Chuyên gia Anh chỉ cách giúp Ukraine đối phó tàu ngầm Nga

Khi cuộc tấn công trên bộ của Nga bị sa lầy, Moskva có thể chuyển sang sử dụng tàu ngầm để phong tỏa bờ biển Ukraine.

Tạp chí Popular Mechanics dẫn lời các chuyên gia tại một tổ chức tư vấn của Anh, khi cuộc chiến trên bộ của Nga bị sa lầy, nước này có thể chuyển hướng ra biển như một cách khác để gây tổn hại cho Ukraine.

Các tàu ngầm Nga ở biển Đen có thể nhắm mục tiêu vào các tàu xuất khẩu lúa mì và các nguồn tài nguyên khác của Ukraine. Đây sẽ là một vấn đề lớn đối với Ukraine, vốn đang phải chật vật chống lại đội quân khổng lồ của Nga. Hải quân Nga vượt trội so với những chiếc tàu chiến hạng nhẹ thời Liên Xô của Ukraine.

Tuy nhiên, chính sự linh hoạt của Ukraine, chẳng hạn như sử dụng tên lửa chống hạm Neptune sản xuất trong nước để đánh chìm soái hạm Moskva của hạm đội Biển Đen, đã ngăn cản các tàu nổi của Nga hoạt động gần bờ biển Ukraine.

Tàu ngầm Nga tham gia cuộc tập trận quân sự Vostok 2022 trên biển Nhật Bản, bên ngoài thành phố Vladivostok hôm 5/9/2022.

Sự lo ngại về tàu ngầm Nga

Sidharth Kaushal và Kevin Rowlands, những chuyên gia nghiên cứu thuộc Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia Anh (RUSI) cho biết: “Nếu cuộc xung đột đạt đến điểm bế tắc kéo dài và đóng băng, Nga có thể chuyển trọng tâm quân sự sang làm suy yếu nền kinh tế Ukraine”.

Cuộc bắn phá bằng tên lửa và máy bay không người lái vào lưới điện của Ukraine đã không làm suy sụp tinh thần của quốc gia. Nhưng việc bóp nghẹt xuất khẩu của Ukraine có thể rất tàn khốc.

Thế giới phụ thuộc vào các sản phẩm lúa mì, ngô và hướng dương của Ukraine; cuộc chiến đã khiến xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine giảm 30%, dẫn đến giá lương thực toàn cầu tăng cao và mất an ninh lương thực. Điều quan trọng không kém, Ukraine cần doanh thu xuất khẩu để duy trì nền kinh tế và trả tiền mua vũ khí.

Dưới sự chỉ trích gay gắt của phương Tây, Nga đã đồng ý với một thỏa thuận do Liên hợp quốc bảo lãnh, cho phép vận chuyển một số loại ngũ cốc của Ukraine qua các hành lang an toàn ở biển Đen.

Cho đến nay, một số tàu ngầm diesel lớp Kilo của Hạm đội biển Đen chỉ được sử dụng để bắn tên lửa hành trình vào các mục tiêu trên bộ của Ukraine. Nhưng họ cũng có thể đặt thủy lôi trên biển Đen. Những chiếc tàu ngầm có thể bí mật đặt tới 24 quả thủy lôi trong một lần xuất kích.

Theo các chuyên gia Anh, việc sử dụng thủy lôi và tàu ngầm sẽ bí mật hơn nhiều so với sử dụng tàu nổi, Nga có thể phủ nhận trách nhiệm về bất kỳ cuộc tấn công nào hoặc đổ lỗi cho Ukraine. Trong khi một số chính phủ phương Tây sẽ rất vui khi có cớ để tránh đối đầu quân sự với một nước Nga có vũ khí hạt nhân.

Trên thực tế, tiền lệ đã có. Trong cuộc nội chiến Tây Ban Nha, các tàu chở hàng tiếp tế cho chính phủ Cộng hòa Tây Ban Nha đã bị tàu ngầm của “cướp biển” tấn công.

Anh và Pháp nhận thức rõ rằng “cướp biển” là những tàu chiến của Đức và Ý ủng hộ phe Quốc gia của Franco, nhưng các chính khách Anh và Pháp khi đó cũng không muốn đối đầu với Đức nên ra một nghị quyết mang tính biểu tượng là kêu gọi tấn công những tên “cướp biển”.

Việc tàu ngầm Nga có thực sự đánh chìm bất kỳ tàu nào hay không là điều gần như không quan trọng. Mối đe dọa tấn công bằng thủy lôi và tàu ngầm sẽ làm tăng tỷ lệ bảo hiểm hàng hải cao đến mức không khuyến khích hoạt động thương mại.

Vào năm 2019, tỷ lệ bảo hiểm ở Eo biển Hormuz đã tăng gấp 10 lần sau các cuộc tấn công được cho là do Iran tiến hành nhằm vào các tàu chở dầu, mặc dù một hệ thống hộ tống đã được bố trí hỗ trợ.

Tàu chở ngũ cốc của Ukraine trên biển Đen.

Cách thức đối phó

Nếu Nga dùng đến phong tỏa tàu ngầm, Ukraine có rất ít lựa chọn tốt. Quốc gia này có ít thiết bị hoặc kinh nghiệm tác chiến chống ngầm. Phương Tây cũng không thể lấp đầy khoảng trống này cho Ukraine.

RUSI cho biết: “Các nền tảng liên quan đến chống ngầm quá đắt và số lượng rất ít để có thể được tặng. Các tài sản như máy bay tuần tra biển P-8 hoặc tàu khu trục ASW chuyên dụng khó có thể được chuyển giao và lực lượng vũ trang Ukraine sẽ mất rất nhiều thời gian để huấn luyện, vận hành và sử dụng chúng trong mọi trường hợp”.

Theo các chuyên gia phương Tây, thay vì phá hủy các tàu ngầm Nga – một nhiệm vụ khó khăn ngay cả đối với các lực lượng hải quân tiên tiến như Mỹ, thì Ukraine có thể chỉ đơn giản là cố gắng quấy rối họ.

Ukraine có thể triển khai các loại thủy lôi chống ngầm như Hammerhead của Mỹ, hoặc máy bay không người lái được trang bị sonar nhúng và ngư lôi chống ngầm. Điều này sẽ được thực hiện dễ dàng hơn nhờ độ nông của Biển Đen gần bờ biển Ukraine.

Cách tiếp cận này có thể không tiêu diệt được nhiều tàu ngầm. Tuy nhiên, việc nghe thấy tiếng sonar từ máy bay không người lái hoặc biết thủy lôi đang ở trong khu vực có thể buộc một thuyền trưởng tàu ngầm Nga phải rụt dè hành động hơn.

Các chuyên gia RUSI cho rằng, dù không phải là một giải pháp hoàn hảo, nhưng đó là cách hiệu quả và đơn giản mà Ukraine có thể thực hiện được.