Chuyên gia y tế: Thuốc lá làm nóng có thể là một giải pháp giảm thiểu tác hại

Sau khi Cục Quản lý Thực phẩm & Dược phẩm (FDA, Hoa Kỳ) cho phép thuốc lá nung nóng được tiếp thị như một “sản phẩm giảm thiểu tác hại”, cùng với việc đã có 63 quốc gia đang cho lưu hành sản phẩm này, nhiều chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực y tế tại Việt Nam đã có những đánh giá về những cơ sở khoa học xung quanh sản phẩm này.

Cai hút thuốc lá khó do đâu?

Theo công bố của WHO, nam giới hút thuốc lá có giảm nhưng không đáng kể và mục tiêu giảm 30% đến năm 2015 như các quốc gia đề ra là không thể đạt và cũng theo WHO, đến năm 2025, tổng số người hút thuốc lá vẫn giữ nguyên ở mức 1,1 tỷ người như hiện nay.

PGS.TS. Lê Văn Quảng, Giám đốc Bệnh Viện K Trung ương khẳng định: “Cai thuốc lá điếu bằng ý chí là điều rất khó. Mặc dù chúng ta đã thực hiện nhiều biện pháp trong suốt chục năm nay, tuy nhiên tỷ lệ bệnh nhân thành công chỉ đếm trên đầu ngón tay. Ngay cả trong trường hợp bệnh nhân bị chẩn đoán bị ung thư phổi, họ vẫn tiếp tục hút thuốc dù được bác sĩ tư vấn rất kỹ và bản thân họ cũng hiểu thuốc lá độc hại như thế nào. Rõ ràng, việc cai thuốc là điều không dễ dàng”.

Tỷ lệ người cai thuốc lá thất bại vào khoảng 90%. Theo BS. Lê Đình Phương, Trưởng khoa Nội Tổng Quát và Y học Gia đình, bệnh viện FV: “Lý do của việc không cai bỏ được hoặc tái nghiện thuốc lá là do hai yếu tố, bao gồm nghiện nicotin và nghiện hành vi (hay động tác hút thuốc). Chính vì điều này mà các liệu pháp thay thế nicotin trong dược phẩm (như miếng dán, kẹo ngậm, chai xịt nicotin…) vẫn thất bại”.

BS. Lê Đình Phương, Trưởng khoa Nội Tổng Quát và Y học Gia đình, bệnh viện FV

Các chuyên gia y tế cũng đồng ý rằng giải pháp giảm thiểu tác hại là cần thiết mặc dù cai thuốc lá vẫn luôn là giải pháp tốt nhất. “Đối với những nhóm không thể hoặc không muốn cai thuốc, chúng ta cần phải có biện pháp khả thi hơn cho họ để giảm thiểu tác hại,” PGS.TS Lê Văn Quảng chia sẻ thêm.

Thêm giải pháp cho người hút thuốc lá trưởng thành

Đến nay đã có nhiều nước bỏ quan điểm “bỏ thuốc hay là chết” trong chiến lược kiểm soát thuốc lá điếu. Thuốc lá làm nóng, thuốc lá điện tử trở thành giải pháp giúp giảm thiểu tác hại cho nhóm người lựa chọn tiếp tục hút thuốc, bên cạnh việc cai đồng thời tất cả các loại thuốc lá và nicotin như WHO khuyến nghị.

Uruguay cũng nằm trong số các quốc gia thay đổi quan điểm khi thu hồi lệnh cấm đối với thuốc lá làm nóng. Chính phủ Uruguay nhận thấy cần phải hành động theo khoa học đối với các vấ đề liên quan đến sức khỏe cộng đồng bằng cách tìm kiếm các giải pháp thực tiễn cho vấn nạn hút thuốc lá, bao gồm các giải pháp, sản phẩm thay thế thuốc lá điếu đốt cháy. Trước Uruguay, thế giới có hơn 60 nước cho phép thương mại thuốc lá nung nóng như Anh, Nhật, Đức, Ý, Nga, Hà Lan…

Lý giải cho việc đưa thuốc lá thế hệ mới, cụ thể là thuốc làm nóng vào quản lý một cách có hệ thống trong chiến lược kiểm soát thuốc lá của quốc gia, các nước này đều dựa trên các sở cứ khoa học chứng minh rằng sản phẩm này làm giảm thiểu mức phơi nhiễm với các chất độc hại, trên cơ sở so sánh với thuốc lá điếu.

Cơ sở khoa học của việc giảm thiểu tác hại được công bố trên các nghiên cứu dày đến hàng triệu trang giấy được các quốc gia dùng làm căn cứ để cấp phép quảng bá, lưu hành sản phẩm.

Đồng thuận với quyết định của FDA Hoa Kỳ, BS. Lê Đình Phương nói thêm: “Giai đoạn bây giờ không phải là giai đoạn tuyên truyền về nhận thức và giáo dục tác hại của thuốc lá nữa, mà phải có chế tài hoặc tìm ra những biện pháp nhằm giảm nhẹ nguy hại cho người sử dụng thuốc lá. Đứng dưới góc độ chính sách đối với cộng đồng, cách tiếp cận đó phù hợp.”

Cần nhận thức rõ nicotin có trong thuốc lá không phải là nguyên nhân gây ung thư, mà nguyên nhân chính là do độc tố sản sinh từ quá trình đốt cháy thuốc lá điếu. Điều này đã được Viện Y tế và Chăm sóc Sức khỏe chất lượng cao Quốc gia của Anh (NICE) công bố.

“Từ góc độ của bác sĩ chuyên khoa ung thư nhìn nhận, khi bệnh nhân hút thuốc, lượng chất gây ung thư phơi nhiễm với cơ thể càng lớn thì nguy cơ gây ung thư càng cao. Theo như công bố của FDA Hoa Kỳ khi cho phép một sản phẩm thuốc lá làm nóng được kinh doanh như là sản phẩm thuốc lá điều chỉnh nguy cơ, sản phẩm thuốc lá làm nóng này có đầy đủ bằng chứng khoa học cho thấy việc giảm phơi nhiễm của cơ thể với các chất độc hại”, PGS.TS. Lê Văn Quảng kết luận.