Cựu thủ lĩnh Afghanistan lập liên minh đàm phán với Taliban
Cựu tướng Dostum và các thủ lĩnh vùng dự kiến tập hợp lực lượng để đàm phán với Taliban nhằm thành lập chính phủ chia sẻ quyền lực mới.
Theo Khalid Noor, con trai Atta Mohammad Noor, người từng làm thống đốc tỉnh Balkh, liên minh sắp hình thành sẽ có tướng Abdul Rashid Dostum, thủ lĩnh kỳ cựu của cộng đồng người Uzbek tại Afghanistan, cùng một số chính trị gia kỳ cựu phản đối Taliban.
“Chúng tôi ưu tiêm đàm phán tập thể, bởi không ai trong chúng tôi đủ khả năng đơn độc giải quyết vấn đề Afghanistan. Toàn bộ cộng đồng chính trị đất nước cần được tham gia, đặc biệt là những thủ lĩnh truyền thống có quyền lực và sự ủng hộ đại chúng”, Khalid Noor nói từ vị trí bí mật.
Tướng Dostum, cựu thủ lĩnh Liên minh phương Bắc chống Taliban, từng làm phó tổng thống Afghanistan và có sức ảnh hưởng lớn ở nước này. Ông từng bị cáo buộc dùng vũ lực và tr.a tấ.n để trấn áp đối thủ chính trị và phải tới Thổ Nhĩ Kỳ chữa bệnh trong thời gian dài, trước khi quay về thành phố Mazzar-i Sharif, căn cứ địa của ông ở miền bắc Afghanistan.
Tướng Abdul Rashid Dostum (mặc áo rằn ri cổ lông) gặp người dân Mazar-i Sharrif vào tháng 12/2001, sau khi giữ chức Thứ trưởng Quốc phòng Afghanistan. Ảnh: AP.
Khalid Noor, 27 tuổ.i, cũng từng là thành viên trẻ tuổ.i nhất trong đoàn đàm phán giữa chính phủ Afghanistan cũ và Taliban tại Qatar.
Cả Dostum và Noor đều phải bỏ trốn sau khi Taliban tiến vào thành phố Mazzar-i Sharif.
Việc thành lập liên minh đàm phán với Taliban cho thấy các thủ lĩnh địa phương nhiều quyền lực đang tìm cách tái xuất trên chính trường Afghanistan. Với đất nước gồm nhiều sắc tộc như Afghanistan, một tổ chức chính trị đơn độc khó cầm quyền trong dài hạn nếu không giành được đồng thuận xã hội rộng rãi.
Taliban có lẽ đã thay đổi tư duy khi trở lại Kabul lần này. Họ đã lôi kéo hỗ trợ từ người Tajik, Uzbek và một số cộng đồng thiểu số khác khi chuẩn bị tổng tiến công, không còn chỉ phụ thuộc vào người Pashtun, lực lượng ủng hộ truyền thống của họ.
Ahmad Massoud, một trong các thủ lĩnh kháng chiến chống Taliban, cũng kỳ vọng Taliban chấp nhận đàm phán xây dựng chính phủ nhiều thành phần. Lực lượng của Massous đang cố thủ tại thung lũng Panjshir ở miền bắc.
“Taliban có thể còn kiêu ngạo với chiến thắng quân sự vừa qua. Tuy nhiên, chúng tôi dự đoán họ ý thức được rủi ro với cách cầm quyền cũ”, Noor nhận định.
Đại diện liên minh đàm phán thừa nhận đối thoại có khả năng thất bại. Trong trường hợp đó, nhóm thủ lĩnh đối lập sẵn sàng tiến hành phong trào phản kháng vũ trang. Noor nhấn mạnh nhóm không chấp nhận đầu hàng.
“Lịch sử đã chứng tỏ không ai có thể thống lĩnh Afghanistan bằng vũ lực. Đó là nhiệm vụ bất khả thi. Dẫu họ được quốc tế ủng hộ chăng nữa, họ sẽ thất bại”, Noor nhận định.
