Cơ quan báo chí “quay cuồng” trong vòng xoáy dịch Covid-19

Đại dịch Covid-19 xảy ra trên phạm vi toàn cầu, gây ra hậu quả nặng nề cho hàng loạt các nền kinh tế lớn nhỏ, trong đó Việt Nam không thoát khỏi cơn khủng hoảng trầm trọng đó.

Trong nước, các đơn vị tổ chức, doanh nghiệp đều gánh chịu thiệt hại chưa từng có, kể cả các cơ quan báo chí cũng không thoát khỏi vòng xoáy do dịch Covid-19 gây ra.

Báo chí cũng khó khăn không kém doanh nghiệp

Dù chưa có một đánh giá chính thức về mức độ ảnh hưởng của dịch Covid-19 đối với các cơ quan báo chí, truyền thông, nhưng qua trao đổi nhận định của nhiều lãnh đạo các cơ quan này, có thể thấy rõ một bức tranh nhiều gam màu xám. Đã có những cơ quan phải cắt giảm lương, thu nhập, có cơ quan phải tạm đình bản báo in…

Để có thông tin nhanh, chính xác và mang đến những kiến thức phòng tránh dịch Covid-19 cho người dân đã thôi thúc những nhà báo, phóng viên phải xông pha. (Trong ảnh: Nhà báo Hoàng Mạnh Thắng – báo Tiền Phong vào thôn Hạ Lôi, xã Mê Linh, huyện Mê Linh, TP.Hà Nội tác nghiệp sau khi khu vực này trở thành “ổ dịch” Covid-19).

Nhà báo Nguyễn Đình Chúc – Phó Tổng Biên tập báo Lao Động chia sẻ: Dịch Covid-19 tác động rõ nhất tới công tác phát hành đối với báo in. Khi không có dịch đã giảm sút về “chiều thẳng đứng” vì phải cạnh tranh với mạng xã hội, báo điện tử… Đến khi dịch Covid-19 xảy ra thì càng làm giảm sút lớn hơn.

“Từ cả trước khi có Chỉ thị của Thủ tướng về cách ly toàn xã hội, nhiều cơ quan, doanh nghiệp là bạn đọc dài hạn chuyển sang làm việc online không đến cơ quan nên việc phát hành báo in đến không còn tác dụng, lượng lớn báo phát hành đến các trường học củng phải tạm dừng; việc vận chuyển báo bằng đường xe khách, song do nhiều nơi hạn chế xe khách, thậm chí cấm xe khách hoạt động khiến việc phát hành bị chậm trễ hoặc không thể thực hiện. Một số cơ quan báo đã phải tạm ngừng ra bản in thời gian qua”, ông Đình Chúc phân tích.

Khó khăn thứ hai là việc quảng cáo hiện gần như bằng 0, trước kia doanh thu quảng cáo đã giảm do số lượng báo in giảm vì phải chịu cạnh tranh từ mạng xã hội. Giờ bị dịch Covid-19, doanh nghiệp gặp khó khăn trăm bề nên chi phí quảng cáo đối với các cơ quan báo chí cũng cắt giảm mạnh. Nói báo chí phải quay cuồng xoay xở trong vòng xoáy của dịch Covid-19 lúc này cũng không quá.

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Đình Chúc nhấn mạnh: Báo Lao Động cũng có thế mạnh về tổ chức sự kiện, hội nghị, hội thảo với những sự kiện quan trọng và có tiếng vang, cũng đem lại nguồn thu cho báo như: Vinh quang Việt Nam, Bảng xếp hạng Doanh nghiệp… nhưng hiện các chương trình cũng phải tạm dừng chưa có kế hoạch tổ chức lại do diễn biến dịch chưa biết khi nào mới ổn định.

Trước khi vào “vùng dịch” phóng viên báo chí tác nghiệp phải tuân thủ các biện pháp phòng dịch, nhiều cơ quan báo chí, thậm chí các phóng viên phải tự trang bị các “đồ nghề” bảo hộ cho bản thân.

Đồng cảm với khó khăn chung, nhà báo Lê Quỳnh Trang – Tổng Biên tập Báo Phụ Nữ Thủ Đô – tờ báo đang phải tạm dừng hoạt động của tờ báo in vì bão dịch Covid – cũng nhấn mạnh thêm: Có thể nói, thời điểm này, báo chí nói chung và báo chí Hà Nội nói riêng cũng gặp rất nhiều khó khăn, đặc biệt là các cơ quan báo chí tự chủ.

