‘Công nhận hôn nhân đồng tính là thể hiện bình đẳng giới’
Các chuyên gia tâm lý xã hội ủng hộ việc Bộ Tư pháp đang trưng cầu ý kiến sửa đổi Luật hôn nhân gia đình theo hướng mở cho h ôn nhân đồng giới và cho rằng công nhận kết hôn đồng tính là thể hiện quyền bình đẳng giới.
Trao đổi với VnExpress.net, ông Nguyễn Huy Quang, Vụ phó Vụ Pháp chế, Bộ Y tế cho biết, tuần trước đại diện cơ quan này đã được mời tham gia đóng góp ý trong việc sửa đổi Luật hôn nhân gia đình theo hướng cởi mở hơn khi nhìn nhận hôn nhân giữa những người đồng giới.
Quan điểm cá nhân, ông Quang cho rằng việc kết hôn và mong muốn hạnh phúc gia đình là quyền của cá nhân mỗi người dù họ thuộc giới tính nào. “Vì thế nhu cầu được xây dựng hạnh phúc của những người thuộc giới tính thứ ba cũng là chính đáng và cần được tôn trọng”. Việc Nhà nước thừa nhận hôn nhân của người đồng tính chính là khẳng định quyền được hưởng hạnh phúc gia đình, qua đó góp phần làm thay đổi nhận thức và giảm sự kỳ thị của xã hội với một nhóm người này.
Tuy nhiên theo ông Quang, để thực hiện việc này chắc chắn cần có thời gian dài. Bước đầu, đây mới là một đề tài khoa học của Bộ tư pháp, khi được phê duyệt mới có thể trở thành cơ sở để xây dựng luật.
Đám cưới của một cặp teen nữ đồng tính gây xôn xao dư luận năm 2010 là một trong những trường hợp điển hình cho thấy nhu cầu công khai giới tính thật của người đồng tính ngày càng gia tăng. Ảnh từ diễn đàn.
Các nghiên cứu khoa học hiện đại trên thế giới và tại Việt Nam đều khẳng định đồng tính không phải là bệnh mà là một xu hướng tính dục tự nhiên, nó tồn tại song song với xu hướng dị tính hoặc song tính. Khảo sát cho thấy nhóm người đồng tính chỉ chiếm tỷ tệ từ 3 đến 5% dân số.
Đến nay trên thế giới đã có 20 quốc gia và vùng lãnh thổ công nhận hôn nhân đồng giới, bên cạnh 44 nước khác đã chấp nhận hai người cùng giới đăng ký sống hợp pháp với nhau dưới những hình thức hôn nhân dân sự, quan hệ có đăng ký, quan hệ gia đình… Tuy nhiên hiện tại Luật Hôn nhân và gia đình Việt Nam năm 2000 vẫn nghiêm cấm hình thức này.
Tiến sĩ Lê Quang Bình, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Xã hội, Kinh tế và Môi trường (ISEE) cho rằng, hiện nay người Việt Nam vẫn còn kỳ thị và phân biệt đối xử với những người đồng tính. Trong quá trình nghiên cứu, ông từng gặp nhiều người đồng tính, song tính hoặc chuyển giới phải chịu những thiệt thòi, bị gia đình b.ạo h.ành, bạn bè xa lánh, hàng xóm khinh ghét.
Theo ông Bình, khó khăn lớn nhất mà người đồng tính gặp phải đó là rảo cản về phía gia đình. Vì sợ cha mẹ buồn lòng nên một số người đã không dám sống thật với giới tính của mình mà kết hôn với người khác giới trong khi không hề có tình yêu. Mặc dù những người này vẫn có con với nhau song trên thực tế họ thường không hạnh phúc.
Xuất phát từ thực trạng này, ISEE hoan nghênh việc đưa vấn đề quan hệ giữa những người cùng giới tính vào Luật Hôn nhân và Gia đình. “Thừa nhận sự tồn tại thực tế của mối quan hệ này và nỗ lực giải quyết các vấn đề thực tế phát sinh chính là bước đi đầu tiên trong tiến trình bảo vệ quyền bình đẳng của người đồng tính, song tính và chuyển đổi giới tính”, ông Bình nói.
Hơn nữa vị đại diện iSEE bày tỏ mong muốn rằng luật sửa đổi đảm bảo quyền bình đẳng của quan hệ đồng giới như quyền có tài sản chung, quyền có con, quyền xin con nuôi, quyền thừa kế, và các quyền khác mà pháp luật đang đảm bảo cho quan hệ khác giới chứ không chỉ dừng lại ở những quy định về giải quyết hậu quả pháp lý khi hai người đồng giới sống chung.
