế được thu gom, xử lý chung với rác thải sinh hoạt.
Trong bối cảnh F0 "bùng nổ", ở nhiều nơi, rác thải y tế được thu gom, xử lý chung với rác thải sinh hoạt (Ảnh: Thành Trung).
"Vỡ trận" hay buông xuôi?
Theo ghi nhận của PV Dân trí, thực trạng nêu trên đã xảy ra từ lâu tại chung cư Ecohome 2, thuộc địa bàn phường Đông Ngạc (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) - nơi đã ghi nhận hàng trăm ca F0, F1.
Cụ thể, khoảng 14h chiều hàng ngày, nhân viên mặc quần áo bảo hộ y tế sẽ đi thu gom riêng rác thải y tế ở các căn hộ có F0, F1 (được dán thông báo ở cửa nhà) từ tầng 15 trở xuống. Dù khâu thu gom đã được tách bạch nhưng đến khi tập kết, rác thải y tế của khu chung cư lại được để chung với rác thải sinh hoạt dưới sảnh tầng 1. Khoảng 16h chiều cùng ngày, xe cuốn ép rác của Công ty cổ phần Xử lý chất thải xây dựng và Đầu tư phát triển môi trường Hà Nội (Công ty môi trường Hà Nội) sẽ có mặt thu gom lẫn lộn cả 2 loại rác đem đi xử lý.
Khi được hỏi vì sao lại thu gom, vận chuyển lẫn lộn rác thải y tế với rác thải sinh hoạt, đại diện Ban Quản lý chung cư Ecohome 2 cho biết, công nhân môi trường của khu chung cư chỉ biết làm theo quy trình mà bên công ty xử lý rác thải đưa ra.
"Khi tiếp nhận, họ xử lý rác thải thế nào là công đoạn của bên đó, không thuộc công đoạn của Ban quản lý" - vị này nói và khẳng định đã từng thắc mắc, phản ánh việc rác thải y tế bị thu gom, xử lý chung với rác thải sinh hoạt với bên Công ty môi trường Hà Nội nhưng đợi mãi chưa nhận được phản hồi.
Nguy hiểm lắm nhưng vì công việc nên...
"Chúng tôi thường xuyên phải tiếp xúc với các loại rác của các căn hộ có F. Khi rác tập kết xuống dưới đây thì không thấy được phun khử khuẩn, nguy hiểm lắm! Chủ căn hộ nào chủ động khử khuẩn thì tốt, không thì chúng tôi cũng phải chịu thôi. Giờ F0, F1 cũng gần 300 căn hộ ở đây rồi, khác gì hơn một tòa chung cư có F. Nhưng vì công việc nên cũng cố gắng tránh lây nhiễm hết sức có thể..." - người lao công chia sẻ.
Trong khi đó, trả lời về vấn đề này, đại diện Công ty môi trường Hà Nội cho biết, đơn vị đã thông báo cho các bên rằng, nếu tòa nhà nào có rác thải y tế liên quan bệnh dịch thì phải để riêng ra. Đồng thời, Ban quản lý các tòa nhà phải tự làm việc với công ty đủ điều kiện xử lý rác thải y tế lây nhiễm.
"Lỗi này không phải do phía công ty môi trường mà do bên Ecohome 2 đã không tập kết riêng từng loại rác thải. Công ty chỉ biết đi thu gom, làm sao biết được ở khu tập kết có chứa cả rác thải y tế. Suốt thời gian vừa qua, tôi không biết việc này xảy ra" - đại diện công ty môi trường cho hay.
Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 phường Đông Ngạc thẳng thắn thừa nhận có việc thu gom, xử lý chung rác thải y tế và rác thải sinh hoạt là do F0 nhiều nên "thu gom không xuể" (Ảnh: Thành Trung).
Đáng chú ý, khi được PV đề cập đến thực trạng này, đại diện Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 phường Đông Ngạc thẳng thắn thừa nhận có việc thu gom, xử lý chung rác thải y tế và rác thải sinh hoạt. "Do F0 nhiều quá nên thu gom không xuể" - vị này phân bua.
