Chung tay bảo tồn hệ sinh thái các vùng đất ngập nước

Thanh Trà15:37 03/06/2022

Theo Tổng cục Môi trường ( Bộ Tài nguyên và Môi trường), Việt Nam có gần 12 triệu ha đất ngập nước, chưa kể diện tích sông, suối ngập nước theo mùa, điểm nước nóng, nước khoáng, chiếm khoảng 37% tổng diện tích đất tự nhiên toàn quốc.

Trong đó, Đồng bằng sông Cửu Long là vùng có diện tích đất ngập nước lớn nhất cả nước.

Nơi quy tụ nhiều sinh vật đặc thù

Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau nhìn từ trên cao. Ảnh: Trọng Đạt/TTXVN

Đồng bằng sông Cửu Long hiện có 4 khu Ramsar – khu đất ngập nước có tầm quan trọng quốc tế, đó là Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau (tỉnh Cà Mau), Vườn Quốc gia U Minh Thượng (Kiên Giang), Khu Bảo tồn đất ngập nước Láng Sen (Long An) và Vườn Quốc gia Tràm Chim (Đồng Tháp).

Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau được UNESCO công nhận là Khu Dự trữ sinh quyển thế giới Mũi Cà Mau, đồng thời Ban Thư ký Công ước Ramsar (Công ước về các vùng đất ngập nước) công nhận là khu Ramsar. Vườn có tổng diện tích tự nhiên khoảng trên 41.860 ha, trong đó phần đất liền chiếm hơn 15.260 ha và phần trên biển là 26.600 ha, vị trí ba mặt giáp biển, nơi giao thoa giữa biển Đông và biển Tây, chịu ảnh hưởng của hai chế độ thủy triều, gồm bán nhật triều biển Đông và nhật triều biển Tây. Đặc điểm vùng ven biển thấp, nóng ẩm, mưa nhiều, hệ thống kênh rạch nội đồng chằng chịt và chế độ thủy triều – dòng chảy pha trộn phức tạp đã tạo cho Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau hệ sinh thái ngập mặn độc đáo, quy tụ nhiều sinh vật đặc thù, mang tính đa dạng sinh học cao.

Theo Ban Giám đốc Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau, hệ sinh thái rừng ngập mặn ở vườn có tính đa dạng sinh học cao, quần thể thực vật gồm rừng tái sinh tự nhiên hỗn giao giữa cây đước, vẹt… Vườn có nhiều loài động vật, đơn cử như, động vật lớp chim được ghi nhận tới trên 100 loài, lớp thú có 28 loài và trên 40 loài thuộc lớp lưỡng cư bò sát, 39 loài cá. Tại vườn, nhiều loài động vật nguy cấp quý hiếm, có tên trong Sách Đỏ Việt Nam và thế giới được ghi nhận như: Khỉ đuôi dài, cà khu, bồ nông chân xám, cốc đế, choắt chân màng lớn, giang sen, hạc cổ trắng.

Vườn Quốc gia Tràm Chim ở huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp được công nhận là Khu Ramsar. Với diện tích 7.300 ha, có hệ sinh thái đa dạng, nơi đây được xem là Đồng Tháp Mười thu nhỏ với đầy đủ hệ sinh thái của một vùng đất ngập nước. Vườn ghi nhận khoảng 130 loài thực vật, hình thành theo các kiểu quần xã đặc trưng như: quần xã sen, súng, súng, lúa ma (lúa trời), cỏ ống, năng ống. Vườn cũng là nơi cư trú của trên 250 loài chim nước, nhiều loài cá nước ngọt. Trong đó, nhiều loài chim quý, hiếm như te vàng, bồ nông, già đẫy và đặc biệt là sếu đầu đỏ – loài có tên trong Sách Đỏ thế giới, cần được bảo vệ vì có nguy cơ tuyệt chủng.

