Chuyển trồng lúa sang ngô: Hướng đến đạt 1 triệu tấn ngô/năm
Thông tin đáng chú ý này được đưa ra tại Hội nghị “Sơ kết chương trình chuyển đổi đất trồng lúa kém hiệu quả sang trồng ngô nhằm nâng cao giá trị gia tăng trong sản xuất nông nghiệp vùng miền núi phía Bắc” , do Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam phối hợp Sở NNPTNT Sơn La tổ chức ngày 5.7.
Hiệu quả kinh tế tăng 30%
Là đơn vị thực hiện dự án “Xây dựng mô hình chuyển đổi đất lúa kém hiệu quả sang trồng ngô nhằm nâng cao giá trị gia tăng trong sản xuất nông nghiệp”- ông Lê Quốc Thanh – Giám đốc Trung tâm Chuyển giao công nghệ và khuyến nông (Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam- KHNN) cho biết: Theo kế hoạch của Bộ NNPTNT, quy hoạch chuyển đổi đất trồng lúa sang trồng ngô vùng miền núi phía bắc (MNPB) giai đoạn 2015-2020 chủ yếu tập trung trên diện tích đất trồng lúa 1 vụ nhờ nước trời (vụ mùa) và chân đất có địa hình cao, khó khăn về nước tưới (vụ đông xuân).
Nông dân kiểm tra chất lượng ngô trước khi thu hoạch tại xã Tú Nang, huyện Yên Châu (Sơn La). Ảnh: Trần Quang
Cụ thể, theo ông Thanh, quy hoạch đến năm 2015 tổng diện tích lúa chuyển đổi sang trồng ngô là 55.200ha. Thực hiện chuyển đổi ở hầu hết các tỉnh trong vùng, tập trung tại các tỉnh như: Lạng Sơn, Phú Thọ, Hòa Bình, Bắc Giang, Lai Châu, Điện Đến năm 2020 tổng diện tích lúa quy hoạch chuyển đổi sang trồng ngô sẽ tăng thêm 25.100ha. Trong đó, diện tích chuyển đổi tập trung tại các tỉnh như: Lạng Sơn, Bắc Giang, Phú Thọ, Điện Biên, Lai Châu, Hòa Bình, Thái Nguyên.
Theo đó, Viện KHNN Việt Nam đã phối hợp các viện, doanh nghiệp triển khai 20 mô hình của dự án, với quy mô 600ha tại 8 tỉnh vùng miền núi phía Bắc (Hà Giang, Cao Bằng, Lào Cai, Yên Bái, Quảng Ninh, Lai Châu, Lào Cai, Hòa Bình). “Năng suất các mô hình đều đạt từ 6,1 tấn – 7,2 tấn/ha, hiệu quả kinh tế so sánh với trồng lúa tăng từ 20 – 30% (cao hơn từ 5 – 10 triệu đồng/ha). Qua đây cho thấy vùng MNPB phù hợp với mục tiêu chuyển đổi đất lúa kém hiệu quả sang trồng ngô trong vụ xuân, xuân hè (do thiếu nước, hạn và lạnh cho sản xuất lúa ở vụ này). Đặc biệt, mô hình áp dụng máy làm đất tại Hà Giang, Quảng Ninh làm giảm chi phí nhân công lao động từ 2,5 – 3,0 triệu đồng/ha. Áp dụng hệ thống sấy, làm sạch, bảo quản tại Hà Giang làm giảm tỷ lệ thất thoát sau thu hoạch 6,5%” – ông Thanh nêu.
Vận động doanh nghiệp tiêu thụ ngô cho nông dân
Ông Trần Xuân Định – Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NNPTNT) cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định 915/2016 về chính sách hỗ trợ để chuyển đổi từ trồng lúa sang trồng ngô ở các vụ trong năm từ vụ hè thu 2016 đến hết vụ đông xuân 2018 – 2019 tại vùng Trung du MNPB, Bắc Trung Bộ, ĐBSCL, Duyên hải Nam Trung bộ và Tây Nguyên. Hỗ trợ một lần không quá 3 triệu đồng/ha chi phí về giống.
Video đang HOT
“Đến nay nhiều địa phương đã ban hành các chính sách hỗ trợ kinh phí để chuyển đổi đất lúa kém hiệu quả sang trồng ngô (Quảng Ninh, Hà Giang, Yên Bái…) đạt hiệu quả cao, nâng cao thu nhập cho nông dân” – ông Định nhấn mạnh.