Một lãnh đạo UBND phường Đông Ngạc cho hay, phường có cắt cử người đi thu gom rác thải y tế của các gia đình có F0 nhưng với số lượng các ca mắc lớn như hiện nay thì không thể gồng mình làm triệt để việc này.
"Việc thực hiện cụ thể thế nào phụ thuộc vào nhiều bên liên quan, trong đó có cả ý thức của người dân. F0 nhiều quá, không thu gom kịp nên chắc chắn xảy ra việc này" - vị lãnh đạo phường Đông Ngạc cho hay.
Xử lý rác thải y tế gặp khó khăn khi F0 "bùng nổ"?
Thực trạng thu gom, xử lý lẫn lộn rác thải y tế với rác thải sinh hoạt không chỉ xảy ra ở phường Đông Ngạc mà còn xảy ra tại nhiều tòa chung cư khác trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Tại các tòa nhà D5 - D8 - D9 ở Khu đô thị Đặng Xá, thuộc tổ dân phố số 7, xã Đặng Xá (huyện Gia Lâm, Hà Nội), việc thu gom rác thải y tế, rác thải sinh hoạt hàng ngày trong bối cảnh ghi nhận hàng trăm ca F0 được phó thác cho duy nhất một người đàn ông.
Rác thải y tế của các gia đình có F0 ở Khu đô thị Đặng Xá được để lẫn lộn với rác thải sinh hoạt (Ảnh: Thành Trung).
Theo anh Hoàng Văn Chuyên (tên nhân vật đã thay đổi), thực trạng nêu trên đã xảy ra từ lâu. "Chung cư không đủ nhân lực đi thu gom vì dân số quá đông. Có hôm rác thải y tế để ngoài hành lang mà mãi không có người thu dọn. Trong khi đó, hàng ngày, người đi thu gom rác thải không hề được trang bị bảo hộ và dù tòa nhà có F0 hay không có F0 thì rác thải chỉ xử lý theo quy trình bình thường. Điều này khiến nguy cơ lây nhiễm bệnh tật cho cư dân rất cao" - anh Chuyên e ngại.
Sau khi tiếp nhận thông tin do PV Dân trí chuyển tải, bà Nguyễn Thị Nam - Chủ tịch UBND xã Đặng Xá đã lập tức liên hệ Xí Nghiệp Quản lý vận hành Khu đô thị Đặng Xá để xác minh vấn đề này. Sau đó, bà Nam thừa nhận có thực trạng rác thải y tế các tòa chung cư trong Khu đô thị Đặng Xá không được xử lý đúng quy trình.
"Trước đó, việc thu gom xử lý rác thải y tế tại các gia đình có F0 được xử lý rất đúng quy trình. Tuy nhiên, sau Tết Nguyên đán, dịch bùng phát và gần như tòa nhà nào cũng có cư dân là F0 nên xảy ra việc này. Xã đã lập tức yêu cầu xí nghiệp liên hệ công ty đủ tư các pháp nhân để ký hợp đồng xử lý, thu gom rác thải y tế đối với các hộ có F0, F1 trên địa bàn" - bà Nam khẳng định.
Liên quan đến việc thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải y tế lây nhiễm phát sinh khi F0, F1 cách ly, điều trị tại nhà trong bối cảnh dịch bệnh bùng phát, một đại diện quận Tây Hồ (Hà Nội) thừa nhận, quận cũng đang gặp nhiều khó khăn trong vấn đề này.
"Giờ hết nhân lực rồi và có quá nhiều việc được phân bổ xuống cơ sở. Anh em căng mình, cố gắng chia tách phân loại rác nhưng không dám khẳng định việc này được làm triệt để. Đó là sự thật" - đại diện quận Tây Hồ cho hay.
Nhiều địa phương chia sẻ đang gặp khó khăn trong việc phân loại, xử lý rác thải y tế trong bối cảnh F0 "bùng nổ" (Ảnh: Thành Trung).
