COP29: Lỗ hổng nghiêm trọng trong cam kết cắt giảm khí methane của các công ty dầu khí

Trong bối cảnh nhiều tập đoàn dầu khí lớn tuyên bố sẽ giảm thiểu lượng khí methane – loại khí gây hiệu ứng nhà kính cực kỳ mạnh, báo cáo mới đây của tổ chức Carbon Tracker đã làm dấy lên sự lo ngại sâu sắc khi tiết lộ những “lỗ hổng” lớn trong các cam kết này.

Khí thải bốc lên từ một nhà máy lọc dầu ở Fort McMurray, Canada. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Báo cáo cho thấy nỗ lực của các công ty dầu khí có thể chỉ là “để cho có”, còn trên thực tế thậm chí còn góp phần làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng khí hậu mà thế giới đang phải đối mặt.

Báo cáo được công bố giữa lúc gần 200 quốc gia đang tham gia các cuộc đàm phán tại Hội nghị lần thứ 29 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu ( COP29) ở Azerbaijan. Đáng lo ngại hơn, 2024 có khả năng trở thành năm nóng nhất trong lịch sử, khiến những nguy cơ từ biến đổi khí hậu càng trở nên rõ rệt hơn bao giờ hết. Methane chiếm đến 1/3 tổng lượng khí gây hiệu ứng nhà kính toàn cầu và các dự án dầu khí hiện là một trong những nguồn phát thải chính gây nên tình trạng này.

Tại hội nghị COP28 ở Dubai năm ngoái, 52 tập đoàn dầu khí hàng đầu đã cam kết đưa lượng phát thải khí methane về “gần như bằng 0″ vào năm 2030. Song, báo cáo của Carbon Tracker đã chỉ ra rằng những cam kết ấy chứa đầy lỗ hổng, không bao trùm được toàn bộ hoạt động phát thải methane của các công ty, đồng nghĩa với việc các hoạt động phát thải lớn nhất vẫn ngoài tầm kiểm soát.

Một trong những “điểm mù” lớn nhất chính là khí methane được phát thải trong các dự án liên doanh. Tại đây, các tập đoàn dầu khí hợp tác với công ty khác và các cam kết giảm phát thải của họ không hề bao gồm khí methane phát thải từ những hoạt động này. Điều này là một “điểm mù” cực kỳ nguy hiểm, đặc biệt với các công ty như Eni và TotalEnergies đang có cổ phần ở những quốc gia phát thải cao như Algeria và Ai Cập.

Không dừng lại ở đó, hầu hết các cam kết cũng không tính đến lượng phát thải từ các cơ sở hạ tầng trung gian như đường ống và tàu chở khí. Đáng lo ngại hơn nữa, nhiều tập đoàn vẫn duy trì đốt khí thải – một phương pháp sản xuất cực kỳ ô nhiễm và là nguồn rò rỉ khí methane lớn.

Theo bảng xếp hạng của Carbon Tracker, công ty Eni của Italy dẫn đầu với các mục tiêu giảm phát thải tham vọng nhất, theo sau là TotalEnergies và Repsol, cùng BP của Anh. Tuy nhiên, không một kế hoạch nào trong số này thực sự đáp ứng mục tiêu kiểm soát nhiệt độ toàn cầu dưới 2 độ C như các quốc gia đã đề ra. Điều đó cho thấy dù các công ty đã đưa ra cam kết nhưng hành động cụ thể vẫn rất mơ hồ và chưa đủ mạnh mẽ.

Bản báo cáo được công bố vào đúng thời điểm khi mức phát thải CO₂ từ nhiên liệu hóa thạch được dự báo sẽ chạm đỉnh trong năm nay. Đây chính là một hồi chuông cảnh báo, hối thúc các công ty dầu khí phải thực hiện những hành động cụ thể và có trách nhiệm hơn, nếu không, các sản phẩm của họ sẽ chỉ tiếp tục gây ra những thiên tai khốc liệt hơn trên toàn thế giới.

Bà Olivia Bisel – nhà phân tích và là tác giả chính của báo cáo từ Carbon Tracker – khẳng định: “Các công ty dầu khí chỉ đang ‘làm màu’ khi nói về hành động khí hậu, trong khi những sản phẩm của họ lại là nguyên nhân chính gây ra bão lũ, hạn hán, lũ quét và sóng nhiệt ngày càng nghiêm trọng”.