Con người có thể thực sự bất tử hay hồi sinh không?
Khắp thế giới, rất nhiều công ty đang nghiên cứu những công nghệ để kéo dài tuổi thọ, thậm chí hồi sinh người chết.
Từ thời cổ đại, con người đã tìm kiếm cách để sống mãi mãi. Nhiều vị Pharaoh của Ai Cập hay vua chúa Trung Quốc bị ám ảnh bởi khái niệm “bất tử” và tìm đến những vị thuốc trường sinh nhằm kéo dài tuổi thọ của mình, và cuối cùng cũng không chống lại được quy luật tự nhiên.
Ở thời hiện đại, nhiều công ty tiếp tục cung cấp dịch vụ kéo dài sự sống, thậm chí tìm cách hồi sinh con người kể cả sau khi chết. Thay máu, chỉnh sửa gen hay giữ thi thể ở nhiệt độ cực kỳ thấp là những cách mà con người hiện đại tìm tới sự sống trường tồn bằng công nghệ.
Truyền máu người trẻ vào cơ thể là một trong những công nghệ “trẻ mãi không già” đang dần phổ biến. Ảnh: Alamy.
Cái chết là “vấn đề giải quyết được”
Tỷ phú Peter Thiel, một trong những nhà đầu tư sớm nhất của Facebook, từng gây tranh cãi vào năm 2012 khi chia sẻ quan điểm về cái chết.
“Rất nhiều người tin rằng cái chết là tự nhiên, một phần của cuộc sống, và tôi thì nghĩ rằng quan điểm đó hoàn toàn sai lầm”, Business Insider dẫn lời tỷ phú này vào năm 2012.
Ở ngoài đời, việc bảo quản và hồi sinh sự sống không đơn giản như trong phim. Ảnh: 20th Century Fox.
Song song với phát biểu của mình, ông Thiel cũng đầu tư vào rất nhiều startup nghiên cứu về các biện pháp chống lão hóa. Những giải pháp mà các startup này nhắm đến rất đa dạng: từ chỉnh sửa gen tới tiếp nhận máu từ người trẻ tuổi hơn.
“Sẽ có hàng triệu người không chết nếu như họ lựa chọn như vậy. Nếu chăm sóc cơ thể một cách hoàn hảo, chúng ta có thể sống tới 125 tuổi”, James Strole, giám đốc của tổ chức chuyên nghiên cứu và gọi vốn về kéo dài tuổi thọ Coalition of Radical Life Extension nói với Guardian.
Sự sống trường tồn dường như là một danh mục đầu tư hấp dẫn với các tỷ phú của thung lũng Silicon. Theo Guardian, những lãnh đạo công nghệ như Sergey Brin, Larry Page, Jeff Bezos và Peter Thiel đã đổ hàng triệu USD vào các startup để giải quyết cái chết.
Đi tìm sự trường sinh
Những giải pháp giúp đảo ngược quá trình lão hóa hay cái chết khá đa dạng, nhưng được chia thành vài “trường phái” chính.
Giải pháp đầu tiên là thay đổi gen. Các nhà khoa học tập trung vào telomere, những trình tự lặp lại của DNA ở các đầu mút của nhiễm sắc thể. Mỗi lần tế bào tự sao chép, telomere sẽ ngắn dần đi và cuối cùng ngắn tới mức tế bào không thể tự tái tạo được nữa. Nói cách khác, con người già đi.
Truyền máu thanh niên liệu có giúp người già bớt bệnh tật? Ảnh: Getty.
“Nếu có thể tái tạo telomere về trạng thái như khi chúng ta vừa sinh, bạn có thể trở lại tuổi 25. Chúng ta sẽ không trở thành trẻ con, mà chỉ trở về trạng thái khi đã dừng lớn”, ông Strole chia sẻ.
Phương pháp đáng chú ý tiếp theo là “thay máu”. Nhiều công ty cung cấp dịch vụ truyền máu của người trẻ, với niềm tin rằng dòng máu tươi trẻ sẽ giúp cho nội tạng cơ thể trở lại trạng thái như xưa.
