Cơ chế tỷ giá mới: Có tránh được biến động theo tâm lý?

Hôm nay (5/1) bước sang ngày thứ 2 của cơ chế tỷ giá mới, mặc dù tỷ giá trung tâm có tăng vọt lên 21.907 đồng, tăng hơn 11 đồng so với ngày thứ nhất nhưng thị trường vẫn diễn ra bình thường cho thấy bước đi mới trong điều hành tỷ giá của NHNN đã có những hiệu quả nhất định.

Tránh sốc

Tại cuộc họp ngày 4/1, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết với cơ chế điều hành tỷ giá mới thì biên độ /-3% tiếp tục được thực hiện, các NHTM quyết định tỷ giá giao dịch với khách hàng của mình trong biên độ này.

Tỷ giá trung tâm được xác định trên cơ sở tham chiếu diễn biến tỷ giá bình quân trên thị trường liên ngân hàng, diễn biến tỷ giá trên thị trường quốc tế của một số đồng tiền các nước có quan hệ thương mại, vay, trả nợ, đầu tư lớn với Việt Nam. Với cơ chế chọn tỷ giá bình quân gia quyền này, NHNN đã loại bỏ yếu tố đầu cơ, làm giá trên thị trường ngoại hối.

Bên cạnh đó, NHNN cũng bổ sung thêm cách thức giao dịch với NHTM theo hợp đồng phái sinh, thay cho hợp đồng giao ngay trước đây. Theo đó, nếu NHTM muốn mua ngoại tệ, NHNN sẽ bán cho một hợp đồng phái sinh với giá bán cao hơn nhất định. Thông qua hợp đồng này, NHNN gửi thông điệp về giới hạn biến động tỷ giá tới NHTM. Với cách điều hành này sẽ tạo sự minh bạch cho thị trường và tránh được các cú sốc bất ngờ.

Bỏ được tâm lý đám đông

Theo nghiên cứu của NHNN, diễn biến tỷ giá 2015 chịu tác động lớn của yếu tố tâm lý (93%). Do vậy, để đảm bảo phản ánh đúng thực tế, NHNN dựa trên thực tế cung cầu thị trường trong nước, qua tỷ giá bình quân gia quyền để xác định tỷ giá trung tâm.

Việc công bố hàng ngày sự biến động về tỷ giá sẽ giúp cho thị trường thích nghi dần với tâm lý chủ động đón nhận, tránh những phản ứng quá đà khi thị trường tài chính quốc tế có biến động như Fed tăng lãi suất, Nhân dân tệ được quốc tế hóa, …vào dịp cuối năm 2015.

Theo TS. Võ Trí Thành – Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương, cách làm này bước đầu có thể tác động tới tâm lý các doanh nghiệp vốn thích được xác định với các biến cố cố định để dễ dàng tính toán hơn. Tuy nhiên, cũng theo TS.Thành, các doanh nghiệp cũng không nên lo lắng thái quá bởi bên cạnh điều hành để tránh các cú sốc lớn thì NHNN cũng sẽ có những giải pháp đồng bộ để đảm bảo về cơ bản không biến động quá lớn.

Cụ thể như NHNN sẽ phải gắn với thị trường ngoại tệ mà ở đó các NHTM tham gia và NHNN là 1 bên nhằm đưa ra tín hiệu cho thị trường ngoại hối và có một cơ chế giám sát, nếu cần một số công cụ kinh tế tham gia chuyển động tại thị trường mở đó để các NHTM có phản ứng không đi quá xa so với định hướng của NHNN.

Tiếp đó, NHTM cần phát triển công cụ thị trường phái sinh, thị trường quyền chọn, bảo hiểm và hướng dẫn các doanh nghiệp qua đó có các giao dịch gắn với các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhằm biến cái bất định thành xác định.

Doanh nghiệp Việt Nam chưa phải quá quen với công cụ thị trường phái sinh do vậy cần một quá trình tương tác giữa NHTM, các định chế tài chính và doanh nghiệp. Với cách điều hành tỷ giá mới này, thị trường tài chính Việt Nam sẽ có những bước đi linh hoạt dần dần với học hỏi của thị trường và hội nhập của Việt Nam.

Theo Diễn đàn doanh nghiệp