Đã cấp hạn mức tín dụng 56.000 tỷ đồng cho việc thu mua, tạm trữ lúa gạo
Theo thông tin Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chiều 26/8, từ đầu năm 2021 tới nay, các tổ chức tín dụng (TCTD) tại Đồng bằng sông cửu Long (ĐBSCL) đã cấp hạn mức tín dụng khoảng 56.000 tỷ đồng cho các doanh nghiệp, thương nhân thu mua, tạm trữ lúa gạo.
Xuất khẩu gạo đang rất khó khăn vì dịch COVID-19 bùng phát. Ảnh: TTXVN.
Để tạo điều kiện cho khách hàng tiếp cận vốn, NHNN đã quy định trần lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VND đối với các lĩnh vực ưu tiên (trong đó có nông nghiệp, nông thôn, bao gồm ngành lúa gạo) thấp hơn so với lãi suất cho vay các lĩnh vực thông thường khác với lãi suất hiện là 4,5%/năm.
NHNN tiếp tục cho doanh nghiệp được vay ngoại tệ để thanh toán tiền nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ, thực hiện phương án sản xuất, kinh doanh hàng hóa xuất khẩu qua cửa khẩu biên giới Việt Nam khi khách hàng vay có đủ ngoại tệ từ nguồn thu sản xuất, kinh doanh để trả nợ vay; bỏ quy định về giới hạn thời gian cho vay đối với nhu cầu vốn cho vay ngắn hạn để đáp ứng các nhu cầu vốn trong nước.
Để tháo gỡ khó khăn cho người sản xuất, kinh doanh lúa gạo do giá giảm mạnh trong vụ đông xuân vừa qua, NHNN đã chỉ đạo các TCTD ưu tiên tập trung bố trí đủ vốn cho vay hỗ trợ doanh nghiệp có thêm nguồn vốn thu mua tạm trữ lúa, gạo; thực hiện nghiêm trần lãi suất cho vay ưu đãi ngắn hạn bằng VNĐ đối với nông nghiệp, nông thôn; xem xét giảm lãi suất cho vay hỗ trợ cho các doanh nghiệp thu mua tạm trữ lúa, gạo.
Ngoài ra, các TCTD đã kịp thời thực hiện các giải pháp theo thẩm quyền và khả năng tài chính để hỗ trợ cho một số doanh nghiệp xuất khẩu lúa gạo gặp khó khăn trong quan hệ tín dụng như: Cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi vay, tăng hạn mức tín dụng, tăng cường cho vay không có tài sản bảo đảm trên cơ sở đánh giá khả năng tài chính và tín nhiệm của khách hàng.
Tính đến cuối tháng 7/2021, dư nợ ngành lúa gạo đạt 144.657 tỷ đồng, tăng 11,33% so với cuối năm 2020. Trong đó, dư nợ trồng, sản xuất lúa đạt 34.819 tỷ, chiếm 24,07%; dư nợ phục vụ thu mua, tiêu thụ lúa gạo đạt 97.402 tỷ đồng, chiếm 67,33%, tăng 15,77% so với 2020; dư nợ chế biến, bảo quản lúa gạo đạt 12.435 tỷ đồng, chiếm 8,6%.
Tại ĐBSCL, đến cuối tháng 7/2021, dư nợ ngành lúa gạo tại ĐBSCL đạt 74.139 tỷ đồng, tăng 15,45%, chiếm 51,25% dư nợ lúa gạo toàn quốc. Từ đầu năm 2021 tới nay, các TCTD tại ĐBSCL đã giải ngân với tổng doanh số lũy kế 93.000 tỷ đồng để thu mua gần 7,3 triệu tấn gạo. Dư nợ thu mua, tiêu thụ đến cuối tháng 8/2021 ước đạt 51.500 tỷ đồng, tăng 22% so với năm 2020, chiếm 92% hạn mức được cấp.
Video đang HOT
Theo Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú, thời gian tới ngành ngân hàng tiếp tục tập trung nguồn vốn để đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn của thương nhân kinh doanh, đầu tư, chế biến thóc, gạo, người sản xuất lúa với thời hạn và lãi suất hợp lý; mở rộng, tăng hạn mức tín dụng cho các doanh nghiệp để đảm bảo đủ nguồn vốn thu mua, tạm trữ thóc, gạo cho người nông dân trong vụ Hè Thu, tới đây là vụ Thu Đông nhằm góp phần ổn định giá thóc gạo, đảm bảo lợi nhuận cho người trồng lúa.