Mỗi lần truyền máu như vậy chi phí lên tới hàng nghìn USD cho một lít máu. Một “liệu trình” với nhiều lần truyền máu sẽ tiêu tốn hàng trăm nghìn USD.
“Bạn sẽ không trẻ lại tuổi 20 chỉ sau 1 lần truyền máu đâu”, nhà sáng lập Jesse Karmazin của công ty Ambrosia nói với TechCrunch.
Giải pháp thứ ba không nhắm tới mục tiêu “trẻ mãi không già”, mà thực sự tìm kiếm cách bảo quản người chết để hồi sinh trong tương lai. Nhiều công ty cung cấp dịch vụ bảo quản xác chết ở nhiệt độ -196 độ C bằng nitro lỏng, hay còn gọi là phương pháp cryonics.
Một dãy tủ chứa thi thể của Alcor. Công ty này đang bảo quản khoảng 170 thi thể và bộ não bằng nitro lỏng. Ảnh: New York Times.
Tuy đến nay chưa có cách nào thực sự hồi sinh người chết, những người vận hành các công ty bảo quản vẫn tin tưởng điều này sẽ có trong tương lai.
“Alcor can thiệp vào giai đoạn qua đời càng sớm càng tốt ngay sau khi một người được chứng tử để bảo quản bộ não tốt nhất có thể. Alcor tìm cách bảo quản tốt nhất vùng não bộ chứa thông tin, ký ức và định vị cá nhân, chính là lằn ranh giữa sống và chết.
Cryonics là cách bảo quản xác người ở nhiệt độ cực kỳ thấp để đảm bảo xác nguyên vẹn, với mục tiêu phục hồi sức khỏe khi công nghệ này xuất hiện trong tương lai”, trang web của công ty bảo quản Alcor cho biết.
Dịch vụ của công ty này có giá từ 80.000 USD cho bảo quản bộ não, tới 200.000 USD cho bảo quản cả xác. Theo New York Times, Peter Thiel thừa nhận mình đã đăng ký sử dụng dịch vụ của Alcor.
Những câu hỏi lớn
Những phương pháp kéo dài tuổi thọ nói trên đều gây tranh cãi về khoa học, thậm chí bị các cơ quan quản lý về y tế thẳng thắn gạt bỏ.
Vào tháng 2/2019, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) của Mỹ đã tuyên bố việc truyền máu từ người trẻ “không nên coi là biện pháp an toàn hay hiệu quả”.
“Những phương pháp này không chứng tỏ được tác dụng lâm sàng như quảng cáo và còn có thể nguy hại”, thông báo của FDA viết. Với thông báo này, FDA đã thẳng thắn gạt bỏ những lời quảng cáo chữa được bệnh mất trí nhớ Alzheimer, hay tăng cường sức mạnh của các công ty truyền máu.
Đoạn đầu của gen con người có thể giúp chúng ta trường sinh? Ảnh: Human Genome Program.
Ngay sau thông báo này của FDA, Ambrosia cho biết đã dừng hoạt động. Tuy nhiên vào tháng 6/2019, nhà sáng lập Jesse Karmazin cho biết ông đã lập nên một công ty mới vẫn hoạt động trong lĩnh vực truyền máu, nhưng không liên quan đến tuổi, theo Business Insider.
Nghiên cứu khoa học về những phương pháp trẻ hóa khác vẫn còn một quãng đường dài phía trước. Các nghiên cứu về telomere của nhà khoa học Elizabeth Blackburn đã được trao giải Nobel cho lĩnh vực Sinh lý học và Y học.
Đây đang là một hướng đi được đầu tư mạnh mẽ, nhưng chưa có nhiều kết quả nghiên cứu trong thực tế. Quan trọng hơn, nó cũng không đồng nghĩa với chìa khóa để loài người bất tử.
Một bệnh nhân vừa qua đời đang được các kỹ thuật viên chuẩn bị để đưa vào bể bảo quản xác ở nhiệt độ siêu thấp. Ảnh: New York Times.
