Cuộc cách mạng hậu vệ cánh của Pep Guardiola

Pep Guardiola đang giúp Joao Cancelo tái định nghĩa việc trở thành hậu vệ cánh hiện đại trong đội hình của Man City.

Dưới thời Juergen Klopp, Trent-Alexander Arnold từng định nghĩa lại vị trí hậu vệ cánh. Điều này một lần nữa được Joao Cancelo thực hiện tại Man City. Có nhiều thời điểm, một vài cầu thủ sẽ trở thành biểu tượng của sự đổi mới hoặc biến thể sáng tạo nhờ tài năng của những nhà cầm quân.

Thủ môn quét, như Manuel Neuer hay phần nào là Ederson Moraes, là một trong những vị trí như vậy. Bóng đá châu Âu cũng chứng kiến sự xuất hiện của “kẻ cắp không gian” Thomas Muller, hay những “số 8 tự do”, “số 9 ảo”…

Pep Guardiola không phải người phát minh ra “số 9 ảo”. Thực tế, vị trí này đã được các HLV sử dụng trong giai đoạn thuyền trưởng Man City còn thi đấu. Tuy nhiên, thông qua Lionel Messi, người được ông nâng lên tầm cỡ siêu sao, thuật ngữ này trở nên quen thuộc hơn với người hâm mộ bóng đá.

Pep Guardiola một lần nữa nâng tầm vị trí hậu vệ cánh với Cancelo (phải). Ảnh: Reuters.

Biến đổi hậu vệ cánh

Trong những năm gần đây, phát triển hậu vệ cánh là một trong những dự án yêu thích của Pep Guardiola. Ông đổi mới Dani Alves với vai trò hậu vệ cánh tấn công tại Camp Nou.

Hơn 4 năm trôi qua, Pep Guardiola một lần nữa thách thức việc định nghĩa vị trí hậu vệ cánh và Joao Cancelo là thử nghiệm mới nhất của ông. Hậu vệ người Bồ Đào Nha đang thể hiện sự đa năng và không ngừng hoàn thiện bản thân ở Man City. Anh sẽ được gọi như “hậu vệ cánh tự do”, “hậu vệ biên ảo”, hay với một cái tên khác?

Pep Guardiola đã tái tạo vai trò của Lahm với Fabian Delph và phần nào là Oleksandr Zinchenko ở Man City hiện tại. Thay vì yêu cầu những cầu thủ này chơi như hậu vệ cánh truyền thống, chiến lược gia người Tây Ban Nha muốn họ di chuyển vào giữa sân để hỗ trợ tiền vệ phòng ngự, tăng tính an toàn trong các pha chống phản công, đồng thời duy trì khả năng kiểm soát bóng.

Đó cũng có thể là phát kiến mang tính cách mạng, nhưng Cancelo là sự nâng cấp hơn cả của Delph hay Zinchenko. Cầu thủ người Bồ Đào Nha là sự tổng hòa của hậu vệ cánh, tiền vệ trung tâm, tiền vệ cánh, tiền vệ công… một trọng trách đòi hỏi trí tuệ, khả năng sáng tạo, tốc độ và nền tảng thể lực phi thường.

“Cancelo đóng vai trò gần như một trục quay. Khi Man City cầm bóng, cậu ấy trở thành 1 trong 3 tiền vệ trung tâm và nhận được sự hỗ trợ của 3 hậu vệ ở tuyến sau. Sau đó, Cancelo tiến lên vị trí số 10 và trở thành một tiền vệ kiến thiết. Thật điên rồ khi chứng kiến điều này. Rõ ràng nó xuất phát từ cách Pep đọc trận đấu”, Rio Ferdinand chia sẻ với BT Sport .

Biểu đồ số pha chạm bóng của Cancelo trước Monchengladbach cho thấy cầu thủ này không phải hậu vệ cánh thuần bám biên. Ảnh: Telegraph.

Tại Champions League, Borussia Monchengladbach trở thành nạn nhân mới nhất của Cancelo. Man City dễ dàng giành chiến thắng 2-0 bằng 2 quả tạt ngon ăn của cầu thủ này từ phần sân trung tâm lệch trái. Một trong số đó là pha kiến tạo cho Bernardo Silva, pha bóng còn lại là tình huống tiền kiến tạo bàn thắng của Gabriel Jesus.

