Chuyên gia nêu kịch bản về vận mệnh của Ukraine khi nguồn cung vũ khí cạn kiệt
CGiới chuyên gia nhận định khi nguồn cung vũ khí phương Tây cạn kiệt và ít có dấu hiệu chuyển biến từ các cường quốc NATO, Ukraine sẽ không có khả năng tiến hành một cuộc phản công khác như mùa hè qua.
Xe tăng T-62 của Ukraine bị phá huỷ trong chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga. Ảnh: Spuntik
Theo đài Sputnik (Nga), hôm 4/12, Giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách Nhà Trắng Shalanda Young tuyên bố trước các nhà lập pháp liên bang rằng Mỹ đã cạn tiền để hỗ trợ Ukraine trong cuộc xung đột hiện nay.
“Không có nguồn tài trợ kỳ diệu nào có thể đáp ứng được thời điểm này. Chúng ta đã cạn tiền và gần như hết thời gian. Nếu Quốc hội không hành động, đến cuối năm nay chúng ta sẽ cạn kiệt nguồn lực để mua thêm vũ khí và thiết bị cho Ukraine, cũng như cung cấp thiết bị cho kho quân sự của Mỹ”, bà Young cho biết.
Theo thống kê của Lầu Năm Góc, Mỹ đã gửi cho Ukraine khoảng 44 tỷ USD viện trợ quân sự kể từ tháng 2/2022, cùng với 76 tỷ USD dưới các hình thức hỗ trợ khác – bao gồm tài trợ ngân sách và viện trợ nhân đạo. Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng yêu cầu phê duyệt thêm hàng tỷ USD viện trợ cho Ukraine, nhưng đa số thành viên đảng Cộng hòa tại Hạ viện do Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson lãnh đạo, vẫn thờ ơ trước đề xuất này.
Thông tin này được công bố vào thời điểm Lầu Năm Góc đã thất bại trong cuộc kiểm toán năm thứ 6 liên tiếp.
Nhà phân tích an ninh quan hệ quốc tế Mark Sleboda cho rằng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đúng ở một khía cạnh nào đó. Ukraine thực sự đang bước vào một giai đoạn mới của cuộc xung đột – giai đoạn phòng thủ. Họ đang chờ đợi và hy vọng rằng thời gian sẽ đem lại những biến chuyển thuận lợi cho cuộc phản công.
Tuần trước, Lầu Năm Góc đã thông báo rằng sau tất cả các hoạt động mà Mỹ triển khai ở Trung Đông, như gửi lực lượng phòng không và các căn cứ chiến đấu của tàu sân bay quanh Trung Đông để hỗ trợ Israel trong cuộc xung đột với Palestine, Lầu Năm Góc đang rơi vào tình trạng cạn kiệt ngân sách.
Ukraine đã tiêu thụ lượng lớn vũ khí đạn dược do Mỹ và đồng minh phương Tây viện trợ. Ảnh: Reuters
Theo ông Sleboda, Mỹ và NATO nói chung hiện không có khả năng tăng cường sản xuất công nghiệp để cung cấp cho chính quyền Kiev đủ những loại vũ khí cơ bản trong cuộc chiến – như đạn pháo, tên lửa phòng không và nhiều thứ khác. Giờ đây, Kiev còn phải cạnh tranh với Israel về những vũ khí tương tự, vốn đã nằm trong danh sách yêu cầu của Israel về những loại vũ khí cần thiết cho cuộc xung đột ở Gaza.
Ông nhận định Ukraine hiện không chỉ phải cạnh tranh để thu hút chú ý, nguồn cung và tài trợ từ Mỹ và Liên minh châu Âu, mà nước này còn gặp phải “cú hích tốc độ” khi Mỹ đang cố gắng hỗ trợ cả Kiev và Jerusalem cùng lúc.
“Tôi đã xem một đoạn video do người Ukraine đăng tải tại một khu vực ở phía đông Ukraine. Lô đạn pháo viện trợ trong ngày đã đến, được chở trên một chiếc xe tải, nhưng chỉ có 2 quả đạn pháo”, ông nói.
Cuối tuần qua, Tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg cũng nói rằng liên minh này “nên chuẩn bị cho tin xấu” từ Ukraine. Ông nhấn mạnh cuộc xung đột đang “phát triển theo từng giai đoạn” và phương Tây nên tiếp tục hỗ trợ Kiev trong cả thời điểm thuận lợi và bất lợi.
Nhà phân tích Sleboda cho biết ông đồng ý với Tổng thống Zelensky rằng Ukraine đã bước vào giai đoạn mới của cuộc xung đột. Theo ông, giai đoạn phản công của Ukraine đã chấm dứt, không có gói viện trợ mới nào từ phương Tây trước mắt, thậm chí không có đủ viện trợ để bảo trì loại vũ khí cơ bản vào thời điểm này.