“Phương pháp này giúp mọi người khỏe mạnh lâu hơn và loại bỏ một số bệnh đặc trưng của tuổi già. Nó không đồng nghĩa với trường sinh bất lão, dù đúng là kéo dài tuổi thọ sẽ làm giảm tỷ lệ chết”, bà Blackburn giải thích trên Guardian.
Phương pháp bảo quản thi thể ở nhiệt độ siêu thấp thì gây tranh cãi về khoa học, bởi đến nay không có cách nào hồi sinh người đã chết. Tuy vậy, đây vẫn là dịch vụ được nhiều người lựa chọn, đơn giản như một hình thức bảo quản thi thể sau khi chết.
Năm 2016, một bé gái 14 tuổi ở Anh đã bày tỏ nguyện vọng được bảo quản thi thể sau khi qua đời vì ung thư. Nguyện vọng này đã được chấp thuận sau khi cha mẹ cô bé phải đưa nhau ra tòa để tìm phán quyết. Tuy vậy, cha cô vẫn cho rằng đây là một việc làm sai trái về mặt đạo đức.
“Tôi tin rằng họ đang bán niềm hi vọng sai lầm cho những người sợ chết, và lợi dụng con người ở trạng thái mong manh. Khi tôi hỏi liệu tỷ lệ hồi sinh của con mình liệu có được 1 phần triệu không, họ không dám trả lời”, cha cô bé trả lời trên tờ Mail.
Khai quật lăng mộ bên dưới kim tự tháp bị chôn vùi dưới nước 2.300 năm Nhóm thợ lặn và nhà khảo cổ học Pearce Paul Creasman tìm thấy lăng mộ của vị Pharaoh Nastasen bị chôn vùi sâu dưới nước cùng một số kho báu quý giá.
Nhật Minh
15 hình ảnh về sự tiến hóa của con người theo chủ nghĩa 'bất tử'
Bộ ảnh được thực hiện bởi nhiếp ảnh gia David Vintiner với những người đam mê, tin tưởng vào chủ nghĩa siêu nhân (transhumanism) sẽ đem lại cho nhân loại cuộc sống bất tử.
Chủ nghĩa siêu nhân là niềm tin con người có thể dùng công nghệ để vượt lên khả năng sinh học của bản thân. Từ các bộ phận như tay, chân, mắt cho đến việc thiết kế giác quan mới, hay khả năng kéo dài tuổi thọ, những công nghệ này khiến chúng ta phải xác định lại "khái niệm" về con người. Trong hình là tổ chức Neurobotics sản xuất các robot hình người bằng cách sao chép từ người thật hoặc tái tạo từ ảnh chân dung.
Chủ nghĩa này có thể phá vỡ tất cả các khía cạnh của cuộc sống: sức khỏe, văn hóa, chính trị và trí tuệ nhân tạo. Những công nghệ giúp tối ưu hóa hoặc thay đổi các bộ phận trên cơ thể sẽ tạo nên một cuộc cách mạng định hình lại loài người. Trong hình là chiếc mũi được Giáo sư Alexander Seifalian và nhóm của ông phát triển bằng tế bào gốc trong phòng thí nghiệm tại Đại học London.
Kevin Warrick là Giáo sư tiên phong về Cybernetics (khoa học điều khiển) và được nhiều người coi là cyborg (người lai máy) đầu tiên trên thế giới. Kevin đã làm các thí nghiệm liên quan đến cấy ghép thiết bị giải phẫu thần kinh vào dây thần kinh của cánh tay trái và liên kết với máy tính. Thử nghiệm này cho phép ông kết nối cộng sinh với một bàn tay robot khác.
Cánh tay robot của Kevin Warrick.
