Cô gái Việt bị bán sang Trung Quốc, tìm đường trở về sau 9 năm lưu lạc
Sau 9 năm bị lừa bán sang Trung Quốc, cô gái Kha Thị Kim Dân dần quên tiếng mẹ đẻ nhưng nỗi nhớ quê hương vẫn khiến cô thổn thức hằng đêm.
Kha Thị Kim Dân (năm nay 21 tuổi, Tà Cạ, Kỳ Sơn, Nghệ An) từng bị người họ hàng lừa bán sang Trung Quốc.
Suốt 9 năm, mặc dù tiếng mẹ đẻ dần mai một nhưng trong lòng cô chưa bao giờ nguôi nỗi nhớ quê hương. Cô luôn khát khao được về nhà.
9 năm lưu lạc xứ người
Bố mẹ Dân sinh được ba người con. Cô là con thứ hai. Ngôi nhà của gia đình Dân nằm ở bản Sơn Thành – một bản làng xa xôi, heo hút.
Bà Xeo Thị Oanh – mẹ Dân quanh năm cắm mặt vào nương rẫy. Bố Dân nghiện ma túy nặng, trong nhà có bất cứ thứ gì bán được, ông đều tìm cách mang đi.
Cô gái Kha Thị Kim Dân và mẹ. Ảnh: Sĩ Ỏn
Dân nhiều lần chứng kiến cảnh mẹ còng lưng trên nương, khóe mắt ướt sau đêm thức trắng. Cô thương mẹ, sau giờ học, lên rẫy hái rau mang ra chợ bán.
Mười hai tuổi, Dân gầy gò, đen đúa cõng rau đi bán. Trên đường đi, cô gặp người họ hàng. Người này rủ Dân sang Lào làm, hứa sẽ tìm cho cô công việc, kiếm tiền gửi về giúp mẹ.
Cô bé ngây thơ, chưa va vấp sự đời nhanh chóng bị thuyết phục. Sau chuyến xe đường dài, Dân giật mình biết mình bị lừa. Nơi cô đến không phải Lào mà là Hà Nam (Trung Quốc).
Gia đình nghèo mua cô về làm vợ cậu con trai cả. Họ nhìn thấy Dân bé xíu, đôi mắt ầng ậc nước, bỗng động lòng trắc ẩn. Vợ chồng đó nhận Dân làm con nuôi và từ bỏ ý định ban đầu.
Bố mẹ nuôi thương Dân như con gái ruột. Họ lấy giấy bút về dạy cô tiếng Trung.
Tháng ngày còn nhớ tiếng Việt, Dân nắn nót viết tên bố mẹ, chị gái và em trai cùng địa chỉ gia đình vào quyển vở. Đó là cách cô ghi nhớ lại gốc tích của mình.
Nơi xứ người, Dân theo bố mẹ nuôi trồng trọt, chăn nuôi. Hai năm đầu, gần như cô không giao tiếp, không trò chuyện cùng ai.
Một phần vì không hiểu tiếng bản địa, một phần vì cô sợ. Đêm nào cô gái nhỏ cũng khóc, thầm gọi tên mẹ, lo mình bị bán thêm một lần nữa.
Trong lòng Dân chứa đầy sự hoảng loạn. Cô luôn khắc khoải mong mẹ tìm được đến đây, đưa cô về.
Ngày này qua tháng khác, cô gái Việt Nam dần chấp nhận rằng, có thể cả cuộc đời này, cô không còn gặp lại mẹ nữa.
Video đang HOT
Bố mẹ nuôi thương cảm, giúp đỡ Dân hòa nhập với cuộc sống mới. Cô cũng tự học cách sinh tồn, thích nghi…
Ở Việt Nam, bà Oanh mỏi mắt ngóng tin con. Một tháng sau khi bán Dân, người họ hàng kia về nước. Bà ta báo cho mẹ Dân biết, cô đã sang Lào rửa bát thuê. Cuối năm sẽ mang tiền về.
