Cung điện chịu được động đất 10 độ richter, bí mật nằm ở đâu?
Kiến trúc đặc biệt của khu tổ hợp cung điện này khiến các chuyên gia vô cùng ngạc nhiên khi có thể chịu được động đất lên tới 10 độ richter.
Công trình sở hữu kiến trúc đáng kinh ngạc này chính là Tử Cấm Thành hay còn gọi là Cố Cung, một khu phức hợp cung điện nổi tiếng của hai triều đại nhà Minh và nhà Thanh. Tử Cấm Thành được xây dựng từ năm 1406 – 1420, đây là công trình đồ sộ nằm ở trung tâm của thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc. Với diện tích 720.000 m2, Tử Cấm Thành có hơn 8.700 phòng, trong đó bao gồm các tòa nhà, cung điện lớn, hậu cung, đền đài hoàng gia,…
Một trong những điểm thu hút của Tử Cấm Thành đối với các nhà khoa học chính là kiến trúc.
Tử Cấm Thành được xây dựng nhờ kỹ thuật bậc thầy giúp công trình này không những có thể trải qua sự khốc liệt của thời gian mà còn chịu được nhiều thử thách của thiên tai, chẳng hạn như động đất.
Trên thực tế, trong hơn 600 năm qua, Tử Cấm Thành đã trải qua hơn 200 trận động đất lớn nhỏ. Tuy nhiên, khu tổ hợp cung điện nguy nga này vẫn đứng vững. Thậm chí, siêu động đất gần như san bằng thành phố Đường Sơn (Hà Bắc, Trung Quốc) năm 1976, với tâm chấn chỉ cách Tử Cấm Thành 150 km, vẫn không thể khiến công trình khổng lồ này bị hư hại.
Tử Cấm Thành là tổ hợp cung điện của hai triều đại nhà Minh và nhà Thanh.
Thử thách khả năng chịu động đất của Tử Cấm Thành: Kết quả bất ngờ!
Tử Cấm Thành đã trải qua hơn 200 trận động đất lớn nhỏ mà vẫn không hề hấn gì.
Để làm rõ bí mật này, vào năm 2017, một nhóm chuyên gia người Anh và những người thợ mộc đã xây dựng một mô hình nhà có cấu trúc giống với tòa nhà ở Tử Cấm Thành, theo tỷ lệ mô phỏng là 1:5. Để xây dựng được mô hình chính xác nhất, các chuyên gia đã sử dụng kỹ thuật và công cụ nghề mộc truyền thống ở Trung Quốc. Đặc biệt, các chuyên gia đã tiến hành dựng ngôi nhà trên một chiếc bàn rung để mô phỏng lực của các trận động đất.
Video đang HOT
Sau đó, các chuyên gia, nhà địa chất học đã sử dụng hệ thống mô phỏng các trận động đất nhằm thử thách ngôi nhà mô phỏng kiến trúc nhà của Tử Cấm Thành. Kết quả, sau 30 giây, thật đáng kinh ngạc khi ngôi nhà mô phỏng có thể đứng vững trước tác động của trận động đất có cường độ 9,5 độ richter. Đây là trận động đất mạnh nhất từng được ghi nhận trong lịch sử.
Chưa hết, khi điều chỉnh cường độ lên mức tối đa là 10,1 độ Richter, ngôi nhà mô phỏng kiến trúc đặc biệt của Tử Cấm Thành vẫn còn nguyên vẹn.
Các chuyên gia, kiến trúc sư nước ngoài cuối cùng cũng bị thuyết phục. Tuy nhiên, họ rất ngạc nhiên và bối rối trước thắc mắc làm sao ngôi nhà với khung gỗ mỏng manh mà không cần đến một cái đinh hay giọt keo nào lại có thể chịu được trận động đất lên tới 10 độ Richter.
Ngôi nhà mô phỏng kiến trúc nhà của Tử Cấm Thành có thể chịu được động đất 10,1 độ Richter.
Vậy, bí mật của Tử Cấm Thành nằm ở đâu?
Kiến trúc độc đáo của Tử Cấm Thành khiến các chuyên gia, kiến trúc sư hiện đại vô cùng kinh ngạc.
Hóa ra bí mật giúp các tòa nhà trong Tử Cấm Thành có thể đứng vững trong động đất lại nằm ở kết cấu kiến trúc đặc biệt ở phần mái và dưới các trụ cột.
Trên thực tế, ngày nay, khi xây nhà, người ta trước tiên phải xây chắc phần móng, đổ cột chắc chắn, sau đó mới xây tường, đổ rằng và sau cùng là đổ trần bê tông. Tuy nhiên, kiểu nhà này có một nhược điểm, đó là quá cứng nhắc. Cổ nhân có câu ” mộc cứng tắc chiết” (đại ý là gỗ cứng quá thì dễ gãy), xây nhà cũng vậy.
