Chuyên gia hướng dẫn các phương pháp dự phòng sau lũ cần ghi nhớ
Điều kiện sinh hoạt thiếu thốn, nguồn nước bị ô nhiễm là những nguyên nhân có thể khiến dịch bệnh sau lũ bùng phát. TS.BS Nguyễn Bạch Đằng đã chỉ ra những nguyên tắc dự phòng sau lũ mà người dân cần chú ý.
TS.Bác sĩ Nguyễn Bạch Đằng chuyên ngành Nội tiêu hóa, cho biết, sau lũ, điều kiện vệ sinh kém, các gia đình bị thiếu nước sạch và nguồn nước bị ô nhiễm gây ra các nhiễ.m trùn.g đường tiêu hóa chứ tiêu chảy cấp, các bệnh do phẩy khuẩn tả gây ra.
Hơn nữa, đa số các nhiễ.m trùn.g gây tiêu chảy cấp lây truyền qua đường phân – tay – miệng, qua nước và thức ăn nhiễm bẩn.
Dưới đây là 3 điều mà người dân cần nhớ để dự phòng sau lũ:
1. Đảm bảo vệ sinh ăn uống
TS.BS Đằng cho biết, việc ăn uống sau mưa lũ cần đảm bảo công tác vệ sinh, quan trọng nhất là ăn chín uống sôi.
Ngoài ra cần chú ý tới các vấn đề như:
- Rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng hay dung dịch sát khuẩn trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh
- Làm sạch dụng cụ ăn uống như bát, đũa, thìa. Sau khi rửa sạch thì cần để ở nơi khô ráo
- Với thức ăn đã nấu chín thì cần bảo quản bằng cách đậy trong lồng bàn kín, tủ để tránh ruồi, bọ hay bị bụi bám vào có thể gây nhiễm khuẩn.
2. Đảm bảo nguồn nước sinh hoạt PHẢI SẠCH và TRONG
Nếu như chưa được cấp nước sạch kịp thời, người dân có thể hứng nước mưa để nấu nước uống hay dùng để nấu ăn.
Với trường hợp bắt buộc phải lấy nước sông, hồ hay ở ao, kênh thì bắt buộc phải được làm trong và khử khuẩn rồi mới sử dụng. Bác sĩ gợi ý có thể dùng phèn chua hay viên cloramin B có tác dụng khử khuẩn, làm sạch nước rồi mới dùng.
Lưu ý rằng, kể cả nước đã được khử khuẩn dùng thay cho nước sinh hoạt TẠM THỜI thì vẫn phải đun sôi rồi mới uống.
Đồng quan điểm với bác sĩ Đằng, TS Trần Tuyết Hạnh (Giảng viên trường Đại Học Y học Dự phòng) chia sẻ trên trang cá nhân (facebook) về cách làm sạch nước khi người dân vùng lũ không tiếp cận được với nguồn nước sạch như sau:
“Dùng 1 gam (khoảng 1 thìa con, thìa cà phê) phèn tán nhỏ, hoà vào 1 bát nước rồi đổ dần vào thùng nước lũ 20 lít, khuấy đều. Bạn sẽ thấy khi cho phèn chua vào thùng nước lũ đang đục ngầu thì nước sẽ trong veo trong mấy phút. Đợi khoảng 30 phút bạn gạn lấy nước trong.
Sau đó dùng 1 viên Aquatabs cho vào 20 lít nước trong vừa đán.h phèn xong và chờ 30 phút để cho viên Aquatabs này tan ra hết để khử khuẩn. Nếu không có viên này thì bạn dùng 1 viên Cloramin B 250mg để khử khuẩn cũng được (Tuy nhiên 1 viên 250mg dùng cho 25 lít nước, nên nếu thùng 20 lít thì bạn nghiền viên này ra và bớt đi một ít). Như vậy là bạn đã có một thùng nước sạch 20 lít đã khử khuẩn để dùng tạm cho ăn uống, rửa rau, đán.h răng, rửa mặt…”.
