“Đã đến lúc các cường quốc bậc trung châu Á-TBD trỗi dậy”
Trong bối cảnh an ninh khu vực châu Á-Thái Bình Dương phức tạp như hiện nay, người ta lo ngại không biết nước nào đủ khả năng dẫn dắt khu vực này trong thời gian tới và việc xây dựng những thỏa thuận hợp tác sẽ ra sao để khu vực trở nên an toàn hơn.
Cựu Ngoại trưởng Australia Gareth Evans. (Nguồn: afr.com)
Liên quan đến vấn đề này, Diễn đàn Đông Á mới đây có bài phân tích của tác giả Gareth Evans, người từng đảm nhiệm vai trò Ngoại trưởng Australia giai đoạn 1988-1996, Chủ tịch Nhóm khủng hoảng quốc tế giai đoạn 2000-2009 và hiện là Hiệu trưởng Đại học Quốc gia Australia.
Từ cuối những năm 1980, thế giới đã chứng kiến sự ra đời của nhiều cơ chế hợp tác khu vực. Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC), được thành lập năm 1989 và được thể chế hóa từ năm 1993, vẫn là một tổ chức đối thoại về kinh tế lớn trong khu vực. Các vấn đề an ninh thường xuyên được thảo luận bên lề hội nghị thượng đỉnh của tổ chức này.
Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF), nhóm họp từ năm 1994 ở cấp ngoại trưởng và hiện có 27 nước thành viên, được dự định phát triển qua ba giai đoạn: bắt đầu bằng các biện pháp xây dựng lòng tin, sau đó chuyển sang vai trò phòng ngừa xung đột, cuối cùng là quản lý và giải quyết xung đột.
ARF đã thực hiện một số công việc rất có ích khi đề xuất thảo luận về một Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) và phát triển khả năng hợp tác cứu trợ thiên tai, cũng như một số cuộc đối thoại thường xuyên hữu ích về các vấn đề như chống k.hủng b.ố, tội phạm xuyên quốc gia, an ninh hàng hải, không phổ biến vũ khí và giải trừ quân bị.
Tuy nhiên, ARF phần lớn vẫn bị mắc kẹt ở mục tiêu đầu tiên – đối thoại về xây dựng lòng tin – chứ không phải chạy theo những hoài bão rằng ARF sẽ làm được một cái gì đó đáng kể hơn.
Video đang HOT
Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á (EAS) được khởi xướng năm 2005 với các cuộc họp lãnh đạo cấp cao. EAS đã phát triển vượt ra khỏi nhóm ASEAN 3, bổ sung thêm ba quốc gia khác (Ấn Độ, Australia và New Zealand), và kể từ năm 2014 có thêm Mỹ và Nga tham gia.
Mặc dù EAS chưa có được những hiệu quả thực chất nhưng nó vẫn có tiềm năng trở thành nhóm quan trọng nhất, không chỉ vì có đầy đủ sự tham gia của các quốc gia chủ chốt trong khu vực mà vì (không giống như ARF) nó đáp ứng ở mức cao nhất, và (không giống như APEC) nó có thể giải quyết các vấn đề địa chính trị và kinh tế.
Ở mức độ nào đó, động lực cho tất cả tiến trình và các tổ chức này là sự công nhận cần thiết phải có những biện pháp đa phương để giải quyết các vấn đề an ninh liên quan. Nhiều vấn đề hiện nay ở châu Á và những nơi khác, các quốc gia không thể tự đơn phương giải quyết, cho dù có mạnh đến đâu. Những vấn đề này bao gồm: k.hủng b.ố, an ninh hàng hải, kiểm soát vũ khí, buôn bán m.a t.úy, buôn người, biến đổi khí hậu, dịch bệnh, quản lý người tị nạn, và mất cân đối lớn trong tài chính và thương mại, tất cả cần phải có sự phối hợp giải quyết.
Hành động tập thể gần như lúc nào cũng tốt hơn hành động đơn phương. Hành động đơn phương có thể đóng góp quan trọng để giải quyết vấn đề, nhưng các giải pháp đơn phương, thậm chí có thể gây ra sự oán giận và căng thẳng, dễ thất bại hơn so với những giải pháp dựa trên sự đồng thuận.
Trong một số vấn đề có thể xuất hiện khả năng giải quyết song phương nhưng tốt hơn nhiều nếu được giải quyết trong khuôn khổ đa phương, ví dụ các hiệp định thương mại tự do, các hiệp ước kiểm soát vũ khí và giải trừ quân bị. Cuối cùng, các cuộc họp thường xuyên giữa các nhà lãnh đạo khu vực sẽ giúp xây dựng các mối quan hệ cá nhân gần gũi và tin tưởng, va chạm hoặc đụng độ sẽ hiếm khi xảy ra và việc thích ứng hòa bình với các thực thể quyền lực mới sẽ dễ dàng và lâu bền hơn.
Tất nhiên, với những gì được đề cập ở trên, trong tương lai những vấn đề về hình thức (những ai ngồi quanh bàn đàm phán và vào thời điểm nào) sẽ ít được quan tâm mà tập trung nhiều hơn vào thực chất: những nhà thương thuyết chính xác đề cập đến vấn đề gì và kết quả từ các cuộc thảo luận đó có khả năng thực hiện được hay không? Chúng ta cần đối thoại và hợp tác một cách thực chất chứ không phải là những bức hình cùng những bài phát biểu được chuẩn bị sẵn. Tất cả những nỗ lực sẽ chỉ có giá trị nếu thực sự giúp tăng cường sự ổn định, thịnh vượng, an ninh quốc gia và an ninh cho người dân.
