Công nghiệp hỗ trợ: Xuất khẩu hàng chục tỷ USD nhưng nhập tới 85% nguyên liệu

Hiẹn nay có khoang 30 ngành kinh tê – ky thuạt cân đên công nghệ hỗ trợ. Trong đó, nhiêu ngành san xuât hàng xuât khâu mang lai kim ngach hàng chuc ty USD môi nam nhung đang phai nhạp khâu tơi 80 – 85% nguyên liẹu.

(Ảnh minh hoạ).

Tham luận tại hội thảo về tài chính diễn ra cuối tuần qua, TS. Nguyên Thanh Binh – Khoa Quan tri kinh doanh (Hoc viẹn Ngan hang) dẫn sô liẹu thông kê cua Bọ Công Thuong cho biết, hiẹn nay nuơc ta có khoang 30 ngành kinh tê – ky thuạt cân đên công nghiệp hỗ trợ (CNHT). Trong đó, nhiêu ngành san xuât hàng xuât khâu mang lai kim ngach hàng chuc ty USD môi nam nhung đang phai nhạp khâu tơi 80 – 85% nguyên liẹu. Ty lẹ giá tri gia tang chi chiêm mọt phân rât nho trong co câu san phâm.

Sô liẹu cua Viẹn Chiên luơc công nghiẹp (Bọ Công Thuong) cũng cho biết, Viẹt Nam có khoang 500 doanh nghiẹp hoat đọng trong linh vưc chê tao thì chi có 200 doanh nghiẹp đu trình đọ tham gia san xuât cho nuơc ngoài, tạp trung vào linh vưc xe máy và điẹn tư. Công nghiẹp ô tô, dẹt may, co khí đạt muc tiêu nọi đia hóa 60 – 70%, song đên nay vân chu yêu phai nhạp linh kiẹn, nguyên phu liẹu tư nuơc ngoài, giá tri gia tang thâp.

Theo TS Nguyễn Thị Bình cho biết, Nhà nuơc đã có chu truong bao họ cho các liên doanh san xuât ô tô, các hãng cũng đua ra cam kêt ban đâu là se nọi đia hóa 40% sau khi đâu tu vào Viẹt Nam, nhưng trên thực tế ty lẹ nọi đia hóa chi đat 30%, khiên chi phí san xuât ô tô tang cao gân 20% so vơi các nuơc nhu Indonesia, Thái Lan.

TS Bình cho rằng, phân lơn các nhà san xuât trong nuơc nhạp linh kiẹn rôi tiên hành lăp ráp, khiên chi phí san xuât tang cao. Sư yêu kém cua CNHT trong ngành san xuât ô tô đang là trơ lưc lơn cho sư phát triên cua ngành này. Ngay ca nhưng liên doanh ô tô tên tuôi nhu Toyota, Ford… có hẹ thông các nhà cung câp linh kiẹn lơn cung chua thu hút đuơc nhiêu doanh nghiẹp đâu tu vào Viẹt Nam.

Đối với lĩnh vực san xuât linh kiẹn, phu tùng cung câp cho các doanh nghiẹp lăp ráp xe máy, Viẹt Nam hiẹn có trên 230 doanh nghiẹp , trong đó có hon 80 doanh nghiẹp có vôn đâu tu nuơc ngoài. Ngành xe máy hiẹn đat ty lẹ nọi đia hóa cao, khoang 70 – 75%. Tuy nhiên, đat đuơc ty lẹ trên là do các doanh nghiẹp đuơc huơng chính sách uu đãi.

Đối với ngành công nghiẹp dẹt may, TS Bình cho biết, ty lẹ nọi đia hóa nguyên vạt liẹu ngành dẹt may chi đat 3 – 8%, còn chu yêu là nhạp nguyên liẹu. Thạm chí nhạp san phâm bán thành phâm vê gia công sau đó xuât khâu đê tạn dung nhân công giá re và các uu đãi chính sách thuê, đât đai cua Nhà nuơc.

Còn với ngành điẹn tư, điẹn máy, hiện đã có hàng loat hãng điẹn tư lơn đâu tu vào Viẹt Nam nhăm tạn dung giá nhân công re, lao đọng dôi dào, nhiêu uu đãi vê chính sách tài chính, thuê, đât đai. Nhưng nhiêu nhà đâu tu vào nuơc ta thuơng kéo theo các doanh nghiẹp hô trơ tư nuơc ngoài, ty lẹ doanh nghiẹp nọi đia tham gia vào chuôi rât ít.

Đánh giá về ngành CNHT Việt Nam, phát biểu tại một hội thảo cách mới đây về công nghiệp hỗ trợ, GS. Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội các Doanh nghiệp Đầu tư Nước ngoài (VAFIE) cho rằng: “Việt Nam có rất nhiều chính sách cho ngành công nghiệp hỗ trợ, đánh giá chính sách về lĩnh vực này, nhưng về mặt thực thi, chúng ta kém nhất thế giới”.

“Các nước phát triển khi thực hiện CNHT đều chọn cái “đinh” nhất, đó là cải cách các trung tâm hỗ trợ cho các DN. Tại Nhật, họ lập hơn 600 trung tâm để trợ giúp các ngành nghề riêng. Trong khi đó, ở Việt Nam, các giải pháp đưa ra, cái nào cũng rất hay, nhưng không giải quyết được vấn đề. Nhìn lại Việt Nam, hiện các địa phương đều lập trung tâm hỗ trợ nhưng không đánh giá, kiểm tra khiến các hoạt động của các trung tâm này không hiệu quả. Có mô hình thành công nhưng không được nhân rộng, còn mô hình hạn chế thì không được cải thiện”, GS Mại nhận xét.

TS Yoichi Sakurada, Viện Nghiên cứu Mitsubishi (Nhật Bản) cũng cho rằng: Về phát triển CNHT, Việt Nam có đầy đủ văn bản pháp lý, cơ quan của Bộ, ngành và địa phương nhưng do thực thi hạn chế, nhân sự không có trình độ, đặc biệt chưa gắn với nhu cầu của DN, khiến ngành CNHT Việt Nam dù được đầu tư lớn, kỳ vọng nhiều vẫn dở dang.

Phương Dung

Theo Dantri