Bên trong dinh thự như cung điện của nguyên soái Afghanistan bị chiếm giữ
Các tay sún.g của Taliban đã chiếm giữ dinh thự của một nguyên soái quân đội Afghanistan khi quan chức này chạy ra nước ngoài trước đà tiến công của Taliban.
Bên trong dinh thự của nguyên soái Afghanistan bị Taliban chiếm giữ
Một video được lan truyền trên mạng xã hội cuối tuần qua cho thấy, hàng chục tay sún.g Taliban đã xông vào bên trong dinh thự của nguyên soái quân đội Afghanistan Abdul Rashid Dostum ở thành phố Mazar-i-Sharif.
Đoạn video cho thấy các tay sún.g Taliban thảnh thơi thưởng trà bên trong dinh thự được cho là của nguyên soái Dostum, người đồng thời là một lãnh chúa lâu năm.
Ông Dostum, 67 tuổ.i, là một trong những nhân vật quyền lực ở Afghanistan. Nguyên soái Dostum từng liên kết với Liên minh phương Bắc do Mỹ hậu thuẫn trong cuộc xung đột ở Afghanistan vào năm 2001.
Không lâu sau khi trở về từ Thổ Nhĩ Kỳ hôm 11/8 sau đợt điều trị, ông Dostum cùng với nhiều thành viên khác của lực lượng an ninh Afghanistan được cho là đã rời khỏi Mazar-i-Sharif đến Uzbekistan khi thành phố này "thất thủ" trước đà tiến công của Taliban hồi tuần trước. Thời điểm nhóm tay sún.g Taliban xông vào bên trong dinh thự, ông Dostum không còn ở đó.
Cựu Thống đốc tỉnh Balkh Atta Mohammad Noor nói với truyền thông rằng, chính ông đã chỉ huy lực lượng dân quân địa phương lúc hàng phòng thủ của Mazar-i-Sharif bị chọc thủng. Ông Noor cho biết, hiện cả ông và ông Dostum đều đã an toàn.
Mazar-i-Sharif là một trong những thành phố của Afghanistan rơi vào tay của Taliban những ngày gần đây. Các nguồn tin cho biết, Taliban tiến vào Mazar-i-Sharif mà gần như không gặp bất cứ sự kháng cự nào.
Taliban khởi động chiến dịch tiến công để mở rộng quyền kiểm soát lãnh thổ Afghanistan từ cuối tháng 5 khi Mỹ và các nước đồng minh bắt đầu rút quân khỏi quốc gia Trung Nam Á này. Chỉ trong vòng vài ngày gần đây, Taliban liên tục chiếm quyền kiểm soát ở hàng loạt thành phố ở Afghanistan, thậm chí, ở một số thành phố, Taliban tiến vào mà không gặp bất cứ sự kháng cự nào. "Chiến lợi phẩm" mà Taliban thu được ngoài các tài sản mà quan chức Afghanistan để lại còn là vũ khí hiện đại của quân đội chính phủ như máy bay chiến đấu, xe bọc thép, đạn dược.
Đà chiến thắng của Taliban và sự sụp đổ nhanh chóng của chính phủ Afghanistan khiến nhiều người bất ngờ. Tuy nhiên, giới chuyên gia đã chỉ ra những lý do có thể dự báo trước sự thất bại của lực lượng an ninh Afghanistan, trong đó có việc nhiều thành viên bắt đầu rệu rã vì tình trạng thiếu đạn dược, thiếu lương thực và không được trả lương.
Hàng trăm người biểu tình tại Kabul vì không rút được tiề.n mặt Hàng trăm người biểu tình đã tụ tập bên ngoài một ngân hàng ở thủ đô Kabul, trong khi vô số người khác xếp hàng dài trước các máy ATM để chờ rút tiề.n mặt. Đám đông tập trung trước Ngân hàng Kabul ở Kabul, Afghanistan hôm 28/8. Ảnh: AP Theo hãng thông tấn AP (Mỹ), hôm 28/8, hàng trăm người, bao gồm...