Cuộc chiến ‘tranh giành’ 230 tỷ đô của Elon Musk: ‘Tay cờ bạc’ không có kinh nghiệm một bước lên làm quản lý, ‘cánh tay phải’ suýt mất quyền lực

Trước khi thương vụ Twitter diễn ra, một “ cuộc chiến” trong vòng tròn nội bộ của Elon Musk đã nổ ra. Một tay chơi poker chuyên nghiệp bất ngờ trở thành cố vấn cho việc quản lý khối tài sản trăm tỷ đô và vấp phải sự phản đối từ “cánh tay phải” lâu năm của vị tỷ phú.

Jared Birchall là nhà quản lý tài sản 48 tuổi, đang là “cánh tay phải” của Elon Musk và điều hành văn phòng gia đình của vị tỷ phú. Tuy nhiên, ngày càng nhiều người lo ngại về việc một nhân tố mới xuất hiện có thể làm thay đổi “cán cân” quyền lực vốn nghiêng về phía Birchall.

Musk ngày càng tin tưởng vào một cố vấn mới, một cựu tay chơi poker chuyên nghiệp 34 tuổi, sinh ra ở Nga. Ông là Igor Kurganov. Trong thời gian đại dịch bùng phát, Kurganov thậm chí đã ngủ lại nhà Musk một vài hôm, trò chuyện đến khuya về cách người giàu nhất thế giới có thể sử dụng tài sản của mình với chiến lược “nhân đạo hiệu quả” (effective altruism).

Kurganov là người không có kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính hay an ninh. Tuy nhiên, ông lại bất ngờ trở thành nhân vật trung tâm trong cả 2 lĩnh vực này với Musk. Ông đã chuyển từ London đến sống ở Texas và thay thế một số vị trí trong nội bộ bằng những nhân viên mới của mình. Không lâu sau đó, Musk nói với Birchall rằng ông bị thu hút bởi những ý tưởng của Kurganov đến mức muốn nguời này điều hành các hoạt động từ thiện của mình – được phân bổ từ khối tài sản 230 tỷ USD.

Birchall khi đó nói: “Elon, ông không thể làm như vậy!”

Dù là một người giàu có, nhưng thành tích của Musk trong giới từ thiện lại không mấy nổi trội. Không giống những tỷ phú khác như Bill Gates hay Jeff Bezos, thì Musk lại không nói cụ thể về cách tiếp cận với lĩnh vực này. Quỹ riêng của Musk đã quyên góp 23,6 triệu USD trong năm tài chính 2020. Theo Forbes, con số này chỉ chiếm khoảng 0,02% giá trị tài sản ròng của Musk tính đến cuối năm đó.

Dù Musk nổi tiếng với hình ảnh “ngỗ ngược”, Birchall đã quản lý công ty gia đình của vị tỷ phú kể từ năm 2016 và là một trong những người có thâm niên lâu nhất trong vòng tròn nội bộ.

Điều này phản ánh rõ vai trò của Birchall với tư cách là “người sửa mọi lỗi lầm” cho Musk, khi ông giải quyết mọi vấn đề lớn nhỏ. Ngoài việc quản lý khối tài sản hàng tỷ USD, Birhcall vào năm 2018 đã sử dụng một biệt hiệu khác để đăng ký trang web justballs.com, sau khi Musk “lướt web” và băn khoăn liệu ông có thể sở hữu tên miền này hay không, theo tài liệu pháp lý.

Birchall bước vào giới công nghệ sau một thời gian làm việc ở lĩnh vực tài chính. Ông từng theo học Đại học Brigham Young, sau đó làm việc 1 năm tại Merrill Lynch nhưng bị sa thải vì “gửi thư cho khách hàng mà không có sự chấp thuận của ban quản lý”.

Jared Birchall.

Sau khoảng 10 năm làm cố vấn khách hàng tại các văn phòng phía nam California của Morgan Stanley, Birchall đã chuyển sang lĩnh vực quản lý tài sản. Khi đó, ông đã gây ấn tượng mạnh với Musk khi giúp thu xếp các khoản vay hàng trăm triệu USD từ Morgan Stanley khi vị tỷ phú đang thiếu tiền mặt. Khi Musk thành lập một công ty tư nhân để quản lý tài sản cách đây khoảng 6 năm, ông đã giao cho Birchall điều hành.

Có những thời điểm, Birchall phải giải quyết những vụ kiện tụng và tranh cãi kỳ lạ. Sau khi một người nổi tiếng ở Anh chỉ trích Musk vì lời đề nghị giúp giải cứu đội bóng ở Thái Lai bị mắc kẹt trong hang động hồi 2018, Birchall đã tạo một email giả để thuê thám tử điều tra đời tư của người này.

Musk sau đó đã gọi người đàn ông Anh này là “pedo guy”. Musk bị người này kiện về tội xúc phạm cá nhân tại một tòa án Los Angeles nhưng “thoát tội”.

Ngoài quản lý tài sản, Birchall còn là giám đốc điều hành của Boring Co. và Neuralink. Hơn nữa, khi Musk thông báo chuyển từ California đến Texas sinh sống vào năm 2020, Birchall cũng cùng gia đình dọn tới đây. Kể từ đó, Birchall đã trở thành người thân cận nhất với Musk, giúp ông xử lý công việc kinh doanh và tham dự các sự kiện.

Ban đầu Kurganov “làm thân” với Musk qua mạng xã hội. Sinh ra ở Nga nhưng lớn lên tại Đức từ năm 4 tuổi, còn cha mẹ Kurganov là kỹ sư ngành thương mại. Gia đình ông thuộc tầng lớp lao động và cũng là gia đình nhập cư, theo cuộc phỏng vấn trên podcast của Paul Phua Poker.

