Cuộc chiến bảo vệ quả chanh của cảnh sát Mexico
Giá quả chanh đã tăng hơn 58% trong năm 2022 ở Mexico.
Một cánh đồng trồng chanh bị bỏ hoang tại bang Michoacan. Ảnh: AFP
Hai mảnh đất bị bỏ trống nằm nổi bật giữa những cánh đồng chuối và vôi ở Apatzingán, Mexico. Chủ nhân của chúng muốn rời đi khi các băng nhóm tội phạm tìm đến tống tiền họ. Tình trạng tống tiền tràn lan đang đè bẹp nền kinh tế lớn thứ hai của châu Mỹ Latinh.
Giống như nhiều vùng nông nghiệp khác trên khắp đất nước Mexico, các băng nhóm tội phạm ở bang miền Tây Michoacan đã chi phối thị trường, đẩy chi phí tăng cao và gây tổn hại không chỉ cho nông dân mà cả người tiêu dùng. Lấy chanh làm ví dụ: mặc dù sản lượng trên toàn quốc tăng và lạm phát giá tiêu dùng nói chung chậm lại, giá của loại quả này vẫn tăng hơn 50% trong năm qua.
Một vườn chanh vừa thu hoạch. Ảnh: AFP
Michoacan do băng Jalisco Nueva Generación (CJNG) và các băng nhóm tội phạm như Los Viagras và La Familia Michoacana kiểm soát. Ngoài việc buôn bán ma túy, bọn tội phạm còn áp đặt hạn ngạch đối với các nhà sản xuất và người trung gian nhằm đánh vào túi tiền của hàng triệu người tiêu dùng.
Chúng cũng buộc người sản xuất nông nghiệp phải nộp một loại thuế đất, tương đương với 0,11 USD cho mỗi kg nông sản họ bán được. Đáng chú ý, vùng này có thể sản xuất khoảng 900 tấn chanh mỗi ngày.
Một người phụ nữ mua chanh ở chợ Morelia, thủ phủ của bang Michoacan. Ảnh: AFP
Video đang HOT
Kết quả là giá chanh đã tăng 58,5% trong năm ngoái, theo Tập đoàn Tư vấn Thị trường Nông nghiệp (GCMA). Tại Mexico City, giá chanh đã tăng gấp đôi lên gần 4,5 USD/kg vào tháng 8 vừa qua.
Đà tăng giá đó có tác động rất lớn đối với một đất nước mà quả chanh “ngự trị” nền ẩm thực. Mexico cũng là nước trồng chanh lớn nhất thế giới.
Bà nội trợ Gabriela Jacobo, 53 tuổi, ở Michoacán, cho biết: “Giá chanh cao ngất ngưởng. Tôi chỉ mua vài quả đủ dùng cho cả tuần”.
Trước tình hình này, cảnh sát Mexico bắt đầu xuất quân hộ tống các xe hàng chở chanh.
Cảnh sát hộ tống một xe tải chở chanh ở bang Michoacan. Ảnh: AFP
Phó cảnh sát trưởng bang Michoacán Jose Ortega cho biết: “Chúng tôi đang hỗ trợ tất cả các phương tiện vận chuyển sản phẩm này cùng các lực lượng an ninh khác, với mục tiêu đảm bảo sản phẩm đến đích mà không xảy ra sự cố lớn nào”.
Việc giá chanh tăng lên do hành vi tống tiền của các tổ chức tội phạm cũng ảnh hưởng đến những người trồng cà chua, chuối, xoài cũng như các nhà vận chuyển và phân phối.
Nạn tống tiền và trộm cắp đã khiến các công ty ở nước này thiệt hại khoảng 6,8 tỷ USD mỗi năm, tương đương 0,67% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Mexico.
Một thành viên Lực lượng Vệ binh Quốc gia Mexico đứng canh gác lối vào một chợ chanh. Ảnh: AFP
Ở các thành phố khác của Mexico, chẳng hạn như Chilpancingo, trước đây người dân đã phải đối mặt với tình trạng thiếu lương thực trầm trọng sau vụ sát hại hàng loạt nông dân và thương lái vì từ chối nộp tiền cho các băng đảng.
Để đối đầu với tội phạm, những người trồng chanh như ông Hipólito Mora đã thành lập các nhóm tự vệ vào năm 2013, nhưng cuối cùng lại bị cáo buộc là băng nhóm tội phạm.
Ông Mora tiếp tục tố cáo kịch liệt những kẻ buôn ma túy cho đến khi bị sát hại vào tháng 6 tại La Ruana, Michoacan.