Video đang HOT

Tương tự, Khu Ramsar – Khu Bảo tồn đất ngập nước Láng Sen ở huyện Tân Hưng, tỉnh Long An là một trong những điển hình về hệ sinh thái vùng đất ngập nước Đồng Tháp Mười với đồng cỏ ngập nước theo mùa. Nơi đây có khoảng trên 150 loài thực vật, nhiều loài động vật có xương sống, trong đó một số loài có tên trong Sách Đỏ Việt Nam và thế giới.

Vườn Quốc gia U Minh Thượng (huyện U Minh Thượng, tỉnh Kiên Giang) có diện tích trên 21.000 ha lại nổi bật với hệ sinh thái rừng tràm trên đất than bùn, là nơi sinh sống của hàng trăm loài động vật hoang dã, gồm chim, thú, bò sát lưỡng cư, cá, côn trùng cùng nhiều loài thủy sinh vật khác nhau.

Bảo tồn, sử dụng bền vững đa dạng sinh học

Các loài chim được cứu hộ nuôi nhốt tại Trung tâm Cứu hộ, bảo tồn và phát triển sinh vật, Vườn Quốc gia U Minh Thượng (Kiên Giang). Ảnh: Lê Sen/TTXVN

Nhằm bảo tồn, sử dụng bền vững đa dạng sinh học và dịch vụ hệ sinh thái các vùng đất ngập nước, góp phần phát triển kinh tế – xã hội, ứng phó với biến đổi khí hậu, tại các địa phương có vùng đất ngập nước, nhiều hoạt động bảo tồn, phục hồi hệ sinh thái được triển khai thực hiện.

Theo Giám đốc Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau Lê Văn Dũng, bảo tồn đa dạng sinh học, xây dựng và thực nghiệm các mô hình bảo tồn, sử dụng bền vững tài nguyên rừng ngập mặn, phát huy giá trị, chức năng kinh tế của hệ sinh thái vùng đất ngập nước, Vườn đã phối hợp với nhiều tổ chức, đơn vị như: Tổ chức Hợp tác phát triển quốc tế Thụy Điển, Tổ chức Quốc tế bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam, hỗ trợ đầu tư xây dựng mô hình thí điểm phát triển du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng với sự tham gia của 10 hộ dân. Phát triển mô hình này, các hộ dân bố trí dịch vụ lưu trú bằng vật liệu cây gỗ địa phương, tháp quan sát chim, phương tiện vận chuyển khách phù hợp. Người dân được đào tạo tập huấn về kỹ năng làm du lịch, cách sử dụng trang thiết bị phục vụ quan sát chim, hỗ trợ con giống thủy sản, cây trồng nông nghiệp. Ngoài ra, các tổ chức còn hỗ trợ kinh phí xây dựng thương hiệu, quảng bá hình ảnh khu Ramsar Mũi Cà Mau trên một số phương tiện thông tin đại chúng.

Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau phối hợp với các tổ chức, hộ dân xây dựng, triển khai một số phương án nuôi trồng thủy sản phù hợp nhằm sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên thủy sản, đồng thời tạo điểm nhấn cho du khách tham quan trên các tuyến biển.

Bên cạnh đó, Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau thực hiện thí điểm mô hình đồng quản lý ở kênh Hai Thiện thuộc phân khu phục hồi sinh thái của Vườn nhằm hỗ trợ người dân phát triển sinh kế, cung cấp con giống, nâng cao năng lực, góp phần quản lý, bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên ở Vườn Quốc gia. Vườn còn phối hợp với Tổ chức Quốc tế bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam thực hiện Dự án phục hồi rừng ngập mặn, với mục tiêu khoanh nuôi xúc tiến tái sinh 150 ha rừng tự nhiên trên vùng bãi bồi, đồng thời triển khai chương trình giáo dục môi trường, nâng cao nhận thức về bảo vệ rừng, giảm thiểu rác thải đại dương, đề xuất giải pháp cải thiện sinh kế người dân trên lâm phần vườn quốc gia. Các cán bộ của đơn vị cùng một số tổ chức, đơn vị tập huấn trực tuyến cho 140 hộ nhận thuê khoán, quản lý, bảo vệ rừng, qua đó tăng cường sự tham gia của người dân đối với công tác quản lý, bảo vệ rừng ngập mặn. Cùng với đó là thành lập Tổ tự quản lâm nghiệp và xây dựng mô hình nuôi thủy sản kết hợp dưới tán rừng để tối đa hóa năng suất, hiệu quả, vừa cải thiện thu nhập cho các hộ nhận giao khoán quản lý bảo vệ rừng, vừa góp phần bảo tồn hệ sinh thái rừng ngập mặn hiệu quả.

