Cuba nhắc nhẹ lưỡi dao kề nách Mỹ

Cuba nhắc nhở, trong khi người Nga cảnh báo Mỹ đang đẩy thế giới đến một cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba thứ hai với việc rút khỏi INF.

Lời nhắc ngọt

Ngày 2/11, Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel đang ở thăm Nga đã có cuộc hội đàm với Tổng thống nước chủ nhà Vladimir Putin. Hai bên đã ra tuyên bố chung, trong đó có nội dung rất đáng chú ý kêu gọi Mỹ cân nhắc quyết định rút khỏi hiệp ước Các Lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF).

Cũng trong tuyên bố chung, Tổng thống Nga và Chủ tịch Cuba coi việc sử dụng các biện pháp trừng phạt đơn phương và cáo buộc vô căn cứ là những yếu tố gây bất ổn.

Ngoài ra, tuyên bố nhấn mạnh sự cần thiết của những nỗ lực quốc tế trong việc ngăn chặn một cuộc chạy đua vũ trang trong không gian.

Hai nhà lãnh đạo Nga và Cuba hội đàm tại Điện Kremlin ngày 2/11

Trước đó, trong cuộc hội đàm, Tổng thống Nga Putin khẳng định nước này và Cuba là hai quốc gia được đoàn kết bởi tình bạn và sự hỗ trợ lẫn nhau. Nhà lãnh đạo Nga đánh giá quan hệ giữa hai nước đã phát triển trong nhiều thập kỷ qua và thương mại song phương không ngừng tăng trưởng trong thời gian gần đây.

Ông Putin cũng nhờ ông Diaz-Canel gửi lời chào thân mật tới Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba Raul Castro. Phái đoàn Cuba đã gửi lời mời Tổng thống Putin tới thăm đảo quốc vùng Caribe này vào năm 2019.

Cuộc gặp trên diễn ra trong khuôn khổ chuyến thăm kéo dài 3 ngày tới Nga của Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel Bermudez. Lãnh đạo Cuba trước đó đã nhấn mạnh “dự định tạo ra xung động mới cho hàng loạt dự án trong sản xuất và thương mại”. Quan trọng nhất là mở rộng hợp tác trong lĩnh vực y tế và du lịch, cụ thể là thu hút đầu tư từ Nga vào hiện đại hóa sản xuất, các cơ sở năng lượng và mạng lưới đường sắt.

Bên cạnh đó, tuyên bố chính thức cũng cho biết mục đích của chuyến thăm là “phát triển hợp tác kinh tế và kỹ thuật quân sự” giữa Cuba và Nga. Giới phân tích đánh giá lĩnh vực hợp tác này có vị trí không hề nhỏ trong chuyến thăm, nhất là trong bối cảnh Mỹ đảo ngược chính sách bình thường hóa quan hệ với Cuba và liên tục gia tăng sức ép chống lại Nga. Ngược lại, Cuba cũng cho thấy sự kiên cường không lùi bước.

Ngay trong ngày đầu tiên Chủ tịch Cuba đặt chân tới Nga, Đại hội đồng Liên hợp quốc kêu gọi Mỹ chấm dứt lệnh cấm vận nhiều thập kỷ qua đối với Cuba bằng việc thông qua nghị quyết với tỷ lệ đồng thuận áp đảo, 189 trên 193 phiếu thuận.

Quan hệ Mỹ-Cuba đang gặp nhiều trở ngại sau khi Tổng thống D. Trump lên nắm quyền

Mỹ và Israel bỏ phiếu chống còn Ukraine và Moldova là hai nước không tham gia bỏ phiếu. Tổ chức gồm 193 nước thành viên cũng bác bỏ việc Mỹ chỉ trích Cuba vi phạm nhân quyền.

Đây là lần thứ 27 liên tiếp Đại hội đồng LHQ ra nghị quyết kêu gọi việc dỡ bỏ lệnh cấm vận Mỹ đã áp đặt với Cuba kể từ năm 1962. Tuy nhiên, nghị quyết này không có tính ràng buộc.

Lịch sử lặp lại?

Cuba là một trong những quốc gia có vị trí đặc biệt nổi bật trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh vì nằm ngay sát Mỹ với đỉnh điểm là cuộc khủng hoảng tên lửa năm 1962.