3. Đảm bảo vệ sinh môi trường
TS.Bs Đằng cho biết, ngay sau khi nước rút xuống thì người dân và các tổ chức cần nhanh chóng tổng vệ sinh nhà cửa và các khu vực ở xung quanh nhà, xung quanh đường làng,… Chú ý thu gom rác thải trôi nổi, cây cối và xác động vật/thực vật đem chốt lấp kĩ, xử lý theo đúng quy trình.
Video đang HOT
Đặc biệt, với xác động vật đem chôn cần rắc vôi bột lên rồi mới lấp đất.
Mới đây, Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) đã khuyến cáo 8 điều người dân cần thực hiện để đảm bảo sức khỏe và ngăn chặn dịch bệnh.
1. Đảm bảo lựa chọn thực phẩm và chế biến thực phẩm an toàn, hợp vệ sinh, ăn thức ăn nấu chín và nước đun sôi.
2. Thường xuyên rửa tay với xà phòng trước và sau khi chế biến thực phẩm, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
3. Vệ sinh cá nhân hàng ngày, rửa chân sạch và lau khô các kẽ ngón chân sau khi tiếp xúc với nước lũ, nước bị nhiễm bẩn.
4. Tiê.u diệ.t loăng quăng/bọ gậy, diệt muỗi bằng cách đậy kín các bể, thùng chứa nước, thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn, loại bỏ các phế thải như chai, lọ, lốp ô tô… hoặc các hốc nước tự nhiên để không cho muỗi đẻ trứng
5. Mắc màn khi ngủ kể cả ban ngày
6. Thau rửa bể nước, giếng nước, dụng cụ chứa nước và dùng hóa chất để khử trùng nước ăn uống và sinh hoạt theo hướng dẫn của nhân viên y tế
7. Thực hiện nguyên tắc nước rút đến đâu làm vệ sinh đến đấy, thu gom, xử lý và chô.n xá.c xúc vật theo hướng dẫn của nhân viên y tế
8. Khi có dấu hiệu nghi ngờ nhiễm bệnh, cần đến khám và điều trị tại các cơ sở y tế gần nhất.
Hướng dẫn cách xử lý nước sinh hoạt trong mùa mưa lũ
Để có nguồn nước sinh hoạt an toàn trong và sau mưa lũ, đảm bảo sức khỏe và phòng tránh các dịch bệnh có thể xảy ra, người dân cần lựa chọn những điểm chưa bị ô nhiễm, cố gắng lấy nước càng xa bờ càng tốt và xử lý theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Theo chuyên gia y tế, nguồn nước nhiễm bẩn khiến vi khuẩn, virus và ký sinh trùng có điều kiện sinh sôi, phát triển, dẫn đến lan truyền mầm bệnh. Để có nguồn nước sinh hoạt an toàn trong và sau mưa lũ, đảm bảo sức khỏe và phòng tránh các dịch bệnh có thể xảy ra, người dân cần lựa chọn những điểm chưa bị ô nhiễm, cố gắng lấy nước càng xa bờ càng tốt và xử lý theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
1. Các biện pháp xử lý nước sinh hoạt trong mùa mưa lũ
Bước 1: Làm trong nước
Trong trường hợp giếng nước bị ngập mà không có nước mưa để sử dụng thì phải lấy nước ngập để xử lý. Trước hết, người dân cần làm trong nước bằng cách:
- Làm trong bằng phèn chua: Dùng phèn chua với liều lượng 1g phèn chua (một miếng bằng khoảng nửa đốt ngón tay) cho 20 lít nước. Múc một gáo nước, hoà lượng phèn tương đương thể tích nước cần làm trong cho tan hết, cho vào dụng cụ chứa nước và khuấy đều, chờ khoảng 30 phút cho cặn lắng hết xuống đáy rồi gạn lấy nước trong.