Đội xe cảnh sát hộ tống xe chở chanh chạy trên đường cao tốc Apatzingan-Nueva Italia ngày 20/9. Ảnh: AFP
Người chị gái Guadalupe của ông Mora nói: “Chúng tôi đang chết chìm giữa những băng đảng ở đó. Chúng tính phí mọi thứ: giỏ đựng, nước ngọt, bia, thịt gà. Mọi thứ đều rất đắt”.
Đối với người nông dân, họ chẳng còn giải pháp nào khác. Chủ nhân của các cánh đồng lo lắng nếu họ bỏ đi nơi khác thì nhiều người lao động sẽ không có kế sinh nhai.
Công tố viên Rodrigo González, người đứng đầu đơn vị truy đuổi tội phạm ở Michoacan, đã liên tục kêu gọi công dân ra trình báo, song không thành công. Nhiều người lo sợ phải chịu số phận tương tự như Hipólito Mora.
Băng đảng trở thành 'nhà tuyển dụng' lớn thứ 5 tại Mexico
Số thành viên trong các băng nhóm tội phạm tại Mexico ước tính lên tới 175.000 người.
Một chiếc xe chở hàng cháy rụi sau cuộc đụng độ giữa lực lượng liên bang Mexico và băng đảng ma túy vũ trang ở thành phố Culiacán. Ảnh: EPA
Theo kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí khoa học Science ngày 21/9, số lượng thành viên trong các băng đảng ma túy ở Mexico tiếp tục tăng khi mỗi ngày có tới hàng chục người xin gia nhập. Nghiên cứu cũng ước tính các nhóm tội phạm này là "nhà tuyển dụng" lớn thứ năm ở quốc gia Mỹ Latinh.
Dựa trên thông tin từ các vụ giết người, số người bị giam giữ và các dữ liệu liên quan khác trong 10 năm trở lại đây, nhóm các tác giả đã tạo ra một mô hình toán học theo dõi số lượng tuyển vào thành viên của các băng đảng. Mô hình này ước tính số lượng thành viên của khoảng 150 băng đảng ma túy tổng cộng là 175.000 người, cao hơn hầu hết các đơn vị tuyển dụng khác của Mexico.
Nhóm tác giả của nghiên cứu cho biết mục tiêu của công trình này là cung cấp cho các nhà phân tích và nhà lập pháp một công cụ để tìm cách đưa đất nước thoát khỏi vòng xoáy bạo lực này. Bên cạnh đó, các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng ngăn chặn sớm từ hình thức chiêu mộ thay vì bỏ tù các thành viên là biện pháp hiệu quả nhất để siết chặt quy mô của các băng đảng.
"Hơn 1,7 triệu người ở Mỹ Latinh đang bị giam giữ. Thêm nhiều người hơn bị bỏ tù sẽ không giải quyết được tình trạng mất an ninh", nghiên cứu kết luận.
Mỗi năm, các băng đảng ma túy cần chiêu mộ tới 20.000 thành viên mới để mở rộng phát triển nhóm và đây được cho thấy là điều cần thiết vì trong một thập kỷ, khoảng 37% thành viên băng đảng bị giết hoặc bị bỏ tù.
Valentin Pereda làm việc tại Đại học Montreal (Canada), một trong những tác giả nghiên cứu, cho biết: "Nếu các băng đảng không tuyển thêm thành viên, họ không có người thay thế những tổn thất và vì đó không thể tranh giành với những băng nhóm khác".
Ông Pereda chỉ ra thêm rằng để kiểm soát được tình trạng bạo lực giữa các băng đảng, vũ khí mà họ sử dụng cũng cần giải quyết triệt để. "Chúng tôi không nói về những người dùng dao tấn công nhau trong quán bar. Chúng tôi đang nói về các nhóm với vũ khí quân sự".
Theo dữ liệu từ Cơ quan Thống kê Mexico (INEGI), trong năm 2022 có tới 32.223 vụ giết người ở Mexico, tương đương 25 vụ/100.000 dân.
Ecuador huy động hàng nghìn binh sĩ áp giải trùm băng đảng khét tiếng Hàng nghìn quân nhân và cảnh sát Ecuador đã tham gia vào chiến dịch áp giải tên trùm băng đảng khét tiếng đến một nhà tù an ninh tối đa. Lực lượng an ninh áp giải tên trùm Fito. Ảnh: Reuters Kênh BBC (Anh) đưa tin tên trùm băng đảng được áp giải là Jose Adolfo Macias, còn có biệt danh "Fito". Hắn...