Đáng chú ý, ngay trước thềm chuyến thăm của Chủ tịch Cuba tới Nga, một số nguồn tin dẫn lời Đại tá Vladimir Shamanov, Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Duma quốc gia Nga (Hạ viện) ngày 31/10 nói rằng Mosocw đang nghiêm túc xem xét lập một căn cứ quân sự ở Cuba.

Ông nói: “Để tăng cường sự hiện diện quân sự của Nga ở Cuba, chúng tôi cần sự chấp thuận của chính phủ Cuba. Đây là vấn đề mang tính chính trị hơn là quân sự và có thể vẫn sớm để đề cập bất kỳ biện pháp cụ thể nào nhằm đáp trả khả năng Mỹ có thể rút khỏi INF”.

Trong khi hàng loạt vấn đề nóng trong quan hệ Nga-Mỹ chưa được giải quyết, hôm 20/10, Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ có kế hoạch rút khỏi INF ký với Nga hồi năm 1987, cáo buộc Moscow vi phạm các điều khoản hiệp ước.

Những bước đi đơn phương có thể khiến Tổng thống Trump sớm gặp “cơn đau đầu”?

Điện Kremlin cảnh báo động thái này cho thấy Mỹ thực chất đang phát triển các hệ thống vũ khí vi phạm INF. Tuyên bố của Kremlin nêu rõ “Nếu những hệ thống này đang được phát triển, thì khi đó các nước khác cần hành động, trong trường hợp này, Nga sẽ khôi phục thế cân bằng trong lĩnh vực này”.

Hãng tin TASS đã dẫn lời Thượng nghị sĩ Nga Alexei Pushkov nói: “Nguy cơ là Mỹ đang đẩy thế giới đến một cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba thứ hai”.

Trong khi đó, kênh CNN của Mỹ đánh giá chuyến thăm của Chủ tịch Cuba không chỉ nhấn mạnh quan hệ gần gũi giữa hai nước, mà còn tạo cơ hội để Nga chống lại Mỹ: “Chuyến thăm Moscow của ông Bermudez sẽ tạo cơ sở để Nga bày tỏ tình đoàn kết với Cuba, đất nước cũng ở thế đối đầu với Mỹ”.

Báo chí Mỹ đã chỉ ra “những dấu hiệu” cho thấy mối quan tâm quân sự của Nga đối với Cuba. Hồi tuần trước, Phó Thủ tướng Yuri Borisov, người chịu trách nhiệm về các cơ sở công nghiệp quốc phòng và hợp tác kỹ thuật quân sự với nước ngoài của Chính phủ Nga, đã tới thăm La Habana. Ông Borisov đã thăm Ủy ban liên chính phủ Nga – Cuba về hợp tác kinh tế-thương mại và khoa học-kỹ thuật.

Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel (trái) và Tổng thống Nga Vladimir Putin

Trong khuôn khổ chuyến thăm, hai bên đã ký các hợp đồng tổng trị giá hơn 265 triệu USD. Tuy nhiên không rõ tỷ lệ các hợp đồng quân sự trong con số này. Tin tức báo chí cho biết quân đội Cuba có thể mua của Nga xe bọc thép và máy bay trực thăng quân sự.

Ngoài ra, theo thỏa thuận với cơ quan Hàng không vũ trụ Nga (Roskosmos), Nga có thể đặt tại Hòn đảo Tự do giàn phức hợp liên lạc với các vệ tinh của Nga. Giới phân tích Mỹ không loại trừ khả năng đây là các vệ tinh lưỡng dụng.

Tuy nhiên, giới phân tích Nga cũng chỉ ra sự khác nhau giữa việc tăng cường quan hệ quân sự Nga-Cuba với khả năng Nga bố trí căn cứ quân sự tại quốc đảo Caribe này. Không những thế, hợp tác kinh tế giữa hai nước đang không thực sự thuận lợi.

Báo chí Mỹ dẫn lời giới phân tích cho rằng khả năng tại Cuba có thể một lần nữa lại xuất hiện các đơn vị tình báo và kỹ thuật vô tuyến điện. Kịch bản này đang là con bài mặc cả cực kỳ hữu hiệu giúp Nga lật ngược thế cờ được cho là đang đuối trước chiêu rút khỏi INF của Mỹ.

Thùy Ninh

Theo baodatviet