Ông cho rằng trong năm tiếp theo, Ukraine chỉ có thể phòng thủ trong tuyệt vọng, xây dựng các tuyến phòng thủ và một cuộc tổng động viên mới có thể diễn ra.
“Kế hoạch rất đơn giản – đó là phòng thủ và chiêu mộ nhiều binh sĩ hơn với hy vọng điều gì đó sẽ thay đổi”, ông Sleboda nói. Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng công nghệ chiến trường hiện đại sẽ khiến việc phòng thủ ít tốn kém hơn nhiều so với tấn công, vì vậy nỗ lực chiến tranh của Kiev chưa chắc đã sụp đổ.
Theo nhà phân tích này, mối đe doạ lớn hơn đối với Chính phủ Ukraine là một cuộc binh biến hoặc một cuộc khủng hoảng chính trị.
Ukraine hết thời gian để có thể phản công giành lợi thế trước Nga?
Một số nhà phân tích cho rằng Ukraine đã không đạt được một mục tiêu chính trong cuộc phản công mùa hè, nhưng lại sắp đối mặt thời tiết rất bất lợi cho chiến đấu.
Cuộc phản công mùa hè của Ukraine từ tháng 6 luôn là cuộc chạy đua với thời gian. Giới quan sát cho rằng cuộc phản công này đã bị trì hoãn tới 9 tháng vì những trở ngại trong việc vận chuyển vũ khí của phương Tây đến Ukraine. Đây được cho là tình trạng đã đẩy Kyiv đến gần hơn với mùa bùn lầy đầy bất lợi đang bắt đầu ập đến Ukraine, theo báo Newsweek.
Trong cuộc phản công hơn 4 tháng qua, quân đội Ukraine tuyên bố đã giành lại được một số khu vực do lực lượng Nga kiểm soát, nhưng những gì đã đạt được là ít hơn so với điều giới lãnh đạo chính trị và quân sự nước này có thể đã hy vọng.
Quân nhân Ukraine bố trí bệ phóng rốc két chống tăng Skif tại một vị trí ở tiền tuyến trong tỉnh Zaporizhzhia ngày 20.10. Ảnh Reuters
Giờ đây, thời tiết đã thay đổi, và ngay cả đợt viện trợ quân sự đáng kể của Mỹ trong tuần này cũng có thể không đủ để chống lại những thách thức mà thiên nhiên mang đến theo mùa. "Những trận mưa mùa thu và cái lạnh mùa đông làm thay đổi mọi thứ. Chỉ có những người khỏe mạnh nhất và có thể thích nghi với điều kiện mới mới sống sót", thiếu tá Viktor Tregubov, đang phục vụ trong lực lượng vũ trang Ukraine ở tỉnh miền đông Donetsk, khẳng định với Newsweek gần đây.
Ông Putin: Nga 'phòng thủ tích cực', phản công Ukraine hoàn toàn thất bại
Ukraine không còn nhiều cơ hội?
Nhà phân tích chiến lược Frederik Mertens của Trung tâm Nghiên cứu An ninh Hague (Hà Lan) nói với Newsweek: "Tôi e rằng bây giờ chúng ta nên thừa nhận Ukraine không còn nhiều cơ hội giành được lãnh thổ đáng kể và quan trọng trong mùa hè này". Ông bình luận: "Không còn có thể tính chuyện phá vỡ cầu [kết nối đất liền Nga] với bán đảo Crimea trước rasputitsa (mùa lầy lội ở Ukraine) được nữa. Phần đó trong cuộc phản công mùa hè của Ukraine đã không thành công".
Cắt đứt hành lang trên bộ kết nối đất liền Nga với Crimea và cô lập bán đảo này sẽ là một chiến thắng quan trọng đối với Ukraine và được xem là một trong những mục tiêu chính của cuộc phản công. Kyiv đã hy vọng có thể mở một con đường dẫn xuống thành phố Tokmak do Nga kiểm soát ở tỉnh Zaporizhzhia thuộc miền nam Ukraine, từ đó tiến tới thành phố Melitopol trước khi đến biển Azov.
Nhưng mùa lầy lội ở Ukraine luôn xuất hiện chủ yếu trong những tháng cuối năm, giống như năm 2022. "Chắc chắn, việc ở trong chiến hào khó khăn hơn nhiều so với [trong] mùa hè", theo nghị sĩ Ukraine Oleksiy Goncharenko. Ông cho hay nhiều binh sĩ Ukraine đã ở trong chiến hào này gần 20 tháng nên "họ đã kiệt sức và mệt mỏi". "Sẽ là một mùa đông khắc nghiệt. Chúng ta cần thừa nhận sự thật", ông Goncharenko nói.