Là hộ trồng hơn 1.000m2 ngô biến đổi gen, ông Hà Văn Trường ở bản Lẳm (xã Mường Bon, huyện Mai Sơn) cho biết: “Bà con ở bản tôi quý lúa hơn ngô, nên lúa năng suất thấp họ cũng làm. Nhưng sau vụ này tôi trồng ngô thắng lợi, ai ra ruộng xem cũng thấy mừng, hứa vụ tới sẽ chuyển sang trồng ngô hết. Trồng ngô không phải tưới nhiều nước như lúa, chăm bón cũng ít hơn, đặc biệt là trồng ngô biến đổi gen có nhiều ưu việt nhất là kháng được sâu đục thân nên bà con rất tin tưởng”- ông Trường chia sẻ.
Sau khi thăm mô hình chuyển đổi ngô tại huyện Yên Châu (Sơn La), bà Phạm Thị Hà – Phó Giám đốc Sở NNPTNT Hà Giang cho biết: Việc đưa mô hình chuyển đổi đất lúa kém hiệu quả sang đất ngô tại Sơn La cũng như trên địa bàn tỉnh Hà Giang rất hiệu quả, nâng cao thu nhập đáng kể cho nông dân nên được bà con đón nhận và đánh giá rất cao.
Tuy nhiên theo bà Hà, để phù hợp với điều kiện tự nhiên của từng vùng và nâng cao thu nhập cho nông dân, tỉnh cũng đề nghị Bộ NNPTNT cần mở rộng đối tượng cây trồng khác như cây đậu tương đưa về cho nông dân Hà Giang làm. Việc hỗ trợ kỹ thuật cho nông dân là rất cần thiết giúp bà con yên tâm sản xuất, tăng thu nhập.
PGS-TS Trịnh Khắc Quang – Giám đốc Viện KHNN Việt Nam cho biết: Dựa trên các điều kiện tự nhiên, đất đai, kinh tế- xã hội, các giải pháp khoa học công nghệ và chính sách hỗ trợ, thúc đẩy, công tác quy hoạch phù hợp, giai đoạn 2017 -2020 vùng MNPB nếu chuyển đổi sản xuất thêm được vụ ngô xuân và xuân hè trên 1/3 tổng diện tích đất 1 vụ là 187.071ha của vùng (khoảng 60.000ha), với năng suất ngô vụ xuân, vụ xuân hè dự kiến đạt bình quân 6,0 tấn/ha, sẽ bổ sung thêm 360.000 tấn ngô/năm tại vùng MNPB cho tổng sản lượng ngô, góp phần đáng kể cho mục tiêu tăng 1 triệu tấn ngô đã đề ra của Việt Nam.
Được biết, Dự án “Xây dựng mô hình chuyển đổi đất lúa kém hiệu quả sang trồng ngô nhằm nâng cao giá trị gia tăng trong sản xuất nông nghiệp” được Bộ NNPTNT giao cho Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam thực hiện từ tháng 1.2014 tại miền núi phía Bắc. Dự kiến đến hết năm 2016 dự án trên sẽ kết thúc.
Theo Danviet
Nông nghiệp lần đầu tiên tăng trưởng âm: Nông dân đang "kiệt sức"
Trong đợt hạn mặn kỷ lục vừa qua, hàng ngàn nông dân (ND) ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) rơi vào cảnh trắng tay, vỡ nợ khi lúa, hoa màu, mía chết cháy, sản xuất thủy sản bị ảnh hưởng nghiêm trọng...
LTS: Như NTNN đã thông tin, mới đây, tại cuộc họp sơ kết 6 tháng đầu năm, Bộ NNPTNT đã công bố số liệu cho thấy, lần đầu tiên sản xuất nông nghiệp rơi vào tình trạng tăng trưởng âm. Ngoài các nguyên nhân như rét đậm, hạn, mặn, biến đổi khí hậu đã được chỉ ra, một trong những nguyên nhân quan trọng đó là, nông nghiệp trong những năm qua được đầu tư quá thấp, khiến nông dân gần như kiệt sức, không đủ khả năng đầu tư mở rộng sản xuất. Ghi nhận của phóng viên NTNN cho thấy rõ điều này...
Phó mặc cho may rủi
Theo số liệu từ Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ, tình hình hạn hán và xâm nhập mặn ở các tỉnh ĐBSCL đã gây thiệt hại nặng nề về sản xuất nông nghiệp và ảnh hưởng sinh hoạt người dân.
Cụ thể, có hơn 221.000ha lúa bị thiệt hại (trong đó tỷ lệ lúa chết trên 70% trên 128.200ha); diện tích rau màu bị thiệt hại khoảng 6.568ha; cây ăn trái và cây công nghiệp thiệt hại 26.500ha...
