Cơ hội nào ở thị trường phái sinh?

Khi mà các nhà đầu tư đang say men chiến thắng với hiệu suất sinh lời vượt trội trên thị trường phái sinh nhờ các vị thế bán khống, thì cũng nên tỉnh táo để sớm thoát khỏi thị trường khi đã đạt mục tiêu hoặc có diễn biến đảo chiều không như dự tính

Thị trường chứng khoán Việt Nam đang trải qua một trong những giai đoạn khó khăn nhất, khi liên tiếp bay hơi hàng chục điểm mỗi phiên và gần như không thấy chút ánh sáo nào. Song song đó là tâm lý bi quan, nghi ngờ và chán nản cùng cực đối với diễn biến của thị trường. Điều này càng khiến lực bán dễ dàng thắng thế trước lực mua ảm đạm, khiến không ít cổ phiếu dù công bố kết quả kinh doanh quý 3 tích cực cũng chịu chung số phận đi xuống cùng với thị trường chung.

Yếu tố ảnh hưởng lớn nhất khiến thị trường trải qua một tháng 10 tồi tệ được xem là bắt nguồn từ diễn biến tiêu cực của thị trường chứng khoán thế giới, với các chỉ số chứng khoán Mỹ liên tiếp lao dốc không phanh và đánh mất thành quả tăng điểm trong năm nay, trong khi các chỉ số chứng khoán tại châu Á như Nikkei 225 của Nhật, Hang Seng ở Hồng Công, Shanghai ở Thượng Hải, Kospi ở Hàn Quốc cũng chịu chung số phận.

Trong tình hình đó, VN Index cũng liên tiếp phá vỡ các ngưỡng hỗ trợ mạnh, xác nhận xu hướng tăng dài hạn bị bẻ gãy càng khiến sự hoảng loạn và bán tháo diễn ra thường xuyên hơn, và không chỉ nhà đầu tư nội mà các nhà đầu tư nước ngoài cũng liên tiếp bán ròng.

Giữa khung cảnh xơ xác của thị trường, điều bất ngờ là một loạt hội thảo, đào tạo của các công ty chứng khoán được tổ chức mời chào các nhà đầu tư chứng khoán tham gia thị trường phái sinh, cũng như hàng loạt khuyến nghị đẩy mạnh giao dịch các hợp đồng tương lai, thông qua việc sử dụng các tín hiệu kỹ thuật và phương pháp đặt lệnh tự động để mang lại hiệu quả cao nhất.

Với đặc thù chứng khoán Việt Nam hiện nay vẫn chưa cho phép bán khống trên thị trường cơ sở, mà chỉ có thể thực hiện trên thị trường phái sinh, thì mỗi khi thị trường rơi vào xu hướng giảm điểm thì thị trường phái sinh trở nên rất sôi động, với hàng loạt lệnh bán khống các hợp đồng tương lai được kích hoạt.

Thống kê thanh khoản giao dịch giao dịch trên thị trường phái sinh cũng thể hiện điều này. Nếu như kể từ khi ra đời (tháng 8/2017) cho đến 4 tháng đầu năm nay, số lượng hợp đồng phái sinh được mở chưa bao giờ quá 700.000 hợp đồng, thì kể từ tháng 5, thời điểm thị trường bắt đầu điều chỉnh, số lượng đã tăng lên đáng kể. Đặc biệt trong những tháng thị trường giảm mạnh thì số lượng các hợp đồng phái sinh được mở cũng gia tăng mạnh.

Cụ thể thời điểm tháng 5 tăng lên hơn 1,64 triệu hợp đồng, đến tháng 6 là 1,98 hợp đồng và đỉnh điểm là tháng 7 đạt 2,84 triệu hợp đồng, thời điểm mà chứng khoán Việt Nam chìm sâu nhất với khối lượng giao dịch trên thị trường cơ sở ảm đạm trong giai đoạn diễn ra Giải vô địch bóng đã thế giới. Đến tháng 8 khối lượng giảm xuống còn 1,83 triệu hợp đồng và tháng 9 là 1,55 triệu hợp đồng.

