Cuộc đua lãi suất huy động đang phản ánh điều gì?
Các ngân hàng thương mại nhỏ đang “vật lộn” với việc huy động vốn. Trong khi đó, nguồn tài lực của hệ thống tập trung vào một số ngân hàng top trên như Vietcombank, BIDV, Techcombank,…
Công ty chứng khoán Rồng Việt (VDSC) vừa có nhận định về sự phân hóa lãi suất huy động trong hệ thống ngân hàng Việt Nam.
Theo VDSC, trong 12 tháng qua, các NHTMCP vừa và nhỏ trong nước liên tục đẩy lãi suất huy động kỳ hạn dài lên cao thông qua công cụ t.iền gửi thông thường hay phát hành sản phẩm chứng chỉ t.iền gửi dài hạn. Danh sách các ngân hàng tăng lãi suất huy động kỳ hạn dài tiếp tục được kéo dài thêm với những cái tên quen thuộc như Sài Gòn Bank, VietCapital Bank, NamABank, CBBank, VietABank,…
“Nhìn chung, đây đều là những ngân hàng có quy mô vừa và nhỏ với năng lực bị hạn chế và cần đẩy mạnh huy động để đáp ứng quy định an toàn tài chính từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN)”, VDSC nhận định.
Trong bối cảnh áp lực lên tăng trưởng kinh tế ngày càng gia tăng, sự kiên định của NHNN trong nỗ lực nâng cao mức độ an toàn của hệ thống tài chính nói chung đã và đang động tới bài toán cố hữu của hệ thống Ngân hàng Việt Nam.
Cụ thể, nguồn tài lực của hệ thống tập trung vào một số ngân hàng top trên trong khi hàng loạt ngân hàng quy mô nhỏ thường xuyên gặp khó khăn về thanh khoản. Nhìn rộng ra, đây là vấn đề chung tại các nền kinh tế phi thị trường với sự can thiệp rõ nét của Nhà nước, gồm Việt Nam, Trung Quốc.
Tại Trung Quốc, trong 8 tháng đầu năm 2019, NHTW nước này (PBOC) đã phải can thiệp trực tiếp vào hoạt động của 3 ngân hàng vùng, gồm Ngân hàng Baoshang, Ngân hàng Jinzhou và Ngân hàng Hengfeng. Hoạt động kinh doanh yếu kém đã khiến các nhà đầu tư lo ngại về sức khỏe tài chính của các nhà băng nhỏ này. Gần như ngay lập tức, cửa huy động vốn tín dụng trên hệ thống liên ngân hàng bị hạn hẹp và khoảng chênh lệch chi phí huy động vốn so với các ngân hàng lớn được nới rộng đột ngột từ 16 bps lên 90 bps. Theo IMF, diễn biến trên chỉ ra ba điểm dễ tổn thương của hệ thống tài chính Trung Quốc, gồm rủi ro thanh khoản, huy động vốn và khả năng thanh toán.
Video đang HOT
Các NHTM quy mô nhỏ thường khó đa dạng dòng vốn huy động và nắm giữ các khoản nợ rủi ro. Quy mô vốn mỏng, kinh doanh kém hiệu quả khiến các nhà băng này dễ tổn thương khi nền kinh tế biến động theo hướng tiêu cực. Sự liên kết giữa ngân hàng, định chế tài chính phi ngân hàng và các công cụ đầu tư: Các NHTM huy động vốn thông qua chứng chỉ t.iền gửi thường cũng là nhà đầu tư vào công cụ nợ của các nhà băng khác. Điều này dẫn tới sự luẩn quẩn của dòng vốn và dễ lan tỏa tác động của các cú sốc, khi chúng xuất hiện. Chênh lệch cấu trúc kỳ hạn: Các NHTM thường phát hành và phụ thuộc vào dòng vốn huy động kỳ hạn ngắn, kém đa dạng trong khi đầu tư, cho vay các dự án dài hạn, bao gồm cấp tín dụng cho dự án của chính quyền địa phương và trung ương.