ADVERTISING

Xem thêm

Lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Tháp cho biết, tỉnh chú trọng đến việc bảo tồn, phát huy tính đa dạng sinh học của các vùng đất ngập nước. Vườn Quốc gia Tràm Chim tích cực thực hiện bảo tồn hệ sinh thái đất ngập nước đặc trưng của vùng Đồng Tháp Mười, bảo tồn nguồn gen sinh vật, đặc biệt là các loài quý hiếm như sếu đầu đỏ, ngan cánh trắng… Công tác tuyên truyền về bảo tồn đa dạng sinh học được lồng ghép với tuyên truyền bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, tạo sự đồng thuận lớn trong cộng đồng dân cư ở các khu vực vùng đệm của vườn quốc gia.

Đơn vị chức năng quan tâm kiểm soát các loài sinh vật lạ xâm lấn, góp phần bảo vệ hệ sinh thái của vùng đất ngập nước. Từ năm 2009 đến nay, Vườn Quốc gia Tràm Chim thực hiện đề án diệt trừ cây mai dương – một sinh vật ngoại lai gây hại cho các loài thực vật, động vật bản địa. Hiện nay, Vườn đã cơ bản hạn chế sự phát tán của loài này, hệ sinh thái, hệ thực vật tại các khu vực kiểm soát được phục hồi, thu hút các loài chim và loài động vật khác đến trú ngụ, tái tạo cảnh quan môi trường.

Hàng nghìn cá thể chim quý hiếm cư trú tại Vườn Quốc gia Tràm Chim. Ảnh: An Hiếu/TTXVN

Để phục vụ hiệu quả hoạt động quản lý môi trường tại Vườn Quốc gia, hiện nay, nhóm các chuyên gia đến từ Trường Đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh) và Đại học Wollongong (Australia) hợp tác thực hiện dự án “Quản lý môi trường hệ sinh thái với công nghệ AI/IoT” tại Vườn Quốc gia Tràm Chim.

Trong khuôn khổ dự án, chuyên gia sử dụng trạm quan trắc dữ liệu môi trường tự thiết kế để đo đạc các tham số như mực nước, ô xy hòa tan, độ đục của nước, nhiệt độ. Từ đó, giúp các nhà quản lý ngay lập tức nắm được chỉ số quan trọng để có giải pháp góp phần bảo vệ, phát triển hệ sinh thái của vườn quốc gia. Các chuyên gia sử dụng camera AI (trí tuệ nhân tạo) có thể tự động chụp ảnh tại vị trí cố định trong vườn. Từ đó, áp dụng công nghệ nhận dạng ảnh vào phân tích, phân loại, đánh giá các quần thể thực vật và động vật của Vườn Quốc gia Tràm Chim.

Để Việt Nam mãi là nơi 'đất lành chim đậu'

Nhằm tăng cường bảo tồn các loài chim hoang dã nói chung và chim di cư nói riêng, sáng 27/5, Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) tổ chức Hội thảo phổ biến và triển khai Chỉ thị số 4/CT-TTg ngày 17/5/2022 về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để bảo tồn các loài chim hoang dã, di cư tại Việt Nam.