Bà Oanh nào cần tiền của con gái, bà chỉ mong con bình an là đủ. Hai Tết trôi qua, ngày đoàn tụ càng xa vời.
Người mẹ nghèo sang nhà họ hàng hỏi tin con nhưng bà ta đã bỏ đi biệt tích. Một thời gian sau, thông tin người họ hàng bị bắt vì buôn bán người trái phép, bà mới hay con gái mình đã bị bán.
Bà định đi tìm con. Mọi người lên tiếng can ngăn, bởi biển người mênh mông bà biết đến đâu tìm. Trong khi đó, ở nhà, bà vẫn còn hai đứa con phải lo.
Nếu không cẩn thận, có thể chúng lại là nạn nhân tiếp theo của bọn buôn người. Bà nén đau, đành từ bỏ ý định. Năm 2017, vợ chồng bà Oanh ly hôn. Năm 2019, bà đi bước nữa.
Đường về nhà
Năm tháng lưu lạc xứ người, Dân không có giấy tờ tùy thân nên bố mẹ nuôi không cho cô đi đâu xa, sợ người ta bắt được lại sinh phiền phức.
Mãi 4 năm sau ngày bị lừa bán, cô mới được ra ngoài xa hơn. Dân đi bán quần áo thuê, kiếm tiền gửi về cho bố mẹ nuôi nhưng họ trả lại, dặn cô để dành phòng thân.
Lúc này, Dân gần như quên hết tiếng Việt. Tại đây, cô có nhiều người bạn mới. Cô từng kể cho họ câu chuyện của mình. Bạn bè khuyên Dân nên báo cho công an nhưng cô không dám.
Các ban, ngành và đoàn thể đến động viên Dân.
Tháng 5/2019, cô quen một chàng trai Việt Nam tên Phương (22 tuổi) đang làm việc và sinh sống ở Trung Quốc qua mạng xã hội wechat. Cô nhờ người này đăng thông tin tìm giúp mình gia đình ở Việt Nam.
Chàng trai tốt bụng đăng thông tin lên Facebook. Thông tin được anh Cụt Sĩ Ỏn – Phó Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc xã Tà Cạ (Kỳ Sơn, Nghệ An) xem được. Anh Ỏn liên lạc với Phương và cho biết, Dân là cháu họ của mình.
Dân trò chuyện với mọi người bằng vốn tiếng Việt ít ỏi.
“Để Phương tin tưởng, tôi phải gửi ảnh mình đang đứng trong UBND xã Tà Cạ để cậu ấy cho Kim Dân xem. Khi Kim Dân xác nhận đúng là họ hàng, Phương mới kết nối cho hai bên gặp nhau”, anh Ỏn nhớ lại.
Anh Ỏn và gia đình báo tin lên cơ quan chức năng. Công an tỉnh Nghệ An vào cuộc xác minh và liên hệ với các tổ chức, giải cứu Dân về nước.
Giây phút đoàn tụ, bà Oanh chạy đến ôm con vào lòng. Gần 10 năm mòn mỏi đợi tin, có lúc bà nghĩ con đã chết. Bà không ngờ, có ngày mẹ con còn nhìn thấy nhau. Câu đầu tiên Dân nói là: “Con nhớ mẹ”.
Thời gian trong khu vực cách ly, sống cùng người Việt Nam, cô đã nhớ lại được một chút tiếng Việt.
Những ngày mới về Việt Nam, Dân cảm giác lạ lẫm với chính người thân. Bà Oanh cố làm cho con gái vui, cố cho con hiểu mình yêu con thế nào.
Thế nhưng, bà khóc hết nước mắt khi con gái bày tỏ nguyện vọng, muốn làm hộ chiếu để quay lại Trung Quốc sống. Chín năm qua, cô đã quen thuộc với bên đó. “Tôi không muốn con đi đâu nữa”, bà Oanh nghèn nghẹn nói.
Dân chia sẻ, cô có mối tình 2 năm với chàng trai Trung Quốc. Họ dự định sẽ kết hôn.
