Còn đổ lỗi yếu kém do bảo hộ, tương lai mía đường sẽ đi về đâu?
“Xét ở góc độ nội tại thì có phần đúng, nhưng nhìn sang đối thủ trực tiếp là Thái Lan thì việc đ.ánh giá ngành đường bị bảo hộ quá lâu nên chậm phát triển là thiếu khách quan”, ông Phạm Hồng Dương, Phó chủ tịch Hiệp hội mía đường Việt Nam ( VSSA) khẳng định như thế khi tương lai ngành mía đường đang bị đặt trước quá nhiều hồ nghi.
Cụ thể, góc độ nội tại mà ông Dương đề cập chính là nhiều nhà máy đường ở Việt Nam hiện nay vẫn còn chậm đổi mới công nghệ, công suất thấp.
Ông Phạm Hồng Dương, Phó chủ tịch VSSA. Ảnh: Nguyên Vỹ
Bằng hình thức hỗ trợ sản phẩm đầu cuối (Downstream) triệt để, cách mà Thái Lan đang bảo hộ ngành đường của mình còn “thô thiển” hơn nhưng ngành mía đường của họ vẫn lớn mạnh.
Nói nôm na, Thái Lan dùng chính chuyển dịch lợi ích từ người tiêu dùng sang nhà sản xuất. Khi nhà sản xuất đã đủ lời với giá bán trong nước; phần còn lại, họ sẽ “đè ép” giá đường thế giới. Sau khi các đối thủ thua cuộc, Thái Lan mới bán đường với giá cao.
Ngành mía đường trong nước vẫn chưa thể cạnh tranh được với ngành đường Thái Lan. Ảnh: Nguyên Vỹ
Nếu Việt Nam không tỉnh táo trong cuộc chiến thương mại này thì 5 năm nữa sẽ không có đường giá rẻ như hiện nay. Thế nhưng Việt Nam lại không thể khởi kiện vì đường Thái Lan nhập vào nước ta theo đường buôn lậu. Và khâu này hiện chưa được kiểm soát hiệu quả.
Video đang HOT
“Cho nên không thể nói vì bảo hộ mà ngành mía đường trong nước không thể lớn mạnh. Quan trọng sự là thay đổi nhận thức từ Chính phủ và thị trường”, ông Dương nhấn mạnh.
Về mặt bằng giá, ông Dương cho rằng giá đường hiện tại chưa phản ánh đúng thực tế những gì ngành đang đóng góp cho kinh tế và xã hội. Tại Việt Nam, giá bán lẻ không cao nhưng giá bán buôn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố. Tác động rõ nhất là đường nhập lậu đã khiến thị trường méo mó.
Các nhà máy đường phải đổi mới công nghệ để hạ giá thành sản xuất. Ảnh: Nguyên Vỹ
“Do đó, việc lấy giá đường lậu để so sánh và nhận xét về ngành mía đường Việt Nam là chưa công bằng. Công bằng là chìa khóa để cạnh tranh khi tạo ra cơ chế đối xử công bằng với hàng nhập cũng tương tự như hàng nội địa” – ông Dương khẳng định.
Theo thống kê, hàng năm vẫn có khoảng 450.000 – 500.000 tấn đường tràn qua biên giới khắp các vùng miền của Việt Nam. Trong nước, việc tiêu thụ đường lậu bằng các hình thức sang chiết, đóng bao giả mạo trở thành nỗi ám ảnh với các nhà máy đường.
Việc làm hàng giả như thế không chỉ vi phạm sở hữu trí tuệ mà còn vi phạm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Các cơ sở sang chiết trái phép không có cơ sở đóng túi hay sản xuất đường nhưng vẫn ngang nhiên tiêu thụ sản phẩm. Tình trạng này phổ biến khắp thị trường các tỉnh Đồng Nai, Long An, TP.HCM…
Đa dạng hóa sản phẩm với giá bán hợp lý là một trong những cách chống lại đường nhập lậu hiện nay. Ảnh: Nguyên Vỹ
“Trong bối cảnh hội nhập và ráo riết chống đường lậu hiện nay, không có biện pháp nào tốt hơn là các nhà máy đường phải hạ giá thành sản xuất, tổ chức lại kênh phân phối và đa dạng hóa sản phẩm, trong đó có việc tập trung cho các sản phẩm cạnh và sau đường như nươc cât, ba mia lam nhiêt điên, mât ri lam côn, nguyên liêu cho xăng sinh hoc…” – Phó Chủ tịch VSSA nêu giải pháp.
Với diện tích trồng mía tương đương nhau, giá nhân công ở Thái Lan lại cao hơn, nhưng ngành đường Việt Nam hiện chưa cạnh tranh được với đường Thái Lan. Theo đại diện VSSA vì nhiều yếu tố:- Vùng nguyên liệu của Thái Lan tập trung rộng lớn, thích hợp cho cơ giới hóa.- Chính sách bảo trợ tốt với Luật mía đường hình thành hơn 30 năm qua.- Giá bán luôn cố định chứ không thả nổi. Lợi nhuận từ bán đường sẽ được trích lại một phần vào quỹ và hỗ trợ trực tiếp cho nông dân trồng mía.- Chính sách hỗ trợ cho các sản phẩm cạnh và sau đường như điện, cồn, xăng sinh học khiến khả năng khai thác mật rỉ từ mía đường phát triển.- Đầu tư kinh phí tối đa cho công nghệ giúp năng suất sản xuất mía đường của Thái Lan tăng trưởng vượt bậc.- Có nhiều khoản vay lãi suất thấp cho nông dân trồng mía.- Nhiều nhà máy đường ở Việt Nam chậm đổi mới công nghệ, năng suất thấp.