Đầm Vân Long, huyện Gia Viễn (Ninh Bình) là khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước lớn nhất vùng đồng bằng châu thổ Bắc Bộ. Ảnh minh họa: TTXVN

Phát biểu khai mạc, Tiến sỹ Nguyễn Văn Tài, Tổng cục trưởng, Tổng cục Môi trường cho biết, nhận thức được sự nghiêm trọng của tình trạng săn bắt, buôn bán chim di cư trái phép, Việt Nam đã và đang tăng cường nhiều nỗ lực để bảo tồn các loài chim hoang dã, chim di cư. Mới đây ngày 17/5/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 4/CT-TTg về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để bảo tồn các loài chim hoang dã, di cư tại Việt Nam. Theo đó, Thủ tướng đã giao trách nhiệm cụ thể cho các bộ, ngành và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể để tăng cường bảo tồn các loài chim hoang dã, chim di cư.

Chim di cư là loài động vật có ý nghĩa đặc biệt đối với các hệ sinh thái đất ngập nước. Việc bảo tồn, bảo vệ các loài chim hoang dã, di cư là một nhiệm vụ hết sức cấp thiết đảm bảo một hệ sinh thái khỏe mạnh, góp phần bảo tồn quần thể chim di cư trong khu vực và trên thế giới, không chỉ riêng ở Việt Nam. Do vậy, mục đích của Hội thảo này ngoài việc phổ biến Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ còn là cơ hội để các bên liên quan trao đổi những vấn đề cốt lõi và kế hoạch triển khai hiệu quả Chỉ thị trong thời gian sắp tới để Việt Nam mãi là nơi "đất lành chim đậu".

Ông Nguyễn Hoài Bảo, đại diện Tổ chức Birdlife International (Tổ chức Bảo tồn Chim hoang dã quốc tế) cho rằng, Việt Nam sở hữu 63 vùng chim quan trọng toàn cầu, 7 vùng chim đặc hữu và được xác định là một trong những khu vực quan trọng bậc nhất trong Mạng lưới các tuyến đường bay chim di cư. Đến nay, có hơn 900 loài chim đã được phát hiện ở Việt Nam, trong đó 99 loài cần ưu tiên bảo tồn. Các vùng chim hoang dã, di cư tại các Vườn Quốc gia như: Xuân Thủy (tỉnh Nam Định), Tràm Chim (tỉnh Đồng Tháp), Mũi Cà Mau (Cà Mau) và nhiều khu vực khác đã tạo nên các giá trị thiên nhiên quan trọng của Việt Nam góp phần bảo tồn thiên nhiên, đa dạng sinh học; phát triển du lịch và xây dựng hình ảnh đất nước Việt Nam tươi đẹp. Đồng thời, là một trong những điểm dừng chân cho nhiều loài chim trên thế giới, Việt Nam đã sớm tham gia Công ước Ramsar về các vùng đất ngập nước quan trọng và gia nhập Hiệp hội Đường bay Đông Á - Australia (EAAFP) thông qua các cam kết quốc tế.

Thời gian gần đây, Việt Nam nhận thức rõ hơn về các khu vực dừng chân của chim di cư, từ đó có những chính sách, quy định nhằm bảo tồn sinh cảnh, hạn chế xung đột giữa con người và chim di cư cũng như tăng cường kiểm tra, kiểm soát hoạt động săn bắt, buôn bán chim di cư trái phép.

Theo ông Nguyễn Hoài Bảo, mặc dù có nhiều nỗ lực nhưng vài năm trở lại đây, quần thể chim di cư đang suy giảm nghiêm trọng tại Việt Nam nói riêng và nhiều nước châu Á nói chung. Nguyên nhân là do sự phát triển nhanh chóng xuyên suốt châu Á và tình trạng săn bắn, bẫy bắt trái phép các loài chim đã dẫn đến việc mất đi một khu vực rộng lớn các vùng đất ngập nước ven biển. Hơn nữa, hoạt động săn bắt, tận diệt bằng lưới, súng săn đã tiếp tay cho các nhà hàng buôn bán, tiêu thụ chim hoang dã trái pháp luật. Đây cũng là hành vi tiềm ẩn nguy cơ dịch bệnh, mất cân bằng đa dạng sinh học, đe dọa sự phát triển bền vững của Việt Nam và thế giới.

