Cú lội ngược dòng nào cho phim Việt?
Trong ba tháng cuối năm, điện ảnh Việt chào đón nhiều tác phẩm kinh dị. Tuy nhiên, đây không phải công thức làm phim có thể dễ dàng thu về trăm tỷ từ phòng vé.
Ngày 30/9, bộ phim Mười: Lời Nguyền Trở Lại - tác phẩm tiếp theo thuộc thương hiệu kinh dị Mười, với sự góp mặt của Chi Pu, Rima Thanh Vy, Hồng Ánh… trong các vai chính, đã chính thức ra rạp. Sau ngày khởi chiếu, doanh thu của phim đang ở mức 3,4 tỷ đồng (theo Box Office Vietnam). Đây chỉ là một trong số 5 tác phẩm điện ảnh Việt Nam ra mắt khán giả trong những tháng cuối năm.
Chín tháng đầu năm 2022 là một giai đoạn ảm đạm của điện ảnh Việt. Liệu trong ba tháng ngắn ngủi còn lại, điện ảnh Việt có kịp tạo ra một cú lội ngược dòng bằng phim doanh thu trăm tỷ? Chùm tác phẩm thuộc thể loại giật gân, kinh dị của Việt Nam có thể cạnh tranh với những bom tấn Hollywood như Black Adam hay Black Panther: Wakanda Forever?
Phim hồn ma, xác sống, quái vật, s.át n.hân tâm thần… nô nức ra rạp
Theo thống kê trên trang Moveek, trong năm 2022, điện ảnh Việt có 34 phim ra rạp. Nếu không tính Trạng Tí Phiêu Lưu Ký là phim ra mắt từ năm 2021 được tái phát hành, và Trịnh Công Sơn được quảng cáo là “góc nhìn khác” của Em Và Trịnh, con số chỉ còn 32 tác phẩm. Trong đó, có 11 tác phẩm được gắn nhãn “kinh dị” trong thể loại – chiếm 35%. Con số ngang ngửa lượng tác phẩm thể loại tình cảm – hài luôn được coi là dòng phim chủ đạo của phòng vé.
Hồi đầu năm, mùa phim Tết từng chứng kiến màn lội ngược dòng ấn tượng của tựa phim kinh dị Chuyện Ma Gần Nhà trong cuộc cạnh tranh với phim hài Chìa Khóa Trăm Tỷ và Bẫy Ngọt Ngào thuộc thể loại chính kịch. Kết thúc mùa phim Tết, Chuyện Ma Gần Nhà cán đích ở vị trí thứ ba với 58,8 tỷ đồng – không hề kém cạnh Bẫy Ngọt Ngào ở vị trí thứ nhất với 83,2 tỷ đồng. Ngoài Chuyện Ma Gần Nhà, mùa phim Tết 2022 cũng có sự góp mặt của một phim kinh dị khác là Nhà Không Bán, thu về hơn 26 tỷ đồng khi ra rạp.
Hiệu ứng truyền miệng giúp Chuyện Ma Gần Nhà bứt tốc tại phòng vé Tết 2022. Tuy nhiên, phim cũng vấp phải nhiều bình luận trái chiều xung quanh cách PR cũng như chất lượng nội dung
6 tháng cuối năm 2022 có thể coi là vô t.iền khoáng hậu với thị trường điện ảnh Việt khi có 8/14 bộ phim ra rạp thuộc thể loại kinh dị. Tiếp thục thu hẹp phạm vi tới bốn tháng cuối năm, ngoại trừ Cô Gái Từ Quá Khứ, cả sáu tác phẩm còn lại – gồm: Cù Lao Xác Sống, Trò Chơi Tử Thần, Mười: Lời Nguyền Trở Lại, Đảo Độc Đắc – Tử Mẫu Thiên Linh Cái, Virus Cuồng Loạn và Hạnh Phúc M.áu – đều là những cốt truyện có sự xuất hiện của ma quỷ, xác sống.