Theo Danviet
Nhà máy BISUCO ngừng hoạt động, nông dân trồng mía lo ngay ngáy
Thông tin Công ty CP Đường Bình Định (BISUCO) bị UBND tỉnh này tạm đình chỉ sản xuất do không tuân thủ các quy định bảo vệ môi trường đã khiến người trồng mía lo ngay ngáy về đầu ra của cây mía, còn công nhân Cty thì ám ảnh nỗi lo thất nghiệp!
Nông dân lo mía "ế"
Ngay sau khi UBND tỉnh Bình Định tạm đình chỉ SX đối với BISUCO, người đứng đầu ngành nông nghiệp tỉnh này, ông Phan Trọng Hổ, đã lập tức chỉ đạo các đơn vị trực thuộc kiểm tra lại diện tích mía hiện có tại các địa phương, đồng thời nghe ngóng việc đình chỉ SX đối với BISUCO tác động như thế nào đến người trồng mía.
Do không tuân thủ các quy định bảo vệ môi trường nên BISUCO bị tạm đình chỉ SX.
Sau đó, ngành nông nghiệp tỉnh này đã đề ra hướng giải quyết là nếu đến thời điểm thu hoạch mía mà BISUCO vẫn chưa khắc phục xong tồn tại về môi trường, người trồng mía ở Bình Định sẽ được hướng dẫn bán sản phẩm cho NM đường An Khê (Gia Lai)".
Còn ông Đỗ Văn Sỹ, Chủ tịch UBND huyện Tây Sơn, vùng nguyên liệu mía chủ đạo của tỉnh, thì khẳng định: "Việc BISUCO bị tạm đình chỉ SX chẳng "hề hấn" gì đến việc tiêu thụ mía trên địa bàn trong vụ ép sắp tới". Bởi, theo ông Sỹ, những năm gần đây hầu như BISUCO đã cắt hẳn chính sách hỗ trợ đầu tư phát triển vùng nguyên liệu mía tại Tây Sơn nhưng rồi nông dân vẫn tự lo được, vẫn giữ 600 ha mía nguyên liệu và vẫn tiêu thụ tốt, bởi NM đường An Khê luôn mong muốn thu mua mía của nông dân Bình Định.
Theo ông Nguyễn Hoàng Phước, PGĐ NM đường An Khê, với công suất 18.000 tấn mía/ngày, nhà máy có nhu cầu về nguyên liệu rất cao. Ngoài diện tích mía nguyên liệu đang đầu tư tại tỉnh Gia Lai, nhà máy mong muốn được đầu tư phát triển vùng nguyên liệu mía và thu mua sản phẩm tại Bình Định.
Năm 2017, NM đường An Khê đã xây dựng cánh đồng lớn SX mía áp dụng cơ giới hóa tại huyện Tây Sơn và cam kết thu mua toàn bộ sản phẩm với giá có lợi cho nông dân. Riêng niên vụ ép 2017-2018, ngoài cánh đồng lớn do Cty đầu tư, nhà máy còn muốn được thu mua hết mía của nông dân Bình Định theo giá mía thị trường.
Công nhân lo thất nghiệp
Nông dân Bình Định lo lắng sau khi không biết bán mía cho ai.
Câu chuyện BISUCO bị đình chỉ SX đã "dẫn" nỗi lo từ đồng mía vào đến nhà máy. "Kiểu này chắc chúng tôi phải lâm cảnh thất nghiệp. Chưa vào vụ ép nhưng nghe phong phanh báo chí thông tin vụ nhà máy bị tỉnh đình chỉ SX, tụi em đã nghĩ đến chuyện rồi đây chắc phải về nhà đi phụ hồ kiếm sống, chứ làm việc cả đời ở nhà máy nên bây giờ trong tay có nghề ngỗng gì khác đâu mà làm", anh Trần Hữu Văn, Tổ trưởng tổ lò hơi- tua bin than thở.
Anh Văn năm nay 43 t.uổi, làm việc tại BISUCO từ năm 23 t.uổi, vị chi Văn đã có 20 năm gắn bó với cây mía hạt đường. Mấy năm trước, BISUCO làm ăn thất bát, mua mía của nông dân không có t.iền trả, t.iền lương bị "treo" dài dài. Đã nản lắm rồi nhưng Văn cố cầm cự. Giữa tháng 8 vừa qua, nhà máy tập trung công nhân 4 tổ: Lò hơi-tua bin, tổ lò, tổ điện và tổ điện máy với gần 30 công nhân tiến hành kiểm tra máy để chuẩn bị cho vụ ép mới.
Sau mấy tháng làm việc vất vả nhưng lương bị nhà máy "giam", nên các công nhân kiểm tu đã đình công từ 1 tuần nay. "Cắm đầu làm mấy tháng ròng rã mà đến giờ này lương tháng 9 chúng tôi mới chỉ được trả có 50%, từ đó đến nay không ai nhận được thêm đồng nào nữa, anh em nản quá nghỉ việc hết", anh Văn cho biết.
Theo Vũ Đình Thung (Nông nghiêp Viêt Nam)
Thí điểm mô hình mẫu từ chuỗi liên kết DN gạo, mía với HTX, hộ nông dân 5 doanh nghiệp (DN) trong lĩnh vực lúa gạo, mía đường cùng với HTX, hộ nông dân sẽ tạo thành mô hình liên kết điểm về chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ mía đường, sản xuất và tiêu thụ lúa gạo, sản xuất và tiêu thụ các sản phẩm nông sản an toàn để nhân rộng hiệu quả ra toàn quốc...