“Chúng tôi phát hành qua kênh của Hội, dựa vào kênh ở cơ sở để phát hành báo nhưng khi Chính phủ thực hiện cách ly xã hội nhiều “kênh” phát hành không thể đi gửi báo được. Bên cạnh đó, có nhân viên phát hành từng tiếp xúc với ca dương tính với Covid-19 nên phải đi cách ly; anh này cũng tiếp xúc với nhiều người ở tòa soạn nên hầu hết anh em ở toàn soạn được cách ly, làm việc online tại nhà”, bà Quỳnh Trang cho biết.

Phát hành như vậy, còn quảng cáo cũng sập nguồn, nên đời sống anh em trong cơ quan tất nhiên cũng bị ảnh hưởng theo. Đó là chưa kể với tình hình dịch diễn biến ở Hà Nội phức tạp, anh em phóng viên ra đường tác nghiệp vẫn phải đối mặt với rủi ro thường trực…

“Hội Nhà báo đề nghị Chính phủ hỗ trợ cơ chế, chính sách trong giai đoạn này là phù hợp”

Trước tình hình khó khăn chung của các cơ quan báo chí, mới đây, Hội Nhà báo Việt Nam đã có công văn số 73/CV-HNBVN gửi Thủ tướng về việc đề nghị Chính phủ xem xét hỗ trợ báo chí và người làm báo do ảnh hưởng dịch Covid-19.

Trong đó, Hôi Nha bao Viêt Nam kiến nghị Thu tương xem xet hô trơ môt sô nôi dung: Cho phep cac cơ quan bao chi đươc gia han nôp thuê thu nhâp doanh nghiêp, thuê thu nhâp ca nhân năm 2020, miên tiên phat châm nôp thuê;

Cho phep cac cơ quan bao chi đươc sư dung môt phân kinh phi tư Quy phat triên hoat đông sư nghiêp đê chi cho môt sô hoat đông phuc vu công tac bao vê, tuyên truyên phong chông dich bênh trong cơ quan, như mua săm vât tư, trang thiêt bi, dung cu phuc vu công tac phong chông dich cua cơ quan va phong viên tac nghiêp tai hiên trương; Điêu tiêt bô sung cho Quy bô sung thu nhâp, đam bao đê can bô, phong viên an tâm tac nghiêp trong thơi gian tuyên truyên phong chông dich bênh…

Nhiều lãnh đạo cơ quan báo chí và người làm báo cả nước rất đồng tình với động thái này của Hội Nhà báo Việt Nam và đánh giá rằng, hành động này của Hội là kịp thời, góp một tiếng nói để hỗ trợ cho các hội viên của mình trong tình cảnh khó khăn chung. Tuy nhiên cũng có một số ý kiến cho rằng, thời điểm này các ngành nghề đều gặp khó khăn, ngành nào cũng đề nghị hỗ trợ như vậy thì sẽ gây khó cho Chính phủ.

Nhà báo, phóng viên được các nhân viên y tế phun khử khuẩn trong quá trình tác nghiệp về dịch Covid-19.

Bình luận về vấn đề này, Phó Tổng Biên tập báo Lao Động Nguyễn Đình Chúc cho rằng, ông hoàn toàn đồng tình với việc Hội Nhà báo Việt Nam có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ đề xuất hỗ trợ cho các cơ quan báo chí. Ông Đình Chúc phân tích thêm: Có người đã hiểu sai rằng đây là việc Hội “đi xin tiền”, nhưng thực ra không phải như vậy, Hội Nhà báo chỉ đề nghị Chính phủ hỗ trợ cơ quan báo chí về mặt cơ chế, chính sách.

“Rất nhiều báo hiện nay không được bao cấp nên phải hạch toán như một doanh nghiệp. Dưới tác động mạnh của dịch Covid-19, các doanh nghiệp đã nhận được sự hỗ trợ của Nhà nước, do vậy báo chí cũng cần được Nhà nước hỗ trợ. Bên cạnh đó, ngoài việc tự chủ, kinh doanh thuần túy, báo chí còn đảm nhiệm nhiệm vụ chính trị tuyên truyền cho công cuộc phòng chống Covid-19. Văn bản của Hội nhà báo cũng “không xin” mà chỉ đề nghị được giãn thuế thu nhập cá nhân. Đề nghị đó là phù hợp trong thời điểm này”, ông Đình Chúc khẳng định.

Trao đổi với PV Dân Việt ngày 9/4, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Hồ Quang Lợi, người trực tiếp ký văn bản kiến nghị gửi Chính phủ – cũng nhấn mạnh: Ở mọi thời điểm, báo chí luôn sát cánh cùng mọi lực lượng thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm và đột xuất, khó khăn của đất nước. Tinh thần cống hiến, làm nghề vì lợi ích của đất nước và nhân dân là truyền thống vẻ vang của những người làm báo Cách mạng Việt Nam.

