Cuộc chiến năng lượng với Nga có thể khiến châu Âu tổn thất 1.600 tỷ euro
Theo các nhà phân tích tại công ty Yakov & Partners, chính sách trừng phạt của Liên minh châu Âu (EU) có thể khiến châu Âu thiệt hại 1.600 tỷ euro vào năm 2023.
Chi phí năng lượng và thực phẩm tăng cao là những yếu tố thúc đẩy lạm phát leo thang kỷ lục ở châu Âu. Ảnh: AP
Báo Vedomosti của Nga cho biết trong nghiên cứu của công ty tư vấn kinh tế trên về tình hình năng lượng hiện tại của châu Âu, các chuyên gia lưu ý rằng các nước EU đã triển khai hàng loạt biện pháp can thiệp tài chính nhằm giảm thiểu tác động của cuộc khủng hoảng năng lượng đang diễn ra.
Và theo họ, nhược điểm chính của động thái trên là có thể làm mất khả năng cạnh tranh, thậm chí dẫn đến việc đóng cửa một số ngành công nghiệp sử dụng nhiều năng lượng nhất, do tình trạng thiếu khí đốt và chi phí năng lượng đắt đỏ.
“Các biện pháp can thiệp sẽ dẫn đến thâm hụt ngân sách lên tới 2.000 tỷ euro hàng năm và gánh nặng nợ công của EU là 100% GDP”, đồng tác giả của nghiên cứu, bà Yelena Kuznetsova kết luận.
Nhìn chung, các chuyên gia được tờ báo Vedomosti phỏng vấn đều đồng tình với những kết luận như vậy. Nhà phân tích Alexey Kalachev tại Finam nhấn mạnh rằng sự phát triển thành công của nền kinh tế châu Âu được đảm bảo ở một mức độ đáng kể từ các nguồn cung cấp năng lượng dễ tiếp cận được, trong đó có Nga.
Dù vậy, ông Sergey Grishunin, Giám đốc điều hành dịch vụ đánh giá của NRA, cho rằng các tình huống xấu nhất về khả năng đình trệ sản xuất ở EU là khó xảy ra. Chuyên gia này giải thích: “Các doanh nghiệp sẽ đóng cửa dần dần. Điều này sẽ kéo theo việc tăng giá sản phẩm, cho phép họ duy trì mức lợi nhuận có thể chấp nhận được từ những hoạt động sản xuất còn lại”.
Theo nhà phân tích Alexey Kovalev của Finam, để ổn định giá khí đốt, cần phải giảm tiêu thụ hoặc tăng cường nguồn cung cấp các sản phẩm năng lượng. Tuy nhiên, theo ông, EU không thể cắt giảm tiêu thụ hơn nữa.
Do đó, ông Kovalev cho rằng mức giá dưới 600 USD đô la cho mỗi 1.000 mét khối sẽ không thành hiện thực trong vòng 2-3 năm nữa. Bên cạnh đó, ông Kalachev bày tỏ sự tin tưởng rằng sức phát triển của các nền kinh tế EU sẽ phụ thuộc vào việc mối quan hệ kinh tế giữa khối này và Nga còn bị gián đoạn trong bao lâu.
Video đang HOT
Trong diễn biến liên quan, ngày 5/10, các nghiệp đoàn châu Âu đã tổ chức biểu tình, yêu cầu EU có hành động khẩn cấp để giải quyết cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt tại khu vực này.
Cuộc biểu tình được tổ chức trước trụ sở Nghị viện châu Âu (EP) ở Strasbourg (Pháp), có sự tham gia của thành viên Liên minh Nghiệp đoàn châu Âu (ETUC), các nghiệp đoàn của Pháp, cùng một số liên đoàn và hiệp hội. Giới lãnh đạo các nghiệp đoàn châu Âu đã kêu gọi thực hiện các biện pháp khẩn cấp nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt, bằng cách đảm bảo tăng lương, hỗ trợ khẩn cấp cho các gia đình gặp khó khăn, giới hạn giá cả, điều chỉnh chính sách thuế, phân phối lại lợi nhuận và của cải dư thừa.