“Thực hiện nghiêm túc quy định về trần lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VNĐ đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, trong đó có ngành lúa gạo; tiết giảm mọi chi phí hoạt động không cần thiết để dành nguồn lực giảm lãi suất vay; thực hiện cam kết đồng thuận giảm lãi suất cho vay lên tới 1%/năm trong các tháng cuối năm như kế hoạch; linh hoạt áp dụng các hình thức bảo đảm tiền vay, xem xét cho vay không có tài sản bảo đảm trên cơ sở quản lý dòng tiền; rút ngắn thời gian xét duyệt cho vay, đa dạng hóa các loại sản phẩm tín dụng để tạo thuận lợi cho khách hàng tiếp cận vốn”, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết.
Theo NHNN, do nhiều tỉnh đang áp dụng giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, các doanh nghiệp ngành lúa gạo gặp khó khăn trong việc thu hoạch, lưu thông, sản xuất – chế biến và xuất khẩu gạo. Theo đó, các thương lái và phương tiện gặt đập liên hợp ngoài tỉnh bị hạn chế vào địa bàn, trong khi vụ lúa Hè Thu đã và đang vào thu hoạch, người dân tạm dừng hoặc không mạnh dạn đầu tư vào sản xuất, trồng trọt. Các hộ nông dân thu hoạch nhưng không tiêu thụ được do không tiếp xúc được với thương lái mua; thiếu hụt nghiêm trọng tài xế xe tải, container, tài công ghe, sà lan vận chuyển gạo, lúa.
Các địa phương áp dụng thời gian hiệu lực của xét nghiệm COVID-19 khác nhau, gây khó khăn cho các phương tiện vận chuyển. Ví như cùng tại 4 tỉnh Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang và Cần Thơ, diễn biến dịch tương tự như nhau nhưng Đồng Tháp, Kiên Giang và Cần Thơ cho phép thời gian hiệu lực của xét nghiệm COVID-19 trong 72 giờ trong khi An Giang là 24 giờ.
Các khách hàng là doanh nghiệp đang tổ chức sản xuất theo mô hình “3 tại chỗ” khiến năng suất hoạt động bị giảm do thiếu hụt nguồn công nhân, ảnh hưởng đến tiến độ giao hàng. Một số nhà máy của doanh nghiệp phải tạm ngừng hoạt động do nằm trong vùng dịch; xuất khẩu gạo đang rất khó khăn, các doanh nghiệp chỉ xuất khẩu cầm chừng vì không có nhiều đơn hàng.
Trong khi đó, chuỗi sản xuất – cung ứng của nhiều doanh nghiệp bị đứt gãy; hàng hóa tồn kho với số lượng lớn, doanh nghiệp khó khăn trong việc tiếp cận khách hàng; giảm đơn hàng, giảm sản lượng, trì hoãn, phát sinh thêm chi phí phòng chống dịch COVID-19. Nhiều trường hợp doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp kinh doanh lĩnh vực thu mua và chế biến nông sản dừng hoạt động do dịch.
Khai thông tốt luồng xanh cho đường thủy vận chuyển nông sản
"Luồng xanh" dành cho giao thông đường bộ đã được vận hành từ 1 tháng nay đang góp phần giúp cho việc vận chuyển hàng hóa, nông sản từ khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và các tỉnh Đông Nam Bộ về Thành phố Hồ Chí Minh - trung tâm kinh tế phía Nam thuận lợi trong thời gian thực hiện Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ, giãn cách xã hội ứng phó dịch bệnh COVID-19.
Tuy nhiên, với đặc thù địa lý là khu vực có nhiều sông ngòi kết nối nhau, nhiều tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long cần khai thông tốt "luồng xanh" cho đường thủy để lưu thông có hiệu quả nông sản, đặc biệt là lúa gạo Hè Thu đang vào mùa thu hoạch rộ.
