Chuyên gia phân tích những lợi ích của Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đang lên kế hoạch cho chuyến thăm quan trọng tới Syria. Phái đoàn do ông dẫn đâu dự kiến bao gồm các bộ trưởng phụ trách kinh tế và đầu tư.

Vậy Lợi ích lâu dài về an ninh, chính trị và kinh tế của Thổ Nhĩ Kỳ đối với quốc gia láng giềng phía Nam này là gì?

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan phát biểu họp báo tại Istanbul. Ảnh: AA/TTXVN

Bình luận về kế hoạch thăm Syria của ông Erdogan, chuyên gia về chính sách an ninh Thổ Nhĩ Kỳ Furkan Halit Yolcu nhận định: “Tôi nghĩ về mặt chính trị và kinh tế, việc Thổ Nhĩ Kỳ có một Syria mạnh mẽ ở biên giới phía Nam là rất quan trọng”.

Ông Yolcu giải thích điều đó sẽ giúp ổn định khu vực biên giới, với ít mối nguy hiểm hơn từ lực lượng dân quân người Kurd (YPG) của Syria, tránh gây bất ổn và áp lực từ vấn đề di cư khi người Syria tràn vào lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ.

“Thổ Nhĩ Kỳ luôn có sự hiện diện trực tiếp tại đây. Họ kiểm soát tỉnh Idlib thông qua các lực lượng phi chính phủ và binh sĩ của mình. Vì vậy, điều này không hẳn là sự gia tăng rõ rệt về mức độ can thiệp hay quan tâm đến Syria, mà theo tôi, nó phản ánh một cơ sở hạ tầng ngoại giao vốn đã tồn tại từ trước”, chuyên gia Yolcu lập luận.

Ông Yolcu cho rằng việc duy trì ảnh hưởng mạnh mẽ đối với sự phát triển của khuôn khổ chính trị mới ở Syria là “thiết yếu” đối với Ankara, không chỉ vì hai nước có đường biên giới chung dài khoảng 800 km và mối quan ngại của Thổ Nhĩ Kỳ liên quan đến vấn đề người Kurd, mà còn vì lợi ích của nước này đối với các mỏ khí đốt tự nhiên ở khu vực Biển Địa Trung Hải.

Bình luận về những cơ hội mà chính quyền hậu Tổng thống Bashar Assad mang lại cho Ankara, chuyên gia quan hệ quốc tế Thổ Nhĩ Kỳ Huseyin Bagci lập luận Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ có ảnh hưởng lớn đến chính quyền Syria mới vì hầu hết họ đều được đào tạo tại Thổ Nhĩ Kỳ, bởi Thổ Nhĩ Kỳ, và thậm chí một số người trong chính phủ còn nói tiếng Thổ Nhĩ Kỳ trôi chảy vì họ được đào tạo tại các trường đại học Thổ Nhĩ Kỳ.

Trong lĩnh vực kinh tế, ông Bagci nói rằng bên cạnh thương mại và tái thiết, lợi ích của Ankara bao gồm các nỗ lực đảm bảo hàng triệu người Syria đang sống ở Thổ Nhĩ Kỳ trở về Syria trong những tháng và năm tới.

Nhà phân tích này tin tưởng lĩnh vực thương mại, vốn đạt khoảng 2,3 tỷ USD vào năm 2010 trước khi cuộc nội chiến Syria nổ ra, có thể dễ dàng vượt quá 20 tỷ USD, với rất nhiều cơ hội có sẵn trong bối cảnh cơ sở hạ tầng của Syria gần như bị phá hủy hoàn toàn trong cuộc chiến kéo dài 13 năm.

“Chính sách của Thổ Nhĩ Kỳ tại Syria, lý do vì sao việc duy trì ảnh hưởng ở đó là cần thiết – điều này hoàn toàn dễ hiểu. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Haqan Fidan, từng là Giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ, ông ấy biết rõ mọi người tại đây. Và theo tôi thấy, khuôn khổ chính trị mới của Syria sẽ chủ yếu được định hình bởi Thổ Nhĩ Kỳ và ảnh hưởng của họ. Tuy nhiên, tôi phải giữ khiêm tốn và trung lập. Sẽ cần thời gian để thấy ảnh hưởng này tác động như thế nào đến những phát triển chính trị tại đây. Nhưng Thổ Nhĩ Kỳ đang trong trạng thái phấn khích trước thành công này, khi chứng kiến chính phủ của Tổng thống Assad rời đi và một chính phủ mới được thành lập”, ông nói.