Trong cuộc chiến chống dịch Covid-19, báo chí luôn là một trong những lực lượng ở tuyến đầu. Báo chí đã bám sát mọi hoạt động của mặt trận chống dịch, mọi lúc mọi nơi, làm lan tỏa những thông tin kịp thời, chính xác, có ích nhất, mang tính định hướng cao nhất để người dân hiểu được chủ trương, chính sách, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và Chính phủ, để cả nước chung một ý chí, hành động chống dịch Covid-19.

“Việt Nam trở thành một điểm sáng về chống dịch Covid-19 là kết quả nỗ lực chung của cả nước, trong đó có đóng góp rất quan trọng của báo chí”, ông Hồ Quang Lợi đánh giá.

Theo Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo VN Hồ Quang Lợi, mỗi nhà báo, phóng viên luôn xác định vừa thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền, vừa là tuyên truyền viên cung cấp thông tin về diễn biến dịch bệnh Covid-19.

Ông Hồ Quang Lợi chia sẻ: Nếu ai làm lãnh đạo những cơ quan báo chí, phải lo công ăn việc làm, đời sống cho anh em thì càng thấu hiểu được các cơ quan báo chí hiện đang phải chịu những áp lực rất lớn. Không ít cơ quan báo chí buộc phải nợ tiền nhuận bút, nợ lương, hoặc phải cắt giảm nhuận bút, giảm lương và các khoản phúc lợi khác, thậm chí phải cho thôi việc, đó là điều rất đau xót.

Ông Lợi cũng khẳng định, Hội Nhà báo đề nghị Chính phủ hỗ trợ báo chí bằng cơ chế, chính sách, nhằm giúp các cơ quan báo chí bảo đảm được hoạt động và có thêm điều kiện chăm lo cho đời sống của các hội viên của Hội ở thời điểm khó khăn này cũng là để anh em báo chí thực hiện nhiệm vụ tốt hơn, chứ Hội không xin tiền hỗ trợ của Chính phủ như một số ý kiến đưa ra.

Đồng tình với quan điểm của Phó Chủ tịch Thường trực Hội nhà báo Việt Nam, nhà báo Lê Quỳnh Trang – Tổng Biên tập Báo Phụ Nữ Thủ Đô, chia sẻ thêm: Việc Hội Nhà báo có đề xuất với Thủ tướng hỗ trợ cho anh em báo chí như vậy là rất hợp lý và kịp thời.

“Hội Nhà Báo có động thái kịp thời như vậy, cũng mong các cơ quan có thẩm quyền lưu tâm đến các cơ quan báo chí, đơn vị có hoạt động đặc thù”, nhà báo Lê Quỳnh Trang đề nghị.

Báo chí là cơ quan, đơn vị truyền thông, thực hiện nhiệm vụ chính trị, đặc biệt trong tình hình dịch Covid-19 hiện nay, phải xác định nhiệm vụ tuyên truyền là thiết yếu. Ngoài ra, báo chí cũng phải đấu tranh phản bác lại nhưng thông tin sai trái, lệch lạc về dịch bệnh, tránh những ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống, tâm lý của bà con nhân dân…

Có cơ quan một tháng cũng tuyên truyền đến cả nghìn bài, việc này cũng dẫn đến việc cân đối nguồn thu-chi như nhuận bút, quá trình tác nghiệp. Điều này ai cũng có thể nhìn thấy.

Những người đứng đầu cơ quan báo chí phải “đứng mũi chịu sào”, phải làm sao để anh em phóng viên yên tâm làm việc, không phải tâm tư, dao động. Đặc biệt là không để xảy ra tình trạng “chảy máu chất xám” trong cơ quan báo chí ở giai đoạn này.

Ông Nguyễn Đình Chúc – Phó Tổng Biên tập báo Lao Động cũng đề xuất thêm giải pháp: Trong Luật báo chí cũng đã nói rõ rằng Nhà nước đặt hàng các cơ quan báo chí. Thời điểm này, Chính phủ nên đặt hàng các cơ quan báo chí những tuyến bài có nhiệm vụ chính trị tuyên truyền cho phòng chống dịch Covid-19. Nên hỗ trợ một phần kinh phí cho báo chí để trang trải cho phóng viên thực hiện quá trình tác nghiệp như mua sắm đồ bảo hộ, phương tiện làm việc…

“Tôi đánh giá cao những nhà báo, phóng viên tác nghiệp trực tiếp ở các vùng tâm dịch, khai thác được những hình ảnh, câu chuyện, tự liệu báo chí rất xúc động mang tính thuyết phục cao về công tác phòng chống dịch Covid-19 để tuyên truyền cho người dân hiểu, đồng lòng chung tay cùng Chính phủ trong cuộc chiến chống giặc Covid-19″, Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Hồ Quang Lợi khẳng định.

Hải Phong – Ngọc Vũ – Thành An