Có thể kiểm soát triệt để

Hen là một bệnh lý mạn tính trên đường thở, gây ảnh hưởng lớn tới chất lượng cuộc sống của người bệnh và là gánh nặng về y tế, xã hội. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng phác đồ, hen sẽ được kiểm soát và người bệnh sẽ trở lại cuộc sống, sinh hoạt như bình thường.

Ai dễ bị hen?

Hen là bệnh viêm dị ứng mạn tính đường thở rất hay gặp ở trẻ. Nguyên nhân gây bệnh do yếu tố di truyền hoặc dị ứng. Nếu cả hai bố mẹ bị hen thì khả năng bị hen ở con là 50%, nếu một trong hai bố mẹ bị hen thì xác suất bị hen ở con là 30%.

Những người hay bị viêm mũi dị ứng, chàm, bị trào ngược dạ dày – thực quản hay phát ban dị ứng hoặc người mẫn cảm với sự thay đổi của thời tiết, dị ứng … cũng dễ bị mắc hen.

Điều trị cho bệnh nhân hen phế quản tại BV đa khoa Trung ương Thái Nguyên. Ảnh: Thu Hương

Biểu hiện của bệnh

Để phát hiện ra bệnh hen phế quản ở trẻ, tại cơ sở y tế, bác sĩ sẽ hỏi kỹ các bệnh sử của trẻ như: Trẻ có ho về đêm hay không, khi hoạt động mạnh có gây ho hoặc khò khè không, tiền sử dị ứng gia đình, khò khè đã bao lâu?… Tuy nhiên, không phải hiện tượng khò khè nào cũng là biểu hiện của bệnh hen.

Cần nghĩ đến hen khi trẻ có những biểu hiện sau: Tiếng thở rít có âm sắc cao khi thở ra tiền sử có một trong các triệu chứng: Ho tăng về đêm, khò khè tái phát, khó thở tái phát, nặng ngực nhiều lần các triệu chứng trên xuất hiện nặng lên về đêm, sáng sớm. Các triệu chứng này thường xuất hiện khi có các yếu tố dị ứng hoặc thay đổi thời tiết.

Dễ chẩn đoán nhầm

Các biểu hiện lâm sàng của bệnh hen thường bị chẩn đoán nhầm với các bệnh cảnh khác cần được loại trừ như viêm phế quản, viêm phổi do trẻ bị hen lâu ngày dễ bị bội nhiễm phổi hoặc phế quản lao tiến triển bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính hội chứng trào ngược dạ dày – thực quản suy tim các bệnh tim bẩm sinh ở trẻ em… Nếu các bác sĩ vội chẩn đoán là viêm phổi, viêm phế quản và chỉ dùng kháng sinh liều cao để điều trị sẽ không cắt được các cơn hen. Bệnh hen càng để lâu càng khó điều trị

Cần kiểm soát chặt chẽ

Ở Việt Nam hiện có hơn 8 triệu người đang bị mắc hen, hậu quả là 25% bệnh nhân hen cần phải nhập viện, 42% bệnh nhân phải nghỉ học, 29% bệnh nhân phải nghỉ làm. Bên cạnh đó các chi phí nhập viện và điều trị các cơn kịch phát rất tốn kém… Mặc dù là bệnh nguy hiểm và không thể chữa khỏi dứt điểm nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát bệnh hen triệt để nếu kiên trì tuân thủ theo phác đồ điều trị.

Việc điều trị đòi hỏi các bậc phụ huynh phải kiên trì làm đúng theo chỉ định của bác sĩ. Nếu bệnh hen phế quản không được điều trị, trẻ có thể bị lên các cơn hen cấp, gây khó thở và tử vong. Ngoài ra còn các biến chứng khác như lồng ngực bị rùa ra, môi tím tái, mệt mỏi, còi xương…

Những sai lầm thường hay gặp là người bệnh chỉ dùng thuốc cắt cơn khi có triệu chứng mà không điều trị phòng ngừa cơn. Vì vậy, có thể xảy ra những cơn hen kịch phát gây nguy hiểm đến tính mạng.

Các thuốc dạng uống chứa corticoid có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ như phù, thay đổi nội tiết, loãng xương, tăng huyết áp, loét dạ dày…

Hen là bệnh tồn tại suốt đời, vì vậy việc tuân thủ quy trình điều trị sẽ mang lại cho người bệnh sức khoẻ ổn định, có thể làm việc và học tập như bình thường.

Theo Tổ chức phòng chống hen toàn cầu, kiểm soát hen đồng nghĩa với người bệnh không có triệu chứng ban ngày, không thức giấc ban đêm do hen, không có cơn hen kịch phát, không phải đi khám cấp cứu, không cần dùng thuốc cắt cơn, không bị hạn chế trong sinh hoạt hàng ngày và tập thể dục, chức năng phổi bình thường (hoặc gần bình thường ).

Phòng bệnh hen cho trẻ thế nào?

Để phòng hen phế quản cho trẻ quan trọng nhất là tránh các tác nhân gây nên cơn hen cho trẻ như phòng ngủ thoáng, ít bụi, vệ sinh phòng hàng ngày, hàng tuần. Không dùng các loại thảm trải sàn nhà, đặc biệt là trong gia đình đang có trẻ mắc bệnh hen phế quản. Không nên nuôi chó, mèo trong nhà vì lông của chúng có thể là tác nhân gây hen. Người lớn không nên hút thuốc lá, thuốc lào, hoặc khi cần phải sang phòng khác hút.

Trong gia đình có trẻ đã từng hoặc đang bị hen phế quản cố gắng dùng bếp ít khói, các loại bếp than, bếp dầu để càng xa phòng ngủ càng tốt. Không cho trẻ đang hoặc có tiền sử hen phế quản chơi các đồ chơi như thú nhồi bông, lông động vật, không cho trẻ ăn những loại thực phẩm nghi làm cho trẻ bị hen phế quản như: tôm, cua, ốc…

Cần kiểm tra đường hô hấp cho trẻ nhất là đường hô hấp trên để điều trị bệnh cho trẻ mỗi khi bác sĩ phát hiện ra bệnh như viêm VA, viêm amidan, viêm mũi, xoang… mùa lạnh hoặc mỗi khi thời tiết thay đổi cần mặc ấm cho trẻ.

Khi trẻ có các biểu hiện của bệnh, cần đưa trẻ đến khám tại các cơ sở y tế để được xử trí kịp thời. Không tự chạy chữa cho con bằng các bài thuốc theo kinh nghiệm dân gian, theo lời mách bảo như cho uống mật mèo, tro thạch sùng. Đến lúc trẻ bị hen cấp, nguy hiểm đến tính mạng mới đưa đến viện cấp cứu, điều này có thể nguy hiểm đến tính mạng của trẻ.

Theo Sức khỏe đời sống