Cuộc chiến mới bắt đầu, Putin suy cạn vốn phòng thân?

Những biện pháp trừng phạt kinh tế của phương Tây đối với Nga mới chỉ bắt đầu phát huy tác dụng. Trong khi đó, thế mạnh chiến lược của TT Nga Vladimir Putin đã từng giúp Nga lấn lướt trên các bàn đàm phán đang bị suy giảm và ảnh hưởng tới các quyết định của ông chủ Điện Kremlin.

Gió đổi chiều

Ngày 27/10, cổ phiếu ngành năng lượng trên TTCK Mỹ tiếp tục giảm mạnh và kìm hãm sự đi lên của chỉ số S&P 500 sau khi giá dầu thô thế giới lại đe dọa xuyên thủng ngưỡng 80 USD/thùng.

Dầu thô chưa thể bật lên trước ngưỡng hỗ trợ rất mạnh 80 USD/thùng cho thấy mặt hàng này vẫn đang yếu thế. Nguồn cung lớn, kinh tế thế giới còn khó khăn và các yếu tố chính trị khác đang kìm hãm sự hồi phục của giá dầu.

Theo số liệu của Bloomberg, từ tháng 6 tới nay, giá dầu thô đã giảm khoảng 27%, từ mức 115 USD/thùng, xuống chỉ còn khoảng 80-81 USD/thùng. Đây cũng là mức thấp trong gần 2 năm rưỡi qua.

Dầu thô giảm giá quá nhanh và đầy bất ngờ. Mặt hàng này có giá khá ổn định trong suốt 4 năm trước đó, ở mức trung bình 110 USD/thùng, trước khi tụt xuống ngưỡng 80 USD/thùng trong vòng 4 tháng qua. Mức giá cao kỷ lục trên 140 USD/thùng hồi giữa năm 2008 giờ đây giống như một câu chuyện cổ tích xa xưa.

Thế mạnh chiến lược của TT Nga Vladimir Putin đã từng giúp Nga lấn lướt trên các bàn đàm phán

Gần đây, Goldman Sachs cũng đã hạ dự báo về giá dầu. Ngân hàng đầu tư này cho rằng Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) đang mất dần quyền định đoạt giá dầu khi sản lượng chiết xuất dầu từ đá phiến sét của Mỹ liên tục tăng. Theo dự báo mới của Goldman, giá dầu ngọt nhẹ WTI trong quý I/2015 trung bình sẽ chỉ còn 75 USD/thùng, so với mức 90 USD/thùng trong dự báo trước đó.

Còn theo Ngân hàng Thế giới (WB), giá dầu trên thế giới đang giảm mạnh và có thể duy trì mức thấp trong một năm hoặc lâu hơn.

Ông Michael Lynch, nhà nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu Kinh tế và Năng lượng ở Winchester, Massachusetts nói trên trang chuyên ngành HSN cho rằng, thế giới đang bước vào một kỷ nguyên mới với chi phí năng lượng thấp hơn.

Theo WB, giá dầu giảm hay chi phí năng lượng thấp có thể giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thế giới nhưng đồng thời cũng có thể tạo căng thẳng chính trị. Áp lực lên nhiều nền kinh tế và nhiều chính quyền là rất lớn. Giá dầu thấp có thể làm suy yếu những nền kinh tế cũng như quyền lực chính trị của các nước xuất khẩu dầu trong đó có Nga, trong bối cảnh nước này phải chống đỡ các biện pháp trừng phạt của phương Tây.

Thế mạnh thành nỗi lo?

Trong một phát biểu gần đây, Tổng thống Nga Putin cho rằng, giá dầu giảm không ảnh hưởng nhiều tới nền kinh tế Nga bởi ông tin mặt hàng này sẽ nhanh chóng tăng giá trở lại.