Trong chùm phim, Cù Lao Xác Sống gây chú ý khi là phim đầu tiên khai thác đề tài xác sống của Việt Nam được cấp phép phát hành tại rạp; Mười: Lời Nguyền Trở Lại và Đảo Độc Đắc – Tử Mẫu Thiên Linh Cái đều là phần phim tiếp theo của một thương hiệu kinh dị gây chú ý trước đó ( Mười và Thiên Linh Cái). Không được liệt kê vào thể loại kinh dị, nhưng Cô Gái Từ Quá Khứ (có kết nối tình tiết với loạt Gái Già Lắm Chiêu) cũng được kỳ vọng sẽ hòa vào dòng chảy kinh dị, giật gân trên màn ảnh Việt những tháng cuối năm với đoạn teaser rùng rợn, đen tối.
Cù Lao Xác Sống hứng chịu sự chê cười của khán giả khi ra rạp vì kịch bản ngô nghê, nhiều tình tiết vô lý, sến súa
Tại sao phải là phim kinh dị?
Chia sẻ với chúng tôi, nhà phê bình điện ảnh Lê Hồng Lâm phân tích, đặc thù của dòng kinh dị là những tác phẩm được đầu tư kinh phí thấp, nhưng sẽ thu về lợi nhuận gấp hàng chục lần nếu tìm ra đúng ý tưởng khơi gợi trí tò mò, thích thú của khán giả. Lý giải về việc các phim kinh dị Việt Nam ồ ạt ra rạp thời gian qua, vị chuyên gia cho rằng đây là kết quả bị chi phối bởi nhiều yếu tố.
“Theo tôi, việc các bộ phim kinh dị chỉ tốn chi phí sản xuất thấp nhưng thu về lợi nhuận cao là yếu tố đầu tiên. Đặc điểm này phù hợp với thị trường điện ảnh Việt Nam nơi các dự án phim vẫn đang được đầu tư kinh phí khá thấp. Bên cạnh đó, doanh thu phòng vé khả quan, thậm chí cao của Nhà Không Bán, Chuyện Ma Gần Nhà hay Bóng Đè phát hành hồi đầu năm cũng khuyến khích các nhà đầu tư, nhà làm phim và nhà phát hành hùa theo vì mục tiêu lợi nhuận”, ông Lê Hồng Lâm chia sẻ.
Bóng Đè tệ về cả nội dung lẫn kỹ xảo hình ảnh nhưng vẫn thu tới gần 40 tỷ đồng tại phòng vé
Trước Mười: Lời Nguyền Trở Lại, thị trường điện ảnh 2022 đã chào đón 7 bộ phim kinh dị Việt Nam ra mắt. Trong đó: Nhà Không Bán thu 26 tỷ đồng, Chuyện Ma Gần Nhà đạt doanh thu cao nhất với 58,8 tỷ đồng, Người Lắng Nghe kiếm 2,2 tỷ đồng, Bóng Đè thu gần 40 tỷ đồng, Vô Diện S.át N.hân thu hơn 4 tỷ đồng, Cù Lao Xác Sống thu 12 tỷ và Trò Chơi Tử Thần mới thu 560 triệu đồng. Có thể thấy, thành công phòng vé của Chuyện Ma Gần Nhà đã không thể ngăn cản đồ thị doanh thu của chùm phim kinh dị Việt khỏi trượt dốc trong các quý tiếp theo.
Nhận xét chung về chất lượng các bộ phim kinh dị ra mắt trong năm 2022, nhà phê bình đ.ánh giá chúng chỉ ở mức trung bình, chưa có tác ph ẩm thực sự chỉn chu về nội dung hay bứt phá trong ý tưởng. Theo ông: “Điểm yếu cố hữu của các bộ phim kinh dị vẫn là kịch bản. Chúng đặt ra nhiều vấn đề, nhưng đều giải quyết chưa tới. Câu chuyện nhìn chung đều nông và hời hợt, quanh đi quẩn lại vẫn chỉ là yêu đương, ghen tuông, người thứ ba… – những đề tài thường chỉ sinh ra để phục vụ khán giả truyền hình. Vô hình trung, chúng khiến khán giả chưa thỏa mãn, và dần mất niềm tin vào phim Việt”.
