Cồn đánh vecni thành “Rượu nếp 29 Hà Nội”: Có thể xử về tội giết người

Hành vi sử dụng cồn công nghiệp có độc tính cao, cấm sử dụng trong ăn uống để pha chế rượu của Nguyễn Duy Vường là nguyên nhân gián tiếp gây ra cái chết cho 6 nạn nhân. Nếu CQĐT chứng minh được có mối quan hệ nhân-quả rõ ràng giữa hành vi trái pháp luật của người phạm tội và hậu quả chết người thì đối tượng này có thể bị xử lý về tội “Giết người”.

Hành vi gian dối

Theo kết quả điều tra của Cơ quan CSĐT Công an tỉnh tỉnh Quảng Ninh, đối tượng Nguyễn Duy Vường, nguyên Giám đốc Công ty CP Xuất nhập khẩu 29 Hà Nội khai nhận, thời điểm đầu và giữa năm Công ty của Vường nhập nguồn cồn nguyên liệu để sản xuất rượu từ một số doanh nghiệp có uy tín như: Công ty bia rượu Đồng Xuân Hà Nội, Bình Tây, Vi Gơ … Tuy nhiên, vào dịp cuối năm số lượng rượu nếp 29 Hà Nội tiêu thụ mạnh nên từ ngày 28/10 đến 19/11/2013, Vường đã nhập trên 15.000 lít cồn của chị Lưu Thị Thu Hà (trú tại quận Hai Bà Trưng, Hà Nội). Điều đáng nói, đây là loại cồn chứa nhiều tạp chất chủ yếu được dùng trong công nghiệp in, công nghiệp điện tử, dệt may, chế phẩm đánh bóng vécni, nhưng Vường vẫn mang ra pha chế thành rượu nếp 29 Hà Nội.

Quá trình điều tra, Công an tỉnh Quảng Ninh xác định chị Hà chỉ là người môi giới mua lại cồn của Công ty TNHH Hoá chất và Thiết bị y tế Thuận Phát (trụ sở phường Thanh Xuân Trung, Hà Nội). Trong khi đó, Công ty Thuận Phát chỉ là công ty thương mại, không sản xuất được cồn mà mua lại của Công ty TNHH cồn Hiệp Thông (trụ sở tại xã Xuân Phương, Từ Liêm, Hà Nội).

Sau khi lô hàng này được bán ra nhiều thị trường đã có 6 người tử vong và nhiều người khác bị thương nặng do uống phải rượu nếp 29 Hà Nội. Trước hậu quả đặc biệt nghiêm trọng này, Công an tỉnh Quảng Ninh đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam đối tượng Nguyễn Duy Vường và đồng bọn về tội “Vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm” theo Điều 244 (BLHS).

Tuy nhiên, dư luận địa phương và gia đình các nạn nhân cho rằng, hành vi của Vường là đặc biệt nghiêm trọng, gián tiếp cướp đi mạng sống của 6 nạn nhân nên đối tượng này phải bị xử lý về tội “Giết người” mới tương xứng. Để làm rõ những thắc mắc này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Phú Thắng – Đoàn Luật sư Hà Nội về những căn cứ pháp lý xử lý đối tượng Vường.

Theo quan điểm của luật sư Thắng, từ thông tin ban đầu cho thấy Cơ quan CSĐT Công an Quảng Ninh khởi tố, bắt tạm giam bị can Vường và các đồng phạm về tội “Vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm” theo Điều 244 (BLHS) là có cơ sở. Bởi lẽ, hành vi của các bị can đã cấu thành tội danh nêu trên vì thỏa mãn những dấu hiệu pháp lý sau:

Hành vi khách quan: Việc các bị can sản xuất, chế biến hoặc phân phối, cung cấp, bán ra thị trường sản phẩm rượu mà biết rõ là thực phẩm không đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh an toàn gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe của người sử dụng sản phẩm đó không phụ thuộc vào lỗi cố ý hay lỗi vô ý.

Khách thể của tội phạm: Người phạm tội thực hiện hành vi xâm phạm đến trật tự quản lý Nhà nước về an toàn thực phẩm, mà đối tượng bị tác động trực tiếp ở đây chính là tính mạng, sức khỏe của người tiêu dùng.

Về hậu quả của hành vi phạm tội: Là dấu hiệu bắt buộc của tội phạm. Hậu quả đặc biệt nghiêm trọng là làm chết nhiều người.

Có thể khởi tố bổ sung tội giết người?

Đối tượng Vường và sản phẩm rượu gây chết người

Việc đối tượng Vường khai nhận là đã mua trên 15.000 lít cồn công nghiệp có độc tính cao, cấm sử dụng trong ăn uống để pha rượu khiến 6 người sử dụng và tử vong là hành vi đặc biệt nghiêm trọng nhưng rất khó khởi tố Vường và đồng bọn “Tội giết người”. Tuy nhiên, nếu Cơ quan điều tra chứng minh được những dấu hiệu sau đây thì rất có thể Vường và đồng bọn sẽ phạm vào “Tội giết người” theo quy định tại Điều 93 (BLHS).