Triển khai thực hiện tuyến "luồng xanh" đường thủy phục vụ vận tải hàng hóa thiết yếu. Ảnh minh họa: Thanh Vũ/TTXVN
Nhiều cảng bến thủy dừng hoạt động vì thiếu "luồng xanh"
Hiện nay, việc thu hoạch và tiêu thụ nông sản ở các địa phương phía Nam, đặc biệt là vùng Đồng bằng sông Cửu Long vẫn gặp nhiều trở ngại, bởi luồng xanh cho đường bộ khơi thông, nhưng đường thủy vẫn còn bị ách tắc do chưa được cấp phép luồng xanh, lưu thông hàng hóa.
Theo các Cảng vụ đường thủy khu vực phía Nam, vận tải khó khăn dẫn đến nhiều cảng, bến thủy phải tạm dừng hoạt động. Trong tuần đầu tháng 8/2021, trong số hơn 2.900 cảng, bến thủy do cảng vụ Trung ương quản lý có tới hơn 2.650 cảng bến dừng hoạt động; trung bình mỗi ngày chỉ có hơn 200 lượt phương tiện vào, rời cảng bến.
Thêm vào đó, với đặc điểm văn hóa sản xuất của người dân Đồng bằng sông Cửu Long, người dân ở một nơi, ruộng một nẻo, nên việc đi lại chăm sóc, sản xuất và thu hoạch vốn chưa được thuận lợi. Đa số các vùng nguyên liệu lại gần với sông ngòi, kênh rạch, tạo nên tập quán thu mua, vận chuyển bằng ghe tàu, đi qua đường thủy vẫn chiếm tỉ lệ lớn.
Hiện tại, khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đang là giai đoạn thu hoạch vụ lúa Hè Thu, nên nhu cầu thu gom lúa gạo tại khu vực này rất lớn, tuy nhiên vướng mắc nhất hiện nay là các thuyền gia dụng, dân sinh không được phép di chuyển trên các tuyến kênh rạch nội xã, nội huyện hoặc nội đồng do quy định kiểm soát y tế của các địa phương dẫn đến các thương lái, người dân khó thu gom nông sản, lúa gạo để kết nối với các tuyến vận tải đường thủy.
Ông Trần Anh Thư, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang cho biết, việc vận chuyển hàng nông sản từ nhà máy đi các kho, cảng có 2 nhóm: nhóm vận tải bộ và vận tải thủy. Hiện nay, nhóm vận tải bộ đã công bố luồng xanh, các phương tiện lưu thông tương đối thuận lợi, nhanh chóng với mức độ an toàn cao (95% lái xe được xét nghiệm đều cho kết quả âm tính COVID-19). Tuy nhiên, giao thông đường thủy hiện rất phức tạp, nhiều trường hợp thuyền viên trên phương tiện chở hàng hóa đi trên đường thủy vẫn bị phát hiện dương tính COVID-19.
Chính vì vậy, giao thông đường thủy đang rất cần được kiểm soát, xét nghiệm đội ngũ thuyền viên, cấp mã code để vận hành giao thông đường thủy được khơi thông, giúp lưu thông hàng hóa nông sản, đặc biệt là chuỗi thu mua lúa gạo trong dân được thực hiện nhanh chóng.
Theo bà Phan Thị Thu Hiền, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ, tính đến nay, Tổng cục Đường bộ đã cấp thẻ luồng xanh nhận diện cho gần 400.000 phương tiện vận chuyển đường bộ, đủ số lượng đáp ứng yêu cầu vận chuyển hàng hóa nông sản và thương mại, tạo điều kiện cho người dân an lòng ứng phó với COVID-19.
Nhanh chóng mở luồng xanh cho đường thủy
Để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp thu mua lúa gạo Hè Thu 2021 kịp thời tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, Bộ Giao thông vận tải đã có văn bản kiến nghị gửi các Bộ Y tế, Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Thông tin và Truyền thông, Công an, Quốc phòng và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị tạo điều kiện thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa bằng đường thủy nội địa trong điều kiện phòng chống dịch COVID-19.