Mười: Lời Nguyền Trở Lại vẫn mắc kẹt trong vòng luẩn quẩn ghen tuông, trả thù được thiết lập từ phần phim đầu tiên
Năm 2022, sau thời gian dài liên tiếp bỏ t.iền ra rạp để xem chuỗi phim “made in Vietnam” không mấy ấn tượng, đặc biệt các phẩm thể loại kinh dị, khán giả đang trở nên khắt khe, và cảnh giác hơn với những tựa phim mới. Tình huống này tạo ra áp lực lớn với các nhà phát hành khi chùm phim Việt ra mắt trong ba tháng cuối năm đều thuộc thể loại giật gân, kinh dị – một xu hướng đã sớm thoái trào từ sau Bóng Đè phát hành hồi giữa tháng 3.
Nói cách khác, cơ hội để phim Việt có cú lội ngược dòng trong những tháng cuối năm rất mong manh. Lựa chọn phim nội địa của khán giả trước mắt khá nghèo nàn về thể thoại khi tính đến hết tháng 11, rạp chỉ có phim giật gân và kinh dị. Hiện tại, Chuyện Ma Gần Nhà đang là phim kinh dị có doanh thu cao nhất 2022, nhưng chưa thể cán mốc 60 tỷ đồng. Ta có thể lạc quan tin vào khả năng một bộ phim kinh dị sắp ra mắt trong thời gian tới có thể đạt hoặc vượt con số này, nhưng để tạo ra một bom tấn 100 tỷ đồng doanh thu là hoàn toàn bất khả.
Đảo Độc Đắc – Tử Mẫu Thiên Linh Cái có liên hệ với tác phẩm kinh dị Thất Sơn Tâm Linh (2019)
Phim kinh dị Việt liệu có cửa thắng tại phòng vé cuối năm?
Trên bảng xếp hạng doanh thu phim Việt của Wikipedia, danh hiệu tác phẩm kinh dị có doanh thu cao nhất hiện thuộc về L.ật M.ặt: Nhà Có Khách (2019) của Lý Hải với 117,5 tỷ. Tuy nhiên, đây là bộ phim kết hợp thể loại kinh dị với hài kịch, trong đó hài kịch chiếm ưu thế. Phim cũng thuộc về một thương hiệu điện ảnh nhiều phần đã gây tiếng vang với khán giả từ nhiều năm trước đó.
Tuy nhiên, từ những thông tin đã được phía nhà phát hành tiết lộ, chùm phim Việt ra mắt cuối năm nay dường như không dành nhiều đất cho thể loại hài kịch. Mười: Lời Nguyền Trở Lại, Cô Gái Từ Quá Khứ hay Đảo Độc Đắc – Tử Mẫu Thiên Linh Cái đang giành lợi thế trên đường đua khi có thể coi như phần hậu truyện của một phim điện ảnh đã ra mắt trước đó. Tuy nhiên, Mười (2007) đã ra mắt từ 15 năm trước; Thiên Linh Cái phải đổi tên thành Thất Sơn Tâm Linh và trải qua nhiều lần chỉnh sửa nội dung để được phát hành, còn Gái Già Lắm Chiêu lại thuộc thể loại tình cảm – hài.
Cô Gái Từ Quá Khứ là cú “bẻ lái” về thể loại đến từ Bảo Nhân và Nam Cito
Theo chia sẻ của ông Lê Hồng Lâm, việc chùm phim kinh dị kể trên có kịch bản kết nối với một tác phẩm điện ảnh có tiếng tăm trước đó cho thấy các nhà làm phim đã nắm bắt và theo kịp xu hướng làm phim t.iền truyện, hậu truyện, ngoại truyện… của các thương hiệu điện ảnh được các nền điện ảnh lớn ưa chuộng nhiều năm qua.
Chuyên gia cũng bày tỏ lo ngại đây mới chỉ là sự bắt kịp xu hướng về bề nổi thay vì bản chất vấn đề. Ông nói: “Các nhà làm phim Việt Nam đang nắm bắt rất nhanh xu hướng làm phim franchise. Tuy nhiên, đó mới chỉ là sự theo kịp trên bề nổi. Điện ảnh Việt chưa có một đội ngũ các nhà sáng tạo đủ tay nghề để phát triển một tác phẩm thành thương hiệu điện ảnh có thể khiến khán giả tò mò muốn xem và sẵn sàng chờ đợi”.