Thứ nhất: Hành vi sử dụng cồn công nghiệp có độc tính cao, cấm sử dụng trong ăn uống để pha rượu của Người phạm tội là nguyên nhân gây ra hậu quả chết người cho 6 nạn nhân. Tức là phải chứng minh được có mối quan hệ nhân-quả rõ ràng giữa hành vi trái pháp luật của người phạm tội và hậu quả chết người.

Thứ hai: Người phạm tội nhận thức được hành vi của mình có thể tước đoạt tính mạng của người sử dụng (uống rượu), và mong muốn hậu quả chết người xảy ra (lỗi cố ý trực tiếp). Vụ án này, có khả năng được biểu hiện dưới dạng: Vường và đồng bọn nhìn thấy trước hậu quả chết người có thể xảy ra cho những người uống rượu (mặc dù có thể không mong muốn hậu quả xảy ra) nhưng lại có ý thức bỏ mặc (Lỗi cố ý gián tiếp) thì thỏa mãn dấu hiệu khách quan của “Tội giết người”.

Thứ ba: Mục đích của hành vi phạm tội hay nói cách khác là kết quả trong ý thức chủ quan mà Vường và đồng bọn đặt ra là mục đích để có được lợi nhuận tối đa, việc tước đoạt tính mạng con người không phải mục đích của hành vi phạm tội, nhưng là đối tượng tác động để đạt được mục đích lợi nhuận thì thỏa mãn “Tội giết người”.

Còn động cơ phạm tội hay còn gọi là động lực bên trong thúc đẩy người phạm tội thực hiện hành vi chỉ có ý nghĩa định khung hình phạt, không phải là yếu tố định tội danh. Ở đây sẽ không có chuyện nhầm lẫn trong khâu nhập, sử dụng, pha công thức nguyên liệu để chế biến thành phẩm do Công ty này đã phân phối ra ngoài thị trường với số lượng lớn ở phạm vi nhiều tỉnh, thành. Như vậy, việc khởi tố vụ án hình sự để điều tra theo quy định tại Điều 244 Bộ Luật Hình sự hiện hành là đúng theo quy định của pháp luật. Giám đốc, cán bộ phụ trách kỹ thuật, người thực hiện hành vi sẽ là những cá nhân chịu trách nhiệm trước tiên đối với vụ việc này. Trong quá trình điều tra làm rõ hành vi phạm tội của các bị can, Cơ quan CSĐT có thể tố khởi tố bổ sung các bị can khác và khởi tố bổ sung tội danh khác tương ứng với từng hành vi phạm tội của từng bị can.

Hiện nay, việc quản lý VSATTP được quy định trong rất nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác nhau. Mỗi cơ quan chỉ nhận trách nhiệm về phạm vi quản lý được giao mà chưa có cơ quan nào chịu trách nhiệm quản lý Nhà nước về tất cả các khâu từ nguồn gốc nguyên liệu, quá trình sản xuất, chế biến, phân phối, cung cấp và bán đến tay người tiêu dùng. Do đó khi xảy ra tình trạng mất an toàn thực phẩm như trên và như vậy thì sẽ khó khăn để quy trách nhiệm pháp lý cụ thể cho một cơ quan hay một viên chức nhất định. Một điều đáng nói là khi kiểm tra, thẩm định và công bố về chất lượng sản phẩm, thông thường cơ quan cấp phép chỉ lấy mẫu thực phẩm để kiểm nghiệm, nên có thể vô tình đã để lọt các hành vi vi phạm quy định trong chế biến thực phẩm.

Để tránh không có một “Rượu 29 Hà Nội” thứ hai, trước thềm diễn ra hàng loạt các buổi liên hoan tổng kết cuối năm của các cơ quan, đơn vị, đồng thời Tết cổ truyền đang đến gần thì các cơ quan quản lý từ TƯ đến địa phương cần tăng cường kiểm nghiệm, thanh tra, kiểm tra và xử lý thật nghiêm các cơ sở vi phạm trong nhập khẩu, sơ chế, chế biến, phân phối, bán các loại thực phẩm trong đó có các loại đồ uống có cồn. Việc tổ chức các đơn vị đặc nhiệm ở các địa phương trong lĩnh vực an toàn thực phẩm là rất cần thiết nhằm phòng ngừa và ngăn chặn từ xa hậu quả, thậm chí là thảm họa gây ra bởi loại tội phạm này.

Đối với người tiêu dùng, không có cách nào khác là buộc phải có sự lựa chọn thông minh vì tính mạng, sức khỏe của chính mình người thân. Trong bối cảnh vô số các loại thực phẩm, đồ uống tràn ngập thị trường dịp giáp Tết, sự lựa chọn thông minh nhất là hạn chế sử dụng rượu, bia, các loại đồ uống có cồn mà nếu không sử dụng là tốt nhất. Ngoài ra công tác thông tin, giáo dục, truyền thông về an toàn thực phẩm cần phải thiết thực, hiệu quả tránh câu nệ, hình thức.

Theo Gia đình Xã hội