Video đang HOT
Xét phương diện khác, nhà tâm lý – luật sư Võ Thị Minh Huệ ở TP HCMcho rằng, thực tế những người làm luật ở Việt Nam hiện nay vẫn đang né tránh những vấn đề nhạy cảm của xã hội, cụ thể là hôn nhân đồng tính.
Chẳng hạn trong công văn lấy ý kiến sửa đổi luật của Bộ Tư pháp nhìn nhận “xét về đảm bảo quyền tự do cá nhân thì việc kết hôn của những người cùng giới tính cần được công nhận”. Tuy nhiên văn bản cũng đề cập “xét về văn hóa tập quán của gia đình Việt Nam, tính nhạy cảm xã hội của vấn đề, hậu quả xã hội của quy định pháp luật chưa được dự báo hết; thì ở thời điểm này việc thừa nhận người cùng giới tính có quyền kết hôn với nhau ở Việt Nam là còn quá sớm”.
Theo nhận xét của bà Huệ, dường như những nhà làm luật vẫn đang dừng lại ở chỗ trưng cầu ý kiến về việc giải quyết hậu quả pháp lý trong quá trình sống chung của hai người cùng giới chứ chưa muốn hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới. “Nếu đã không công nhận hai người đồng tính sống với nhau là vợ chồng thì không thể đưa ra những quy định giải quyết hệ lụy khi sống chung với nhau. Luật hôn nhân và gia đình chỉ áp dụng cho các đối tượng là thành viên trong gia đình”, bà Huệ nói.
Bà cũng thấy rằng, vấn đề hệ trọng nhất mà các bậc cha mẹ quan tâm khi con cái lập gia đình là khả năng “duy trì nòi giống”. Đó là một trong những mục đích tối thượng của hôn nhân, trong khi hai người cùng giới không làm được điều này. Song mặt khác Luật Hôn nhân và gia đình của Việt Nam cũng khẳng định “hôn nhân là tự nguyện” nên theo bà Huệ, khi sửa đổi luật, người làm luật nên đặt mình vào vị thế của người đồng tính để hiểu và từ đó tôn trọng tự do lựa chọn của họ, đồng thời thể hiện sự tôn trọng đó trong văn bản pháp luật.
“Bản thân những người đồng tính đã phải chịu khổ nhiều rồi chứ họ không phải muốn chạy đua đòi để bị xã hội kỳ thị. Vì muốn sống thật với mình nên họ mới đấu tranh để đòi quyền được tự do trong hôn nhân. Không phải cứ hai người dị tính lấy nhau mới có con và không phải cứ người đồng tính là không có con. Trên thực tế nhiều cặp vợ chồng đồng giới vẫn có con nhờ sự can thiệp của khoa học. Hôn nhân suy cho cùng đó là sự lựa chọn của mỗi người và bản thân chúng ta phải tôn trọng họ”, chuyên gia tâm lý – luật gia Minh Huệ nhìn nhận.
Quan tâm về vấn đề này, Chuyên gia tư vấn đài 1088 Văn Thanh Sĩ cũng cho rằng việc sửa đổi luật Hôn nhân và gia đình vốn tồn tại nhiều bất cập là hoàn toàn hợp lý trong bối cảnh xã hội hiện nay.
“Nới lỏng hôn nhân cho người đồng tính là một nhu cầu có thật của xã hội. Nhà nước làm như vậy chính là để giải quyết vấn đề đang xảy ra trên thực tế mà thôi”, chuyên gia này nhấn mạnh.
Chuyên gia tư vấn tâm lý Nguyễn Vân Anh, Trung tâm Csaga đ.ánh giá: “Luật pháp thừa nhận hôn nhân đồng tính thì đó là một tiến bộ của xã hội. Tuy nhiên trước khi làm việc này thì cần phải có những bước đi cần thiết để tăng cường phổ biến kiến thức về xu hướng t.ình d.ục này với số đông. Khi hiểu biết của xã hội tăng lên thì tâm lý cũng thay đổi, sẽ không còn phân biệt, kỳ thị, định kiến với nhóm người này”.