Phát biểu này được đưa ra trong bối cảnh báo chí trong và ngoài nước nêu ra rất nhiều kịch bản tồi tệ đối với nền kinh tế Nga khi mà dầu đứng ở mức thấp. Dầu khí – quân bài chiến lược giúp ông Putin lấn lướt trên nhiều bàn đàm phán trong các năm qua giờ dường như đang trở thành nỗi lo của ông chủ Điện Kremlin và chính phủ nước này.

Tổng thống Nga Putin cho rằng, giá dầu giảm không ảnh hưởng nhiều tới nền kinh tế Nga

Số liệu từ Ngân hàng Trung ương Nga cho thấy, trong vài tháng gần đây, giá trị xuất khẩu của Nga liên tục giảm và xu hướng này được dự báo sẽ còn tiếp diễn do giá dầu thấp và ảnh hưởng của các lệnh cấm vận của Mỹ, EU…

Những lo lắng nói trên là có cơ sở bởi dầu khí chiếm khoảng 50% ngân sách cũng như giá trị xuất khẩu của Nga. Giá dầu đứng ở mức gần 110 USD/thùng trong tháng 6 và giờ đây chỉ còn khoảng 80 USD/thùng, thấp hơn nhiều so với mức 100 USD/thùng mà chính quyền Nga hoạch định cho năm nay.

Trong giai đoạnh 2015-2017, Nga cũng đã giả định giá dầu ở mức 100 USD/thùng để hoạch định kế hoạch phát triển. Với dự báo dầu còn ở mức thấp kéo dài, nền kinh tế Nga có lẽ sẽ lâm vào tình thế khó khăn.

Theo tờ FT, Nga không gặp nhiều khó khăn trong đợt giá dầu sụt giảm trong vài tháng qua. Tuy nhiên, Nga không thể trụ quá 2 năm nếu giá dầu ở mức thấp 80-90 USD/thùng và phương Tây duy trì các lệnh trừng phạt. Chính quyền Nga sẽ buộc phải cắt giảm chi tiêu hoặc tăng thuế điều mà Chính phủ trước này không mong muốn.

Theo Bloomberg, ông Putin đang mất đi người bạn thân nhất: dầu giá cao. Nền kinh tế nước này rỉ máu khi vàng đen rớt giá. Theo hãng tin này, dầu là con át chủ bài giúp Putin nắm giữ quyền lực kể từ khi tiếp quản nước Nga từ Boris Yeltsin năm 2000. Dầu khí đã giúp nền kinh tế Nga tăng 7%/năm trong giai đoạn 2000-2008.

Giờ đây, tăng trưởng kinh tế đang tụt xuống sát 0%. Sự phụ thuộc lớn vào dầu khiến khi giá tụt giảm Nga sẽ vất vả chống đỡ trong bối cảnh đông rúp cũng ở mức thấp kỷ lục. Nga đang mất mất hàng tỷ USD thuế xuất khẩu dầu do giá giảm. Ngân sách Nga mất khoảng 2 tỷ USD nếu dầu giảm 1 USD/thùng. Theo Sberbank CIB, ngân sách nước Nga sẽ thâm thủng trong năm tới nếu dầu dưới 104 USD/thùng. Ở mức 90 USD/thùng, GDP của Nga sẽ giảm 1,2%. Với mức giá dầu 80 USD/thùng như hiện tại, theo Bloomberg, nền kinh tế Nga sẽ giảm 1,7% trong năm 2015.

Gánh nặng không chỉ ở sự mất tiền, hao hụt đồng tiền mà còn là môi trường đầu tư bị xói mòn và vị thế của các nhà lãnh đạo Nga… Ở chiều ngược lại, Tổng thống Nga Putin vẫn có nhiều phát biểu tự tin, trấn an DN trong nước.

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, giá dầu khó xuống dưới 75 USD/thùng do đây là ngưỡng có thể khiến hàng loạt các DN Mỹ khai thác dầu theo công nghệ vỡ nứt thủy lực đá phiến đóng cửa. Bên cạnh đó, ông Putin cũng như nước Nga vẫn còn thế mạnh về quân sự và đang nắm giữ nguồn khí đốt sưởi ấm 1/3 châu Âu.

Theo Vietnamnet