Khối lượng giao dịch hợp đồng phái sinh đột biến mỗi khi thị trường giảm mạnh

Trong khi khối lượng giao dịch trên thị trường phái sinh tăng cao mỗi khi thị trường rơi vào xu hướng điều chỉnh, thì do dòng tiền bị thu hút vào đây nên thanh khoản trên thị trường cơ sở lại suy yếu đáng kể. Dĩ nhiên ngoài yếu tố dòng tiền thì chính tâm lý bi quan, nghi ngờ các bẫy tăng giá cũng khiến nhiều nhà đầu tư lựa chọn đứng ngoài quan sát nhiều hơn.

Và thực tế cũng cho thấy khi thị trường rơi vào xu hướng giảm, thị trường cơ sở khó khăn và ít có cơ hội đầu tư, thị thị trường phái sinh dường như dễ kiếm ăn hơn khi cho phép bán khống. Cũng cần biết rằng trong những đợt sụt giảm mạnh vừa qua, không ít nhà đầu tư cũng đã kiếm đậm khi chọn đúng thời điểm và dự báo đúng xu hướng của thị trường.

Đặc biệt, các công ty chứng khoán, các môi giới gần đây cũng liên tiếp khuyến nghị bán khống chỉ số trên thị trường cơ sở, và trong nhiều trường hợp cho thấy những dự báo của họ là khá chính xác, khi kết quả cho thấy các chỉ số chính như VN 30 và cả VN Index liên tiếp đánh mất các mốc hỗ trợ. Điều này lại càng khiến các nhà đầu tư thêm hứng thú với thị trường phái sinh hơn, và đó cũng là lý do mà gần đây các công ty chứng khoán liên tiếp tổ chức các khóa đào tạo, hội thảo đầu tư chứng khoán phái sính trở lại, sau giai đoạn cao điểm lúc thị trường này mới ra đời vào năm ngoái.

Ngoài ra, nhiều công ty cũng tiến hàng nâng cấp hệ thống giao dịch chứng khoán phái sính để có thể đáp ứng khối lượng giao dịch đang tăng nhanh, cũng như có các chương trình khuyến mãi cho nhà đầu tư mới mở tài khoản giao dịch phái sinh, đồng thời có các chính sách giảm phí giao dịch, miễn phí trong những tháng đầu tiên để lôi kéo, thu hút nhà đầu tư tham gia.

Và điều đó càng khiến chứng khoán phái sinh đang dần trở thành một kênh đầu tư mới mẻ hấp dẫn, ưa thích đối với nhà đầu tư Việt, khi mà chứng khoán cơ sở đang quá ảm đạm và như đang bị bỏ rơi trong những chuỗi ngày ảm đạm đi xuống.

Tuy nhiên, cuộc chơi nào cũng sẽ có những thử thách bất ngờ, theo sau mật ngọt có thể là những vị đắng cay. Khi mà các nhà đầu tư đang say men chiến thắng với hiệu suất sinh lời vượt trội trên thị trường phái sinh nhờ các vị thế bán khống, thì cũng nên tỉnh táo để sớm thoát khỏi thị trường khi đã đạt mục tiêu hoặc có diễn biến đảo chiều không như dự tính.

Vì với một chỉ số mà chỉ vài doanh nghiệp vốn hóa lớn cũng đủ sức xoay chuyển thị trường từ xanh sang đỏ, từ giảm sang tăng thì chỉ cần một vài động tác của nhà cái cũng có thể khiến xu hướng đảo chiều bất ngờ, dù rằng số đông cổ phiếu vẫn chìm trong sắc đỏ, khi đó những nhà đầu tư nào đã bán khống chỉ số có thể lãnh nhận hậu quả thua lỗ nặng nề.

MẪN NHI

Theo thegioitiepthi.vn