Theo bà, mặc dù không chấp nhận rộng rãi nhưng thái độ đối xử với người đồng tính ở nước ta đã có những điểm tích cực hơn so với một số nước khác. Cộng đồng vẫn còn những kỳ thị nhưng không đến mức cực đoan đ.ánh đ.ập, g.iết, bỏ tù người đồng tính như vài nước trên thế giới. Bên cạnh đó một bộ phận phụ huynh đã chấp nhận khi nghe con công khai về giới tính thật của mình. Họ đã mạnh dạn bảo vệ, hỗ trợ, thậm chí ủng hộ cả việc con chung sống với người yêu.
Bà Anh kể cách đây không lâu có một gia đình tri thức phát hiện con là đồng tính nữ, mgười mẹ bị sốc đã ngất đi, còn người cha cũng suy sụp. Dù họ đã bắt cô bé người yêu của con không được gặp mặt, kiểm soát con 24/24h nhưng vẫn rất lo lắng. Sau khi nhờ đến sự giúp đỡ của chuyên gia tâm lý, cặp vợ chồng này đã hiểu hơn về con và bày tỏ sự ân hận về những hành động thái quá trước đây của mình.
Vị chuyên viên vẫn còn nhớ một trường hợp khi lần chiếu phim tài liệu về đồng tính nữ tại một trường đại học. Trong số 60 người tham gia, có một số ý kiến cực đoan n.hục m.ạ người đồng tính, không cho họ quyền làm người đồng tính. Cuối buổi hôm đó, có hai cô gái khóc nức nở ra hỏi chuyện bà. Họ nói rất đau khổ, không biết sống thế nào và mong muốn tìm đến cộng đồng người đồng tính để được sống là chính mình.
Đ.ánh giá về hôn nhân đồng tính, chuyên gia Nguyễn Thanh Tâm, chuyên gia tâm lý Csaga nhìn nhận: “Trên thế giới, sự cởi mở về hôn nhân đồng tính lan rộng từ Bắc Âu sang Tây Âu, Châu Mỹ…Tuy vậy trước đây họ cũng là những nước ngăn cấm, kì thị, bạo lực với người đồng tính nhất. Ở Việt Nam, cộng đồng người đồng tính mới bắt đầu công khai xuất hiện, tuy quãng đường đi còn ngắn nhưng đã có những động thái rất tích cực”.
Nhóm phóng viên
Theo VNE
Sẽ bỏ cấm kết hôn đồng tính?
Việc thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính cần phải có lộ trình nhất định, điều kiện hiện nay thì chưa nên thừa nhận.
Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường phát biểu tại phiên họp.
Ngày 13/8, một số quy định mới trong dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật hôn nhân và gia đình như: về kết hôn giữa những người cùng giới tính, vấn đề ly thân, mang thai hộ... đã được các thành viên Chính phủ cho ý kiến trước khi trình dự án luật này sang Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết cùng với việc trình dự án luật này, Bộ Tư pháp đã có tổng kết kỹ lưỡng 13 năm thi hành Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 và những vấn đề đặt ra trong dự án luật lần này đều được xã hội rất quan tâm. Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường, dự thảo luật sửa đổi đưa vào những vấn đề đang được coi là rất nhạy cảm.
Không cấm nhưng không thừa nhận
Về kết hôn giữa những người cùng giới tính, Bộ trưởng Hà Hùng Cường nói pháp luật hiện hành quy định cấm, lần này ban soạn thảo dự án luật đề xuất bỏ điều cấm, đồng thời không công nhận vì trong luật đã định nghĩa kết hôn là việc "nam và nữ" xác lập quan hệ vợ chồng theo quy định của pháp luật về điều kiện kết hôn và đăng ký kết hôn.
Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp, trên thế giới chỉ có một số ít nước công nhận, nhưng không cấm là xu thế chung. Đây cũng là vấn đề mà các tổ chức quốc tế quan tâm theo hướng nếu nước nào xóa bỏ điều cấm này thì được coi như có đột phá về việc thực hiện tốt hơn quyền con người, bảo vệ những người yếu thế.
Theo số liệu nghiên cứu khoa học được dẫn ra tại phiên họp, hiện ở Việt Nam có khoảng 3% dân số (từ 15-59 t.uổi) là người đồng tính, nghĩa là khoảng 1,65 triệu người.
Trong tờ trình Chính phủ của Bộ Tư pháp có nêu hai loại ý kiến khác nhau về kết hôn giữa những người cùng giới tính.