Sau chiến thắng 2-0 của Man City trước Burnley tại Premier League, HLV Sean Dyche mô tả đội bóng của Pep Guardiola chơi với “3 người rưỡi ở tuyến phòng ngự”. Phần “rưỡi” trong hàng thủ 4 người đó là Cancelo.

Tuy nhiên, trước Monchengladbach, Cancelo thậm chí còn dâng cao hơn khi Aymeric Laporte gần như trở thành hậu vệ trái của Man City suốt thời gian người đồng đội di chuyển lên phía trước, từ vị trí tiền vệ trung tâm, dù có hay không có bóng.

Giá trị của Cancelo

Việc này giúp Man City tận dụng khả năng vận hành một cách đồng bộ của toàn đội, giữ bóng nhiều hơn, nhanh chóng thu hồi bóng trong những tình huống phản công của đối thủ. Từ đó, không đội bóng nào có thể khai thác khoảng trống ở cánh trái mà Cancelo để lại.

Monchengladbach cố gắng lên bóng ở cánh trái của Man City một lần trong suốt hơn 90 phút. Tuy nhiên, sau pha chạy chỗ để đón đường chuyền từ Christoph Kramer, Stefan Lainer lại tung ra đường căng ngang quá mạnh cho Alassane Plea khiến cơ hội bị bỏ qua.

Trong một lần khác, khi đại diện nước Đức nhìn thấy sơ hở ở phút 55, Cancelo lập tức lui về kịp thời để truy cản nỗ lực đi bóng của Lars Stindl như một lời nhắc nhở về thể lực và khả năng đọc trận đấu tuyệt vời của anh.

“Nếu phải chơi tiếp một trận nữa ngay ngày mai, Cancelo cũng sẵn sàng. Đôi khi ở vị trí đó, bạn phải kiểm soát rủi ro mất bóng vì chơi rộng. Tuy nhiên, Cancelo sở hữu phẩm chất đặc biệt. Cậu ấy có thể lên cao hơn vạch giữa sân để điều khiển trái bóng giữa vòng vây của những tiền vệ trung tâm đội bạn”, Telegraph dẫn lời Pep Guardiola.

Bernardo Silva (trái) và Gabriel Jesus hưởng lợi từ 2 quả tạt của Cancelo. Ảnh: Reuters.

Cancelo sở hữu bộ kỹ năng rê bóng, kiểm soát trong phạm vi hẹp, di chuyển thông minh, hoạt động với cường độ cao và tung ra những đường chuyền có thể so sánh với nhiều “số 10″ chuyên nghiệp. Sau trận đấu với Monchengladbach, Goal nhận định cầu thủ này đã “làm thay nhiệm vụ sáng tạo của Kevin De Bruyne”.

Silva chia sẻ: “Tôi đã chơi với Cancelo 7 năm trong thời gian ở Benfica. Tôi biết cậu ấy rất rõ nên có mối liên kết chặt chẽ. Cancelo đọc được thời điểm tôi xâm nhập vùng cấm. Ngược lại, tôi biết cậu ấy giỏi thế nào trong việc tung ra những đường chuyền”.

Trong khi đó, Joleon Lescott, cựu hậu vệ của Man City, tin rằng Pep Guardiola xứng đáng nhận công lao to lớn vì có tầm nhìn để thay đổi và đưa ra những phát kiến độc đáo. Cancelo có đủ phẩm chất để thực hiện kế hoạch phát triển chi tiết được chiến lược gia người Tây Ban Nha đưa ra.

“Pep nhận ra điểm mạnh của mỗi cá nhân. Ông ấy không làm điều đó với mọi hậu vệ cánh trong đội hình. Tôi không nghĩ có nhiều hậu vệ cánh có thể đóng vai trò như Cancelo hiện tại. Cậu ấy có lẽ là hậu vệ cánh hay nhất nước Anh hiện tại”, Lescott khẳng định.

Mọi sự so sánh đều khập khiễng và những lời nhận định ít nhiều vẫn mang trong đó sự cảm tính. Song, chuỗi 21 chiến thắng thắng trên mọi đấu trường, vị trí đầu bảng và khoảng cách 15 điểm với đội đứng nhì tại Premier League là lời khẳng định chắc chắn cho sức mạnh của thầy trò Pep Guardiola.

Trong đó, không thể bỏ qua đóng góp của Cancelo, người có lẽ chưa phải hay nhất, nhưng là độc nhất.