- Dùng vải sạch: Nếu không có phèn chua người dân cũng có thể dùng vải sạch để lọc nước, giữ lại các cặn bẩn, làm vài lần cho đến khi được nước trong (chú ý vải lọc bằng cốt tông để lọc nước đi qua được, cần thay vải khi thấy cặn trên vải lọc nhiều).
Lưu ý: Trong trường hợp phải sử dụng nguồn nước bề mặt quá đục hoặc nhiều phù sa cần lọc bỏ bớt phù sa bằng các lớp vải màn trước khi làm trong nước.
Bước 2: Khử khuẩn nước
Sau khi nước đã được làm trong cần tiến hành khử trùng nước. Có thể khử trùng nước bằng hóa chất hoặc đun sôi.
Khử trùng nước bằng hóa chất:
- Đối với hộ gia đình: Thường khử trùng nước bằng Cloramin B. Cloramin B được đóng gói dưới dạng viên với nhiều hàm lượng khác nhau. Hiện nay phổ biến nhất là viên Cloramin B 0,25g hoặc viên Aquatabs 67mg rất tiện lợi cho khử trùng các thể tích nước nhỏ như chum, vại, lu, xô, chậu hoặc bể chứa nước nhỏ. Một viên Cloramin B 0,25g có thể khử trùng được 25 lít nước, một viên Aquatabs 67mg có thể khử trùng được 20 lít nước trong.
- Đối với nguồn nước cấp cho tập thể hoặc nhiều hộ gia đình sử dụng: Khử trùng bằng hoá chất bột (thường là Cloramin B loại 27% clo hoạt tính, Clorua vôi) và phải do cán bộ y tế chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện.
Cách khử trùng:
Viên Cloramine B 0,25g: Cho 1 viên Cloramin B 0,25g vào thùng đựng 25 lít nước đã được làm trong, khuấy đều, đậy nắp, chờ 30 phút sau có thể sử dụng làm nước sinh hoạt được.
Viên Aquatab 67mg: Cho 1 viên Aquatabs 67mg vào thùng đựng 20 lít nước đã được làm trong, khuấy đều, đậy nắp chờ 30 phút có thể sử dụng được.
Khử trùng bằng hóa chất bột: Thường được sử dụng khử trùng lượng nước cấp lớn. Lượng bột cần dùng được tính toán trên cơ sở nồng độ yêu cầu là 10mg Cloramine hoạt tính trong l lít nước.
Đối với bột Cloramine B 27%, để khử trùng khoảng 300 lít nước cần tiến hành như sau: Hòa tan 3g bột Cloramine B 27% (tương đương 1/3 thìa canh) vào một gáo nước rồi đổ vào bể hoặc thùng chứa 300 lít nước đã được làm trong, trộn đều, đậy nắp chờ 30 phút là có thể dùng được.
Lưu ý:
- Nước đã được khử trùng có thể sử dụng cho mục đích sinh hoạt. Tuy nhiên nước này vẫn phải đun sôi rồi mới uống trực tiếp được.
- Không tiến hành khử trùng đồng thời với đán.h phèn vì phèn làm mất tác dụng khử trùng của Clo.
- Sau khi khử trùng ngửi thấy mùi Clo thì việc khử trùng mới có tác dụng.
- Nếu lỡ cho quá nhiều Clo thì mở nắp, chờ thêm nửa giờ hoặc một giờ nữa cho bớt mùi nồng.
Đun sôi nước
- Chỉ sử dụng nước để uống trực tiếp sau khi đã đun sôi.
- Nước sau khi đun sôi không được để quá lâu, nên thường xuyên đun nước mới hàng ngày để uống.
- Trong trường hợp không có hóa chất khử trùng, chỉ ăn uống nước đã đun sôi kỹ, không ăn các loại rau sống rửa bằng nước chưa khử trùng.