Trailer Mười: Lời Nguyền Trở Lại
Mặc tranh cãi, Em Và Trịnh sẽ là phim Việt đầu tiên đạt 100 tỷ trong năm 2022?
Doanh thu ngày của phim Em Và Trịnh hiện cao hơn những suất chiếu đầu. Điều này chứng tỏ phim vẫn bán vé tốt, bất chấp những tranh cãi về nội dung cũng như cách xây dựng nhân vật nhạc sĩ Trịnh Công Sơn.
Với kinh phí xấp xỉ 50 tỷ đồng, Em và Trịnh được xếp vào hàng ngũ phim bom tấn của điện ảnh Việt. Sau hơn một tuần chiếu sớm và sau ba ngày chính thức phát hành, tác phẩm thu về hơn 60 tỷ đồng, trái ngược với nhiều dự đoán phim sẽ khó có doanh thu cao vì chất lượng không xuất sắc.
Có thể nói, thành công ban đầu của dự án khai thác cuộc đời nhạc sĩ họ Trịnh là tín hiệu tốt cho thị trường phim nội địa, đồng thời cũng là một "case study" (nghiên cứu điển hình) cho các nhà phát hành trong tương lai.
Em và Trịnh gây tranh cãi từ những suất chiếu sớm.
Doanh thu cao dù phim gây tranh cãi
Em và Trịnh là dự án gây ồn ào từ khi lên kế hoạch sản xuất. Cận ngày phát hành, ê-kíp lại gây bất ngờ khi thông báo không chỉ có một mà đến hai bản phim được giới thiệu: Em và Trịnh có thời lượng 136 phút và Trịnh Công Sơn dài 95 phút.
Điều này tạo ra không ít hoang mang cho khán giả. Nhiều người không hiểu rõ mục đích và nội dung của hai bản phim là gì, có đ.iểm gì giống và khác nhau. Trong khi đó, nhà sản xuất chỉ thông báo rằng hai bản phim có nội dung độc lập.
Từ poster đến trailer của Em và Trịnh đều giới thiệu lịch chiếu chính thức là ngày 17/6. Tuy nhiên, ê-kíp quyết định mở những suất chiếu sớm (sneakshow) từ ngày 10/7, tức trước một tuần.
Thống kê của Box Office Vietnam - đơn vị quan sát phòng vé độc lập - cho thấy dự án có doanh thu không thực sự ấn tượng trong ngày đầu chiếu sớm (chỉ hơn 2 tỷ đồng). Con số này kém xa so với 5 tỷ của L.ật m.ặt 5 và 9 tỷ của Bố già.
Phim hiện có doanh thu hơn 60 tỷ đồng.
Song, Em và Trịnh vẫn là phim Việt có doanh thu sneakshow ngày đầu cao nhất trong năm nay. Chưa kể, con số bắt đầu tăng dần ở những ngày tiếp theo và đến ngày thứ ba thì doanh thu đã đạt gấp đôi (hơn 4 tỷ đồng).
Ban đầu, phim chỉ định chiếu sớm trong vòng ba ngày như nhiều dự án khác. Tuy nhiên, trước sự đón nhận nồng nhiệt từ phía khán giả, các suất chiếu sớm đã được kéo dài liên tục đến tận ngày chiếu chính thức.
Đặc biệt, theo Box Office Vietnam, doanh thu phim ở ngày đầu tuần (thứ ba) cao hơn hẳn cuối tuần (chủ nhật). Cụ thể, phim chạm mốc 5 tỷ đồng ở ngày chiếu sớm thứ 5 (14/6). Điều này chưa từng xảy ra trong lịch sử thống kê của đơn vị vì thông thường, các dự án khác sẽ có doanh thu đầu tuần thấp hơn.
