Chưa phá bỏ được thế độc quyền sách giáo khoa?
Trong năm đầu tiên thực hiện đổi mới sách giáo khoa (SGK), nhà trường sẽ được quyền chủ động lựa chọn SGK lớp 1. Tuy nhiên, có tới 24/32 SGK được Bộ GD&ĐT công bố thuộc NXB Giáo dục Việt Nam. Như vậy, các trường lựa chọn bộ sách nào đa số cũng thuộc về quyền lợi của NXB này.
NXB giáo dục Việt Nam tổ chức hội thảo công bố bản mẫu SGK trước khi Bộ GD&ĐT ký thông qua
Tăng giá sách giáo khoa?
Ông Lê Hoàng Hải, Phó Tổng giám đốc NXB Giáo dục Việt Nam cho biết, dự kiến, giá bán SGK mới của đơn vị sẽ tăng cao hơn so với sách hiện hành. Nguyên nhân để đơn vị này đẩy giá sách lên cao được lý giải là do đầu tư công phu về hình thức trình bày, phối hợp logic, đạt tính thẩm mĩ cao giữa kênh chữ và kênh hình, được đánh giá là tương đương với SGK của các nước phát triển trong khu vực và trên thế giới với thiết kế khổ sách 19×26,5 cm, lớn hơn khổ SGK hiện hành và sử dụng giấy in chất lượng tốt.
Giá sách tăng bao nhiêu và chất lượng sách ra sao thì thời điểm này NXB vẫn chưa công bố. Hiện sách vẫn còn là bản mẫu, chưa in ấn nhưng NXB đã phối hợp với các địa phương tập huấn cho giáo viên việc sử dụng SGK mới. Đại diện NXB khẳng định, thông qua kế hoạch này sẽ giúp giáo viên tiếp cận đầy đủ SGK mới của NXB Giáo dục Việt Nam để có thêm thông tin nhằm lựa chọn bộ SGK phù hợp sử dụng tại địa phương mình.
Tại cuộc họp báo công bố SGK do Bộ GD&ĐT tổ chức, phóng viên đặt câu hỏi, NXB Giáo dục Việt Nam có tới 24 cuốn sách được chọn và dù Bộ GD&ĐT chưa thông qua nhưng đơn vị này đã tổ chức hội thảo công bố các bản mẫu SGK rộng rãi ra công chúng có vi phạm Luật canh tranh không nhưng phía Bộ GD&ĐT không có giải đáp nào về vấn đề này.
“Cá vào một giỏ”
Ông Nguyễn Xuân Thành, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học (Bộ GD&ĐT) cho biết, trong năm đầu tiên thực hiện đổi mới, Bộ sẽ có thông tư hướng dẫn các trường, giáo viên lựa chọn SGK theo Nghị quyết 88 của Quốc hội. Theo đó, trong năm học tới, các trường thành lập hội đồng, lấy ý kiến giáo viên để chọn lựa bộ sách dạy học. Vì thế, sẽ có khả năng, trong 1 địa phương, các trường chọn nhiều bộ sách khác nhau. Tuy nhiên, việc chọn bộ sách nào trong số 5 bộ sách thì quyền lợi đa số “cá cũng vào một giỏ” của NXB Giáo dục Việt Nam.
Theo PGS.TS Nguyễn Tất Dong, nguyên Phó trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư, Bộ GD&ĐT cũng phải đứng ra biên soạn một bộ sách, đảm bảo chất lượng. Trên thực tế, trước đó, Bộ cũng đã được chỉ đạo để làm việc này, chuyên gia chính là những người viết chương trình, am hiểu chương trình và một số nhà khoa học khác. Tuy nhiên, sau đó Bộ chần chừ nên các NXB đã “hút” luôn những chuyên gia này.
Trong khi đó, phía NXB Giáo dục Việt Nam đã có sự chuẩn bị, tập hợp hơn 600 chuyên gia nên đầu tư 4 bộ sách. “Trong cuộc chơi này, anh nào có tiềm lực, anh đó chiếm thị phần”, ông Dong nói. Ông cũng dự đoán, trong những năm tới, “miếng bánh” SGK sẽ không chỉ dành cho NXB Giáo dục Việt Nam và 1 NXB khác như hiện nay mà các doanh nghiệp có tiềm lực cũng có thể biên soạn một số cuốn. Khi đó, sách nào hay, tốt sẽ được lựa chọn.