Trong khi đó, một cán bộ phường trên địa bàn quận Hoàng Mai (Hà Nội) cho biết, công đoạn gặp khó khăn nhất trong việc xử lý rác thải y tế là vận chuyển rác từ các hộ gia đình có F0, F1 đến điểm tập kết.
"Lúc đầu, khi số F0, F1 cách ly, điều trị tại nhà còn ít thì phường cơ bản đáp ứng được việc thu gom, xử lý rác thải y tế theo quy trình. Đến khi số lượng F nhiều, nằm rải rác thì không còn nhân lực đi thu gom, vận chuyển nữa. Nghiễm nhiên các loại rác thải bị gộp chung rồi xử lý theo quy trình rác thải sinh hoạt. Địa phương chỉ biết khuyến cáo các hộ gia đình buộc kín rác thải y tế để không rơi vãi ra ngoài. Chưa tính việc có người là F0 nhưng không khai báo nên không thể xác định được rác do gia đình đó thải ra thuộc loại nào" - vị cán bộ này phân tích.
Giải pháp nào để xử lý triệt để rác thải y tế khi F0 "bùng nổ"?
Để tháo gỡ khó khăn về phân loại rác thải khi F0 "bùng nổ" như hiện nay, ông Nguyễn Thượng Hiền - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết Bộ này đã họp bàn với Bộ Y tế để tìm hướng xử lý.
Trước mắt, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã đề nghị các địa phương tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn người dân thực hiện nghiêm việc phân loại rác, thu gom rác thải y tế lây nhiễm theo hướng dẫn của Bộ Y tế và đặc biệt là không để lẫn với rác thải sinh hoạt. Tiếp đó, các địa phương cần phối hợp chặt chẽ với đơn vị thu gom rác để xây dựng phương án thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải phát sinh từ các F0 đang cách ly tại nhà.
Bộ Tài nguyên và Môi trường đã họp bàn với Bộ Y tế để tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn về phân loại rác thải khi F0 "bùng nổ" (Ảnh: Thành Trung).
Theo lãnh đạo Tổng cục Môi trường, cần xây dựng hai phương án khi thu gom rác thải tại các hộ gia đình sống ở chung cư, khu đô thị và phương án thu gom tại các hộ gia đình cách ly tại nhà riêng lẻ trong các ngõ xóm, khu dân cư. Đồng thời, phải xây dựng lộ trình thu gom, vận chuyển hợp lý, bố trí các thùng chứa và phương tiện vận chuyển rác riêng biệt, đảm bảo vệ sinh môi trường.
Hiện nay, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang nghiên cứu và dự tính phương án dự phòng để xử lý chất thải y tế phát sinh trong trường hợp nhiều địa phương quá tải.
Hơn nữa, Luật Bảo vệ môi trường 2020 vừa có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2022 quy định, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm quy định về việc thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải y tế phù hợp với điều kiện của địa phương. Vì vậy, các địa phương cũng cần ưu tiên xử lý chất thải y tế theo mô hình cụm cơ sở y tế và các cơ sở xử lý chất thải nguy hại có chức năng xử lý chất thải y tế tại địa phương, đảm bảo khoảng cách thu gom ngắn nhất từ nơi phát sinh tới nơi xử lý.
Được biết, hiện nay trên toàn quốc có hơn 80 cơ sở xử lý chất thải có chức năng xử lý chất thải y tế lây nhiễm bên cạnh hệ thống các cơ sở xử lý chất thải theo mô hình cụm cơ sở y tế.
Choáng với 'núi rác' tấp vào bờ biển Quảng Ngãi Sau mùa mưa bão, rác tấp vào bờ biển xã Tịnh Kỳ, TP Quảng Ngãi gây ô nhiễm nghiêm trọng. Người dân sống chung với 'núi rác' rợn người. Những núi rác được tạo thành sau mùa mưa bão ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của người dân - Ảnh: T.M Ngày 1-1, UBND TP Quảng Ngãi cử lực lượng xem xét...