Ở những năm 20 tuổi, Kurganov là tay chơi poker chuyên nghiệp nổi tiếng. Khoảng 1 thập kỷ trước, ông đã bắt đầu tham dự những giải đấu đặt cược lớn ở Las Vegas và giành chiến thắng. Kurganov được nhiều người biết đến vào năm 2012 khi giành được giải thưởng trị giá 1.080.000 euro ở Monte Carlo.

Kurganov nổi tiếng là một “tay chơi poker khét tiếng” và nhận được sự ngưỡng mộ của nhiều người trong lĩnh vực này. Dan Smith – một trong những người trong ngành, chia sẻ: “Igor là một người sẵn sàng mạo hiểm và chơi lớn.”

Dù phần lớn thời gian ở Las Vegas, nhưng tính cách của Kurganov lại không ồn ào như thành phố này. Một người quen tiết lộ, Kurganov thường bị cuốn vào những câu chuyện dài, mang tính triết lý với những chủ đề như sự phát triển của AI trong poker. Kurganov cũng lo ngại chương trình máy tính có thể đánh bại được cả những tay chơi poker tài năng nhất.

Igor Kurganov trong một sự kiện ở Las Vegas năm 2016.

Ging Masinda – một người làm marketing ở Las Vegas và người quen của Kurganov, nói rằng điều đặc biệt là đôi khi ông cũng kẻ mặt. Cô nói: “Ông ta có những lúc như rất trẻ trung.”

Trong cuộc phỏng vấn năm 2015, Kurganov nói rằng ông đang phát triển một ứng dụng kế toán cho người chơi poker. Ông cũng là nhà đồng sáng lập của tổ chức Raising for Effective Giving (REG), với mục đích giúp người chơi poker nói riêng và chuyên gia tài chính, người chơi các môn thể thao online nói chung, tìm thấy các tổ chức từ thiện phù hợp để quyên góp tiền thắng cược. REG tập trung vào “effective altruism”.

Theo nguồn tin thân cận, các mối quan hệ xã hội của Kurganov chỉ xoay quanh người bạn đời lâu năm là Liv Boeree. Boeree đã là bạn bè từ lâu với nghệ sĩ Grimes – “tình cũ” của Musk từ năm 2018. Cũng trong khoảng thời gian hẹn hò với Grimes, Musk đã theo dõi Boeree trên Twitter.

2 cặp đôi này bắt đầu gặp gỡ nhiều hơn. Musk và Kurganov cùng thích lễ hội Burning Man. Trong khi đó, Boeree và Grimes cũng thường đăng ảnh chụp chung lên mạng xã hội. Khi Musk chuyển đến Texas, cặp đôi Kurganov và Boeree nhanh chóng đi theo.

Kurganov quen với Musk ngay đúng thời điểm ông sắp giã từ sự nghiệp poker chuyên nghiệp. Tuy nhiên, ứng dụng mà ông ấp ủ vẫn chưa hoàn thành và REG cũng chưa “đi đến đâu”. Trang web của REG cho biết họ đã chi 3,1 triệu USD cho hoạt động từ thiện vào năm 2019 và “các khoản đóng góp đã bị ảnh hưởng đáng kể” là nội dung được đăng tải gần đây nhất.

Khi đại dịch xảy ra, Kurganov và Musk trở nên thân thiết hơn. Kurganov đã chia sẻ về tầm nhìn mà ông có thể giúp Musk kết hợp quản lý cả sở thích về khoa học lẫn khối tài sản kếch xù với mục đích cao cả hơn.

Thường hứng thú với những ý tưởng mới, Musk đã bị hấp dẫn bởi viễn cảnh về một cách tiếp cận với cam kết cho đi mà chưa có nhà tài trợ lớn nào khác thử. Ông đã cho Kurganov đảm nhiệm một vị trí xem xét các yêu cầu tài trợ từ quỹ của mình.

Đến tháng 8 năm ngoái, 2 năm sau khi nghỉ chơi poker, Kurganov đã có địa chỉ email chính thức tại Musk Foundation và tham gia rất nhiều vào hoạt động của quỹ. Khi đó, ông đã trao đổi thư với Chris Carberry – CEO tổ chức phi lợi nhuận Explore Mars. Nhóm này đang tìm cách quyên góp 600.000 USD để hỗ trợ đội sáng tạo robot nữ ở Afghanistan rời đất nước này.

Kurganov lo ngại về số tiền trên vì cho rằng “tổng chi phí không phù hợp với số lượng người”. Carberry tỏ rất thất vọng nhưng không đưa ra ý kiến.

Còn đối với Birchall, đây là một tình huống khó xử. Ông là người đứng đầu bộ phận pháp lý của quỹ, trong khi Kurganov – một thành viên mới, lại đột nhiên có quyền quyết định với tài sản của Musk.

Trong khi đó, một đặc vụ của Cục Điều tra Liên bang Mỹ đã bắt đầu điều tra sơ bộ về Kurganov để theo dõi sự can thiệp của người nước ngoài vào các doanh nghiệp Mỹ. Bởi vậy, Birchall cảnh báo Musk về việc tỷ phú có thể vướng vào một cuộc điều trang liên bang. Theo quan điểm của Birchall, việc Kurganov có vai trò lớn trong việc Musk hứa quyên góp 5,7 tỷ USD là không phù hợp.

Tháng 5 năm nay, Birchall đã yêu cầu Musk loại Kurganov ra khỏi quỹ. Theo đại diện của quỹ, vị tỷ phú đã đồng ý. Ngoài ra, Musk cũng không chi bất kỳ khoản tiền nào cho các dự án liên quan đến “effective altruism” và email của Kurganov tại Musk Foundation cũng bị vô hiệu hóa vào khoảng 6 tuần trước