Theo PGS.TS Nguyễn Tất Dong, Bộ GD&ĐT nên có phương án khống chế giá, không thể để NXB vừa biên soạn, in ấn và tăng giá sách, đẩy học sinh, phụ huynh vào thế bị động. Ông cho rằng, những bộ sách đã được thông qua nên đưa công khai lên mạng để các địa phương nghiên cứu, so sánh và lựa chọn, sau đó, các trường chọn bộ sách nào địa phương đó tự in ấn sẽ hợp lý hơn.
HÀ LINH
Video đang HOT
Theo Tiền phong
Rất khó tránh khỏi chuyện độc quyền sách giáo khoa
Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam vẫn là đơn vị đang chiếm nhiều lợi thế khi họ có tới 4/5 bộ sách giáo khoa lớp 1 mà Bộ vừa mới thông qua.
Câu chuyện Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam độc quyền sách giáo khoa suốt mấy chục năm qua đã được nói khá nhiều. Dù một mình một chợ nhưng nhiều năm qua đơn vị này kêu lỗ và cuối cùng đã được tăng giá mạnh vào năm học 2019-2020 này.
Bây giờ, chương trình giáo dục phổ thông mới chuẩn bị thực hiện, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam vẫn là đơn vị đang chiếm nhiều lợi thế khi họ có tới 4/5 bộ sách giáo khoa lớp 1 mà Bộ vừa mới thông qua.
Chính vì vậy, chúng tôi nghĩ rằng trong những năm tới đây dù cho cách thức chọn sách giáo khoa như thế nào đi chăng nữa thì Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam vẫn chiếm lĩnh thị trường sách giáo khoa trong cả nước.
Mẫu sách giáo khoa của chương trình giáo dục phổ thông mới (Ảnh minh họa: Báo Vietnamnet)
Chiếm lĩnh thị trường sách giáo khoa không khó
Lần thay đổi chương giáo dục phổ thông này thì Bộ Giáo dục đang hướng tới việc "chương trình" mới quan trọng, sách giáo khoa chỉ là công cụ cho chương trình nhưng có lẽ sách giáo khoa vẫn là một tư liệu quan trọng nhất cho chương trình môn học.
Thực tế, chương trình chỉ nằm ở dạng đề cương cho môn học, sách giáo khoa sẽ hiện thực hóa chi tiết nội dung của chương trình nên khi giảng dạy thì sách giáo khoa vẫn là công cụ quan trọng để giáo viên, học sinh thực hiện nhiệm vụ của mình.
Vì vậy, nói gì thì nói, sách giáo khoa mới là sản phẩm mà các nhà xuất bản hướng tới trong những năm tới đây.
Không phải ngẫu nhiên mà các nhà xuất bản lại lựa chọn các vị Tổng Chủ biên chương trình giáo dục phổ thông tổng mới, Chủ biên chương trình môn học làm Tổng Chủ biên, Chủ biên sách giáo khoa cho mình để tăng thêm uy tín cho mỗi đầu sách.
Điều đáng chú ý là Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam có tới 4/5 bộ sách giáo khoa lớp 1 thì nói không độc quyền vào thời điểm này e rằng sẽ không khách quan chút nào?
Trả lời vấn đề này, ông Thái Văn Tài (Vụ trưởng Giáo dục Tiểu học) đã chia sẻ: "Tính độc quyền xảy ra khi chỉ có một bộ sách, nhưng hiện tại có nhiều bộ sách giáo khoa từ nhiều nhóm tác giả khác nhau.
Hơn nữa, Luật cũng không quy định địa phương lựa chọn sách theo bộ hay theo môn.
Vì vậy, việc lựa chọn bộ sách vẫn phải dựa trên tính phù hợp với từng địa phương. Do đó, chúng ta không nên quá băn khoăn về tính độc quyền. Tính độc quyền sẽ được hạn chế tối đa trong thời gian tới".
Thế nhưng, "nhiều bộ sách giáo khoa từ nhiều nhóm tác giả" mà tập trung và đầu quân vào Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam thì lựa chọn sách giáo khoa nào cũng chủ yếu là sách của đơn vị này xuất bản. Tính "độc quyền" nằm ở đây chứ còn ở đâu nữa?
Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đang có rất nhiều lợi thế
Nói về quy trình lựa chọn sách giáo khoa trong những năm tới đây, ông Nguyễn Xuân Thành (Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học) nói: "Ủy ban nhân dân tỉnh sẽ quyết định việc lựa chọn sách giáo khoa để sử dụng trong các cơ sở giáo dục phổ thông.
Với quyết định như vậy, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ quy định cụ thể về thành phần của hội đồng lựa chọn sách giáo khoa; quy định về các nguyên tắc, yêu cầu để việc thực hiện lựa chọn ấy mang tính chuyên môn.