Nhằm bảo tồn chim hoang dã tại Việt Nam trong thời gian tới, ông Lê Mạnh Hùng, Chi hội trưởng, Chi hội nghiên cứu và bảo tồn chim hoang dã Việt Nam khuyến nghị, Việt Nam cần tăng cường quan hệ công tác, hợp tác với các Tổ chức Bảo tồn trong nước và quốc tế, các trường Đại học, Viện nghiên cứu, Trung tâm nhằm thực hiện đồng bộ hơn các chương trình bảo tồn chim hoang dã. Bộ Công an và các bộ liên quan, tăng cường công tác giám sát, xử lý vi phạm liên quan đến động vật hoang dã, đặc biệt là các loài chim hoang dã. Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài nguyên và Môi trường cần giám sát chặt chẽ hơn trong việc đánh giá các dự án tài nguyên và môi trường; các dự án thủy điện, điện gió... Bộ Giáo dục và Đào tạo bổ sung các nội dung liên quan tới bảo tồn động vật hoang dã, trong đó có bảo tồn các loài chim hoang dã vào chương trình học và các hoạt động ngoại khóa cho học sinh....

Tại hội thảo, các chuyên gia và các đại biểu đã trao đổi, thảo luận về giải pháp và tổ chức triển khai Chỉ thị, trong đó nhấn mạnh việc rà soát, xây dựng và trình ban hành các quy định; hướng dẫn bảo vệ các loài chim hoang dã, di cư; tăng cường truyền thông về Chỉ thị; lồng ghép triển khai Chỉ thị trong triển khai các quy định về bảo tồn đất ngập nước và đa dạng sinh học.

Khám phá vẻ đẹp hoang sơ của suối Nước Ngọt tại Khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa Suối Nước Ngọt cách thành phố Phan Rang-Tháp Chàm khoảng 45km về hướng Đông - Bắc, thuộc Khu dự trữ sinh quyển Núi Chúa, nơi giáp ranh giữa hai huyện Ninh Hải và Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận. Đây là địa điểm vui chơi, giải trí quen thuộc của người dân Ninh Thuận trong những ngày nghỉ cuối tuần, hay vào dịp lễ,...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Quán bún Hà Nội xin lỗi vụ bán 1,2 triệu đồng 3 bát bún riêu ngày Tết, nói chỉ là 'hiểu lầm'09:39

Củng cố hồ sơ để xử lý TikToker có nồng độ cồn, livestream khi bị cảnh sát giao thông kiểm tra01:03

Vụ xe ôtô lao xuống mương 7 người tử vong: Công an công bố nguyên nhân ban đầu14:39

CSGT hú còi mở đường cho xe chở người bị điện giật nguy kịch đi cấp cứu01:10

11 'quái xế' chạy vào cao tốc Nghi Sơn - Diễn Châu bị phạt 78 triệu đồng501:27

Cảnh sát Liên Hiệp Quốc bổ nhiệm sĩ quan công an Việt Nam làm chánh văn phòng cố vấn09:41

Thông tin về ô tô 'tự di chuyển' ở sân bay Tân Sơn Nhất09:00

Xe tải bốc cháy trên đường giữa trưa08:24

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Xác minh video tài xế ô tô bị hành hung tại bến phà ở Nam Định

09:13:47 02/02/2025

Cơ quan chức năng tỉnh Nam Định đang xác minh một đoạn video lan truyền trên mạng xã hội về vụ việc một tài xế ô tô bị hành hung ở bến phà Cồn Nhất, thị trấn Giao Thủy, huyện Giao Thủy.