Transhumanism bắt nguồn từ những năm 1800 ở Nga. Nó chú trọng đến việc kéo dài sự sống, bất tử hoặc hồi sinh sau khi chết. Niềm tin này được duy trì ở nhiều tôn giáo trên thế giới. Trong hình là Alexey Turchin, một người có niềm tin vào sự bất tử. Ông cho rằng trong tương lai, AI sẽ tái tạo lại được bất kỳ người nào dựa trên dấu ấn được lưu giữ. Do đó, Turchin thường xuyên thu thập và ghi chép các dữ liệu của bản thân, từ những mẩu móng chân chứa DNA đến chi tiết các giấc mơ ông gặp, dữ liệu GPS, bản ghi âm cùng phác thảo các vật thể hàng ngày với quan điểm những thông tin này sẽ được đồng bộ với phiên bản của ông trong tương lai.
Nhiếp ảnh gia David chia sẻ anh có cái nhìn khá lạc quan về chủ nghĩa này. Tuy nhiên anh vẫn có một số lo ngại nếu con người kéo dài tuổi thọ hoặc bất tử thì ý nghĩa cuộc sống sẽ thay đổi như thế nào. Trong hình là Tiến sĩ Caroline Falconer (London) đang sử dụng thực tế ảo để nghiên cứu và điều trị các rối loạn tâm lý như ám ảnh, căng thẳng sau chấn thương.
"Một số câu chuyện trong tác phẩm này thoạt nghe có vẻ kỳ lạ, nhưng sự tiến bộ của khoa học luôn được thúc đẩy bởi những người dám khác biệt, dám phá vỡ quy tắc", tác giả chia sẻ. Trong hình là NeuroRex, một loại robot khung xương trợ lực điều khiển bằng não giúp người khuyết tật cải thiện chất lượng cuộc sống. Hệ thống đọc các ý định từ não và chuyển về khung xương để máy thực hiện.
EYEsect là một thiết bị thử nghiệm nhằm tái tạo trải nghiệm thị giác giống như loài tắc kè hoa, với hai mắt lập thể, đảo chiều và cho hai hình ảnh khác nhau.
Manel Munõz có đôi tai sinh trắc học cho phép anh cảm nhận được thay đổi áp suất khí quyển. Giống như các loài chim di cư, Manel dự đoán được sự xuất hiện của các hiện tượng thời tiết như mưa và lốc xoáy.
North Sense được phát triển bởi Liviu Babitz và Scott Cohen là một cơ quan cảm giác nhỏ như hộp diêm. Nó sẽ phát ra rung động ngắn mỗi khi người dùng quay mặt về hướng Bắc, tương tự như khả năng sinh học của các loài chim di cư có thể cảm nhận phương hướng.
Rob Spence, hay còn được biết đến với cái tên The Eyeborg, bị mất một mắt từ nhỏ. Ông đã tạo ra một con mắt sinh học có gắn máy quay không dây bên trong.
Một tai nạn khiến James Young mất một tay và một chân. Anh đã tái tạo các chi của mình bằng bộ phận sinh học. Lấy cảm hứng từ trò chơi máy tính Metal Gear Solid, công ty Konami và nhà điêu khắc chân tay giả Sophie De Oliveira Barata đã hoàn thiện cơ thể cho James.
Cánh tay sinh học của James Young trang bị một bàn tay được in 3D, có thể điều khiển bởi các cảm biến phát hiện chuyển động cơ gắn ở lưng của James. Cánh tay tích hợp sạc USB, kết nối Twitter, đèn pin, cảm biến nhịp tim và một drone nhỏ.
Sofia, robot của Hanson Robotics đồng thời là công dân người máy đầu tiên trên thế giới. Sofia là Đại sứ Công nghệ cho Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc.
Ai-Da là "nghệ sĩ robot siêu thực AI" đầu tiên trên thế giới.
Ann
Ảnh: Buzz Feed News.
Con người có thể ngủ đông như gấu, khi cần sẽ hồi sinh? Thông tin các nhà nghiên cứu tại Đại học Maryland ở Mỹ bắt đầu thử nghiệm quá trình "đóng băng" người sống để chữa bệnh có thể mở ra hướng đi mới trong việc giúp con người có thể ngủ đông như gấu. Những loài sinh vật to lớn như gấu biết cách ngủ đông. Theo Daily Mail, trong những năm qua, nền...