Cùng với đó, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên đã ký công văn số 4922/BCT-XNK gửi Thủ tướng Chính phủ về việc tiêu thụ kịp thời lúa gạo hàng hóa cho nông dân, cần khẩn trương mở luồng xanh cho vận tải đường thủy nội địa. Công văn nêu rõ, với đặc thù địa hình kênh rạch chằng chịt, đa phần các nhà máy sản xuất, chế biến lúa gạo cập bờ sông, bờ kênh ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long, và hàng hóa này được vận chuyển 95% bằng đường thủy. Do đó, việc khơi thông dòng chảy cho phương tiện vận chuyển bằng đường thủy sẽ góp phần đáng kể, giúp các thương nhân xuất khẩu gạo duy trì được chuỗi liên kết thu mua, tiêu thụ lúa gạo Hè Thu từ đồng ruộng ra đến cảng xuất khẩu.
Theo đó, Bộ Công thương đưa ra phương án thực hiện mở luồng xanh cho đường thủy đó là các xã, phường tổ chức xét nghiệm cho đội ngũ thuyền viên, bốc xếp đăng kí thông tin, lịch trình di chuyển của thuyền viên, bốc xếp gửi đến các cơ quan quản lý nhà nước tại xã.
Đặc biệt xem xét ưu tiên luồng xanh, xét nghiệm nhanh tại chốt kiểm dịch trên sông cho các phương tiện vận chuyển lúa tươi tại đồng ruộng về hệ thống nhà máy sấy vệ tinh trong khu vực gần nhất (cùng xã, huyện) để đảm bảo chất lượng lúa tồn trữ đạt yêu cầu. Riêng khâu vận chuyển lúa gạo giữa các nhà máy không đặt trong cùng một tỉnh, hay từ nhà máy ra cảng xuất khẩu, khu vực tiêu thụ nội địa thì các chốt kiểm dịch trên các sông lớn tại nơi giáp ranh cần bố trí cơ sở xét nghiệm đi kèm, để đáp ứng nhu cầu xét nghiệm cho tài công vận chuyển liên tỉnh thời gian dài.
Tuy nhiên, để giao thông đường thủy nội địa được thông suốt, các địa phương cần hướng dẫn người dân tập trung hàng hóa về một cảng đầu mối, tạo điều kiện thuận lợi cho gom hàng, lấy hàng trên tuyến chính. Theo ông Lê Minh Đạo, Phó Cục trưởng Cục Đường thủy nội địa, hiện tại, Cục Đường thủy nội địa đã chỉ đạo các cảng vụ phối hợp với các Sở Giao thông vận tải chỉ đạo Cảng vụ đường thủy địa phương thực hiện thông thoáng thủ tục cho phương tiện vận chuyển hàng hóa, nông sản; phối hợp yêu cầu các doanh nghiệp xét nghiệm cho các thuyền viên tham gia vận tải,...
Ở góc độ địa phương, ông Trần Văn Bon, Giám đốc Sở Giao thông vận tải Tiền Giang cho rằng, để luồng xanh cho đường thủy được thuận lợi, góp phần vào phòng, chống dịch bệnh COVID-19 hiệu quả, các doanh nghiệp vận tải đường thủy cần nêu cao trách nhiệm kiểm tra, kiểm soát thuyền trưởng, thuyền viên đảm bảo đủ điều kiện phòng, chống dịch theo quy định. Bên cạnh đó, các Sở Giao thông vận tải các tỉnh chỉ cho phép hoạt động khi đơn vị vận tải đáp ứng các yêu cầu về an toàn của phương tiện, thuyền trưởng, thuyền viên có đủ điều kiện phòng, chống dịch theo quy định mới được tham gia vận chuyển. Các phương tiện thủy nội địa khi vào, rời cảng, bến thủy nội địa, chỉ cử một thuyền viên lên bờ làm thủ tục cảng vụ (thuyền viên này phải có giấy xét nghiệm âm tính với COVID-19 theo quy định của Bộ Y tế), các thuyền viên khác không được lên bờ. Đồng thời, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin để khai báo và thực hiện các thủ tục cảng vụ trực tuyến tại các cảng, bến thủy nội địa, hạn chế tiếp xúc trực tiếp.
Làm sao để đường đi của lúa gạo Đồng bằng sông Cửu Long bớt 'nhọc nhằn'? Mặc dù đang là thời điểm thu hoạch lúa Hè Thu tại tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long song dịch COVID-19 phức tạp khiến việc áp dụng "3 tại chỗ" kéo dài dẫn tới công suất hoạt động giảm, lượng gạo tồn kho cao do chưa xuất khẩu được vì vướng khâu lưu thông tại các cảng. Đây là những khó khăn khiến...