Chạy ô tô quá tốc độ bị trừ bao nhiêu điểm giấy phép lái xe?

09:01:52 02/02/2025

Theo Nghị định 168, tài xế ô tô có thể bị trừ tới 6 điểm giấy phép lái xe nếu chạy quá tốc độ quy định trên 35km/h.

Tài xế vi phạm nồng độ cồn gấp 5 lần mức 'kịch khung' trên cao tốc

07:00:24 02/02/2025

Đại diện Cục CSGT (Bộ Công an) cho biết, Đội Tuần tra kiểm soát giao thông đường bộ cao tốc số 2 đã phát hiện nam tài xế vi phạm nồng độ cồn gấp khoảng 5 lần mức kịch khung trên cao tốc.

Ô tô 7 chỗ rơi xuống kênh ở TPHCM, 1 người tử vong

06:55:36 02/02/2025

Khoảng 20h tối cùng ngày, người dân sống gần khu vực cầu Kinh 12, đường Bờ Kinh 12, xã Tân An Hội, huyện Củ Chi, nghe có tiếng động mạnh.

Tai nạn liên hoàn trên cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây, 3 người đi cấp cứu

06:53:44 02/02/2025

Tối 1/2 (mùng 4 Tết), xảy ra vụ tai nạn giao thông liên hoàn giữa 3 ô tô trên cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây khiến 3 người bị thương, giao thông ùn tắc cục bộ.

8 ngày nghỉ Tết, có 481 người phải cấp cứu do pháo nổ

03:00:38 02/02/2025

Tổng cộng trong 8 ngày nghỉ Tết có 481 trường hợp khám, cấp cứu do pháo nổ, pháo hoa; 47 trường hợp khám, cấp cứu tai nạn do vũ khí, vật liệu nổ tự chế, chưa ghi nhận ca tử vong.

Mùng 4 Tết, hơn 2.100 tài xế vi phạm nồng độ cồn

19:01:36 01/02/2025

CSGT toàn quốc cũng xử lý 5.671 trường hợp vi phạm, tạm giữ 40 ô tô và 2.575 xe mô tô. Đồng thời, tước 332 giấy phép lái xe các loại, trừ điểm bằng lái 864 trường hợp.

Mùng 4 Tết, 21 người tử vong vì tai nạn giao thông

18:50:00 01/02/2025

Về tình hình giao thông tại TP Hà Nội và các địa phương giáp ranh, các tuyến đường nội thành Hà Nội hướng lên khu vực trung tâm lưu lượng người và phương tiện tham gia giao thông bình thường, giao thông thuận lợi,không xảy ra ùn tắc.

Tàu cảnh sát biển cấp cứu thành công 1 thuyền viên người nước ngoài

14:54:32 01/02/2025

Ngay sau khi nhận được thông tin, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 đã lệnh cho tàu Cảnh sát biển 2011 rời cảng khẩn cấp chở theo cán bộ, nhân viên y tế, cán bộ Biên phòng huyện Côn Đảo đi cấp cứu bệnh nhân.

Rác thải sinh hoạt không phân loại có thể bị từ chối tiếp nhận

09:02:36 01/02/2025

Công nhân môi trường có thể từ chối tiếp nhận chất thải không phân loại, không sử dụng bao bì, thùng chứa theo quy định của chính quyền địa phương.

33 người chết vì tai nạn giao thông trong ngày mùng 3 tết

21:35:38 31/01/2025

Trong ngày mùng 3 tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, toàn quốc xảy ra 56 vụ tai nạn giao thông khiến 33 người chết và 52 người bị thương.

Hàng xóm nhớ lại chuyến xe định mệnh cướp đi 7 sinh mạng ngày mùng 2 Tết

21:21:13 31/01/2025

Tang thương bao trùm thị trấn Giao Thủy (huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định) khi 7 người trong một gia đình gặp nạn trên chuyến xe định mệnh, vĩnh viễn rời xa người thân.