Ủy ban nhân dân tỉnh sẽ có cơ quan tham mưu là Sở Giáo dục và Đào tạo trong việc thực hiện thành lập hội đồng và lựa chọn theo quy định.
Thành phần hội đồng sẽ bao gồm các nhà quản lý giáo dục, nhà khoa học và các giáo viên trực tiếp giảng dạy của môn học, cấp học ấy. Tất cả những lựa chọn này sẽ được công bố công khai, minh bạch".
Tuy nhiên, như chúng ta đã biết, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam là đơn vị trực thuộc của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ là cơ quan chủ trì viết chương trình tổng thể, chương trình môn học, thẩm định sách giáo khoa.
Nhất là trong các đợt tập huấn chương trình giáo dục phổ thông mới đang được các thành viên trong ban soạn thảo chương trình môn học đứng ra tập huấn cho các địa phương.
Hơn nữa, các Sở Giáo dục chịu sự quản lý về chuyên môn của Bộ Giáo dục thì việc các địa phương chọn sách của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cũng là điều dễ hiểu và khó tránh khỏi.
Như vậy, dù chương trình mới chưa được chính thức áp dụng nhưng cứ nhìn từ việc 4/5 bộ sách lớp 1 của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam và sự chuẩn bị nhiều yếu tố khác nữa thì chúng ta cũng mường tượng ra sách giáo khoa trong những năm tới đây thuộc về lợi thế của đơn vị xuất bản nào.
Với hơn nửa thế kỷ độc quyền sách giáo khoa, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam có thừa cả thế và lực để chiếm lĩnh gần hết thị trường sách giáo khoa trong cả nước.
Điều giáo viên, phụ huynh và học sinh mong muốn
Việc dạy chương trình giáo dục phổ thông mới, sách giáo khoa mới tới đây thực hiện như thế nào, chọn sách giáo khoa của ai dù có cụ thể như thế nào thì chắc chắn một điều là giáo viên dạy lớp, phụ huynh, học sinh cũng không có quyền quyết định chọn lựa sách.
Vì vậy, giáo viên chúng tôi chỉ mong các cấp lãnh đạo của mình lựa chọn được bộ sách phù hợp nhất bởi đây là sách phổ thông, là kiến thức phổ thông. Sách càng đơn giản, dễ hiểu là sách hiệu quả nhất.
Chọn sách nào cũng được nhưng phải cố định, tránh tình trạng năm nay chọn sách này, năm sau lại chọn sách khác bởi những khoản chiết khấu hấp dẫn như một số địa phương đang làm với các sách Tiếng Anh, Tin học...thì khổ giáo viên và phụ huynh lắm.
Sách giáo khoa cũng cần ổn định về nội dung, hạn chế tối đa về chỉnh sửa, bổ sung hàng năm...
Nhất là bộ sách giáo khoa được địa phương chọn phải là bộ sách chấp nhận được về giá cả, sách phải sử dụng được nhiều năm để tránh lãng phí và bán mua minh bạch.
Điều đặc biệt là thống nhất về nội dung thi cử để hạn chế chuyện học sinh phải đi học thêm nhiều như hiện nay. Học thêm nhiều khổ học sinh và tốn tiền của phụ huynh.
Trước khi thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới tất nhiên Bộ, ngành giáo dục các địa phương còn nhiều việc phải làm và còn vất vả. Vì vậy, chúng tôi chỉ mong mọi kế hoạch được đưa ra phải phù hợp, giản đơn để cơ sở dễ thực hiện được hiệu quả.
Tránh tình trạng bất cập như sách giáo khoa hiện hành. Dạy thực nghiệm mấy năm mới đem áp dụng đài trà mà vẫn qúa tải, sau đó phải giảm tải nhiều lần.
Rồi phát hành sách chuẩn kiến thức kỹ năng, hướng giáo viên dạy tích hợp, dạy theo chủ đề...khiến cả thầy và trò khổ sở vô cùng bởi những thay đổi liên tục của Bộ.
Tài liệu tham khảo:
//vietnamnet.vn/vn/giao-duc/goc-phu-huynh/gia-sach-giao-khoa-moi-co-gay-soc-cho-phu-huynh-591028.html
THANH AN
Theo giaoduc.net
Phải công tâm, minh bạch Sau nhiều lần lùi thời điểm công bố, cuối tuần qua, Bộ GD&ĐT đã chính thức công bố 32 cuốn sách giáo khoa lớp 1 được lựa chọn sử dụng trong chương trình giáo dục phổ thông mới. Một trong 4 bản mẫu SGK lớp 1 mới của NXB Giáo dục Việt Nam. Điều khiến dư luận đặc biệt quan tâm là vấn...