Trong suốt tuần chiếu sớm, bộ đôi Em và Trịnh - Trịnh Công Sơn liên tục "gây bão" trên mạng xã hội với hàng loạt bài đ.ánh giá khác nhau. Không chỉ gây tranh cãi về cách phát hành, tác phẩm tạo ra nhiều luồng ý kiến trái ngược về kịch bản phim, lối kể chuyện của đạo diễn Phan Gia Nhật Linh, cách xây dựng hình ảnh cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, Khánh Ly, Dao Ánh,...
Khán giả liên tục để lại bình luận tại Fanpage của phim trên Facebook, chia sẻ cảm xúc ở trang cá nhân. Các meme (ảnh chế), câu thoại trong phim được lan truyền với tốc độ chóng mặt trên mạng xã hội. Chỉ riêng hashtag #emvatrinh đã đạt hơn 150 triệu lượt xem trên Tik Tok.
Ý kiến khen chê của khán giả là khác nhau, nhưng phần nào trở thành ngòi nổ kích thích sự tò mò của những người chưa xem phim. Mạng xã hội bỗng trở thành công cụ tiếp thị truyền miệng (word of mouth) hiệu quả và tiết kiệm hơn hẳn so với cách thức truyền thống.
Theo thông tin từ Box Office Vietnam, sau hai ngày chiếu sớm thì tổng doanh thu của hai phim cũng ngót nghét gần 10 tỷ đồng, trong đó Em và Trịnh thu hơn 8,5 tỷ đồng còn Trịnh Công Sơn chưa được 1 tỷ đồng. Điều đó cho thấy sức hút của bản phim gốc vẫn mạnh mẽ hơn bản phim cùng tên cố nhạc sĩ.
Trong khi tỷ lệ lấp đầy của Em và Trịnh ngày càng tăng, Trịnh Công Sơn khá lận đận với vài suất chiếu. Thậm chí ở nhiều suất chiếu, lượng người đặt vé chưa thể vượt quá con số 10.
Sau những ngày đầu tiên, hàng loạt thông tin từ phía người xem phim nghi ngờ cách phát hành hai bản phim chỉ là cách để nhà sản xuất tận thu. Thực tế Trịnh Công Sơn chỉ là bản phim rút gọn của Em và Trịnh với thời lượng ngắn hơn, tập trung vào thời trẻ của nhạc sĩ, có thêm một hai cảnh quay nhưng không đáng kể, không đóng vai trò quan trọng. Vì vậy, phần lớn ý kiến khuyến cáo xem bản dài để tiết kiệm thời gian lẫn t.iền bạc.
Trước sự thờ ơ của khán giả, ê-kíp quyết định rút bản phim Trịnh Công Sơn khỏi rạp vào ngày 16/7, đúng một ngày trước khi Em và Trịnh chính thức công chiếu. Điều này biến phim trở thành tác phẩm đầu tiên của Việt Nam bị "khai tử" ngay từ giai đoạn sneakshow.
Nhà phát hành cho biết phim hiện cháy vé ở các rạp Hà Nội, TP.HCM.
Như vậy, về cơ bản, những suất chiếu sớm đã thực hiện được hết mục đích đặt ra: vừa kích thích sự tò mò của khán giả, vừa thăm dò thị trường. Khi áp dụng với một tác phẩm kể về nhân vật được yêu thích như Trịnh Công Sơn, nó trở thành một nước cờ thông minh.
Giờ đây, khi Trịnh Công Sơn chẳng còn thì khán giả cũng không phải phân vân nên xem phim nào. Vì thế, lượng vé cũng đổ dồn vào một bản phim.
Theo thông tin từ nhà phát hành, tất cả suất chiếu Em và Trịnh đều trong tình trạng cháy vé, bất kể thời tiết ở hai đầu cầu Hà Nội và TP.HCM đều mưa kéo dài. Tỷ lệ lấp đầy rạp của các suất chiếu rất cao, thậm chí nhiều khán giả sẵn sàng ngồi ở những hàng ghế sát màn hình để được thưởng thức phim. Điều đó khiến một số rạp phim đã thông báo tăng thêm suất chiếu khuya lúc 0h00 sáng để phục vụ người hâm mộ.