Cuộc biểu tình diễn ra sau một cuộc họp liên quan tại EP, nơi đại diện các nghiệp đoàn đã trình bày kế hoạch 6 điểm của họ. Bản kế hoạch nêu rõ: “Các chính phủ và EU không thể đứng ngoài cuộc khủng hoảng này. Cái giá của việc không hành động hoặc hành động sai lầm – chẳng hạn như tăng lãi suất, đóng băng thanh toán hay quay trở lại chính sách ‘thắt lưng buộc bụng’ đã thất bại – sẽ là một thảm họa”.
Cơ quan thống kê của EU Eurostat cho biết trong tháng 9 vừa qua, tỷ lệ lạm phát tại Khu vực Đồng euro (Eurozone) ở mức 10% – mức cao kỷ lục kể từ khi đồng tiền này được đưa vào sử dụng năm 1999. Trong tháng 8, tỷ lệ lạm phát tại Eurozone là 9,1%.
Khủng hoảng năng lượng có khiến châu Âu giảm hỗ trợ Ukraine?
Khủng hoảng năng lượng đang tác động nghiêm trọng tới mọi lĩnh vực ở châu Âu. Câu hỏi lớn hiện nay là liệu cuộc khủng hoảng này có khiến châu Âu giảm hỗ trợ Ukraine hay không.
Công nhân làm việc tại trạm nén khí đốt Bulgartransgaz ở Ihtiman, Bulgaria, ngày 5/5/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo trang foreignpolicy.com, các nhà máy, doanh nghiệp và hộ gia đình trên khắp châu Âu đang phải trải qua những biến động lớn khi Nga giảm mạnh nguồn cung khí đốt tự nhiên. Từ đó, giá cả mọi thứ tăng vọt, gây ra cơn bão kinh tế nghiêm trọng mang tính thử thách tình đoàn kết của châu Âu trong xung đột ở Ukraine và làm dấy lên lo ngại về một cuộc suy thoái sắp xảy ra.
Giá năng lượng đã tăng gấp 10 lần so với mức trung bình trong suốt thập kỷ qua, khiến các ngành công nghiệp đình trệ và các hộ gia đình gặp khó khăn khi chi phí cho mọi thứ đều tăng nhanh.
Hậu quả của khủng hoảng năng lượng đã khiến các nhà lãnh đạo châu Âu phải hành động khẩn cấp, gấp rút thực hiện các biện pháp để kéo các loại giá cả xuống.
Liên minh châu Âu (EU) đang bàn tới biện pháp phân phối hạn chế khí đốt. Các quốc gia đang chạy đua để tìm nguồn thay thế khi Nga đã cắt 1/3 nguồn cung cấp cho châu Âu.
Ông Ben Cahill, thành viên cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), nhận định: "Người dân đang phải trả tiền điện cao tới mức gây sốc. Các doanh nghiệp nhỏ đang vất vả với đủ loại chi phí. Việc này xảy ra trước cả khi mùa đông đến, vì vậy tình hình có thể trở nên tồi tệ hơn".
Từ công ty sản xuất nhôm sử dụng nhiều năng lượng đến các nhà sản xuất phân bón, các công ty trên khắp châu Âu đã buộc phải cắt giảm sản lượng hoặc thậm chí phá sản.
Để bảo vệ các hộ gia đình và doanh nghiệp trước khó khăn lớn, các chính phủ đã chi hàng trăm tỷ USD trợ cấp. Những khoản tiền trợ cấp khổng lồ này phản ánh tình trạng kinh tế nghiêm trọng của châu Âu và bản chất chưa từng có tiền lệ của cuộc khủng hoảng năng lượng.
Ông Alex Munton, chuyên gia thị trường khí đốt toàn cầu tại công ty tư vấn Rapidan Energy Group, nói: "Chúng ta đang trải qua những điều kiện thị trường không bình thường. Đây là những điều kiện rất khắc nghiệt. Tình hình hiện nay như một cuộc chiến năng lượng".
Trong nhiều thập kỷ, Nga đã cung cấp một lượng lớn khí đốt tự nhiên giá hợp lý cho EU, nhưng mọi thứ đã thay đổi từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine mà EU là bên ủng hộ Ukraine. Cho đến nay, bất chấp những bất bình âm ỉ, các chính phủ châu Âu vẫn đang giữ vững lập trường. Ông Munton nói: "Các nước châu Âu sẽ chi tiền cho tới khi vượt qua cuộc xung đột mà họ đang trải qua".