Với kinh nghiệm từng là Ngoại trưởng Australia giai đoạn 1988-1996, làm việc chặt chẽ với Indonesia trong việc triển khai kế hoạch hòa bình ở Campuchia của Liên hợp quốc hay với ASEAN và các đồng nghiệp trong việc xây dựng APEC và ARF thời kỳ đầu, ông Gareth Evans tin rằng những “ cường quốc bậc trung” tràn đầy năng lượng và sáng tạo trong khu vực có thể là những nước hiệu quả nhất trong việc tạo ra những cơ chế hợp tác mới.
Theo ông Gareth Evans, biện pháp đặc trưng trong chính sách ngoại giao của cường quốc bậc trung là xây dựng liên minh với những nước có cùng chí hướng. Cần phải có niềm tin vào lợi ích và sự cần thiết của việc hợp tác với những quốc gia khác trong việc giải quyết các vấn đề quốc tế, đặc biệt những vấn đề mà bản chất của chúng một quốc gia đơn lẻ không thể tự giải quyết cho dù nước đó có lớn mạnh đến đâu.
Việc những nước lớn như Mỹ, Nga và Trung Quốc ban đầu miễn cưỡng ủng hộ và tham gia APEC, ARF và EAS sẽ là cơ sở để hy vọng rằng vai trò bảo đảm an ninh của khu vực trong tương lai sẽ được chia sẻ. Đây chính là thời điểm thích hợp để các cường quốc bậc trung “đứng lên” cân bằng quyền lực ở khu vực./
Theo (VIETNAM )
Trung Quốc phản ứng việc Nhật có thể đưa quân ra nước ngoài
Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc nói với người đứng đầu Hội đồng An ninh Quốc gia Nhật Bản rằng dự luật an ninh mới của Nhật, cho phép Nhật đưa quân ra nước ngoài lần đầu tiên kể từ Thế chiến II, có thể làm phức tạp an ninh khu vực.
Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Thường Vạn Toàn (Ảnh: NBC)
Dự luật an ninh mới, được Hạ viện Nhật Bản hôm qua ngày 16/7, có thể xóa một lệnh cấm về quyền phòng vệ tập thể hoặc việc chiến đấu để bảo vệ một đồng minh thân thiết như Mỹ.
Hãng thông tấn Xinhua đưa tin, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Thường Vạn Toàn đã nói trong cuộc gặp với với ông Shotaro Yachi, người đứng đầu Hội đồng An ninh Quốc gia Nhật Bản và là một đồng minh thân cận của Thủ tướng Shinzo Abe, tại Bắc Kinh rằng việc thông qua dự luận là một "động thái chưa có t.iền lệ".
"Động thái này sẽ có tác động phức tạp đối với an ninh khu vực và sự ổn định chiến lược", ông Thường nói thêm.
Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc nói "Nhật Bản cần rút ra bài học từ lịch sử, tôn trọng các lo ngại an ninh lớn của các láng giềng và không làm tổn hại tới hòa bình và sự ổn định của khu vực", Xinhua dẫn lời ông Thường.
Trung Quốc đã liên tục có những phản ứng đối với việc Hạ viện Nhật Bản thông qua dự luật an ninh mới.
Trước đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 16/7 nói rằng dự luật đã làm dấy lên nghi ngờ về cam kết hậu thế chiến của Tokyo đối với "con đường phát triển hòa bình".
Trong một cuộc gặp riêng rẽ với ông Yachi, Thủ tướng Lý Khắc Cường nói rằng mặc dù cả hai nước muốn cải thiện quan hệ nhưng vẫn còn nhiều vấn đề "nhạy cảm và phức tạp" và họ cần cố gắng vượt qua các khác biệt.
Quan hệ Trung-Nhật, từ lâu bị lạnh nhạt bởi các vấn đề của lịch sử và cuộc tranh chấp chủ quyền vì quần đảo Senkaku/Điếu Ngư ở Hoa Đông, đã được cải thiện kể từ khi Thủ tướng Shinzo Abe gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh hồi năm ngoái.
Lãnh đạo Trung Quốc đã gặp nhau trong cuộc gặp cấp cao thứ 2 hồi tháng 4 tại Indonesia trong khuôn khổ hội nghị Á-Phi và Nhật muốn tiếp tục đường hướng cải thiện quan hệ đó, trong khi muốn Trung Quốc nhận ra những rủi ro của một chính sách quân sự hàng hải ngày càng quyết đoán.
Còn Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc Dương Khiết Trì nói với ông Yachi hôm 16/7 rằng Trung Quốc đang chuẩn bị cho "cuộc đối thoại chính trị cấp cao với Nhật Bản", làm dấy lên đồn đoán về một cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông Tập và ông Abe vào tháng 9 tới.
An Bình
Theo Dantri
Nghị sỹ Italy kêu gọi châu Âu lên tiếng về vấn đề Biển Đông Ngày 14/7, trong buổi điều trần tại Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Italy về vấn đề Biển Đông và tình hình an ninh khu vực, các nghị sĩ Italy đã kêu gọi chính phủ nước này và các quốc gia châu Âu lên tiếng mạnh mẽ về những hành động vi phạm luật pháp quốc tế của Trung Quốc ở Biển Đông....