Các cột nhà trong Tử Cấm Thành không trực tiếp gắn với mặt đất.
Các cột của những tòa nhà hiện đại luôn được đổ hay cắm sâu vào lòng đất. Thoạt đầu chúng có vẻ rất ổn định. Tuy nhiên, khi một trận động đất lớn xảy ra, thực tế có hơn 95% các tòa nhà sẽ sụp đổ từ trên xuống dưới.
Trong khi đó, sự khác biệt lớn nhất trong các tòa nhà thời xưa chính là các cột nhà không được cắm trực tiếp vào mặt đất và nó có cấu trúc phức tạp hơn. Chẳng hạn, điện Thái Hòa trong Tử Cấm Thành là một minh chứng. 72 chiếc cột cao trong tòa cung điện hoàn thành bằng gỗ này không được thiết kế chìm vào trong đất, thay vào đó chúng đứng tự do trên các chân tảng đá. Những chiếc cột này được thiết kế để nâng trọng lượng lên tới hơn 4 tấn của điện Thái Hòa. Khi xảy ra động đất, chiếc cột có thể di chuyển trong phạm vi xoay quanh chân cột mà không bị gãy hay đổ.
Bệ rồng trong điện Thái Hòa ở Tử Cấm Thành.
Tuy nhiên, đây chưa phải là bí quyết duy nhất khiến các tòa nhà trong Tử Cấm Thành có thể “đặc trị” động đất. Thay vào đó, thiết kế mái gỗ độc đáo mới chính là đặc điểm kiến trúc quyết định giúp các tòa nhà này có khả năng ứng phó được với rất nhiều trận động đất lớn nhỏ.
Đấu củng là kết cấu gỗ đặc biệt ở phần mái của các tòa nhà trong Tử Cấm Thành.
Các chuyên gia nghiên cứu chỉ ra rằng, từ thời Xuân Thu (khoảng năm 770 TCN – 446 TCN), các kiến trúc sư thời này ở Trung Quốc đã sử dụng một loại hình cấu trúc mái có khả năng chống động đất với nhiều khung gỗ hình chữ nhật. Cấu trúc này gọi là ” Đấu củng“. Cụ thể, đây là một loại kết cấu mái gỗ theo kỹ thuật chồng rường. Đấu cũng không những giúp mở rộng diện tích hiên nhà mà còn có khả năng chịu lực tốt, làm giảm tác động lớn của các trận động đất lên tòa nhà.
Ngoài ra, kết cấu mái gỗ độc đáo này còn được coi như là một chi tiết giúp trang trí cho các cung điện đồ sộ ở Tử Cấm Thành.
Các đấu củng được ghép với nhau một cách phức tạp và ăn khớp nhịp nhàng.
Các đấu củng được ghép với nhau rất phức tạp với mục đích chống đỡ cho phần mái hiên mở rộng và mái nhà. Chúng thường nằm ở vị trí xà lớn và được chống đỡ nhờ những chiếc cột cao. Mặc dù không dùng bất cứ loại keo dính hay loại vữa nào nhưng các thanh gỗ luôn được lắp đặt theo đúng khuôn, ăn khớp nhịp nhàng. Chính vì vậy, khi động đất xảy ra, dù có rung chuyển nhưng cấu trúc đấu củng luôn giữ cho phần mái và khung nhà ổn định, không bị gãy đổ.
Điều khiến các chuyên gia, kiến trúc sư nước ngoài ấn tượng nhất chính là cách ngôi nhà dịch chuyển, chúng linh hoạt ra sao. Quả thực, không có gì bị hư hỏng và ngôi nhà thậm chí có thể trụ vững dù phải trải qua động đất lên tới 10,1 độ Richter. Đây cũng chính là một bằng chứng tuyệt vời về kiến trúc truyền thống độc đáo của người Trung Quốc.
Tại sao những vạc nước trong Tử Cấm Thành không hề bị đóng băng suốt 600 năm?
Khoảng 300 vạc nước khổng lồ rải rác trong Tử Cấm Thành không hề đóng băng suốt 600 năm qua, tất cả là nhờ vào một bí kíp cực kỳ đơn giản.
Tử Cấm Thành là hoàng cung của các hoàng đế triều đại nhà Minh và nhà Thanh, đồng thời cũng là một trong những công trình mang tính biểu tượng trong lịch sử Trung Quốc. Nơi đây là kết tinh của sự khéo léo và tinh tế, ẩn chứa trí tuệ của những người thợ thủ công cổ đại. Những thiết kế có vẻ trần tục nhưng thường có những nguyên tắc đáng ngạc nhiên ẩn giấu bên trong.