"Thời tiết lạnh giá không thực sự khiến bạn vui hơn. Nếu chúng ta nói về khả năng sẵn sàng chiến đấu, những trận mưa mùa thu và cái lạnh mùa đông sẽ thay đổi mọi thứ và hạn chế khả năng tấn công của cả hai bên", ông Goncharenko nói với Newsweek.
Tướng Ukraine: Mùa đông không ảnh hưởng phản công vì binh sĩ chủ yếu đi bộ
Tuyên bố rắn của Uraine
Dù thời tiết sắp tới bất lợi cho cuộc phản công, Ukraine đã cam kết tiếp tục nỗ lực này. Trong tháng trước, trung tướng Kyrylo Budanov, đứng đầu cơ quan tình báo quân sự Ukraine, nói rằng "trong thời tiết lạnh, ẩm ướt và bùn lầy, việc chiến đấu càng khó khăn hơn", nhưng "giao tranh sẽ tiếp tục, cuộc phản công sẽ tiếp diễn".
Đại úy quân đội Ukraine Volodymyr Omelyan thì nói với Newsweek rằng vẫn có thể xảy ra giao tranh ở miền đông và nam, nhưng đó sẽ là một "thách thức lớn". Ông Omelyan còn nói rằng thật khó để dự đoán các hoạt động của Ukraine sẽ diễn ra như thế nào, nhưng dù sao Ukraine cũng "rất biết ơn" những nước phương Tây luôn ủng hộ Kyiv.
Xe M1A2 Abrams trong một cuộc tập trận. Ảnh Bộ Quốc phòng Mỹ
Dù vậy, phía Ukraine vẫn lạc quan. "Nga đã chiến đấu chống lại Ukraine kể từ năm 2014; rất nhiều mùa thu, mùa đông và mùa xuân diễn ra trong các hoạt động chiến đấu", ông Yury Fedorenko, chỉ huy đại đội máy bay không người lái Achilles của Lữ đoàn cơ giới số 92 đóng tại tỉnh Kharkiv, nói với Newsweek.
Khi trời bắt đầu lạnh và mưa, đất trở nên lầy lội, khiến hoạt động hậu cần trở nên phức tạp hơn và việc giao hàng đến các vị trí tiền tuyến cũng bị gián đoạn. "Nhưng đối phương cũng gặp vấn đề tương tự", ông Fedorenko khẳng định.
Địa hình Ukraine sắp lầy lội, xe tăng Abrams có phù hợp?
Bùn có thể sẽ phá vỡ tiến độ triển khai 31 xe tăng Abrams mới được Ukraine tiếp nhận. Những chiếc M1 Abrams hạng nặng do Mỹ cung cấp sẽ bị sa lầy do "hạn chế khả năng di chuyển" trên địa hình lầy lội và có thể sẽ cần các phương tiện chuyên dụng bọc thép để đưa chúng ra khỏi bùn, theo bà Marina Miron, nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại khoa nghiên cứu chiến tranh thuộc Đại học King's College London (Anh).
Nhưng không chỉ có xe tăng mới giúp mang lại thắng lợi. Chỉ huy Fedorenko cho hay các nguồn tin Ukraine nhấn mạnh tầm quan trọng của máy bay không người lái và tên lửa tầm xa trong việc tiêu diệt tài sản và cơ sở lưu trữ của Nga ở xa phòng tuyến trong suốt mùa đông và mùa xuân.
Ông Fedorenko đánh giá súng, hệ thống phóng tên lửa và đạn dược còn quan trọng hơn trong việc duy trì áp lực lên lực lượng Nga. "Ở những khu vực không thể vượt qua trong thời kỳ lạnh giá vì bùn lầy, điều rất quan trọng là chúng tôi có thể đảm bảo lợi thế về hỏa lực trước đối thủ", ông Fedorenko nhấn mạnh.
Mùa đông không dễ dàng cho Ukraine với hệ thống năng lượng đầy thương tích
Cuộc xung đột Nga-Ukraine từ lâu đã trở thành một cuộc chiến tiêu hao và không có dấu hiệu nào cho thấy sẽ có thay đổi, theo Newsweek. Nghị sĩ Ukraine Goncharenko cho rằng Kyiv cần phải vượt qua tình hình khó khăn sắp tới để đạt được những tiến bộ rất cần thiết và bảo toàn lực lượng dày dặn kinh nghiệm nhưng đã mệt mỏi trong chiến đấu của Ukraine.
Ukraine chịu áp lực từ phương Tây về các điều kiện viện trợ vũ khí Để tiếp tục nhận viện trợ quân sự từ các nước phương Tây, Kiev phải tuân thủ các điều kiện cụ thể do những nước ủng hộ Ukraine đặt ra. Bộ trưởng Tài chính Ukraine Serhiy Marchenko thảo luận với đại diện của Quỹ Tiền tệ Quốc về về hỗ trợ tài chính cho Kiev. Ảnh: ukrinform.net Theo bình luận của tờ báo...