Ý kiến thứ nhất cho rằng việc thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính cần phải có lộ trình nhất định và trong điều kiện kinh tế - xã hội hiện nay thì Nhà nước chưa nên thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính.
Tuy nhiên, Luật hôn nhân và gia đình cũng cần được sửa đổi, bổ sung để góp phần vừa ngăn chặn thái độ kỳ thị đối với những người cùng giới tính, vừa tạo cơ sở pháp lý để giải quyết hậu quả của việc sống chung như vợ chồng giữa người cùng giới tính đã và đang có trên thực tế.
Ý kiến thứ hai cho rằng quan hệ hôn nhân giữa những người cùng giới tính là không phù hợp với chức năng xã hội của hôn nhân, cũng như với quan niệm truyền thống về hôn nhân và gia đình ở nước ta. Do đó, cần tiếp tục duy trì quy định cấm kết hôn giữa những người cùng giới tính như quy định hiện hành. Bộ Tư pháp đồng ý với ý kiến thứ nhất.
Cho phép mang thai hộ vì mục đích nhân đạo
Dự thảo luật cũng quy định trong trường hợp người vợ mang thai và sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản thì việc xác định cha, mẹ được áp dụng theo nguyên tắc chung về xác định con chung của vợ chồng. Trong trường hợp người phụ nữ sống độc thân mang thai và sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản thì người phụ nữ đó là mẹ của con được sinh ra, trừ trường hợp mang thai hộ vì mục đích nhân đạo thì xác định con được sinh ra là con của người nhờ mang thai hộ.
Bộ trưởng Hà Hùng Cường khẳng định ban soạn thảo dự án luật đã có đ.ánh giá tác động rất kỹ đối với quy định liên quan đến việc mang thai hộ, không cho phép mang thai hộ mang tính thương mại mà chỉ được mang thai hộ vì mục đích nhân đạo với những điều kiện chặt chẽ.
Theo dự thảo luật, việc mang thai hộ vì mục đích nhân đạo chỉ được áp dụng đối với những cặp vợ chồng mà người vợ không thể mang thai và sinh con ngay cả khi áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản. Việc mang thai hộ vì mục đích nhân đạo phải tuân thủ các điều kiện do luật này và pháp luật về sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản quy định.
Một trong những nội dung mới của dự án luật là chế định về ly thân. Theo Bộ trưởng Hà Hùng Cường, Luật hôn nhân và gia đình hiện hành chưa có chế định này, nhưng thực tế cuộc sống đã và đang diễn ra các trường hợp vợ chồng mặc dù chưa đến mức l.y h.ôn nhưng sống ly thân.
Chính vì không có chế định nên không rõ quyền, nghĩa vụ của các bên, do đó cần thiết đưa vào luật quy định quyền của vợ, chồng hoặc hai vợ chồng trong việc yêu cầu ly thân, tạo điều kiện cho các bên nếu phải sống ly thân thì đúng luật pháp và có trật tự, đồng thời có ý nghĩa bảo vệ quyền lợi của phụ nữ và t.rẻ e.m.
Thảo luận tại phiên họp, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Giàng Seo Phử bày tỏ quan điểm cá nhân không đồng tình việc bãi bỏ quy định cấm kết hôn giữa những người cùng giới tính. Bộ trưởng Giàng Seo Phử cũng cho rằng chưa nên cho phép mang thai hộ. Trong khi đó Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến lại cho rằng nên ủng hộ cho phép mang thai hộ vì mục đích nhân đạo, nếu không cho phép thì sẽ có dịch vụ lậu.
Kết luận phần thảo luận về các nội dung nêu trên, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị Bộ Tư pháp tiếp thu ý kiến các thành viên Chính phủ, hoàn thiện dự án luật để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Cùng ngày, Chính phủ đã thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật công chứng; định hướng xây dựng dự án Bộ luật dân sự (sửa đổi), dự án Luật bảo vệ môi trường (sửa đổi). Về dự án Luật quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh, Chính phủ sẽ xin Quốc hội lùi thời gian trình theo dự kiến để nghiên cứu kỹ hơn.
Theo Tuoitre
Phải là người thân mới được mang thai hộ "Cơ chế thân thích là để đảm bảo tính hỗ trợ, chia sẻ, tránh việc bị thương mại hóa" - Tổ trưởng biên tập Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000 nói về chế định "mang thai hộ vì mục đích nhân đạo". "Cơ chế thân thích là để đảm bảo tính hỗ trợ, chia...