Những điều này làm tăng cao rủi ro thanh khoản của các ngân hàng và hệ số an toàn vốn gần như chắc chắn sẽ giảm mạnh khi Nhà lập pháp đưa ra quy định thắt chặt an toàn tài chính. Từ đây, VDSC chỉ ra sự tương đồng với hệ thống ngân hàng Việt Nam khi các NHTMCP nhỏ đang vật lộn với việc huy động vốn và trong 5 năm trước, NHNN đã phải mua lại 3 NHTM với giá 0 đồng, gồm CBBank, Ocean Bank và Đông Á Bank. Hiện tại, các nhà băng này vẫn lỗ lũy kế và bị âm vốn chủ sở hữu trong khi quá trình tái cơ cấu gặp nhiều khó khăn và chưa thể hoàn tất.
Trong những diễn biến mới nhất từ kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV, NHNN đang chủ động, tích cực tìm kiếm đối tác, đàm phán với các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài có nguyện vọng tham gia phương án cơ cấu lại các ngân hàng kể trên. Trên thị trường tài chính hiện nay, các định chế tài chính Hàn Quốc đóng vai trò dẫn dắt chính trong các thỏa thuận mua/bán sáp nhập trên cả ba lĩnh vực, ngân hàng, chứng khoán và bảo hiểm. Do vậy, không loại trừ khả năng, 2 chữ “Hàn Quốc” lại được nhắc tới trong thương vụ mua cổ phần và tái cơ cấu ngân hàng yếu kém tại Việt Nam.
Tuy nhiên, trước khi điều đó diễn ra, gánh nặng vẫn đặt trên vai NHNN. Giảm lãi suất điều hành, qua đó giảm lãi suất cho vay trên thị trường liên ngân hàng, đang hỗ trợ các ngân hàng thiếu thanh khoản ngắn hạn và góp phần ổn định mặt bằng lãi suất huy động. Tuy nhiên, VDSC cho rằng đây mới chỉ là giải pháp tạm thời và hiện tượng phân hóa lãi suất huy động giữa các nhóm ngân hàng sẽ tiếp tục trong 6 tháng tiếp theo.
Diệp Trần
Theo Trí thức trẻ
Doanh nghiệp khó tiếp cận vốn giá rẻ
Dù nhiều ngân hàng đã công bố kết quả kinh doanh quý 3 khả quan hơn nhiều so với dự báo, nhưng không phải ngân hàng nào cũng có thể tung ra các gói tín dụng ưu đãi cho các doanh nghiệp.
Đến nay đã có hơn 10 ngân hàng công bố kết quả kinh doanh quý 3, đều tăng mạnh về cả thu nhập lãi thuần lẫn lợi nhuận trước thuế...
Lãi suất huy động t.iền gửi kỳ hạn 13 tháng của các ngân hàng (Nguồn SSI)
Ngân hàng "lội ngược" dự báo
Lợi nhuận hợp nhất 9 tháng đầu năm 2019 của Vietcombank đạt 17.592 tỷ đồng, tăng 50,6% so với cùng kỳ, đạt 85,8% kế hoạch năm 2019. Với kết quả này, không có lý do gì để nghi ngờ Vietcombank sẽ vượt mục tiêu lợi nhuận 20.000 tỷ đồng của cả năm 2019.
Một ngân hàng khác cũng báo đột phá lợi nhuận quý 3 tăng trưởng khủng hơn 50% so với cùng kỳ năm 2018 là HDBank. Theo đó, lũy kế 9 tháng 2019, ngân hàng này ghi nhận lợi nhuận trước thuế hơn 3.400 tỷ đồng- mức cao nhất từ trước đến nay. Với kết quả này, dự kiến các hệ số sinh lời trên tài sản (ROA) và sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE) của HDBank sẽ ở mức lần lượt đạt tới 1,7% và 20,2%.
Trong khi đó, các ngân hàng như Sacombank, LienVietPostBank... cũng đã rôm rả thông báo kết quả lợi nhuận và các chỉ số lạc quan.