Tại nhiều cung điện ở Tử Cấm Thành, người ta đều thấy đặt một số vạc nước lớn bằng đồng mạ vàng. Ngoài chức năng chứa nước, những chiếc bồn này còn thể hiện phong cách và thẩm mỹ của hoàng gia. Điều đáng ngạc nhiên là trong hơn 600 năm qua, nước trong những vạc chứa lớn này chưa bao giờ đóng băng. Trong khi đó, vào mùa đông, tình trạng đóng băng ở miền bắc Trung Quốc là cực kỳ phổ biến khi nhiệt độ thường xuyên xuống mức âm.
Trên thực tế, chức năng chính của những vạc nước này là chống cháy. Thời xưa, 9.000 căn phòng trong Tử Cấm Thành đều được làm bằng gỗ nên nếu xảy ra hỏa hoạn sẽ là thảm họa cực kỳ nghiêm trọng. Phòng chống hỏa hoạn luôn là vấn đề lớn lúc bấy giờ. Từ năm Vĩnh Lạc thứ 18 của nhà Minh đến thời điểm hoàng đế cuối cùng của nhà Thanh rời cung, trong Tử Cấm Thành đã xảy ra 45 trận hỏa hoạn lớn nhỏ. Anh hùng cứu hỏa lúc này chính là những vạc nước nói trên.
Những vạc nước này ban đầu được làm bằng sắt, về sau người xưa nhận thấy sắt dễ bị rỉ sét và ảnh hưởng đến quang cảnh trước cung điện nên đã đổi sang vạc đồng, bề mặt thậm chí còn được mạ vàng. Ngày nay, mọi người có thể thấy những vạc nước ở khắp nơi trong Tử Cấm Thành. Tất cả chúng đều không chỉ để làm cảnh. 3.000 lít nước trong mỗi vạc được dùng để chữa cháy thời cổ đại.
Các hoàng đế thời bấy giờ đều có ý thức phòng cháy rất cao. Trong Tử Cấm Thành còn có một đội cứu hỏa đặc biệt, mỗi khi có cháy sẽ điều động đi làm nhiệm vụ. Vào mùa đông, thời tiết hanh khô nên rất dễ xảy ra hỏa hoạn. Là công cụ chữa cháy quan trọng nên những vạc nước khổng lồ không được mắc phải bất cứ sai sót nào. Tuy nhiên, mùa này ở miền bắc Trung Quốc nước thường bị đóng băng. Vậy thì người xưa đã làm thế nào để khiến nước trong những vạc cứu hỏa không bị đông đá?
Thực ra mọi chuyện không quá phức tạp. Yếu tố quyết định nước tan chảy hay đóng băng chính là nhiệt độ. Chỉ cần có nhiệt độ cao thì nước sẽ không bị đóng băng. Chính vì thế mà người thời đó liên tục giữ ấm những bồn chứa nước này. Họ nâng trụ của vạc nước lên, đốt củi hoặc than ở đáy để nhiệt độ luôn cao hơn thời điểm đóng băng. Mặc dù cách này có vẻ tốn thời gian và công sức nhưng lại là phương pháp hữu hiệu nhất. Ngoài ra, nước sẽ được bổ sung vào vạc đúng giờ. Những vạc nước phía trước cung điện luôn phải đầy nước. Bên cạnh đó, sông Kim Thủy chảy qua Tử Cấm Thành cũng là vị trí chính để lấy nước cứu hỏa.
Ngoài hàng trăm vạc nước, sông Kim Thủy, người xưa còn cứu hỏa nhờ công cụ phun nước đúng chỗ. Nếu ngày nay chúng ta dùng vòi rồng để cứu hỏa thì người Trung Quốc cổ đại dùng thiết bị có tên "jitong" để đưa nước đến nơi cao và xa. Thiết bị này có 2 đầu, khi chữa cháy thì xô nước được cho vào một đầu của "jitong", đầu còn lại làm nhiệm vụ đẩy để nước b.ắn lên.
Ngày nay, dù các phương tiện cứu hỏa hiện đại đã phát triển nhưng nếu xảy ra cháy trong Tử Cấm Thành, những thiết bị cổ xưa vẫn được sử dụng. Nguyên nhân là do thiết kế và ý nghĩa của Tử Cấm Thành rất khó để lắp đặt các vòi chữa cháy hiện đại. Kết quả thì 300 vạc nước và các "jitong" vẫn còn được sử dụng đến tận bây giờ.
Loạt ảnh hiếm cuối Thanh triều: Hé lộ cuộc sống khác biệt trong Tử Cấm Thành Mỗi bức ảnh đều là một mảnh ghép đặc biệt trong bức tranh lịch sử cuối triều đại nhà Thanh. Chúng ta đều biết rằng, Từ Hi Thái hậu là người rất thích chụp ảnh. Khi còn sống trong Tử Cấm ThànhTử Cấm Thành, bà đã cho chụp rất nhiều hình ảnh về nơi này, vì vậy trong nhiều bức ảnh hiện nay,...