Nhiều diện tích lúa hè thu 2016 của nông dân tỉnh Hậu Giang bị thiệt hại do đợt mưa bão đầu mùa. ảnh: CHÚC LY
Đi đến các vùng trồng lúa ở các tỉnh vùng ĐBSCL, không khó để nhận ra không khí đìu hiu của xóm làng nơi đây sau đợt hạn, mặn được coi là lịch sử này. Gặp phóng viên, bà Trương Thị Hoài Nhân (ngụ xã Hưng Hội, huyện Vĩnh Lợi, tỉnh Bạc Liêu), ngậm ngùi: "Gia đình tôi thuộc diện nghèo khó, không đất sản xuất nên phải thuê 5 công đất để sản xuất lúa. Nhưng trời không thương, lúa chết trắng đồng trong đợt hạn mặn vừa rồi, thiệt hại gần 40 triệu đồng. Giờ phải đi vay mượn khắp nơi để có tiền đầu tư nuôi tôm lại, nhưng nghe đâu nuôi tôm cũng bấp bênh, dịch bệnh rồi thời tiết khắc nghiệt. Chúng tôi giờ chỉ biết cầu trời".
Trong đợt hạn, mặn vừa qua, có khoảng 225.800 hộ gia đình ở ĐBSCL bị thiếu nước sinh hoạt. Tổng thiệt hại do hạn, mặn gây ra ước trên 4.729 tỷ đồng.
Khi được nghe phóng viên hỏi, sao không đợi hỗ trợ của nhà nước, mà phải vội vàng đi vay lãi, bà Nhân nói, đợi được hỗ trợ thì có lẽ đã hết vụ tôm, bây giờ hết hạn rồi, phải tranh thủ xuống giống cho kịp vụ tôm mới.
Còn ông Đoàn Văn Khang (xã Đại Ân 1, huyện Cù Lao Dung, tỉnh Sóc Trăng) than: "Gần chục năm theo nghề trồng mía, với 5 công mía vụ rồi, tôi đầu tư gần 50 triệu đồng. Thời tiết bất lợi, tôi phải xuống giống đến 3 lần. Ban đầu nước mặn tràn vào ruộng mía, tôi cứ nghĩ sau vài ngày sẽ rút, ai dè nó kéo dài, rồi khi hết mặn thì lại đến hạn. Chúng tôi chỉ biết đứng nhìn mía chết khô, không chỉ gia đình tôi mà hàng ngàn hộ dân cũng lâm vào cũng nợ nần". Cũng như bà Nhân, ông Khanh và nhiều hộ dân ở đây lại đang phải chạy vạy đi vay vốn để trả nợ.
Trước các thiệt hại do hạn, mặn gây ra vừa qua, nhiều nông dân ĐBSCL thay vì chọn phương án ở lại để khôi phục sản xuất, đã chọn cách "thoát ly" khỏi đồng ruộng lên các thành phố để tìm công ăn việc làm mới. Theo kết quả nghiên cứu gần đây của Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ cho thấy, ĐBSCL là vùng có số dân di cư cao nhất nước (6 - 7%).
Không thể hỗ trợ kiểu "theo đuôi thiệt hại"
Đánh giá về thực trạng nông nghiệp, ND ở ĐBSCL hiện nay, ông Trần Hữu Hiệp - Ủy viên chuyên trách Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ nêu quan điểm: Chúng ta cũng phải nhìn nhận rằng, tác động của thiên tai nghiêm trọng, nhưng mặt khác cũng có những khó khăn tồn tại từ lâu khiến cho đời sống người ND ngày càng khó khăn.
"Với tình trạng hạn mặn, chúng ta đã nhìn thấy những con số với những hỗ trợ, nhưng đó chỉ là những hỗ trợ trước mắt, còn lâu dài phải làm sao cho người ND chống chịu được, nâng cao sinh kế. Phải thấy được rằng biến đổi khí hậu không phải chỉ có năm nay, còn có những năm sau, mà chúng ta không lường trước được. Điều này đòi hỏi phải có hệ thống cảnh báo sớm, thông tin cho người dân, phải có chính sách chủ động chứ không phải đi theo đuôi thiệt hại" - ông Hiệp nhấn mạnh.
Một vấn đề nữa tồn tại ở ĐBSC là, mặc dù Bộ NNPTNT đã phê duyệt quy hoạch chuyển đổi cây trồng trên đất lúa giai đoạn 2014-2020 với mục tiêu nâng cao hiệu quả sử dụng đất, duy trì quỹ đất trồng lúa, đảm bảo an ninh lượng thực quốc gia và tăng thu nhập cho người dân, góp phần xóa đói giảm nghèo... Mục tiêu cụ thể của vùng ĐBSCL là khoảng 200.000ha đến năm 2020.
