‘Cơ hội vàng’ cho châu Âu giữa căng thẳng thương mại Mỹ – Trung

Trong bối cảnh cuộc chiến thuế quan giữa Mỹ và Trung Quốc, châu Âu đang có cơ hội vàng để phát triển.

Liệu châu Âu có thể tận dụng bối cảnh này để phát triển mạnh mẽ hơn, hay sẽ gặp khó khăn trong việc đối phó với những thách thức lớn?

Trụ sở Ủy ban châu Âu ở Brussels, Bỉ. Ảnh: IRNA/TTXVN

Trong bối cảnh cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung diễn biến phức tạp, châu Âu đang đứng trước một cơ hội “vàng” không tưởng. Theo Politico châu Âu (politico.eu), mặc dù người dân châu Âu có thể phải chịu thiệt hại kinh tế do thuế quan của Mỹ, nhưng các nhà lãnh đạo châu Âu lại nhìn thấy một tia hy vọng: sự trỗi dậy của châu Âu trong cuộc cạnh tranh kinh tế toàn cầu.

Thực tế, thế giới đang chứng kiến sự phân chia thành ba khối kinh tế riêng biệt: Mỹ, Trung Quốc và châu Âu. Căng thẳng thương mại Mỹ – Trung, với những đòn thuế quan “ăn miếng trả miếng”, đang tạo ra một khoảng trống mà châu Âu có thể tận dụng. Như Thống đốc Ngân hàng Pháp Franois Villeroy de Galhau ví von: “Chúng tôi có một người đang ghi bàn phản lưới nhà, và đó là ông Trump. Vấn đề là châu Âu phải nắm bắt cơ hội này như thế nào”.

Châu Âu đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Nền kinh tế châu Âu phục hồi chậm chạp sau Đại dịch Covid-19, với mức tăng trưởng chỉ bằng một nửa so với Mỹ. Đức, nền kinh tế lớn nhất châu Âu, đang chứng kiến sự suy thoái công nghiệp do giá năng lượng tăng cao sau cuộc chiến ở Ukraine. Thị trường chung EU, dù có tiềm năng lớn, vẫn còn phân mảnh và thiếu linh hoạt.

Tuy nhiên, chính sách thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump , đặc biệt là gói thuế quan “Ngày giải phóng” ngày 2/4 (hiện đã tạm hoãn), có thể là một bước ngoặt. Đồng euro đã tăng giá so với đồng USD, và các nhà đầu tư đang tìm kiếm các lựa chọn thay thế an toàn hơn cho trái phiếu chính phủ Mỹ.

Davide Oneglia, Giám đốc kinh tế vĩ mô toàn cầu và châu Âu tại TS Lombard, nhận định: “Với tất cả động lực đang làm suy yếu vai trò quốc tế của đồng USD và trái phiếu chính phủ Mỹ như là tài sản an toàn, có vẻ như đồng euro đã có động lực mới để được chấp nhận trên trường quốc tế”.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo thuế quan của Mỹ sẽ làm giảm tăng trưởng kinh tế Mỹ năm 2025 tới 0,9%, trong khi tác động đối với khu vực đồng euro chỉ là 0,2%. Điều này cho thấy châu Âu có thể ít bị tổn thương hơn so với Mỹ và Trung Quốc trong cuộc chiến thương mại này.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã kêu gọi châu Âu tăng cường khả năng cạnh tranh. Trong khi Mỹ đang tạo ra những “gã khổng lồ” công nghệ và Trung Quốc thống trị ngành sản xuất tiên tiến, châu Âu vẫn đang loay hoay. Tuy nhiên, cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung có thể mở ra những cơ hội mới cho các công ty châu Âu.

Ludovic Suttor-Sorel, người đứng đầu Mạng lưới Chính sách Vĩ mô châu Âu, cho rằng: “Một cuộc chiến thương mại kéo dài giữa Mỹ và Trung Quốc có thể mở ra những thị trường bán hàng mới cho các công ty châu Âu”. Trung Quốc đang tăng cường nhập khẩu các sản phẩm châu Âu như hóa chất và thiết bị vận tải. Nhu cầu của Mỹ đối với hàng hóa công nghiệp châu Âu cũng có thể tăng lên.

Trong khi Mỹ và Trung Quốc “ăn miếng trả miếng”, châu Âu có thể tận dụng lợi thế của mình để củng cố vị thế trên trường quốc tế. Châu Âu có thể trở thành một trung tâm thương mại tự do, thu hút đầu tư và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Tuy nhiên, châu Âu cũng gặp phải một số vấn đề. Các thỏa thuận thương mại tự do rất khó khăn và mất thời gian. Châu Âu cũng phải đối mặt với áp lực từ Mỹ trong việc cắt đứt quan hệ với Trung Quốc.

Nhà kinh tế Paul De Grauwe nhận định: “Thông thường, khi có khủng hoảng, điều đó cũng sẽ tạo ra cơ hội. Nếu bạn phát hiện ra đủ sớm và nắm bắt, bạn có thể biến khủng hoảng thành thứ gì đó cuối cùng có tác động tích cực”.

Về phần mình, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu Christine Lagarde cũng kêu gọi EU tận dụng cơ hội này để thúc đẩy cải cách các lĩnh vực ngân hàng và thị trường tài chính.

Tóm lại, thương chiến Mỹ-Trung đang tạo ra một “cơ hội vàng” cho châu Âu. Nếu EU có thể nắm bắt cơ hội này, họ lại có thể trỗi dậy như một “cường quốc kinh tế toàn cầu”.