Chuyện vua quyết việc triều đình theo ý Thái hậu Từ Dũ

Đối với vua Tự Đức, Thái hậu Từ Dũ đã có ảnh hưởng quyết định.

Đối với vua Tự Đức, Thái hậu Từ Dũ đã có ảnh hưởng quyết định. Nhờ sự giáo dục của bà mà Hồng Nhậm đã lớn lên đúng với mẫu người Thiệu Trị hằng mong muốn: Trung hiếu, theo khuôn phép nho giáo và là khuôn phép của nhà vua.

Làm vua vẫn không rời ảnh hưởng của mẹ

Tháng 4 năm Kỷ Dậu (1849) Tự Đức tôn mẹ lên làm Hoàng thái hậu, sau đó vua truy phong cho các ông bà ngoại Phạm Đăng Hưng chức Đức Quốc công cùng các ông bà 4 – 5 đời bên ngoại những chức tước cao thấp khác nhau.

Đối với vua Tự Đức, Thái hậu Từ Dũ đã có ảnh hưởng quyết định. Bởi nhờ sự giáo dục của bà mà Hồng Nhậm đã lớn lên đúng với mẫu người Thiệu Trị hằng mong muốn: Trung hiếu với cha mẹ, ông bà (chứ không phải chủ yếu với dân với nước), ăn, ở sinh hoạt theo khuôn phép nho giáo và là khuôn phép của nhà vua. Chính vì vậy mà Hồng Nhậm nhỏ tuổi hơn vẫn được Thiệu Trị chọn làm người kế vị, thay Hồng Bảo tuy lớn tuổi hơn, song lười học lại hay chơi bời lêu lổng.

Từ những nguyên nhân đó đưa đến kết quả khi đã làm vua, Tự Đức càng không rời ảnh hưởng mẹ và càng hấp thụ những ảnh hưởng đó nhiều hơn. Nhà vua thường đem việc triều chính để hỏi ý kiến mẹ và quyết định theo ý mẹ. Ngày 16/6 năm Quý Mùi tức ngày 19/7/1883, Tự Đức qua đời để di chiếu tôn mẹ ngôi Từ Dũ Thái hoàng Thái hậu.

Mộ phần Hoàng thái hậu Từ Dũ.

Thời kỳ nhiều biến động

Vào thời bấy giờ tình hình trong nước có nhiều biến động lớn. Dục Đức mới lên ngôi 3 ngày đã bị phế bỏ, bị giết. Hiệp Hòa lên làm vua mới được 4 tháng đã phải xuống ngôi, Kiến Phúc lên ngôi được hơn nửa năm, bị bệnh từ trần ngày 31/7/1884. Ngày 2/8 tức ngày 12/8 năm Giáp Thân (1884) Hàm Nghi lên thay. Do tướng Pháp bức bách quyết tiêu diệt phe chủ chiến trong triều, đến ngày 4 sáng ngày 5/7/1885, Tôn Thất Thuyết chỉ huy quân Việt Nam tiến đánh quân Pháp ở Trấn Bình Đài.

Cuộc tấn công thất bại, Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi và mẹ cùng vợ vua Tự Đức ra đến Quảng Trị. Sau đó do tình thế bức bách, Tôn Thất Thuyết lại rước vua lên vùng rừng núi. Bà Từ Dũ và vợ vua Tự Đức ở lại Quảng Trị. Trong khi đó quan phụ chánh Nguyễn Văn Tường không đi theo vua ra Quảng Trị mà vẫn ở lại Huế, đã nhờ các cố đạo tại nhà thờ Kim Long làm môi giới để giao thiệp với tướng Pháp De Courey. Theo yêu cầu của viên tướng này và có sự thỏa thuận của tuần phủ Quảng Trị và Trương Quang Đản, Nguyễn Văn Tường đã đưa bà Từ Dũ và các bà vợ của Tự Đức trở lại kinh thành Huế.

Bà Từ Dũ và những người đàn bà yếu đuối không theo đuổi được cuộc kháng chiến đành quay trở về. Ngày mùng 3/6 năm Ất Dậu, tức ngày 14/7/1885, các bà từ Quảng Trị trở về Huế. Ngày 16/7 đến và dừng lại ở lăng Tự Đức. Cuối cùng theo yêu cầu của tướng Pháp và sự sắp xếp của những đại thần đầu hàng Pháp, đến ngày 4/8 năm Ất Dậu, tức ngày 12/9 năm 1885, bà Từ Dũ đã phải ra chỉ dụ rước Kiên Giang quận công Ưng Kỷ lên ngôi, lấy niên hiệu là Đồng Khánh. Đây là vị vua bù nhìn đầu tiên làm tay sai cho thực dân Pháp của triều đình nhà Nguyễn.

(còn nữa)

Dương Tuấn

Theo_Kiến Thức