Tuy nhiên, theo Trung tâm Khuyến nông quốc gia, trên thực tế diện tích chuyển đổi từ cây lúa năng suất thấp sang các loại hoa màu khác ở các tỉnh ĐBSCL rất thấp, chỉ đạt 3.600ha vào năm 2015.
Ông Trần Văn Dũng - Trưởng Văn phòng Thường trực tại Nam Bộ, Trung tâm Khuyến nông quốc gia cho biết: "Việc chuyển đổi hiện nay còn tự phát, các địa phương chưa hoàn thiện quy hoạch, kế hoạch chuyển đổi với những giải pháp đồng bộ về vụ, vùng chuyển đổi, cây trồng và kỹ thuật, tổ chức sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, nên làm mô hình thì thành công nhưng chưa nhân ra diện rộng".
Cũng theo ông Dũng, chính sách của Nhà nước còn bất cập (Quyết định 62 của Chính phủ), đặc biệt có chính sách hỗ trợ nhưng nguồn kinh phí lại từ địa phương nên tính khả thi thấp.
Về các khó khăn trong chuyển đổi cây trồng, TS Lê Quý Kha - Phó Viện trưởng Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp miền Nam cho rằng: "Thuyết minh dự án cũng như hợp đồng thực hiện ở cấp T.Ư được phê duyệt khá chậm nên không theo kịp mùa vụ tại địa phương. Người dân một số vùng còn ngán ngại trong việc chuyển đổi cây trồng; ứng dụng cơ giới hóa trong khâu làm đất còn hạn chế nên chi phí còn rất cao; giá cả bấp bênh, phương thức tiêu thụ sản phẩm của các doanh nghiệp chưa khuyến khích người dân đẩy mạnh chuyển đổi".
Ông Lê Quốc Doanh-Thứ trưởng Bộ NNPTNT : Chọn những cây trồng có giá trị xuất khẩu Theo thống kê, dù ngành trồng trọt trong 6 tháng đầu năm suy giảm 3%, nhưng số liệu thống kê cũng cho thấy, xuất khẩu các mặt hàng nông sản lại tăng 5,1% đạt kim ngạch 7,3 tỷ USD. Đây là điều khá bất ngờ, nhưng xem xét lại thì thấy, chúng ta đang có những bước chuyển đổi đúng hướng trong ngành trồng trọt, đó là tập trung vào những cây có giá trị xuất khẩu lớn như trái cây xuất khẩu trong 6 tháng đầu năm đã tăng tới 47% đạt trên 1 tỷ USD và chắc chắn hết năm nay sẽ đạt trên 2,5 tỷ USD. Định hướng của Bộ trong thời gian tới là sẽ tập trung vào những cây trồng có giá trị lớn, không nhất thiết cứ phải trồng lúa. Ông Trần Hữu Hiệp- Ủy viên chuyên trách Ban chỉ đạo Tây Nam bộ: Kinh tế nông hộ đứng trước thách thức lớn Từ lâu, nền kinh tế nông hộ được ca tụng, vì trong đổi mới thì một trong những đột phá là phát huy kinh tế nông hộ, nhưng kinh tế nông hộ hiện nay đang đứng trước thách thức lớn khi hội nhập, cạnh tranh. Vì vậy, đặt ra yêu cầu là phải có những mô hình liên kết tốt, đặc biệt là vai trò của doanh nghiệp, chính sách của Nhà nước hỗ trợ người dân. Hỗ trợ không phải là một vài chính sách nhỏ lẻ mà phải có phương thức làm ăn mới. Như trong chuỗi liên kết sản xuất, chế biến lúa gạo vẫn còn có nhiều bất cập. Trước nhất là sự liên kết của các tác nhân trong chuỗi chưa chặt chẽ, trên cơ sở chia sẻ lợi ích với nhau, người ND chưa được hưởng lợi hợp lý. Ngọc Lê - Trần Ly (ghi)
Theo Danviet
Nông nghiệp Việt Nam tăng trưởng âm Ngành nông nghiệp ngày càng khó khăn có xu hướng suy giảm do hạn hán, xâm nhập mặn. Ngày 28.6, Tổng cục Thống kê đã tổ chức họp báo công bố tình hình kinh tế 6 tháng đầu năm 2016. Tổng sản phẩm trong nước (GDP) 6 tháng tăng 5,52%. Tổng cục Thống kê nhận định dù GDP 6 tháng đầu năm 2016...