Điều này được cho là khá trái ngược so với dự báo của một số tổ chức, định chế trước đây khi căn cứ trên tăng trưởng tín dụng có dấu hiệu chững lại trong quý 3 và room tín dụng của nhiều nhà băng gần chạm trần.
Dù các Ngân hàng TMCP có vốn Nhà nước đã 2 lần giảm lãi suất cho vay, nhưng đến nay chỉ một vài Ngân hàng TMCP tư nhân đã tung ra các gói tín dụng ưu đãi đối với một số lĩnh vực ưu tiên.
Trước đó, trong một báo cáo thị trường tài chính, t.iền tệ quý 3, Công ty Chứng khoán SSI cho biết lãi suất thực dương đang tăng. Cụ thể, CPI 9 tháng đầu năm 2019 tăng trưởng 2,5% so với cùng kỳ năm trước, là mức thấp hơn khá nhiều so với các năm trước, trong khi lãi suất huy động bình quân cao hơn, theo đó lãi suất thực dương tăng mạnh từ khoảng 3,4%/năm năm 2018 lên 4,8% trong 9 tháng 2019, giúp kênh t.iền gửi trở nên hấp dẫn hơn. Điều đó có nghĩa ngân hàng đang phải trả lãi suất huy động cao hơn, trong khi lãi vay không có tín hiệu điều chỉnh tăng. Vì vậy, việc các tổ chức công bố báo cáo lợi nhuận tăng trưởng tốt hơn trong quý 3 được cho là sự lội ngược dòng và cho thấy định hướng tăng thu từ phí dịch vụ của các nhà băng theo mô hình bán lẻ hiện đại đa năng, giảm phụ thuộc vào nghiệp vụ truyền thống, đã phát huy hiệu quả.
Vốn ưu đãi vẫn xa tầm với
Chuyên gia tài chính Nguyễn Lê Ngọc Hoàn cho rằng, về tín dụng, tính đến 4/10/2019, tăng trưởng tín dụng đã đạt 8,64%- ngành ngân hàng vẫn còn dư địa hơn 5% trong 3 tháng cuối năm nay, chưa kể sẽ có nhiều tổ chức tín dụng có khả năng được "nới" room hoặc ưu tiên. "Với dư địa có thể xem là rộng rãi như vậy, về cơ bản, tín dụng sẽ được các nhà băng sẵn sàng đẩy mạnh hơn cho doanh nghiệp vào cuối năm nay và tạo đà cho kế hoạch năm sau", ông Hoàn nhận định.
Tuy nhiên, ông Hoàn cho rằng, với tăng trưởng huy động đang khá tốt, lãi suất cho vay đang lại gần sát với trần lãi suất huy động, đặc biệt nhiều tổ chức tín dụng đã phát hành trái phiếu quy mô lớn, lãi suất cũng rất hấp dẫn... thì không phải ngân hàng nào cũng có thể cung ứng vốn tín dụng giá rẻ trong những tháng cuối năm nay đối với nhiều ngân hàng. Và không phải doanh nghiệp nào cũng có thể tiếp cận được gói tín dụng ưu đãi của một số ngân hàng, vì các gói tín dụng này chỉ dành cho một số lĩnh vực ưu tiên.
Đối với các doanh nghiệp có nhu cầu vay vốn ngoại tệ trong nhóm được ưu tiên, ông Hoàn cũng lưu ý với các rủi ro tỷ giá, doanh nghiệp cũng cần chuẩn bị sẵn kịch bản để đáo hạn hợp đồng vay, và việc tiếp cận vốn mới cũng không dễ dàng.
Lê Mỹ
Theo enternews.vn
Lãi xuất trái phiếu Chính phủ giảm mạnh tại các kỳ hạn Kho bạc Nhà nước phát hành và huy động thành công 4.000 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ. Đáng chú ý, lãi suất huy động trong phiên đấu giá đã giảm mạnh tại các kỳ hạn 7 năm và 30 năm. Ngày 23/10, Kho bạc Nhà nước phát hành và huy động thành công 4.000 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ. (Ảnh: PV/Vietnam)...
