Con người đeo vòng cổ vỏ sò 120.000 năm trước

Vòng vỏ sò có thể giúp người đeo thể hiện danh tính, địa vị xã hội hoặc phản ánh một niềm tin cổ xưa.

Những mảnh vỏ sò cổ xưa trong hang Qafzeh. Ảnh: CNN.

Các nhà khoa học phát hiện vỏ sò bên dưới những ngôi mộ của người tiền sử trong hang Qafzeh tại Israel, gần biển Địa Trung Hải. Thí nghiệm và phân tích cho thấy, đây là một trong những trang sức cổ xưa nhất con người từng chế tạo, theo Daniella Bar-Yosef Mayer, quản lý bộ phận cổ sinh vật và khảo cổ động vật thân mềm tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Steinhardt thuộc Đại học Tel Aviv. Nghiên cứu mới đăng trên tạp chí PLOS ONE hôm 8/7.

Đầu tiên, nhóm chuyên gia thu thập vỏ sò cùng loại với những mảnh vỏ trong hang Qafzeh để tiến hành thí nghiệm. Họ mô phỏng lỗ thủng và tạo vết mòn trên mẫu vật bằng các vật liệu khác nhau như cát và da. Sau đó, họ dùng sợi lanh treo chúng lại với nhau để theo dõi.

Nhóm nghiên cứu nhận thấy vết mòn trên vỏ sò thí nghiệm khớp với vết tích trên những mảnh vỏ gốc trong hang Qafzeh. Những mảnh vỏ cổ xưa không chỉ có dấu vết treo trên dây mà còn có vết trầy xước do cọ xát với mảnh vỏ khác, nghĩa là chúng được treo sát nhau.

Bar-Yosef Mayer cũng phát hiện hoàng thổ trên 4 trong 5 mảnh vỏ sò cổ xưa mà nhóm nghiên cứu đem phân tích. “Hoàng thổ là chất để tạo màu cho nhiều vật liệu và thường được người tiền sử dùng để vẽ lên cơ thể, xử lý da động vật và các mục đích khác. Có thể việc tô màu cho vỏ sò mang ý nghĩa biểu tượng”, bà nói.

Với người đeo, bản thân vỏ sò cũng có thể mang ý nghĩa lớn hơn là chỉ để trang trí. “Chúng có khả năng thể hiện danh tính, địa vị xã hội hoặc phản ánh một niềm tin nào đó”, Bar-Yosef Mayer nói.

Ngoài hang Qafzeh, nhóm nghiên cứu còn thu thập vỏ sò tại hang Misliya Cave nằm gần biển Địa Trung Hải hơn. Chúng có niên đại 160.000 năm và không bị đục lỗ, không có dấu vết xử lý của con người. Điều này giúp các nhà khoa học hiểu thêm về thời điểm vòng vỏ sò ra đời, từ đó hiểu thêm về quá trình con người tiến hóa.