Mặc dù được mẹ và gia đình yêu thương nhưng cô lạc lõng khi ai cũng có cuộc sống riêng. “Tôi sống ở đâu, Việt Nam vẫn là quê hương, là nguồn gốc của tôi. Đó là lý do, tại sao 9 năm qua tôi luôn đau đáu tìm đường về. Giờ tôi có 2 gia đình”, Dân thổ lộ.
Một ngày tháng Chín, Dân cùng mẹ và chị gái lên UBND xã Tà Cạ làm căn cước công dân, chuẩn bị giấy tờ làm hộ chiếu.
Ông La Pa Vin – Phó Chủ tịch UBND xã Tà Cạ (Kỳ Sơn, Nghệ An) thông tin: “Kim Dân là nạn nhân trở về sau 9 năm bị lừa bán sang Trung Quốc. Phòng LĐTB&XH cùng cơ quan ban ngành đã đến thăm hỏi, tặng quà và động viên Kim Dân. Cơ quan có thẩm quyền hướng dẫn gia đình các thủ tục cần thiết, cấp quyền công dân cho cô.
Những năm qua, tệ nạn buôn bán người qua biên giới diễn ra phức tạp. Chính quyền địa phương liên tục có những biện pháp tuyên truyền, giáo dục đồng bào đề cao cảnh giác, giảm thiểu tình trạng này”.
Đường về nhà của cô gái bị lừa bán sang Trung Quốc
Trưa tháng 9, Kim được chị gái và mẹ đèo lên UBND xã làm căn cước. Lần đầu tiên trong đời, cô gái 22 tuổi mới dám ngẩng mặt khẳng định: "Tôi là người có quê hương".
Có giấy tờ tùy thân rồi, Kha Thị Kim Dân (tên thường gọi là Kim), ở bản Sơn Thành, xã Tà Cạ, huyện Kỳ Sơn dự định sẽ quay lại Trung Quốc, lần này là một chuyến đi hợp pháp đàng hoàng, khác hẳn lần bị lừa bán 9 năm trước.
"Ở bên Trung Quốc, tôi đang có một công việc và một mối tình hai năm. Còn ở quê hương, sau niềm hạnh phúc đoàn tụ là cảm giác lạc lõng khi mẹ, chị gái đều có gia đình riêng, bạn bè đã lấy chồng. Cách sinh hoạt, ăn uống cũng không quen", Kim giải thích về kế hoạch của mình.
Kim quyết thế, nhưng mẹ cô, bà Xeo Thị Oanh không muốn cho con rời xa mình thêm một lần nữa. "Tôi nhớ con, muốn ở gần con", người mẹ dân tộc Khơ Mú, nói.
Chín năm trước, ở bản Sơn Thành, chị Oanh làm nương rẫy, một mình nuôi ba con nhỏ và bố mẹ chồng. Chồng chị nghiện ma túy nặng, trong nhà "hở ra cái gì là mang bán hết". Thương mẹ, Kim, cô con gái thứ hai ngày một buổi đến trường, một buổi lên rẫy hái rau mang ra chợ bán. Năm 12 tuổi, một người họ hàng rủ Kim sang Lào rửa bát thuê. Khi chị Oanh còn đang trên rẫy, con gái đã ôm quần áo xa nhà.
Nhưng thay vì sang Lào, Kim bị đem bán làm con dâu cả của một gia đình nông dân ở huyện An Dương, tỉnh Hà Nam, Trung Quốc. Thấy cô bé gầy gò, đen nhẻm, còn bé hơn con út của mình, người mua mang Kim về làm con nuôi, thay vì làm dâu.
"Không có giấy tờ tùy thân nên tôi không được đi học. Bố mẹ nuôi mua bút, vở về dạy tiếng Trung cho tôi", Kim kể. Nhưng những chữ đầu tiên cô bé viết vào cuốn vở vừa mua là tên cha mẹ, anh chị em và địa chỉ của gia đình mình. Kim sợ thời gian và những xáo trộn trong cuộc sống mới sẽ khiến mình quên mất quê hương.