Doanh thu cuối tuần của Em và Trịnh đạt mức trên 25 tỷ đồng với hơn 7.500 suất chiếu. Con số này được tính từ ngày thứ sáu đến hết ngày chủ nhật, vừa đúng ba ngày công chiếu chính thức, tức trung bình mỗi ngày phim thu về hơn 8 tỷ đồng.
Nhiều khả năng trở thành phim Việt đầu tiên đạt 100 tỷ trong 2022
Với kinh phí sản xuất 50 tỷ đồng, bộ phim cần đạt 100 tỷ đồng mới giúp nhà sản xuất hòa vốn. Theo dự đoán của đại diện một nhà phát hành, Em và Trịnh có thể đạt được con số 100 tỷ đồng. Trước mắt, dù hòa vốn hay không, doanh thu của Em và Trịnh cũng là tín hiệu tốt dành cho thị trường phim nội địa, nhất là khi gần đây các tác phẩm Việt đều rơi vào tình trạng thua lỗ nặng nề, không đủ sức để cạnh tranh phim ngoại.
Trước Em và Trịnh, có đến ba phim Việt bị khán giả phớt lờ tại phòng vé là: Kẻ thứ ba (đạo diễn Park Hee Jun), 578 - Phát đạn của kẻ điên (đạo diễn Lương Đình Dũng) và Maika - C.ô b.é đến từ hành tinh khác (đạo diễn Hàm Trần). Cả ba phim đều có kinh phí rất cao, trong đó hai phim đầu sở hữu nhiều yếu tố để hút khách lẫn khai thác truyền thông.
Các chuyên gia dự đoán phim có thể đạt 100 tỷ đồng.
Kẻ thứ ba có kinh phí khoảng 33 tỷ đồng, là dự án do Lý Nhã Kỳ sản xuất, từng được giới thiệu từ nhiều năm trước. Dự án gây chú ý nhờ sự góp mặt của tài tử Han Jae Suk - nổi tiếng qua các phim truyền hình như Người mẫu (1997), Giày thủy tinh (2002),...
Là phim hành động được đầu tư đến 60 tỷ, 578 - Phát đạn của kẻ điên có sự tham gia của hoa hậu H'Hen Niê và ê-kíp nước ngoài, từ nam chính Alexandre Nguyễn đến đạo diễn hành động Oh Sea Young - từng làm nhiều phim nổi tiếng của Hàn Quốc.
Trong khi đó, Maika có kinh phí sản xuất khoảng 30 tỷ đồng dù là phim thiếu nhi. Khi công chiếu, cả ba tác phẩm đều thất bại tại phòng vé, khiến nhà sản xuất rơi vào tình trạng thua lỗ nặng nề.
Quay trở lại với dự án Em và Trịnh, hình thức phát hành gây ồn ào cùng những tranh cãi về phim đã mang lại hiệu quả truyền thông tốt, kích thích khán giả ra rạp sau một thời gian phim Việt ế ẩm.
Bên cạnh đó, sự phục hồi của rạp phim sau Covid-19 cũng là yếu tố tích cực tác động đến doanh thu của Em và Trịnh. Ông Nguyễn Hoàng Hải, Giám đốc nội dung của CGV, cho biết lượng khán giả đến rạp phim hiện đạt 95% so với trước đại dịch.
Chưa kể thời điểm này, không có nhiều phim bom tấn Hollywood cũng như phim nội địa cạnh tranh với Em và Trịnh.
Do đó, theo nhận định của các đại diện nhà phát hành, với tình hình hiện tại, khả năng ê-kíp vượt mục tiêu hòa vốn là rất cao.
Trailer phim
Doanh thu phim Việt: "Chuyện ma gần nhà" đạt 10 tỉ đồng ngày đầu ra rạp Trong ngày công chiếu đầu tiên, "Chuyện ma gần nhà" thu về gần 10 tỉ đồng doanh thu, giúp tác phẩm vượt "Chìa khóa trăm tỷ, 1990, Bẫy ngọt ngào... "Chuyện ma gần nhà" vượt doanh thu "Chìa khóa trăm tỷ" trong ngày 11.2. Ảnh: CGV. Doanh thu phim Việt đang đảo chiều "Chuyện ma gần nhà" - phim điện ảnh dựa trên...