Sử dụng các thiết bị lọc nước
Ngoài các biện pháp xử lý nước như trên, hộ gia đình có thể sử dụng thêm thiết bị lọc để xử lý nước. Hiệu quả lọc nước của thiết bị phụ thuộc vào chất lượng nước đầu vào, công nghệ lọc, tình trạng và chất lượng của thiết bị lọc, thời gian sử dụng...
Hiện nay có nhiều loại thiết bị lọc nước của nhiều hãng với các loại công nghệ khác nhau. Nên sử dụng những thiết bị đã được kiểm định, cấp phép của các cơ quan chức năng, đồng thời tuân thủ hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất để đảm bảo hiệu quả lọc nước.
Lưu ý: Nước đầu vào của các thiết bị lọc nước phải là nước đã được làm trong, không dùng trực tiếp nước bề mặt từ ao hồ, sông suối, kênh rạch... để tránh bít tắc thiết bị lọc.
2. Cách xử lý nguồn nước sau mưa lũ
Đối với giếng khơi:
Bước 1: Thau rửa giếng:
- Làm vệ sinh thành và nền giếng, khơi thông nước ngập lụt quanh giếng.
- Trước khi làm trong và khử trùng nước, phải thau vét giếng, lấy hết bùn, rửa thành giếng.
Bước 2: Biện pháp làm trong nước:
- Dùng phèn chua liều lượng 50gam/1m3 nước, nếu độ đục nhiều thì tăng lượng phèn chua nhưng tối đa 100gam/1m3.
- Tán nhỏ, hoà tan hết phèn chua trong chậu.
- Cho nước phèn chua vào gàu múc nước thả mạnh xuống giếng rồi kéo gàu lên xuống khoảng 10 lần và đợi 30 phút sau mới thực hiện bước khử trùng nước.
Bước 3: Khử trùng nước giếng:
- Ước lượng nước trong giếng khoảng bao nhiêu m3 (1 bi tương đương 1m3) cứ 1m3 hoà tan 10 - 20gam Chloramine B tương đương 1 đến 2 thìa canh (tuỳ thuộc vào độ đục của nước).
- Múc một gàu nước.
- Hoà lượng hoá chất nói trên vào nước, phải khuấy đều cho tan hết hoá chất.
- Thả mạnh gàu xuống giếng, kéo gàu lên xuống khoảng 10 lần.
- Sau 30 phút múc nước lên ngửi có mùi Clo là dùng được. Nếu không ngửi thấy mùi Clo trong nước thì cho thêm khoảng 1/3 thìa canh bột Chloramine B quấy đều rồi cho vào giếng đến khi nào nước có mùi Chlo mới đảm bảo.
- Dùng nước giếng này tưới lên thành giếng để khử trùng
- Sau 30 phút mới sử dụng nước (để phải đảm bảo lượng Clo dư (0,3 - 0,5mg/lít)).
Lưu ý:
- Không tiến hành khử trùng đồng thời với đán.h phèn.
- Sau khi khử trùng nếu ngửi có mùi Clo thì việc khử trùng mới có tác dụng.
- Nước sau khi đã làm trong, khử trùng vẫn phải đun sôi mới uống được.
Đối với giếng khoan:
- Tháo dây cao su và ni lông bịt miệng giếng khoan.
- Cọ rửa vòi, cần và nền giếng khoan.
- Khơi thông cống rãnh quanh giếng.
- Bơm hết nước đục, sau đó bơm liên tiếp 15 phút nữa bỏ nước đi sau đó mới sử dụng.
Bác sĩ Viện mắt Hà Nội: Mùa mưa bão tháng 10 - 11 là thời điểm của bệnh đau mắt đỏ! Hiện tại miền Trung đang trải qua khoảng thời gian mưa lũ triền miên, lúc ngày nguy cơ các dịch bệnh liên quan tới điều kiện vệ sinh, nguồn nước có thể tăng cao. Trong đó có đau mắt đỏ. Mưa bão, điều kiện vệ sinh suy giảm, nước sinh hoạt có nguy cơ bị ô nhiễm là những yếu tố nguy cơ...