Hàng ngày, cô bé theo cha mẹ nuôi đi làm nương, nuôi gà, trồng rau. Ban đầu không biết tiếng Trung, ăn uống không hợp, Kim chỉ cúi mặt im lặng. Tối nào đứa trẻ bị lừa bán cũng thức đến quá nửa đêm vì nhớ mẹ và sợ. Không dám khóc to, nó vùi nước mắt dưới gối. Luôn lo sợ sẽ lại bị bán thêm một lần nữa, suốt hai năm liền, cô bé lầm lũi không dám nói chuyện với ai. Trong lòng, Kim oán giận mẹ không đi tìm mình.
Ở Việt Nam, một tháng sau, người họ hàng về nước bảo với chị Oanh, Kim sang Lào rửa bát thuê, cuối năm sẽ về. Nhưng hai Tết liền thấp thỏm đợi, người mẹ vẫn không gặp được con. Chị dẫn con đầu và con út men sườn đồi sang nhà người họ hàng hỏi tin Kim nhưng người này đã đi biệt tích. Đến năm thứ ba, có thông tin bà ta buôn bán người trái phép, chị Oanh mới hay con mình bị bán.
Người mẹ khăn gói định sang Lào tìm, nhưng những người xung quanh đều ngăn cản bởi xứ người mênh mông biết tìm con ở đâu, trong khi còn hai đứa con nhỏ phải lo. Ba năm trước, chị dứt khỏi người chồng nghiện ngập, tù tội. Năm 2019, chị đi bước nữa với một người đàn ông khác huyện, với điều kiện anh phải ở rể vì sợ con tìm về mà không thấy mẹ.
Trong khi đó, ở Trung Quốc, Kim đang sống chui lủi vì không có giấy tờ tùy thân. Bốn năm sau ngày bị lừa bán, cha mẹ nuôi cho phép cô đi đâu tùy thích. Kim lên Quảng Đông xin cho làm công nhân. Tiền kiếm được, cô gửi về cho cha mẹ nuôi nhưng họ không nhận.
Kim hỏi bạn bè cách về Việt Nam, nhưng chỉ nhận được cái lắc đầu. "Họ bảo không quen người Việt rồi khuyên tôi đi báo công an Trung Quốc, nhưng tôi không dám", cô kể. Hai năm trước, Kim xin đi bán quần áo thuê. Lúc này, tiếng Việt của cô đã gần như quên hết.
Thông tin về Kha Thị Kim Dân đăng tải lên mạng xã hội giúp cô tìm về gia đình. Ảnh: Cụt Sĩ Ỏn.
"Tôi không tin ai. Không có giấy tờ tùy thân, tôi luôn sợ bị bắt bán một lần nữa", cô gái nói. Mãi đến tháng 5 năm nay, thấy một người bạn Việt quen qua mạng xã hội Wechat, cô mới nhờ đăng thông tin tìm gia đình.
"Cô ấy nói bị bán. Ở bên này nhớ nhà, nhớ bố mẹ, cuộc sống không tự do nên muốn về với gia đình. Thấy Kim tha thiết nên tôi lên Facebook đăng thông tin hộ, không muốn hỏi nhiều vì sợ cô ấy tổn thương", Phương, chàng trai 22 tuổi, đang làm việc tại Trung Quốc, nói.
Tình cờ đọc được thông tin trên mạng xã hội, anh Cụt Sĩ Ỏn, Phó chủ tịch Mặt trận Tổ quốc xã Tà Cạ nhận ra đứa cháu họ thất lạc. Anh lập tức kết nối với người đăng thông tin. "Tôi phải gửi ảnh mình đang đứng trong hội trường UBND xã Tà Cạ cho Phương để cậu ấy cho Kim xem. Đến khi con bé tin tưởng, cậu ấy mới kết nối chúng tôi", anh Ỏn cho biết.
Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Nghệ An vào cuộc xác minh, rồi liên hệ với các tổ chức tìm cách giải cứu Kim về Việt Nam. Sau thời gian cách ly theo quy định, Kha Kim Dân trở về quê hương.
Trưa 29/8, cô gái từ trung tâm cách ly ở Hà Nội về nhà. Những con đường ven sườn đồi năm xưa cỏ mọc quanh, giờ nhường chỗ cho những căn nhà sàn, nhà ngói khang trang. Kim thấp thỏm trong lòng. Cô im lặng vì lo lắng xen lẫn hồi hộp.
Xe vừa dừng, chị Oanh vội lao đến ôm chầm con. Cô bé đen nhẻm năm nào giờ đã là một thiếu nữ, nhưng đường nét trên khuôn mặt vẫn thế. "Mẹ ơi, con nhớ mẹ", sau 14 ngày ở với những người Việt trong khu cách ly đã giúp Kim khôi phục lại được những từ tiếng Việt bị phong hóa chín năm qua. Cuộc hội ngộ nhiều nước mắt. Kim cứ nhìn mãi đôi mắt mẹ. "Tôi buồn vì mẹ già đi nhiều lắm, đôi mắt trũng sâu", cô nói.
Kim và mẹ gặp lại nhau sau 9 năm xa cách. Vì thương mẹ, cô mới theo người họ hàng rồi bị lừa bán nên chị Oanh rất muốn bù đắp cho con gái, dù cuộc sống còn nhiều khó khăn. Ảnh: Cụt Sĩ Ỏn.
Đêm đó, bốn mẹ con họ nằm cạnh nhau trên chiếc giường nhỏ như chín năm về trước. Người mẹ tay nắm chặt tay Kim như sợ mất con lần nữa. Chị kể nhiều chuyện đổi thay ở quê nhà, nhưng ít hỏi chuyện mà để con tự nói. Chị không muốn khơi lại những nỗi đau khi nhìn thấy đôi mắt u sầu của con.
Những ngày đầu về nước, tiếng Việt của Kim chưa sõi, nhiều từ cô không thể nói, nhiều câu nghe không hiểu. "Rất thương con bé, lúc nào nó cũng trong trạng thái lo sợ sẽ bị lừa bắt đi lần nữa. Nó không giao tiếp với người lạ nếu như người thân không giới thiệu", anh Cụt Sĩ Ỏn cho biết. Kim không ăn được đồ cay, gạo nếp nên ăn rất ít.
Thương con, chị Oanh cố gắng bù đắp cho Kim. Chục ngày qua, chị luôn hỏi con muốn ăn gì để chiều, thích đi đâu để đưa đi. Thấy con buông đũa, chị lại lật đật đi nấu nước, thịt gà. Tuy vậy, Kim vẫn muốn hoàn tất hộ chiếu để trở lại với cuộc sống quen thuộc chín năm qua ở Trung Quốc.
Cô thừa nhận, khoảng trống trong tâm hồn, dù muốn khỏa lấp cũng chẳng thể đầy. "Nhưng tôi mừng vì mình đã tìm được gia đình, được thừa nhận là một công dân. Bây giờ, dù ở đâu, tôi vẫn có thể khẳng định tôi là con người có quê hương, gốc gác, có gia đình và tôi là Kha Thị Kim Dân", cô gái nói ngượng nghịu bằng vốn tiếng Việt hạn chế.
Giá lợn hơi nhiều nơi lao dốc, ở đây có loại thịt lợn giữ giá kỷ lục 200.000 đồng/kg Trong khi nhiều nơi giá lợn hơi đã giảm về dưới 80.000 đồng/kg thì giá thịt lợn đen trên địa bàn miền Tây Nghệ An, như Kỳ Sơn, Tương Dương... (tỉnh Nghệ An) hiện có giá từ 150.000 - 200.000 đồng/kg, song vẫn không có nhiều mà mua. Lợn đen miền Tây Nghệ An hiện có giá từ 150.000 đến 200.000 đồng/kg. Ảnh:...