Có những ngày tôi không dám online vì sợ đọc tin tiêu cực, cảm giác lo lắng và bất lực dữ dội nhưng phải làm sao đây?

Đã đến lúc chúng ta cần “detox” thói quen dùng MXH rồi đây.

3 giờ sáng, khi tôi đang trằn trọc trên giường không thể vào giấc nổi, điện thoại “ting” lên tiếng thông báo. Ra là người yêu vừa tag tên tôi vào bài đăng về một cảnh đời kém may mắn, đang chật vật giữa giai đoạn này. Không cố gắng đọc hết mọi thứ như mọi khi, tôi nhấn tắt wifi, cất điện thoại lên tủ đầu giường chỉ sau vài giây ngắn ngủi lướt qua những dòng đầu tiên.

Không phải tôi thờ ơ, càng không phải là tôi vô cảm trước những mảnh đời khó khăn. Chỉ là những ngày gần đây, tôi luôn có cảm giác mỏi mệt, chán chường, không muốn lên mạng lướt lướt nữa rồi. Rõ ràng từng là đứa nghiện smartphone với tần suất online mười mấy tiếng không biết mệt, chuyện gì đang xảy ra với tôi bây giờ?

Cùng với sự phát triển vượt bậc của các nền tảng MXH, chỉ cần ở nhà, chúng ta đều có thể nắm trọn thế giới trong lòng bàn tay. Nếu trước đây, đấy là một niềm vui với hội “hóng hớt” hay những con nghiện drama, thì giai đoạn này, đây giống như một thứ độc hại, bào mòn sức khỏe tinh thần của những con nghiện online mỗi ngày.

Bởi lẽ, 2020 và 2021 là một năm đầy biến động khi chúng ta có vẻ như đã bước vào thời đại tràn ngập những tin tức không hay. Trên cõi mạng, chỉ cần lướt nhẹ cũng thấy những tin tức về ngoại tình, cắm sừng, số ca nhiễm Covid-19 mỗi ngày, tình trạng bất ổn của những người khó khăn, sự suy giảm kinh tế trên toàn thế giới hay thậm chí là những vụ bạo lực, cướp bóc và sát hại đang diễn ra ngày một nhiều.

Đây chính là lúc một bộ phận lớn dân mạng kể cả những ai ưa thích drama nhất cũng bắt đầu “bội thực” vì trót dung nạp quá nhiều tin tiêu cực. Thậm chí, có một số người còn chẳng buồn đụng tới điện thoại hay online MXH nữa vì đã quá mệt mỏi.

Rất nhiều nghiên cứu khoa học đã đưa ra các bằng chứng rõ ràng về việc liên tục đọc những tin tức “độc hại” sẽ gây ra cảm giác lo lắng và bất lực dữ dội. Lâu dần, các trở ngại tâm lý ấy khiến chúng ta dần ác cảm với việc online, chỉ toàn thấy những điều xấu xí trên bề mặt MXH. Tờ The Washington Post cũng nêu rõ những người trẻ, đặc biệt là gen Z bị ảnh hưởng nhiều nhất những tin tức như thế này.

Thế nhưng, cứ mệt mỏi với những điều tiêu cực thì chúng ta sẽ buông bỏ, hay ngó lơ vô số tiện ích khác mà MXH đem lại sao?

Có một câu nói như thế này: “Không có gì di chuyển nhanh hơn tốc độ ánh sáng, ngoại trừ những tin xấu”. Điều đó đồng nghĩa chúng ta không thể nào ngăn chặn được sự lan tỏa của những tin tức tiêu cực mỗi ngày. Thế nhưng, chúng ta hoàn toàn có thể bảo vệ bản thân khỏi bị “bội thực” bằng cách “detox” lại toàn bộ thói quen dùng MXH của mình.

Trong số đó, chúng ta có thể thử những cách sau:

- Tạm dừng việc update thông tin liên tục. Thay vào đó bạn có thể sử dụng những tiện ích khác của MXH như chat chit, xem phim, chơi game, nghe nhạc… Điều này không chỉ giúp tâm trí bạn thoát khỏi những viễn cảnh tiêu cực trong một thời gian, mà còn giúp điều chỉnh cảm xúc và tạo ra các kết nối tích cực.

- Tập trung vào vấn đề bạn quan tâm ở bên ngoài màn hình như phát triển kỹ năng trong công việc, trồng cây, đọc sách, chăm chút thú cưng… Bằng cách này, bạn có thể nâng cao những kỹ năng mềm của mình, đóng góp những thay đổi tích cực cho xã hội, gia đình và chính bản thân bạn.

- Cài đặt giới hạn thời gian online MXH mỗi ngày để cân bằng thời gian cho các hoạt động khác cũng như nạp lại năng lượng sau nhiều giờ liền dán mắt vào màn hình.

- Đọc nhưng có chọn lọc. Nếu không thể ngừng chú ý hay “va phải” những thông tin quá nghiêm trọng và vượt mức chịu đựng của bạn, hãy chọn nguồn tin đáng tin cậy và chỉ đọc lướt qua nó ở ngoài, đừng đào sâu hay cố kiếm tìm thêm về nó. Đồng thời, bạn cũng có thể tắt bớt thông báo và tiếng từ các app tin tức để hạn chế tối đa việc gặp phải những tin nóng hổi nhưng tiêu cực vào thời điểm này.

Bộ não của chúng ta được xây dựng theo hướng dễ bị kích thích với những điều tiêu cực nhiều hơn những điều tích cực. Cũng từ đó, khi dạo quanh MXH, chúng ta có xu hướng nhấn vào những tin không mấy tốt lành hay giật gân, drama nhiều hơn là những tin lạc quan “chán phèo”.

Song, chúng ta đều là những người bình thường, được xây dựng bởi đủ loại cảm xúc khác nhau. Đôi khi việc bị đắm trong những điều tiêu cực, buồn chán hay mệt mỏi đều là những xúc cảm tự nhiên mà đến, tin tức xấu trên mạng chỉ là một trong số ít những yếu tố tác động đến cảm xúc ấy. Để hạn chế nỗi buồn làm kiệt quệ, chính chúng ta mới là người nên thay đổi, “thanh lọc” những tin mình thu nạp. MXH không xấu, tin tức cũng thế, chỉ có chúng ta đôi khi nên biết cách tận dụng chúng sao cho đúng cách mà thôi.

Ảnh minh họa: Mikyung Lee

Design: Huyền Trang