Con đường chông gai chờ tân tổng thống Mexico

Ứng viên Enrique Pena Nieto của đảng Cách mạng Thể chế ( PRI) hôm 2.7 đã tuyên bố chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mexico và hiện phải đối mặt với một nhiệm vụ khó khăn bởi các cáo buộc tham nhũng nhằm vào đảng ông, bạo lực ma túy và nền kinh tế trì trệ.

Nieto, đại diện đảng PRI, đảng cầm quyền lâu nhất tại Mexico trong thế kỷ 20, đã giành được gần 38,55% số phiếu trong cuộc bỏ phiếu hôm 1.7, theo BBC. Andres Manuel Lopez Obrador của đảng Cách mạng Dân chủ (PRD) về nhì với 31% số phiếu, trong khi Josefina Vazquez Mota của đảng Hành động Quốc gia (PAN) cầm quyền về ba với 25%.

Chặng đường thành công

Theo Tân Hoa xã dẫn nguồn từ các nhà phân tích, có ba yếu tố giúp Nieto thành công trong cuộc bầu cử vừa qua.

Đầu tiên, là thống đốc bang Mexico kể từ năm 2005, Nieto đã giành được sự ủng hộ lớn từ người dân nhờ đầu tư mạnh mẽ vào các công trình công cộng và nhờ những thành công bước đầu mà ông đạt được trong cải cách y tế, giáo dục và cuộc chiến chống đói nghèo.

Vợ chồng ông Nieto vui mừng với chiến thắng – Ảnh: Reuters

Yếu tố thứ hai là Nieto đã thuyết phục nhiều người Mexico rằng, chính phủ của ông sẽ đối phó tốt hơn với nhiều thách thức mà đất nước đang phải đối mặt, bao gồm suy thoái kinh tế, giá cả tăng vọt, tỷ lệ thất nghiệp cao cũng như nghèo đói.

Là một nhà vận động tranh cử hiệu quả, Nieto hứa sẽ tạo ra “thay đổi” ở Mexico với một loạt các chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp, xóa đói giảm nghèo, tăng cường đầu tư giáo dục và thúc đẩy việc làm.

Thứ ba, Nieto đã thuyết phục cử tri rằng ông sẽ thúc đẩy một chiến lược mới hiệu quả chống tội phạm ma túy để khôi phục trật tự xã hội ở Mexico. Cuộc chiến chống tội phạm có tổ chức của Tổng thống sắp mãn nhiệm Felipe Calderon chỉ đạt được thành công hạn chế và không thể ngăn chặn bạo lực liên quan đến ma túy, vốn đã cướp đi sinh mạng của khoảng 60.000 người.

Một số nhà quan sát cho rằng, sự chia rẽ trong nội bộ đảng cầm quyền PAN cũng giúp Nieto chạm tay tới thành công. Cựu Tổng thống Vicente Fox đã chỉ trích chính phủ hiện nay vì những chính sách kinh tế và xã hội không hiệu quả, đồng thời kêu gọi những người ủng hộ PAN hãy ủng hộ cho ứng cử viên có cơ hội chiến thắng lớn nhất, nói cách khác là ủng hộ Nieto.

Chông gai chờ đón phía trước

Với việc Nieto tuyên bố chiến thắng, cuộc bầu cử tổng thống Mexico đã tạo cơ hội cho đảng PRI trở lại đầy ấn tượng. PRI đã mất ưu thế trên chính trường Mexico trong suốt 12 năm qua. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng Tổng thống đắc cử Nieto sẽ phải đi trên một con đường không bằng phẳng phía trước.

Nhiều thách thức đang đợi Tổng thống đắc cử Nieto – Ảnh: Reuters

Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế có thể là thách thức lớn nhất đối với chính trị gia 45 tuổi này, người đã hứa với cử tri sẽ thúc đẩy cải cách kinh tế và xã hội. Nhưng nếu nền kinh tế của Mexico không có gì tiến triển và đời sống của người dân cũng không có bất cứ sự cải thiện nào tức thời, thì đảng cầm quyền PRI có thể gặp rắc rối.

Nieto cũng phải đối mặt với áp lực lớn là tận diệt tham nhũng và hối lộ trong đảng của mình, vốn đầy tai tiếng với nhiều cáo buộc tham nhũng và thông đồng với các tập đoàn ma túy khét tiếng. Nếu tổng thống đắc cử cố gắng thực hiện lời hứa đưa ra trong suốt chiến dịch vận động tranh cử, ông sẽ phải thực hiện cải cách quyết liệt và đối phó với nguy cơ chia rẽ trong đảng của mình.

Làm thế nào để khởi động một chiến lược kiểm soát ma túy mới và tốt hơn cũng là một câu hỏi thử tài trí lực và tính cách của Nieto.

Cuộc chiến chống ma túy của Tổng thống sắp mãn nhiệm Calderon không làm hài lòng người dân Mexico nhưng được sự ủng hộ của Mỹ, nước đã viện trợ tới 400 triệu USD mỗi năm để cắt giảm các kênh tuồn ma túy từ Mỹ La tinh vào Mỹ.

Theo các phương tiện truyền thông Mexico, Washington không muốn chứng kiến sự trở lại của PRI do quan hệ gần gũi của một số thành viên đảng này với các tập đoàn ma túy quyền lực. Mặc dù Nieto đã tuyên bố sẽ khôi phục trật tự xã hội, song ông vẫn chưa đưa ra các biện pháp cụ thể của mình.

Tổng thống đắc cử Enrique Pena Nieto vốn là luật sư và chính trị gia ở Mexico. Sinh năm 1966 tại thành phố Atlacomulco ở bang Mexico, Nieto có bằng cử nhân luật của Đại học Panamerican và Thạc sĩ kinh doanh từ Viện Công nghệ Monterrey (Mexico). Ông được bầu làm thống đốc bang Mexico từ năm 2005 – 2011. Với vẻ ngoài điển trai, Nieto sẽ bước qua tuổi 46 trong tháng này, thường được xem là chính trị gia đẹp trai nhất Mexico, chính điều này cũng góp phần dẫn tới thành công của Nieto khi được các phương tiện truyền thông chú ý.
Đám cưới của Nieto với ngôi sao truyền hình Rivera hồi năm 2010 được xem như đám cưới hoàng gia – Ảnh: Reuters

Gần đây, Nieto thường xuyên lui tới một căn hộ sang trọng ở thành phố Miami (Mỹ), mà theo tờ báo Reforma (Mexico), căn hộ này thuộc sở hữu của vợ ông, bà Angelica Rivera, một ngôi sao truyền hình nổi tiếng ở quốc gia Bắc Mỹ này.

Thời điểm còn làm thống đốc bang Mexico, đám cưới của ông Nieto với bà Rivera hồi tháng 11.2010 được ví như đám cưới hoàng gia.

Người vợ đầu tiên của ông, bà Monica Pretelini Saenz, qua đời năm 2007 sau một cơn động kinh. Theo tờ New York Times, ông Nieto có bốn người con, trong đó có một người con ngoài giá thú.

Ông là con cả trong gia đình thuộc tầng lớp trung lưu có bốn anh chị em. Cha ông làm kỹ sư và mẹ là giáo viên.

Theo những người thân của Nieto, tổng thống đắc cử là người rất khó tính trong ăn mặc.

Theo Thanh Niên