Ủy ban châu Âu đã đề xuất các biện pháp can thiệp khẩn cấp rộng rãi, mà theo đó sẽ chi khoảng 140 tỷ USD tiền thuế lợi nhuận năng lượng cho các doanh nghiệp và hộ gia đình gặp khó khăn.
Anh cũng đã công bố gói cứu trợ trị giá 46 tỷ USD, còn Thụy Điển công bố khoản chi hơn 20 tỷ USD để đảm bảo thanh khoản cho các công ty năng lượng đang gặp khó khăn.
Khi các công ty năng lượng của Đức bị đẩy đến bờ vực phá sản, Đức đang chuyển sang quốc hữu hóa ba tập đoàn khí đốt lớn. Đây là động thái can thiệp lịch sử giúp giải cứu các tập đoàn khỏi bờ vực phá sản. Thiệt hại kinh tế ngày càng tăng đã khiến các công ty này điêu đứng về mặt tài chính.
Trong khi đó, các chính phủ châu Âu phải đối mặt với các cuộc biểu tình của người dân giận dữ vì giá năng lượng tăng vọt, như ở Anh, Moldova, Đức, Áo và Italy.
Tại Praha (Séc), khoảng 70.000 người đã đổ ra đường vào đầu tháng 9 để phản đối giá năng lượng tăng cũng như yêu cầu chính phủ hành động mạnh hơn. Các cuộc biểu tình tương tự cũng nổ ra ở nhiều thành phố khác tại châu Âu.
Người dân mua sắm tại một siêu thị ở Walthamstow, Anh. Ảnh: AFP/TTXVN
Khi sự giận dữ về chi phí năng lượng tăng vọt, thì tinh thần đoàn kết châu Âu suy yếu. Tình trạng này không hề tốt với EU và ảnh hưởng tới quá trình hỗ trợ liên tục mà châu Âu dành cho Ukraine. Ngay cả khi các nhà lãnh đạo tuyên bố công khai ủng hộ Ukraine, thì vẫn có những người biểu tình kêu gọi châu Âu trung lập hơn, ví dụ như người biểu tình ở Cộng hòa Séc. Điều này có thể là tiền đề gây ra rạn nứt tình đoàn kết trong tương lai.
Hungary, một thành viên của EU, đã chịu ảnh hưởng của Nga từ ngày đầu tiên. Đức đã miễn cưỡng ngay từ đầu. Các doanh nhân Italy gần đây đã tổ chức một cuộc biểu tình phản đối giá năng lượng cao và đổ lỗi cho EU về hoàn cảnh hiện nay.
Theo ông Cahill tại CSIS, các quốc gia châu Âu có thể phải đối mặt với một thử thách lớn về thống nhất chính trị nếu bất ổn tiếp tục gia tăng.
Ông nói: "Có thể xảy ra một tình huống mà người dân trở nên thực sự bất mãn và họ bắt đầu đổ lỗi cho các chính phủ về điều đó. Có thể các chính phủ sẽ bắt đầu đi theo con đường riêng và quan tâm đến lợi ích của chính họ. Duy trì tinh thần đoàn kết EU sẽ rất khó khăn".
Khi mùa đông sắp đến, các quốc gia cho đến nay đã đạt được các mục tiêu đặt ra về tích trữ khí đốt, mặc dù vẫn chưa rõ liệu số lượng khí đốt đó có đủ để dùng qua mùa đông hay không.
Bà Helima Croft, Giám đốc điều hành tại RBC Capital Markets, cho biết: "Nếu đó là một mùa đông dễ chịu, thì việc sống mà không có khí đốt của Nga sẽ dễ dàng hơn. Mùa đông lạnh giá sẽ là một mùa đông bất mãn".
Mục tiêu dài hạn trước những thách thức Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen, trong thông điệp liên minh trình bày tại phiên họp toàn thể Nghị viện châu Âu ở Strasbourg (Pháp) tuần này đã đưa ra những đề xuất quan trọng không chỉ để đối phó với các cuộc khủng hoảng trước mắt, mà còn vạch ra lộ trình tương lai cho sự phát...