Chuyên gia cảnh báo Trung Quốc có thể “nhảy vào” nếu Mỹ rút khỏi TPP

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump ngày 21/11 tuyên bố Mỹ sẽ rút khỏi Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương TPP ngay ngày nhậm chức vào đầu năm tới. Trong khi Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cho rằng, TPP vô nghĩa nếu không có Mỹ, thì nhiều chuyên gia cho rằng, đó có thể là cơ hội để Trung Quốc “nhảy vào”.

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe. (Ảnh: Reuters)

Trong một video công bố hôm qua 21/11, Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump tuyên bố, ngay trong ngày nhậm chức vào 20/1 tới, ông sẽ quyết định rút Mỹ khỏi TPP – hiệp định mà ông từng gọi là “thảm họa”. Ông cho biết thêm, chính quyền của ông dự định sẽ thiết lập các hiệp định thương mại song phương khác công bằng hơn, giúp đưa việc làm trở lại nước Mỹ”.

Phản ứng về tuyên bố này của Tổng thống đắc cử Mỹ, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe nói rằng, TPP sẽ vô nghĩa nếu Mỹ không tham gia. Thủ tướng Abe cũng bác bỏ thông tin cho rằng, tại hội nghị thượng đỉnh châu Á-Thái Bình Dương (APEC) diễn ra ở Peru cuối tuần qua, lãnh đạo các nước tham gia TPP đã thảo luận để thúc đẩy thông qua TPP mà không cần sự tham gia của Mỹ. Ông Abe nhấn mạnh, hiệp định không thể đàm phán lại bởi “điều này sẽ ảnh hưởng đến cán cân lợi ích”.

Bình luận về tuyên bố của ông Trump, Parag Khanna, chuyên gia nghiên cứu về châu Á và hội nhập toàn cầu tại Đại học Singapore, nói: “Tuyên bố của ông Trump không có gì đáng ngạc nhiên, tuy nhiên chính sách thương mại của ông ấy sẽ hủy hoại những lợi ích mà TPP có thể mang lại cho Mỹ… Tôi cho rằng tự do hóa thương mại song phương sẽ tiếp tục giữa các nước châu Á và các nước phương Tây như Canada, Mexico, Chile và các nước khác”.

Giám đốc điều hành Trung tâm thương mại châu Á, Deborah Elms, nhận định: “Điều này đặt dấu chấm hết cho sự lãnh đạo của Mỹ trong thương mại toàn cầu, và vai trò này sẽ dịch chuyển sang châu Á”.

Simon Rabinovitch, chuyên gia kinh tế của tạp chí Economist, cho rằng tuyên bố này không mới nhưng vẫn đáng thất vọng. “Sự đổ vỡ của TPP sẽ tạo ra khoảng trống ở châu Á. Hiện có nhiều đồn đoán rằng Trung Quốc sẵn sàng nhảy vào lấp đầy khoảng trống đó, trở thành lãnh đạo khu vực trong việc định hình các thỏa thuận thương mại”, chuyên gia Rabinovitch nhận định.

Đồng quan điểm này, tháng trước, Fred Hochberg – Chủ tịch ngân hàng ExIm Bank Mỹ – nhận định, Trung Quốc đã sẵn sàng “nhảy vào” nếu Mỹ rút khỏi TPP. Thực tế, Trung Quốc tuy không tham gia TPP, nhưng họ cũng đã có kế hoạch chống lại hiệp định thế kỷ này với việc thúc đẩy RCEP (Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện khu vực) giữa 10 nước Đông Nam Á và 6 đối tác thương mại lân cận, gồm Australia, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc và New Zealand.

TPP với sự tham gia của 12 nước chiếm 40% GDP toàn cầu, gồm Australia, Brunei, Canada, Chile, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Mỹ, Singapore, Nhật Bản và Việt Nam, được thông qua vào cuối năm ngoái sau 5 năm đàm phán ròng rã. Ngoài ra hiện nay Colombia, Philippines, Thái Lan, Đài Loan (Trung Quốc) và Hàn Quốc đã bày tỏ sự quan tâm đến TPP. Đây được coi là hiệp định tự do thương mại lớn nhất hơn 1 thập niên qua.

Minh Phương

Theo Dantri